word
stringlengths
2
77
meaning
stringlengths
0
255
province
stringclasses
42 values
sentence_example
listlengths
0
36
หน้าถั่งดังคม
หล่อคมคาย
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวหน่อ มาคือหน้าถั่งดังคมแท้น้อ ผู้สาวจั่งได้แลนมาหา จนลาวได้คึออก คึออก", "translated": "บ่าวหน่อ ทำไมหล่อคมคายอย่างนี้ สาวๆวิ่งเข้ามาหา จนได้ผลักออกๆ" } ]
หย่อง/ยอง
บี้เข้าไป
หนองคาย
[ { "sentence": "มื้อวานข่อยไปตีนำขะเจ้า ถึกเขาหย่องเอา", "translated": "เมื่อวานไปตีกับเขามา ถูกเขารุมขยี้เอา" } ]
ไข่อึ่งหลึ่ง
ลักษณะของอาการบวมเป่ง (ไม่น่าดูครับ)
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[]
ตั๋ว/ขี้ตั๋ว
โกหก/ขี้โกหก/พูดหลอก
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เขาตั๋วกะเชื่อเนาะ", "translated": "เขาพูดหลอกก็เชื่อเนาะ" } ]
คันแข่ว
หงุดหงิดเนื่องจากทำอะไรไม่ได้อย่างที่คิด
อุดรธานี
[ { "sentence": "บอกว่าอย่า อย่า มันก่ะบ่ฟังความ ข่อยซะมะ \"คันแข่ว\"แท้น้อ ลูกสาวพุเนี้ยน่ะ", "translated": "พ่อรู้สึกหงุดหงิดที่ลูกสาวเตือนไม่ฟังแต่ก็ทำอะไรไม่ได้ ก็เลยได้แต่ \"คันแข่ว\"" } ]
ขนคิงลุก
อาการกลัว ขนลุกชัน
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "บ่าวรุทธิ์กับน้องจีจ้าพากันย่างผ่านป่าซ้าเผาผีหลอก น้องจีจ้าบอกว่าย้านหลาย บรึ๊ยย ขนคิงลุกพะนะ อ้ายรุทธิ์ถ่าจีจ้าแน", "translated": "หนุ่มรุทธิ์และน้องจีจ้าเดินมาด้วยกัน ผ่านป่าช้าที่เขาใช้เผาศพ น้องจีจ้าบอกว่ากลัวมาก ขนลุกตั้งหมดแล้ว พี่รุทธิ์เดินรอจีจ้าด้วยนะ จีจ้ากลัว ว่าซ้าน เหอะๆๆ" } ]
งับแงบ
วับๆแวมๆ/ล่อๆถอยๆ
มุกดาหาร
[]
ขัว
1.ขุด คุ้ย (v) 2.สะพานเล็กๆแคบ (n) 3.หลุด ลอก (adv) 4.ขวา (n)
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "วันนี้เราจะไปขัวหอยหรือไม่ก็ขัวเขียดทรายที่แก่งสะพือกัน", "translated": "วันนี้เราจะไปขุดหอยหรือไม่ก็ขุดเขียดทรายที่แก่งสะพือกัน" }, { "sentence": "วันก่อนน้องเอมี่เดินไต่ขัวไม่ระวังเลยตกน้ำ เสื้อผ้าขาดรุ่งริ่งหมด จนคนที่มางานประกวดสุพรรณหงษ์ทักกันใหญ่ ว่าทำไมถึงใส่กระโปรงขาดมา", "translated": "วันก่อนน้องเอมี่เดินไต้สะพานไม่ระวังเลยตกน้ำ เสื้อผ้าขาดรุ่งริ่งหมด จนคนที่มางานประกวดสุพรรณหงษ์ทักกันใหญ่ ว่าทำไมถึงใส่กระโปรงขาดมา" }, { "sentence": "เมื่อวานผมเดินเล่นแถวดรงเรียนเก่า เห็นสีข้างกำแพงขัวออกจนเกือบหมดแล้ว", "translated": "เมื่อวานผมเดินเล่นแถวดรงเรียนเก่า เห็นสีข้างกำแพงลอกออกจนเกือบหมดแล้ว" }, { "sentence": "พอครูสั่งให้ทุกคนขัวหัน เราก็วิ่งออกจากแถวได้ทันที", "translated": "พอครูสั่งให้ทุกคนหันขวา เราก็วิ่งออกจากแถวได้ทันที" } ]
เฮี้ย
ชื่อไม้ไม่พืชชนิดหนึ่ง
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "กายเขตไม้เดียรดาษดงขวาง ดูซันสูงฮ่อมหินเหวห้วย พ่อเห็นบงซางเฮี้ยซูกอกางกิ่ง เนาแนบน้ำบานบ้างเบ่งเขียว", "translated": "เมื่อผ่านเข้าไปในเขตป่าดง เต็มไปด้วยหุบเหวลึก เต็มไปด้วยไผ่บง ไม้ซาง และไม้ไผ่เฮี้ยเต็มไปหมด" } ]
คิ๋ว,ฉิ่ว
กลิ่นที่ไท้พึงประสงค์/ไม่พึงประสงงค์
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มื้อนี้ ข่อยคือมาคิ๋วเจ้าแท้ หรือ", "translated": "วันนี้ผมเบื่อหน้าคุณจังเลย หรือ" }, { "sentence": "ผักกะแยง นี้ คิ๋วเน๊าะ", "translated": "ผักกะแยง นี้ เหม็นมาก" } ]
เหี่ย
หก/หล่น/ร่วง
หนองคาย
[ { "sentence": "จับดีแน่หล่ะแนวกินโตฮั่น รัวงมันสิเหี่ยเบิด", "translated": "จับของกินให้ดีล่ะ ระวังมันจะหกหมด" } ]
มุดดินแก่น
อายมาก ไม่รู้จะเอาหน้าซุกไว้ไหน
สกลนคร
[ { "sentence": "อยากอายหลายพออยากมุดดินแก่นหนีเด้พี่น้อง", "translated": "" } ]
เสื้อเก็บ
เสื้อที่ทอเป็นลายลูกแก้วแล้วย้อมมะเกลือ
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "อีแมเจ้าเอาเสี้ยเก็บข้อยไปใส......", "translated": "แม่เอาเสื้อลายลูกแก้วย้อมมะเกลือหนูไปไหน" } ]
หลุ่ย
หมดคม/ทื่อ
ขอนแก่น
[ { "sentence": "บ่าวหน่อ เพิ่นพ้อฮูแมงเงา แต่ว่าบ่มีเสียม กะเลยไปหล็อยมีดโต้พ่อมาก่นฮูแมงเงา จนมีดโต้พ่อหลุ่ยเหมิด", "translated": "บ่าวหน่อ แกเห็นรูแมงป่องยักษ์ แต่ว่าไม่มีเสียมขุด ก็เลยไปขโมยมีดอีโต้พ่อมาขุดรูแมงป่องยักษ์ จนมีดอีโต้พ่อหมดคม" } ]
เสิ่น
ร่อนไปร่อนมา/บินร่อน
มุกดาหาร
[ { "sentence": "นกบินเสิ่นไปเสิ่นมา", "translated": "นกบินร่อนไปมา" }, { "sentence": "ขับรถเสิ่นไปเสิ่นมา", "translated": "ขับรถร่อนไปร่อนมา" } ]
ปลาข่อน
ปลาตกกระตามนา,ปลาตามนาที่น้ำมันแห้งแล้วจะมารวมกันอยู่
สุรินทร์
[ { "sentence": "ปลาข่อน", "translated": "ปลาตกกะตามนาเมื่อเวลาน้ำแห้งแล้วปลาในนาจะมารวมกันอยู่ในที่เดียวกัน" } ]
มัก
ชอบ
เลย
[]
ทาว
ตัก (กริยา)
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ข่อยเห็นเจ้า ทาวหมาขึ้นจากสาน้ำ มันตายบ่", "translated": "ผมเห็นคุณตักหมาขึ้นจากบ่อน้ำ มันตายหรือ" } ]
กะส่าง/กะซาง
ก็ช่าง/ช่างเถอะ/แล้วแต่
มุกดาหาร
[]
ลิ , ริ
ฉีกหัก/ฉีกขาด
ขอนแก่น
[ { "sentence": "ไปไป ซิ่ง โตไปขึ้นบักค้อมากินกับแจ่วแหน่ อย่าสะไปเหยียบง่าน้อยเด้อ เดี๋ยวมันสิพาลิเด้ ตกเจ็บเด้", "translated": "ไปไป ซิ่ง ช่วยไปปีนต้นสะคร้อ เก็บลูกสะคร้อมากินกับน้ำพริกหน่อย อย่าไปเหยียบกิ่งเล็กๆ นะ เดี๋ยวมันจะฉีกขาด ตกเจ็บนะ (จะบอกให้)" }, { "sentence": "มื้อวาน พ่อใหญ่ดล พาน้องพอลล่า ขึ้นโคก เข้าป่า หาเก็บผักหวาน น้องพอลล่า เด็ดยอดผักหวานกะบ่ขาด เก็บตั้งดน ได้บ่พอกำ... ส่วนพ่อใหญ่ดลลิเอา ลิเอา คราวเดียว ได้กำบักง่างนึง กะยังวะ", "translated": "เมื่อวาน พ่อใหญ่ดล พาน้องพอลล่า เข้าป่าโคก ไปหาเก็บผักหวานป่า น้องพอลล่า เด็ดกิ่งยอดผักหวานไม่ขาด เก็บอยู่ตั้งนาน ได้ไม่ถึงกำมือ... ส่วนพ่อใหญ่ดล ดึงหักเอา หักเอา แป๊บเดียว ได้กำมือใหญ่ๆ เลยทีเดียว (อย่าลืมเอามาแกงแบ่งพ่อใหญ่บัติกินด้วยนะ)" } ]
ถือพามาน/ถือพา/มาน
ตั้งท้อง/ตั้งครรภ์
มุกดาหาร
[]
ซวย
โชคไม่ดี
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "มื้อนี้เป็นยังคือซวยแท้", "translated": "วันนี้ทำไหมถึงโชคไม่ดีเลย" } ]
นั่งจ้อก้อ
นั่งพนมมือแต้ (ไหว้พระ)
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[]
คิ่ว
แม่นยำ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "หมอมอบ้านนั้น ทวยคิ่วอีหลี", "translated": "หมอดูบ้านนั้น ทำนายแม่นจริงๆ" } ]
หมึน
เหน็บชา
เลย
[ { "sentence": "หมึนกินตีน", "translated": "เป็นเหน็บที่เท้า" } ]
ตาด
น้ำตก
ร้อยเอ็ด-สาเกตนคร
[ { "sentence": "มื้อนี้เฮาไปหลิ่นตาด สิโตนน้ำให้มันม่วนไปโลด", "translated": "วันนี้เราจะไปเล่นน้ำตก จะกระโดดน้ำให้สนุกไปเลย" } ]
ก้วยออง, ก้วยอีออง (ผลไม้)
กล้วยน้ำว้า
ขอนแก่น
[]
กะตามซ่าง/กะซ่าง
ก็ช่าง/ช่างเถอะ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มันสิเฮ็ดหยัง กะตามซ่างมัน", "translated": "มันจะทำอะไร ก็ช่างมัน" } ]
คืนเมือ
กลับคืน/กลับไปที่เดิม/กลับ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เจ้าสิคืนเมือบ้านมื้อใด๋", "translated": "คุณจะกลับบ้านวันไหน" } ]
หันใจ
หายใจ
มุกดาหาร
[]
จังแม่นเป็นก้าว
ทำเป็นยิ่ง/ลืมพื้นเพของตัวเอง
สุรินทร์
[ { "sentence": "บักหำน้อยไปเรียนหนังสืออยู่กรุงเทพ เรียนจบนิติศาสตร์ กลับไปบ้านอีสาน กะยังพูดคุยกับคนอื่นบ้าง แต่พอบักหำน้อย เรียนจบเนติฯ แล้ว กลับไปบ้านเลยไม่พูดไม่คุยกับใคร มองเห็นคนอื่นด้อยกว่าตัวเอง (แต่ยังไม่ถึงกับชั่ว ยังพอคบได้)", "translated": "จังแม่นมันเป็นก้าว" } ]
อีพ่ออีแม่
คุณพ่อคุณแม่
นครราชสีมา
[ { "sentence": "ข้อยรักอีพ่ออีแม่เด้อจ้า", "translated": "ฉันรักคุณพ่อคุณแม่นะจ้ะ" } ]
เบี่ยงบ้าย
การห่มสไบเฉียงหรือห่มผ้าเฉบียงบ่า เช่น การห่มผ้าของพระ เรียกว่า ห่มเบี่ยงบ้าย/การนั่งช้อนท้ายรถแบบเบี่ยงเรียกว่า นั่งเบี่ยงบ้าย สรุปก็คือ เฉียงหรือเอียงไปข้างใดข้างหนึ่ง
มุกดาหาร
[]
ก้อง
ใต้หรืออยู่ใต้
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ก้องโต๊ะ", "translated": "ใต้โต๊ะ" } ]
ไหง่ง่อง/ไหง่กุบ
ปลิวว่อน/ตลบอบอวน(ใช้กับฝุ่นหรือควัน)
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เต้นหน้าฮ้านหมอลำ ขี้ฝุ่นไหง่กุบ", "translated": "เต้นหน้าเวทีหมอลำ ฝุ่นปลิวว่อนตลบอบอวนไปหมด" } ]
ฟ้าว
รีบ/เร่งรีบไปให้ทัน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ไปโล้ดสูกูบ่ฟ้าว", "translated": "ถ้าคุณรีบคุณไปก่อนเลยนะ เพราะผมหน่ะไม่รีบ" } ]
ถ้อง
คล่อง
หนองคาย
[ { "sentence": "เลาเว้าบ่ถ่อง", "translated": "แกพูดไม่คล่อง" } ]
เพิง
เผยอ, เผยอขึ้น
ขอนแก่น
[ { "sentence": "มื้อคืนลมพัดแฮงคัก จนสังกะสีเพิง", "translated": "เมื่อคืน ลมพัดแรงมาก จนสังกะสี(มุงหลังคา) เผยอขึ้น" } ]
ทเทาะททเท
สาะกดะพะ
นครพนม
[]
พะนะ
เป็นคำสร้อย อุทาน ใช้พูดตอนจบประโยค เทียบได้กับคำว่า อ่ะนะ ล่ะนะ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "บ่คือ พะนะ", "translated": "ไม่เข้าท่า ล่ะน่ะ" }, { "sentence": "คาเเ่่ต่หม่วน พะนะ", "translated": "มัวแต่สนุกสนาน อ่ะน่ะ" } ]
สริด
ดัดจริด
อีสานทั่วไป
[]
ค่อย
ตัวเราเอง
อุดรธานี
[ { "sentence": "ค่อยจะไปตลาดจักหน่อย", "translated": "" } ]
พ้อ
พบ/เจอ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "พ้อกันบ่ล่ะ", "translated": "เจอกันไหมล่ะ" } ]
ปี้
ตั๋ว/กระดาษใบน้อย/(สำนวน)โพยข้อสอบขนาดจิ๋ว
_มณฑลเทศาภิบาลอุดร_
[ { "sentence": "จดปี้เข้าห้องสอบก่อน", "translated": "แอบลอกโพยข้อสอบน้อย ๆ เข้าห้องสอบดีกว่า" }, { "sentence": "ส่งปี้ให้กูก่อน", "translated": "เอาโพยข้อสอบให้ก่อนสิ" } ]
ของต้อน
ของฝาก ต้อน ความหมายคือ เอาของมาฝาก อีกความหมายหนึ่งคือ อุปกรณ์เครื่องมือดักปลาขนาดใหญ่ อยู่ประจำที่เคลื่อนย้ายไปได้ อ
มุกดาหาร
[]
จ่อง
ดึง/ดึงไว้/ดึงน้าว/ดึงแบบห้อยโหน
มุกดาหาร
[ { "sentence": "จ่องหง่าไม้ไว้", "translated": "ดึงกิ่งไม้ไว้" } ]
คนผู้ห่าย, คนผู้ฮ้าย
คนขี้เหล่/คนหน้าตาไม่ดี/คนไม่หล่อ/คนไม่สวย
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "หล่านางเอย คนผูฮ้ายคืออ้าย กินข้าบ่ายกบตัวหล่ะนาง", "translated": "น้องนางเอย คนหน้าตาไม่ดี รูปไม่หล่ออย่างพี่ กินข่าวกับกบนะครับ" } ]
มานทาง
ผู้หญิงทีตั้งท้องก่อนแต่งหรือไม่รู้แน่ว่าใครเป็นพ่อของลูกในท้อง (เป็นภาษาเก่า บางแห่งก็ไม่ใช้แล้ว)
มุกดาหาร
[ { "sentence": "กูส่งให้ไปเรียนหนังสือ มึงมานทางกลับมาน้อ", "translated": "กูส่งให้ไปเรียนหนังสือ มึงก็ท้องไม่มีพ่อกลับมา" } ]
แป
แบน ลีบ
มหาสารคาม
[ { "sentence": "มือแป", "translated": "มือแบนลีบ" } ]
มอ
โพนเล็กๆ ที่โนน ที่สูงเป็นหย่อมๆ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มื้อคืน ข่อยขับรถขึ้นมอ รถข่อยข้นบ่ได้ซุกกันเมิดคืนกั่วสิขึ้น", "translated": "เมื่อคืน ผมขับรถขึ้นทางภูเขาเล็ก รถขึ้นไม่ได้เลยต้องผลักทั้งคืนเลยกว่าจะขึ้น" } ]
เฮ็ดแนวได๋
ทำยังไง/ทำอะไร อย่างไร
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เฮ็ดแนวได๋อยู่ คือนานมาแท้", "translated": "ทำอะไรอยู่ ทำไมมาช้าจัง" } ]
ย้านหลื่น
กลัวคนอื่นจะเกินหน้าเกินตา กลัวจะไม่ได้เหมือนเขา
มุกดาหาร
[]
สะตี้
เป็นคำปฏิเสธ/ว่าไม่จริงอย่างที่คนอื่นพูด
สุรินทร์
[ { "sentence": "บักจิหลัน..มึงไปลักกินหัวน้ำหวานเหล้าโท...พ่อใหญ่มังกร..ซันบ่?", "translated": "แกน้อย...มึงไปลักกินหัวน้ำหวานเหล้าโท...พ่อใหญ่มังกร..ใช่ไหม?" }, { "sentence": "\"สะตี้\"", "translated": "ไม่ได้ทำอย่างที่เขาพูด" } ]
น้อยหน่า
หมากเขียบ บักเขียบ
หนองคาย
[]
สะนั้นแน่ว
คือฉันว่าแล้ว
ขอนแก่น
[ { "sentence": "เจ้าไปไสมาสะนั้นแน่ว", "translated": "คุณไปไหนมาฉันว่าแล้วนะ" } ]
เทิง
1.บน/ข้างบน 2.ทั้ง
มหาสารคาม
[ { "sentence": "มื่อนั่นข่อยขึ้นไปเล่น \"เทิง\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"เทิง\" ชั้น 4 ตึกจุลฯนั่นหละ ขึ้นไปแล้วกะมีแต่แนวม่วนๆ มี \"เทิง\" การเล่นคนตรี มี \"เทิง\" ฮ้องเพลง แล้วกะยังมีการกินเข่าอีกเด้ แนวกินกะมีแต่แนวแซบๆ \"เทิง\" ต้มปลา \"เทิง\" ตำบักหุ่ง แซบบักคัก พอน้องเขาเอามาวาง \"เทิง\" พาเข่าท่อนั่นหละ ข่อยกะอดใจบ่ไหว \"เทิง\" ซด \"เทิง\" คุ่ย เอาโลด", "translated": "วันนั้นที่ฉันขึ้นไปเล่น \"บน\" ชมรมอีสาน ชมรมอีสานจุฬาฯที่อยู่ \"บน\" ชั้นสี่ตึกจุลฯนั่นแหละ ขึ้นไปแล้วก็พบแต่สิ่งสนุกสนาน มี \"ทั้ง\" การเล่นดนตรี มี \"ทั้ง\" การร้องเพลง แล้วก็ยังมีการกินข้าวด้วยนะ อาหารก็มีแต่ของอร่อยๆ \"ทั้ง\" ต้มปลา \"ทั้ง\" ส้มตำ อร่อยจริงๆ พอน้องเขาเอากับข้าวมาวางลง \"บน\" ถาดกับข้าวแค่นั้นแหละ ฉันก็อดใจไม่ไหว \"ทั้ง\" ซด \"ทั้ง\" คุ่ย เลยหละ" } ]
แค้น
ติดคอ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มื้อวานกินบักขามแป ฝาดคักฝาดแหน่ แค้นบักขนาด โชคดีเด้นี้ได้น้ำมาล่องอคอทัน", "translated": "เมื่อวานนี้กินมะขามเทศฝาดมาก โชคดีที่มีน้ำหวานดื่มตามลงไปทัน" } ]
เครียด/เครียดหลาย
โกรธ/โมโห/โกรธมาก/เครียด
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เครียดให้แม่เฮ็ดหยัง", "translated": "โกรธให้แม่ทำไม" } ]
จั๊กคราว
สักพัก
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "อีกจั๊กคราวสุมนั่นกะมาดอก", "translated": "อีกสักพักพวกนั้นก็จะมาหรอก" } ]
มุนอุ้ยปุ้ย
แหลกละเอียด/หรือไม่มีชิ้นดี
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มื้อวานนี้หมอลำคณะเสียงอีสานมาแสดงอยู่บ้านเฮา คนดีกันหัวแตกมุนอุ้ยปุ้ย ไม่มีชิ้นดีเลย", "translated": "" } ]
ซะเกิ่น
ซะก่อน หรือ เสียก่อน
มหาสารคาม
[ { "sentence": "กินเข่านำกัน \"ซะเกิ่น\" จั่งค่อยเมือบ้าน", "translated": "ทานข้าวด้วยกัน \"เสียก่อน\" ค่อยกลับบ้านนะคะ" }, { "sentence": "อาบน้ำ \"ซะเกิ่น\" จั่งค่อยเข่านอน", "translated": "อาบน้ำ \"ซะก่อน\" ค่อยเข้านอน" }, { "sentence": "น้องพอลล่า : เฒ่าๆ เจ้าสิกินเข่าเลย ฮึสิ..\"ซะเกิ่น\"", "translated": "น้องพอลล่า : เฒ่าๆ เจ้าสิกินเข่าเลย ฮึสิ..\"เสียก่อน\"" }, { "sentence": "บ่าวหน่อ : \"ซะเกิ่น\" หละเว่ย.....", "translated": "บ่าวหน่อ : \"เสียก่อน\" หละเว่ย....." } ]
มะแหลแถแถด
การเที่ยวไปทุกที่ ไร้จุดหลัก
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "นางหวึ่งเอ้ย เจ้ามาคือมะแหลแถแถด แท้ อยู่ซือๆได้บ่", "translated": "คุณหวึ่งครับ ทำไมคุณเที่ยวไปทุกที่ทุกทางไร้จุดหมายอย่างนี้ อยู่เฉยๆได้ไหม" } ]
อ้อนแอ่น
เตาะแตะ/โทรมๆ หย่อนยาน/อ่อนล้า
หนองคาย
[ { "sentence": "หำน้องโตคือซงอ้อนแอ้คือมาตาฮักแท้", "translated": "หนุ่มเธอดูเตาะแตะน่ารักจัง" } ]
งวกเบิ่ง
เหลียวมองตาม
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "ป๊าดผู้สาวมางามคักแท้ ย่างกายไปจนได้งวกเบิ่งอีกแหมะ", "translated": "โอ้โห สาวคนนี้ช่างสวยเหลือเกิน เธเดินผ่านเลยไปตัวเรายังต้องมองเหลียวกลับมามองเธออีกแหน่ะ" } ]
บักแข้ง
มะเขือพวง
ชัยภูมิ
[ { "sentence": "บักหล่าไปเอาบักแข้งมาให้อ้ายแหน่", "translated": "น้องไปเอามะเขือพวงมาให้พี่หน่อย" } ]
กะด้อกะเดี่ย
อะไรจะขนาดนั้น
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "กะด้อกะเดี่ย", "translated": "อะไรจะขนาดนั้น" } ]
เอ็ด เผอ...
ทำอะไร
นครพนม
[ { "sentence": "เอ็ด เผอ อยู่น้อ..", "translated": "ทำอะไรอยู่เหรอค่ะ" } ]
เทื่อ
ครั้ง/ที,เท่าใด
หนองคาย
[ { "sentence": "เจ้าหลายเทื่อแล้วเด้อกับข่อยฮั่น", "translated": "เจ้าหลายทีแล้วเด้อกับข่อยฮั่น" }, { "sentence": "ยังบ่ได้เทื่อ", "translated": "ยังไม่ได้ที/ยังไม่ได้เท่าไหร่" }, { "sentence": "ยังบ่มัเทื่อ", "translated": "ยังไม่มีที(ซะที)" }, { "sentence": "บางครั้ง-ลางเทื่อ", "translated": "บางครั้ง-ลางที" } ]
หวิดตาย
เกือบตาย หรือรอดมาอย่างหวุดหวิด/ เหนื่อยมากกว่าจะได้มา
มุกดาหาร
[]
บ่ซำบาย
ไม่สบาย
มหาสารคาม
[ { "sentence": "บ่ซำบาย", "translated": "ไม่สบาย" } ]
บ่วง
ช้อน
หนองคาย
[ { "sentence": "อีหล้าไปเอาบ่วงมาให้อ้ายแหน่", "translated": "น้องสาวไปเอาช้อนให้พี่หน่อย" } ]
ไคแหน่
ค่อยยังชั่ว/ดีขึ้น
นครพนม
[ { "sentence": "กลับมาหาเมียทีไรหัวใจมันยุ่ง /ไคแหน่/ แต่มุ่งกินเหล้า แต่เซ้ายันค่ำ", "translated": "กลับมาหามีครั้งเมื่อไรหัวใจมันยุ่ง /ค่อยยังชั่ว/ ที่ได้กินเหล้า ตั้งแต่เช้าจนค่ำ" } ]
ดับแนว
สูญพันธุ์
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ซุมื้อนี้กบมันตายดับแนวไปเหมิดแล้ว ย้อนว่า มีน้ำโห่งกะพากันไปส่อนฮวก ส่อนเขียดน้อย ยามมีนำ้แหน่กะพากันไปใส่เบ็ดกบ ยามฮ้อนยามแห้งกะไปหากบไปขุดกบ สิให้มันบ่ดับแนวได้จั่งใด๋ ซุมื้อนี้คนแฮงหลาย หามาขายพร้อม", "translated": "ทุกวันนี้กบได้ตายสูญพันธุ์ไปแล้ว เพราะว่า ตอนมีน้องนองก็ไปช้อนหาลูกอ๊อดทั้งกบและเขียด ตอนมีน้ำก็ไปใส่เบ็ด ตอนหน้าร้อนก็ไปขุดกบ ไม่ให้สูญพันธุ์ได้ยังไง ทุกวันนี้คนมากขึ้น มีการหามาขายด้วย" }, { "sentence": "สาวส่า : แม่ๆซุมื้อนี้ คือบ่ค่อยเห็นกบฮ้องโอ๊บๆคือจั่งแต่ก่อน", "translated": "สาวส่า : แม่ๆๆ ทำไมทุกวันนี้ไม่เห็นได้ยินเสียงกบร้อบ โอ๊บๆๆๆ เหมือนแต่ก่อน" } ]
ข่วย
พาด/วางทับ
สกลนคร
[ { "sentence": "เอาไม้ข่วยกันไว้มันจังสิบ่ล้มเด้อ", "translated": "เอาไม้พาดกันไว้นะจ๊ะ" } ]
ซวดลวด
ตะกระ
สกลนคร
[ { "sentence": "คุณครูสอนว่า เวลารับประทานอาหารให้สำรวม อย่าซวดลวด", "translated": "" } ]
แหม้น
สอย /การใช้ไม้สอยเอาของที่ในที่สูง เช่น ผลไม้
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เอาไม้ไปแหม้นเอา", "translated": "เอาไม้ไปสอยเอา" } ]
เพ
พัง
หนองคาย
[ { "sentence": "เจ้าของขี่รถไปหม่นทางได๋ ยางคือเพจังซี่", "translated": "ตัวเองขับรถไปบดตรงไหนมา ทำไมยางเละตุ้มเป๊ะเงี้ย" } ]
บ่จักทีป
ไม่รู้เรื่อง(พูดเชิงตำหนิ)
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปเถียงแม่เฮ็ดหยัง บ่จักทีปอีหลีน้อ", "translated": "ไปพูดเถียงแม่ทำไม ไม่รู้เรื่องจริงๆ" } ]
ซอนแลน
ลักษณะของสายตาเจ้าชู้/ล้วงลึก
บุรีรัมย์
[]
ขอบคุณหลายๆเด้อ
ขอบคุณมาๆนะค่ะ
อุบลราชธานี
[]
พิสัง,เผียง
อะไร/ทำไม
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เฮ็ดเผียงอยู่ คือมาช้าแท้ หรือ เฮ็ดพิสังอยู่คอมาช้าแท้", "translated": "ทำอะไรอยู่ ทำไมมาช้าจัง หรือ ใครทำอะไรทำไมมาช้าจัง" }, { "sentence": "หรือผวยเฮ็ดเผียงอยู่คือเสียงดังแท้", "translated": "หรือใครทำอะไรทำไมเสียงดังจัง" } ]
เพ
พัง/เสีย
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มอเตอร์ไซค์เจ้าเทิงฮ้างเทิงเพ เจ้าเอาถิ่มซะ", "translated": "รถมอเตอร์ไซค์ของคุณทั้งเก่าทั้งพัง เอาไปทิ้งเถอะ" } ]
สมมา
การขอขมา
มุกดาหาร
[]
แน
เล็ง/กะเอา/หมายเอา
มุกดาหาร
[ { "sentence": "แนให้มันซื่อๆ", "translated": "เล็งให้มันตรงๆ" } ]
เบิ๊ดมวล
ทั้งหมด ทั้งหลายทั้งปวง/พวกหรือกลุ่มทั้งหมด / เบิ๊ดซุม ก็ว่า
มุกดาหาร
[]
ก่าย
พาด / วางทับด้านบน
สกลนคร
[ { "sentence": "จารย์ใหญ่เอาคันได ก่ายขึ้นต้นพร้าว", "translated": "จารย์ใหญ่เอาบันไดพาดขึ้นต้นมะพร้าว" }, { "sentence": "สาวส่ามักนอนเอาขาก่ายอีพ่อ", "translated": "สาวส่าชอบนอนเอาขาพาดทับคุณพ่อ" } ]
บ่ยาก
ง่าย/ไม่ยุ่งยาก/ไม่มีปัญหา
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เรื่องนี้บ่ยากหรอก เดี๋ยวเฮาสิจัดการให้เอง", "translated": "เรื่องนี้ไม่มีปัญหา เดี๋ยวฉันจะจัดการให้เอง" } ]
แมงม้า
ตั๊กแตนตำข้าว
อุดรธานี
[]
อุ้มลุ่ม
รอบล้อม(ลักษณะกลมๆ) ถนุถนอม ฟูมฟัก
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "นกเอี้ยงเฮ็ดฮังอุ้มลุ่มอยู่เทิงหง่าไม้", "translated": "นกเอี้ยงทำรังใหญ่ๆ(บ่งบอกถึงลักษณะกลมๆ)อยู่บนกิ่งไม้" }, { "sentence": "อุ้มลุ่มตุ้มไข่เน่า", "translated": "ลักษณะของของนกเอี้ยง" }, { "sentence": "ปาด...โธ่ใส่ชุดนี้เฮ็ดอุ้มลุ่มแท้", "translated": "ใส่ชุดนี้กลมบล๊อกเลย" } ]
เฟือ
คลอเลคีย/ออเซาะ
หนองคาย
[ { "sentence": "ลูกอย่าซึมาเฟือแม่ ใหญ่แล้วเด้", "translated": "ลูกอย่ามาอ้อน ออเซาะมากๆ โตแล้ว" } ]
อิตน
สงสาร/น่าสงสาร (บางแห่งก็ว่า หลีตน หลีโตน หรือหลูโตน ก็มีความหมายเดียวกัน)
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เบิ่งแม่ใหญ่คำ เลาอยู่เฮือนผู้เดียว ลูกหลานหนีไปทำงานเหมิด กะเป็นตาอิตนเผิ่นหลาย", "translated": "ยายคำแกอยู่บ้านคนเดียว ลูกๆไม่อยู่ ไปทำงานกันหมด น่าสงสารแกมาก" } ]
โกนทาดทาด
ลักษณะของการนอนกรนเสียงดังมาก
บุรีรัมย์
[]
โจกโหลกฟ่า ? (โผ่งฟ่า - ท้องฟ้า)
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "เหมือนหุบเหวทั้งสิ้นของฟ้าที่เป็นอยู่นี้", "translated": "" } ]
เอื้อย
พี่สาว
เลย
[]
หยา
สากๆ ไม่ลื่น
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "ด้ามเสียมมัน หยา หากระดาษทรามาถูให้มันมอนๆแน่", "translated": "ด้ามเสียมมันสาก(ไม่ลื่น) หากระดาทรายถูให้ลื่นหน่อย" }, { "sentence": "แป้นคือหยาแท้ บ่ถูจักเทื่อติ", "translated": "บ้านดูสากๆ ไม่เคยถูเลยดิ" } ]
ซัง
เกียจ
มหาสารคาม
[ { "sentence": "แดง..มื่นี่ไปเล่นกับอีจ่อยบ่\nดำ..กูบ่ไปกูซังมันมึงไปผู้เดียวโลด", "translated": "" } ]
จิกหลิกจอกหลอก
เล็กๆน้อยๆ/ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวโต้ง เพิ่นนี่คือจิกหลิกจอกหลอกเน๊าะ เฮ็ดอีหยังบ่เป็นชิ้นเป็นอันเลย", "translated": "บ่าวโต้ง แกเป็นคนไม่เป็นชิ้นเป็นอัน ทำอะไรก็ไม่เป็นอันสักอย่าง" }, { "sentence": "บ่าวหน่อ เพิ่นบ่สนใจเรื่องจิกหลิกจอกหลอกดอก เพิ่นเป็นคนหนักแน่น", "translated": "บ่าวหน่อ แกไม่สนใจเรื่องเล็กๆน้อยๆหรอก เพราะแกเป็นคนหนักแน่นพอ" } ]
อน/อนอัว
วุ่นวาย รำคาญ/เสียงดัง ส่งเสียงวุ่นวาย น่ารำราญ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เด็กน้อยพวกนี้ คืออนอัวแท้เว้ย", "translated": "เด็กพวกนี้ วุ่นวายน่ารำคาญ จังว่ะ" } ]
ไปนำ
ไปด้วย/ไปตาม
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไผสิไปนำ กะเตรียมโตไว้เด้อ", "translated": "ใครจะไปด้วย ก็เตรียมตัวไว้นะ" }, { "sentence": "ไปนำมันมาเด้อ", "translated": "ไปตามมันมานะ" } ]
สะเดิด
สะดุ้ง
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "หัวใจน้องมันสะเดิด เotelไม่อยู่กับกาย", "translated": "หัวใจน้องต้องงสะดุ้ง ไม่อยู่กับกายนะ" } ]