Datasets:

Modalities:
Text
Formats:
parquet
Languages:
Thai
Libraries:
Datasets
pandas
License:
Dataset Viewer
Auto-converted to Parquet
word
stringlengths
2
77
meaning
stringlengths
0
255
province
stringclasses
42 values
sentence_example
listlengths
0
36
ปลาเซือม
ปลาเนื้ออ่อน
อุดรธานี
[]
แฉ่ง
ฉาบใหญ่
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เอาแฉ่งมาให้แหน่", "translated": "เอาฉาบมาให้หน่อย" } ]
มุ่นอุ้ยปุ้ย
มั่วไปหมด/เละเทะหมด/ไม่เป็นชิ้นเป็นอัน
ขอนแก่น
[ { "sentence": "อ้ายมังกายเดียวดอนจ่มให่อ้ายหน่อว่าจักเขียนหยังมาให่อ่าน ละมุ่นอุ้ยปุ้ยเอาโลดอ่านกะบ่ออก", "translated": "พี่มังกายเดียวดอนบ่นว่าพี่หน่อเขียนอะไรมาก็ไม่รู้ มั่วไปหมด อ่านก็ไม่ได้" }, { "sentence": "อ้ายแป้นปีก เรามักเอาของใช้มากองไว้ทั่วทีป จักหยังเป็นหยัง มุ่นอุ้ยปุ้ย เบิ่งบ่ออกเลย", "translated": "พี่แป้นปีก มักเอาของใช้มากองไว้กระจัดกระจาย ไม่รู้อะไรเป็นอะไร เหละเทะไปหมด ดูไม่ได้เลย" } ]
ฮักแพง
รักมาก/หวงมาก/อันเป็นที่รักยิ่ง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "อ้ายฮักแพงเจ้าหลาย", "translated": "พี่รักเจ้ามาก" } ]
นัว
การอร่อยที่ลงตัวที่สุด
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "แนวกิน(กับข้าว) มื้อนี้มาคือแซบคือนัวแท้น้อ อยากขอ สิ ได้บ่", "translated": "" } ]
ก้านจอง
ทับพี
สกลนคร
[]
ต้อม
รวมกันเข้า/เอามารวมกัน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "พ่อใหญ่ดล กับพ่อใหญ่บัติ สองเฒ่าไปซอยกันต้อมข้าวที่เกี่ยวแล้วซอยกันยามมื้อเซ้า คันสวยมา แดดออกมันสิฮ้อน ต้องฟ้าวต้อม", "translated": "พ่อใหญ่ดล (คุณตาดล) กับ พี่อใหญ่บัติ สองคนไปช่วยกันเก็บข้าวที่เกี่ยวแล้วมารวมกันตอนเช้า เพราะถ้าสายมาแล้ว แดดออกมันจะร้อน ต้องรีบเก็บมารวมกัน" } ]
ฮาก
อาเจียน/รากไม้
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "เห็นหน้าบ่าวหนอแล้ว สิฮากหวะ หล่อคักหล่อแหน่", "translated": "เห็นหน้าบ่าวหน่อแล้วอยากจะอาเจียน หล่อเหลือเกิน" }, { "sentence": "เมียพ่อใหญ่ต้อม จั่งใด๋มาฮากใส่ตักพ่อใหญ่ต้อมจั่งซี้ บ่แมนเลาเมารถบ่ ฮึวาเลาสิมีลูก", "translated": "ภรรยาตาต้อม ทำไมมาอาเจียนใส่ตักตาต้อมอย่างนี้ หรือว่า แกจะเมารถ หรือ ว่า แพ้ท้อง" }, { "sentence": "กกไทรย้อยอยู่บ้านข่อย ฮากมันหล๊ายหลาย ยุ่งคือจั่งหยังนี่", "translated": "ต้นไทรย้อยที่บ้านผม รากมันเยอะมาก งยังกะอะไรดี" } ]
ตาง
แทน/ทดแทน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "อดสาแง้นกินลิงตางกะต่าย", "translated": "อดสาเว้าผู้ฮ้ายซามพ้อผู้ดี" } ]
อิหยัง
อะไร
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "โตเป็นอิหยัง", "translated": "แปลเธอเป็นอะไร" } ]
ดุ๊หมั่น
ขยันเอาการเอางาน
ชัยภูมิ
[ { "sentence": "อ้ายคนนี้ แม่นคนดุ๊หมั่นแท้ๆ", "translated": "พี่ชายคนนี้ช่างเป็นเป็นคนที่ขยันจริงๆ" } ]
เหนี่ยน
การบีบเค้นเคล้าคลึง/บีบเล่นคลึงเล่น/บีบคั้นให้เข้ากัน/วิธีการประกอบอาหารชนิดหนึ่ง/อาหารอีสานรูปแบบหนึ่ง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มื้อแลงสิเหนี่ยนหมากเขือสู่กิน", "translated": "ตอนเย็นจะซุปมะเขือให้กิน" }, { "sentence": "เหนี่ยนเล่นอยู่นั่นล่ะ ข้าวนั้น สิกินกะบ่กิน", "translated": "ข้าวน่ะบีบเล่นอยู่นั่นล่ะ จะกินก็ไม่กิน" } ]
เมือยม้อย
เหนื่อยมาก/หมดแรง
นครพนม
[ { "sentence": "ข่อยได้งินเจ้าเว้า มาแบบนี้ ข่อยล่ะเมือยม้อย", "translated": "ฉันได้ยินคุณพูดแบบนี้ ฉันหล่ะเหนื่อยใจเหลือเกิน" } ]
หมิ่น , มิ่น
สอย
ขอนแก่น
[ { "sentence": "พ่อใหญ่ดล : พอลล่าเอ้ย เจ้าเอาไม้ส่าว ไปหมิ่นดอกแค มานึ่งใส่ปลาขาวแหน่เด้อ", "translated": "พ่อใหญ่ดล : พอลล่าจ๊ะ (คือเว้าม่วนแท้) เอาไม้ไปสอยดอกแค มานึ่งใส่ปลาตะเพียนหน่อยนะจ๊ะ (เว้าม่วนอีกแล้ว)" } ]
เดอะ
งัด/กระดก/ยกขึ้นเล็กน้อย
สกลนคร
[ { "sentence": "เซียงป่องเอาไม้เดอะขอนขึ้น", "translated": "เซียงป่องเอาไม้งัดขอนให้ยกขึ้นเล็กน้อย" }, { "sentence": "ทิดมีเดอะลิ้นเล่น เกิดเป็นเสียง", "translated": "ทิดมี กระดกลิ้นเล่นจนเกิดเป็นเสียง" } ]
ป่องเอี้ยม
หน้าต่าง
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "อีหล่า ลมพัดแฮ้งแฮง ปิดป่องเอี้ยมให่แม่แหน่", "translated": "โอ้ลูกรัก(ผู้หญิง) ลมพัดแรงเหลือเกินปิดหน้าต่างให้แม่ที" } ]
ลิดแลด
การมองเห็นเพียงแค่แวบเดียว
บุรีรัมย์
[]
แถ
โกน(ผมหรือขน)
มุกดาหาร
[ { "sentence": "แถหัว/แถผม", "translated": "โกนผม" } ]
ฝน (ลักษณะของฝน)
แสดงลักษณะของฝน เกี่ยวกับฝน
มหาสารคาม
[ { "sentence": "ฝนริน", "translated": "ฝนตกปรอยๆ หรือ ฝนพรำ" }, { "sentence": "ฝนเอี้ยน ,ฝนเซา", "translated": "ฝนหยุดตก" }, { "sentence": "ฝนตกฮำ ,ฝนฮำ", "translated": "ฝนตกใส่ หรือ เปียกฝน" }, { "sentence": "ฝนแฮง", "translated": "ฝนตกหนัก" }, { "sentence": "ฝนหวิด", "translated": "ฝนหมดฤดู หรือ สิ้นหน้าฝน" }, { "sentence": "ฝนตกหัวปี", "translated": "ฝนตกเร็วก่อนที่ฤดูฝนปกติ" }, { "sentence": "ฝนหล่า", "translated": "ฝนมาช้ากว่าฤดูฝนปกติ" }, { "sentence": "ฝนแล่น", "translated": "ฝนที่ตกๆหยุดๆ เหมือนฝนวิ่งผ่านไป" }, { "sentence": "ฝนฮึม", "translated": "ฝนตกทั้งวันทั้งคืน ทำให้ชื้นแฉะไปหมด" }, { "sentence": "ฝนตกแฮงจนฟ้าสิหลู", "translated": "ฝนตกหนักปานฟ้าจะถล่ม" } ]
ส้มปลา
ปลาส้ม
อุดรธานี
[ { "sentence": "ส้มปลา-ส้มปลา", "translated": "" } ]
ขี้ซีก
น้ำครำ
ขอนแก่น
[]
โง้ย
โค่นล้ม/ล้มลง
มุกดาหาร
[]
หวา
เหรอ
หนองคาย
[ { "sentence": "อ้ายไลเจ้าไปเมี้ยนเฮือนให้อาวแล้วหวา", "translated": "พี่ไลพี่ไปเก็บบ้านเก็บช่องให้อาแล้วเหรอ" } ]
ใจออก
ถอดใจ/ใจไม่เอาแล้ว/ใจไม่สู้แล้ว
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "อ้ายเห็นนักกีฬาซกมวยของประเทศ เจ้าภาพ ถึกเขาตีเซซัดเซซ้าย หมุนติ้วลิ่ว อยู่กลางเวที เห็นคะแนนนำก้นเขาอยู่ตั้ง 10 หมัด บืนไล่ตีเขาปานใด๋กะบ่ถืกจักเทีย เลากะเลยใจออก บ่เอาอีกแล้ว ตีไปกะบ่ซะนะดอก เลากะเลย ขอยอมแพ้ สั่นดอกหว้า", "translated": "พี่เห็นนักกีฬาชกมวยของประเมศเจ้าภาพ ถูกเขาต่อยเซซ้ายเซขวา หมุนอยู่กลางเวที เห็นคะแนนตามหลังเขาอีกตั้ง 10 หมัด พยายามไล่ตีเขาแทบตาย ก็ไม่ถูกสักที ก็เลยถอดใจ ไม่เอาแล้ว ยอใชกไปก้ไม่ชนะ ก็เลยขอยอมแพ้ เลย" } ]
ซำซา
รอ/คอย ไปก่อน ทำอย่างใดอย่างหนึ่งเพื่อฆ่าเวลารอ หรือเอาอย่างอื่นมาใช้ทดแทนไปก่อน
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เอาเทียนมาไต้ถ้าจักหน่อย ซำซาไฟฟ้ามา", "translated": "เอาเทียนมาจุดใช้ก่อน ในช่วงเวลาที่รอไฟฟ้ามา (ไฟฟ้าดับ)" } ]
หยิ่น
เป็นคำกริยา แปลว่า ริน
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "ตัวอย่าง อิหล่า เมาอามัดยานำแม่ไปต้ม ให้แม่กินแน่ ให้มัน ฟดจั๊กคราวแล้วหยิ่นเอาแต่น้ำ มาให้แม่เด้อ", "translated": "ลูกเอ๊ย มาเอามัดยาที่แม่ไปต้มให้ที ให้เดือดสักพัก แล้ว รินเอาแต่น้ำ มาให้แม่นะลูก" } ]
บ่คอง
ไม่รอ ไม่คอย / หมดหวังแล้ว ไม่มีหวังแล้ว
มุกดาหาร
[ { "sentence": "บ่คองหรอก ว่าเผิ่นสิหายจากเจ็บโซเทื่อนี้", "translated": "หมดหวังแล้ว ว่าท่าน/หรือเขาจะหายจากอาการล้มป่วยครั้งนี้" } ]
หมุ่นหม่าน
ลมพิษ/ผื่นลมพิษ/Urticaria
มหาสารคาม
[ { "sentence": "บ่าวสาท ดีใจหลายที่ได้ไปกินเข่าแลงเฮือนพ่อใหญ่บัติ(กินเบียร์พร้อม) พ่อใหญ่บัติเฮ็ดกุ้งเผาสู่กิน บ่าวสาทกะกินเอาบักหลาย แซบคัก เพิ่นขั่นลืมคาว ว่าเพิ่นผิดกุ้ง กินแล้วบ่พอคาว \"หมุ่นหม่าน\" ขึ้นเต็มโต เทิงคัน เทิงหันใจบ่ออก เหยียบตายกะยังว่ะ", "translated": "หนุ่มประสาท ดีใจมากที่ได้ไปกินข้าวเย็นบ้านตาบัติ(กินเบียร์พร้อม) ตาบัตทำกุ้งเผาให้กิน หนุ่มสาทกินเอาเยอะมาก อย่างเอร็ดอร่อย แต่แกลืมนึกไปว่า แกแพ้กุ้ง กินแล้วไม่นานเท่าไหร่ \"ลมพิษ\" ขึ้นเต็มตัว ทั้งคัน ทั้งหายใจไม่ออก เกือบตายเลยแหละ" } ]
ตะก๋า
ตะกละ/หวงของ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวรุท : อ้ายต๊อก เจ้ากะเอาบักเขียเคีย มาให้ข่อยใส่ตำบักหุ่งนำแหน่จักหน่วย เจ้าอย่าตะก๋าหลาย มีหลายหน่วยแล้ว", "translated": "บ่าวรุท : พี่ต๊อก ช่วยเอามะเขือเทศมาใส่ส้มตำสักลูกได้ไหม อย่าหวงนักเลย มีหลายลูกแล้ว" }, { "sentence": "ต๊อก : บ่ได้ดอก ตะโตยังบ่แบ่งสาวเกาหลีให้อ้าย จักสิตะก๋าไว้เฮ้ดหยัง", "translated": "ต๊อก : ไม่ได้หรอก ขนาดเจ้ายังไม่แบ่งสาวเกาหลีให้พี่เลย ไม่รู้จะหวงไว้ทำไม" } ]
ซูนคีง
ถูกเนื้อต้องตัว
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "ผู้สาวเมื่อเห็นผู้บ่าวขยับเข้าไปใกล้จึงพูดว่า \"เฒ่าอันนี่เจ่าอย่ามาซูนคีงข่อยได๋ บักกอกใส่หัวเดะ\"", "translated": "นี่ตะเองอย่ามาถูกเนื้อต้องตัวเขานะ ไม่งั้นโดนมะเหงกแน่ๆ" } ]
กะเสินว่ะ
นับประสาอะไร
นครพนม
[ { "sentence": "เด็กน้อยสมัยนี้พ่อแม่บอกสอนมันกะบ่ฟังความดอก กะเสินว่ะสิเป็นผู้อื่นเว้า น้อ!", "translated": "เด็กวัยรุ่นสมัยนี้พ่อแม่ว่ากล่าวตักเตือนก็ไม่เชื่อฟัง นับประสาอะไรกับคนอื่นจะมาว่ากลาว" } ]
กิ๋เกี้ยม (จิ้งจก)
เป็นชื่อเรียกสัตว์เลื้อยคลานชนิดหนึ่ง
หนองคาย
[ { "sentence": "บักหล้าเบิ่งดู....กิ๋เกี้ยม....ไต่อยู่ข้างฝา 3 โต", "translated": "" } ]
คีงฮ้อน
ตัวร้อน/หรืออาการของคนทีรู้ว่า ภัยจะมาถึงตัว หรือกลัวความผิดที่ตนกระทำ
มุกดาหาร
[]
บักจก , นำแน่
จอบ สำหรับขุดดิน
อีสานทั่วไป
[ { "sentence": "ลูกเอา บักจก มาให้พ่อแน่ลูก", "translated": "ลูกเอา จอบขุดดิน มาให้พ่อหน่อยลูก" }, { "sentence": "นำแน่ คือ เอาเหมือนกัน", "translated": "เอาเหมือนกัน" } ]
ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
ศัพท์เกี่ยวกับร่างกาย
ขอนแก่น
[ { "sentence": "โป้ตีน = นิ้วหัวแม่เท้า", "translated": "โป้ตีน = นิ้วหัวแม่เท้า" }, { "sentence": "โป้มือ = นิ้วหัวแม่มือ", "translated": "โป้มือ = นิ้วหัวแม่มือ" }, { "sentence": "นิ้วโป้ = นิ้วโป้ง", "translated": "นิ้วโป้ = นิ้วโป้ง" }, { "sentence": "ตุ้มม่อง, ตุ้มค้อง = ตาตุ่ม", "translated": "ตุ้มม่อง, ตุ้มค้อง = ตาตุ่ม" }, { "sentence": "ส้นน่อง, กะน่อง, กะนอง = ส้นเท้า", "translated": "ส้นน่อง, กะน่อง, กะนอง = ส้นเท้า" }, { "sentence": "บีแข้ง = ปลีแข้ง", "translated": "บีแข้ง = ปลีแข้ง" }, { "sentence": "ขาโอ้ง = โคนขา", "translated": "ขาโอ้ง = โคนขา" }, { "sentence": "แอบแอ่ขา = ขาหนีบ", "translated": "แอบแอ่ขา = ขาหนีบ" }, { "sentence": "สะโพก, กะโพก, ตะโพก = สะโพก", "translated": "สะโพก, กะโพก, ตะโพก = สะโพก" }, { "sentence": "ดาก = ก้น", "translated": "ดาก = ก้น" }, { "sentence": "ก้น = ก้น", "translated": "ก้น = ก้น" }, { "sentence": "ฮูดาก = รูตูด", "translated": "ฮูดาก = รูตูด" }, { "sentence": "แอว = เอว", "translated": "แอว = เอว" }, { "sentence": "บักแอว = บั้นเอว", "translated": "บักแอว = บั้นเอว" }, { "sentence": "ส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)", "translated": "ส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)" }, { "sentence": "สีส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)", "translated": "สีส่วง = บั้นเอว, ชายโครง(ตรงที่จั๊กจี้)" }, { "sentence": "ไสบือ = สะดือ", "translated": "ไสบือ = สะดือ" }, { "sentence": "ขี่โผ่, ขี้โพ่ = พุง", "translated": "ขี่โผ่, ขี้โพ่ = พุง" }, { "sentence": "เอิก = อก", "translated": "เอิก = อก" }, { "sentence": "ขี้ตะแร้, ขี่ตะแร่, ขี้แฮ่ = รักแร้", "translated": "ขี้ตะแร้, ขี่ตะแร่, ขี้แฮ่ = รักแร้" }, { "sentence": "กะง่อน, ง่อน = ท้ายทอย", "translated": "กะง่อน, ง่อน = ท้ายทอย" }, { "sentence": "คางกะไต = ขากรรไกร", "translated": "คางกะไต = ขากรรไกร" }, { "sentence": "สีสบ, ซิสบ = ริมฝีปาก", "translated": "สีสบ, ซิสบ = ริมฝีปาก" }, { "sentence": "แข่ว, แข้ว = ฟัน", "translated": "แข่ว, แข้ว = ฟัน" }, { "sentence": "แข่วโคบ = ฟันกราม", "translated": "แข่วโคบ = ฟันกราม" }, { "sentence": "แข่วหล่อน = ฟันโยก", "translated": "แข่วหล่อน = ฟันโยก" }, { "sentence": "แข่ววอง, แข้วว่อง = ฟันหรอ", "translated": "แข่ววอง, แข้วว่อง = ฟันหรอ" }, { "sentence": "ดัง = จมูก", "translated": "ดัง = จมูก" }, { "sentence": "ขี้ดัง = ขี้มูก", "translated": "ขี้ดัง = ขี้มูก" }, { "sentence": "ขี้มูก = น้ำมูก", "translated": "ขี้มูก = น้ำมูก" }, { "sentence": "ขี้มูกตันดัง = คัดจมูก", "translated": "ขี้มูกตันดัง = คัดจมูก" }, { "sentence": "หน่วยตา = ลูกตา", "translated": "หน่วยตา = ลูกตา" }, { "sentence": "ขี้กะเทอะ = เสลด", "translated": "ขี้กะเทอะ = เสลด" }, { "sentence": "จอม, ญ่อม, หญ่อม = ขวัญ (ที่เวียนเป็นรูปก้นหอยอยู่บนหัว)", "translated": "จอม, ญ่อม, หญ่อม = ขวัญ (ที่เวียนเป็นรูปก้นหอยอยู่บนหัว)" }, { "sentence": "เฮี่ย = เหงื่อ", "translated": "เฮี่ย = เหงื่อ" }, { "sentence": "ขนบั่ว = ขนอ่อน, ไรขน (เช่น ขนลูกนกที่กำลังขึ้น)", "translated": "ขนบั่ว = ขนอ่อน, ไรขน (เช่น ขนลูกนกที่กำลังขึ้น)" } ]
ว่าด้วยเรื่องสรรพนาม
ว่าด้วยเรื่องสรรพนาม
ร้อยเอ็ด
[]
คิดฮอด, คึดฮอด
คิดถึง
ขอนแก่น
[ { "sentence": "หล่านางเอย อ้ายนี่คึดฮอดเจ้าบักหล๊ายหลาย กินข้าวกะบ่ได้ นอนกะบ่หลับ", "translated": "น้องนางเอย พี่นี่คิดถึงเจ้าเหลือเกิน กินข้าวก็ไม่ลง นอนก็ไม่หลับ" } ]
ป่วง
บ้าบอ
หนองคาย
[]
ซุม
กลุ่ม/พวก/หรือ/การประชุมกัน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มื้อนี้ซุมหมู่เจ้ามานั่งซุมกันเฮ้ดอีหยัง", "translated": "วันนี้ พวกคุณมานั่งประชุมกันทำอะไรเหรอ" } ]
ข้องลอย
เป็นพาชนะใส่ปลาจักสานด้วยไม้ไผ่มีรูปร่างคล้ายๆเป็ด
สุรินทร์
[ { "sentence": "เป็นพาชนะใส่ปลาจักสานด้วยไม้ไผ่มีรูปร่างคล้ายๆนกเป็ดน้ำ มีลำโสนหมัดติดรอบๆ ข้องลอย หรือ ตะข้อง ก็เรียก ที่จับจะทำเป็นลายกนก หรือรูปพญานาค แล้วแต่ช่างที่ทำ มีเชื่อกผูกติดเอว เวลาคนทอดแห หรือ หาปลา ตามห้วย หนอง คลอง บึง ลำโสนจะทำให้ \"ตะข้อง\" มันลอยน้ำไปตามก้นคนทอดแหหาปลา อีสานจึงเรียกว่า \"ข้องลอย\" ครับผม", "translated": "" } ]
มีแฮง
ดี..รู้สึก...รู้สึกสะบายทั้งตัว
มหาสารคาม
[ { "sentence": "มื่อนี้มีคนเหยียบแอวให้ฮู้สึกว่ามีแฮงโตคักๆๆๆๆๆๆๆๆ", "translated": "" } ]
งึด
เหลือเชื่อ/มหัสจรรย์
ขอนแก่น
[ { "sentence": "ตึกสูงปานนี่ เขาสร้างได้จังได๋ ข่อยล่ะ งึด", "translated": "" } ]
ม้าง
รื้อถอน/รื้อทิ้ง/ทำลาย
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปซ่อยเผิ่นม้างเฮือน", "translated": "ไปช่วยเขารื้อบ้าน" } ]
ซุก
เข็น-ดัน-ผลัก
อีสานทั่วไป
[]
ม่าง
พัง
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ม่างเฮือนม่างซานกูเฮ็ดหยัง", "translated": "พังบ้านพังเรือนกูทำไม" } ]
ส่วง
สร่าง/แข่งขัน
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ถอนแล้วจั่งสิส่วง", "translated": "ถอนก่อนถึงจะสร่าง(เมา)" }, { "sentence": "ไปเที่ยวงานส่วงเฮือ", "translated": "ไปเที่ยวงานแข่งเรือ" } ]
เป็นตา เหลีย โตน เน๊าะ
น่าสงสารเนอะว่ามั้ย
มหาสารคาม
[ { "sentence": "เป็นตา เหลีย โตน เน๊าะ", "translated": "น่าสงสารเนอะว่ามั้ย" } ]
ซ่าว
บุกเบิก/แผ้วถาง
สกลนคร
[ { "sentence": "พ่อใหญ่ฮ่อง ซ่าวโคกให้เป็นไฮ่นา", "translated": "" } ]
กิ้น
สั้น/สั้นลง
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "เหลาดินสอจนกิ้นหมดแล้ว. ใซ้ดินสอคุ้มเนาะ กิ้นปานนั้นยังใซ้อยู่", "translated": "เหลาดินสอสั้นจนจะหมดอยู่แล้ว. ใช้ดินสอคุ้มค่านะ สั้นขนาดนั้นยังใช้อยู่" } ]
ขี้โยย
สำออย
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ลูกสาวหล่าผู้ใดหน้อ มาคือขี้โยยแท้ ฮ้องไห่เหมิดมื้อ เหมิดเวน", "translated": "ลูกสาวสุดท้องใครหนอ มาสำออยอย่างนี้ ร้องไห้ทั้งวันทั้งคืน" } ]
มืนตา
ลืมตา
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มืนตาเบิ่งแหน่", "translated": "ลืมตาดูหน่อย" } ]
นำหลัง
ตามหลัง/ทำตาม/ทีหลัง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปนำหลังเด้อ", "translated": "ตามไปทีหลังนะ" } ]
คำที่ใช้ในการไล่สัตว์
คำที่ใช้ในการไล่สัตว์
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "เส่ๆๆ ไล่หมา", "translated": "เส่ๆๆ ไล่หมา" }, { "sentence": "ฮึ้ยๆๆ อันนี้ไล่ควาย ไล่วัว", "translated": "ฮึ้ยๆๆ อันนี้ไล่ควาย ไล่วัว" }, { "sentence": "โซวๆๆ อันนี้ไล่ไก่", "translated": "โซวๆๆ อันนี้ไล่ไก่" }, { "sentence": "แม๊วๆๆ อันนี้ไล่แมว (ไม่ต้องบอกก็รู้)", "translated": "แม๊วๆๆ อันนี้ไล่แมว (ไม่ต้องบอกก็รู้)" } ]
ซ่อย
ช่วย
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "อิหล่ามาซ่อยอิแม่ซักผ้าแหน่ไว", "translated": "มาๆมาช่วยแม่ซักผ้าหน่อยเร็ว ๆ" } ]
อาว
น้องของพ่อ
หนองคาย
[ { "sentence": "มื่อนี่เปิดเคืองคอมขึ้นมา ดีใจหลายได่รับแมดเสดจาก..อาว..เวปมาสเตอร์ทางจุฬา ส่งไปหา ปาดเกิดมาเฒ่าปานนี่ หากะได่รับแมดเสดเทือแรกในซีวิต D จัยหลายเด", "translated": "" } ]
แจ๋
ชิม/ชิมดู/การแตะแล้วเอามาชิมดู/เอาลี้นแตะดู
มุกดาหาร
[ { "sentence": "อยากฮู้ว่า มันฮ้อนหรือเย็นกะแจ๋เบิ่ง", "translated": "อยากรู้ว่า มันร้อนหรือเย็นก็ชิมดู" } ]
แปแลบแซบ
แบนแต๊ดแต๋
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[ { "sentence": "น้องจีจ้าเบิ่งจักรยานคันนั้นแนหล่ะยางฮั่วแปแลบแซบ", "translated": "น้องจีจ้าดูจักรยานคันนั้นสิครับ ยางรั่วแบนแต๊ดแต๋เลย" } ]
ลูกซอด
ลูกผสม ลูกครึ่ง (นิยมใช้กับสัตว์)
มหาสารคาม
[ { "sentence": "ม่าโตนี่เป็นม่าลูกซอด", "translated": "ม้าตัวนี้เป็นม้าลูกผสม" } ]
บ่ซ่าง
ทำอะไรไม่ค่อยจะได้เรื่อง/ทำได้ไม่ละเอียด/ไม่ละเอียดหรือรอบคอบ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "พวกนี้เฮ็ดงานบ่ช่างอีหลีเนาะ", "translated": "พวกนี้ทำงานไม่ค่อยละเอียดรอบคอบเท่าไร" } ]
ตาบ
ปะ/เย็บ/ชุน/ซ่อมแซม
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "น้องเป้ย...เอาเสื้ออ้ายไปตาบให่แหน่หนา อ้ายแลนบู๋ป่าบักเล็บแมว เสื้ออ้ายเป็นฮูจ่างป่างอยู่", "translated": "น้องเป้ย...เอาเสื้อของพี่ไปเย็บปะให้หน่อยนะ พี่วิ่งฝ่าต้นเล็บแมว เสื้อพี่เลยขาดรอยมเริ่มเทิ่มเลย" }, { "sentence": "โอ๋ย อ้าย ฮอยบักใหญ่นึง คือสิมาตาบได้ ซื้อใหม่โลดเปี๋ยง", "translated": "พี่....รอยใหญ่มากเลย สงสัยคงปะซ่อมให้พี่ไม่ได้ ซื้อใหม่เลยเถิด" } ]
เล่า
เชิญ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ไปเล่าเผิ่นมางานเน", "translated": "ไปเชิญเขามางานหน่อย" } ]
ฮุก
ขัด/ถู/เช็ดล้าง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ฮุกออกแหน่ขี้ไคลนั้น", "translated": "ถูขี้ไคลออกหน่อย" } ]
เจี๊ย
เศษของต่างๆ/สิ่งที่ไม่มีประโยชน์แล้ว
อีสานทั่วไป
[]
เหลืองอ่อยห่อย
เหลืองอ๋อย
ขอนแก่น
[ { "sentence": "นกขมิ้น สีเหลืองอ่อยห่อย", "translated": "นกขมิ้น สีเหลืองอ๋อย" }, { "sentence": "ปลาดุกย่าง สุกเหลืองอ่อยห่อย", "translated": "ปลาดุกย่างสุกเหลืองอ๋อย" }, { "sentence": "เสื้อเหลืองอ่อยห่อย", "translated": "เสื้อเหลืองอ๋อย" } ]
กะโป๋
กะลามะพร้าว
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มาเฮ็ดตาลอยอยู่นี่ กูสิเอากะโป๋งุมหัวเอาเด้หล่ะ", "translated": "มาทำตาลอยละห้อยอยู่ทำไม เดี๋ยวจะเอากะลามะพร้าวตีหัวเอานะ" } ]
ป้อย
บ่น
อุดรธานี
[ { "sentence": "ยายแหล่มักสิป้อยผัวเป็นประจำ", "translated": "ยายแหล่ชอบด่าสามีเป็นประจำ" } ]
ใจฮ้าย
ลักษณะการแสดงออกถึงความโกรธ
บุรีรัมย์
[]
ส่าม
เสริม, เพิ่มเติม, เติมเต็ม, เพิ่ม
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์กำลังเฮ็ดนา เพิ่นย้านกล้าบ่พอกะเลยดำบักอย่างห่าง พอตะดำแล้วๆ กล้าเหลืออยู่ 10 กว่ามัด กะเลยให้บ่าวหน่อ ไปดำส่ามให่ จั่งเป็นตาเบิ่งแล้วกล้ากะบ่เหลือ", "translated": "ตอนนี้ทางชมรมอีสาน มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ กำลังทำนา เขากลัวว่าต้นกล้า (ข้าว)จะไม่พอก็เลยปักดำแต่ละต้นห่างกันมาก พอปักดำเสร็จปรากฏว่า กล้าเหลืออยู่ 10 มัด ก็เลยให้บ่าวหน่อ ไปดำเพิ่มเติมให้ถี่ขึ้น จึงน่าดูชม และกล้าก็ไม่เหลือ" }, { "sentence": "พ่อใหญ่ดลเลาเว้าเรื่องเฮ็ดเหล้าโทให่บ่าวหน่อฟัง เว้าละเอียดทุกขั้นตอน จนพ่อใหญ่บัติบ่มีหม่องส่ามเลย", "translated": "คุณตาดลเล่าเรื่องเกี่ยวกับการทำสาโทให้บ่าวหน่อฟัง แกเล่าละเอียดมาก จนตาบัติไม่ต้องเล่าเสริมเพิ่มอีกเลย" } ]
บ่จื่อ
ไม่จำ/ไม่รู้จักจำ/ไม่เข็ดหลาบ
มุกดาหาร
[]
ขาวจุ่นผุ่น
ขาวนวล
ขอนแก่น
[ { "sentence": "หน้าขาวจุ่นผุ่น", "translated": "หน้าขาวนวล" }, { "sentence": "ผิวขาวจุ่นผุ่น", "translated": "ผิวขาวนวล" }, { "sentence": "ดอกมะลิบานขาวจุ่นผุ่น", "translated": "ดอกมะลิบานขาวนวล" } ]
ฮู้บ่
รู้ไหม
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ฮู้บ่ ว่าเงินมันหายาก", "translated": "รู้ไหมว่าเงินมันหายาก" } ]
บักหล้า
เป็นคำพูดที่พูดในลักษณะให้ความเอ็นดูเด็กผู้ชาย
หนองคาย
[ { "sentence": "บักหล้า.....พ่อลุงฝากของไว้แน่", "translated": "" }, { "sentence": "หรือ บักหล้าไปเอาน้ำมาให้แม่กินแน", "translated": "" } ]
โซนแซว
เอะอะเสียงดัง
บุรีรัมย์
[]
ยามเเลง
เวลาใกล้จะค่ำ เวลาหัวค่ำ
มุกดาหาร
[]
ซู้ด
เป็นคำกริยา แปลว่าผลัก หรือดัน เป็นคำ อกรรมกริย
ขอนแก่น
[]
ผะเหลอ
อะไร
นครพนม
[ { "sentence": "กำลังเฮ็ดผะเหลอ", "translated": "กำลังทำอะไร" } ]
วังยา
เมื่อกี้นี้
หนองคาย
[ { "sentence": "มันขี่มอเตอร์ไซด์ไปนำหมู่วังยา หนิ", "translated": "มันนั่งมอเตอร์ไซด์ไปกับเพื่อนเมื้อกี้นี้เอง" } ]
ฮน
กระวนกระวาย
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "อันยุงกัดข่อยก็เลยฮนทั้งโต", "translated": "" } ]
ผักอีเตาะ
ผักกระถิน
ชัยภูมิ
[ { "sentence": "ผักอีเตาะป่งยอด เป็นตากินแท้หวา..", "translated": "ผักกระถินออกยอด น่ากินจัง" } ]
สายบือ
สะดือ
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "ลูกหลานคนอีสานบ่เคยลืม \"ม่องฝังสายแฮ่ ม่องแผ่สายบือ\"", "translated": "ลูกหลานคนอีสานไม่เคยลืมที่ฝังรกที่ตัดสะดือ (ไม่ลืมบ้านเกิดเมืองนอน)" } ]
บะ
พื้นที่ที่มีลักษณะดินทรายร่วน อุดมดินดี (น.) ,(ก) หมายถึงการ บนบาล ขอพร , หรือ ละเว้น ปล่อยไว้
สกลนคร
[ { "sentence": "นาแถวนี้เป็นมีบะกับกกหว้าหลาย จึงเอิ้นว่า บะหว้า", "translated": "นาแถวนี้มีดินทรายร่วนซุย ดินดี และมีต้นหว้าเยอะ จึงเรียกว่า บะหว้า" }, { "sentence": "วัวแม่ขาวออกลูกใหม่ แม่เลยไปบะนางธรณีไว้ ให้มันรอดถึงปี", "translated": "วัวแม่ขาวตกลูกใหม่ แม่เลยไปบนบาลศาลกล่าว บอกนางธรณีไว้ ให้รอดถึงปี" }, { "sentence": "เจ้าคิดเรื่องเขียนต่อบ่ได้ ก็บะไว้จั๊กคราว กะได้ดอก", "translated": "คุณคิดเรื่องเขียนต่อไปไม่ได้ กะ ปล่อยไว้ สักหน่อยก็ได้นะ" } ]
คุ้นกัน
สนิทสนมกัน/คุ้นคน (ใช้กับสัตว์ครับ)
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
[]
ป๊ง
งอก/แตกหน่อ
ขอนแก่น
[ { "sentence": "ในบักม่วงที่เจ่ากล้าไว้ มันป๊งออกมาจากดินในถุงไป๊", "translated": "เม็ดมะม่วงที่เพาะไว้ งอกออกมาจากถุงที่ปลูกรึหยัง" }, { "sentence": "หน่อกล้วยป๊งไป๊ละอ้าย ข่อยสิขอก่นเอาไปปลูกสวนจักหน่อแหน่", "translated": "กล้วยแตกหน่อรึหยังพี่ ผมขอขุดไปปลูกที่สวนสักหน่อได้ไหม" } ]
ขี้หลัก
คนเห็นแก่ตัว/คนหัวหมอ/คนชอบเอาเปรียบคนอื่น
มุกดาหาร
[ { "sentence": "หมอนั่น มันเป็นคนขี้หลัก", "translated": "หมอนั่น มันเป็นคนเห็นแกตัว/หรือชอบเอาเปรียบคนอื่น" } ]
ซิโตน
น่าสงสาร
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "เป็นตาซิโตนน้อ", "translated": "น่าสงสารจัง" } ]
ส่ำนี้
แค่นี้/แค่นี้เอง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เรื่องง่ายๆส่ำนี้ มันสิยากอิหยัง", "translated": "เรื่องง่ายๆแค่นี้ มันจะไปยากอะไร" } ]
ส่ำ
เท่ากัน/กระซิบที่หู
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวหน่อ อย่าเว้า ส่ำเอาเดี๋ยวสาวชะบา เพิ่นสิได้ยินดอก วาข่อยฮักเพิ่นส่ำฟ้า", "translated": "บ่าวหน่อ อย่าพูดนะ ให้กระซิบเอา เดี๋ยวสาวชะบาก็รู้หรอกว่า ผมรักเธอเท่าฟ้า" } ]
หมากแข้ง
มะเขือพวง
อุดรธานี
[]
โย๋
ไม่เต็มที่/ทำอะไรไม่เต็มกำลัง/การยึกยัก/ค้างๆคาๆ/ยั้งมือ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวสำน้อย เลาเป็นนักมวย แฮงเลาหลายบักขนาด มื้อวาน ตอนตีมวย เลาโย๋ไว้ซือๆเด๊ะ บ่จั่งซั่น คู่ซกเลาตายคามือแล้ว", "translated": "หนุ่มน้อยแกเป็นนักมวย แกมีแรงเยอะมาก เมื่อวานตอนแกชกมวย แกยั้งมือชก ไม่เต็มที่เฉยๆนะ ไม่อย่างนั้น คู่ชกของแก ตายคาที่แล้ว" } ]
เจีย
ให้อาหาร(สัตว์)
ขอนแก่น
[ { "sentence": "บ่าวหน่อ เลาไปเบิ่งหมอลำ จนซอดแจ้งจ่างป่างกลับมาบ้านนอนเว็น บ่ลุกกินฮอดข้าว แม่หลูโตน กำลังว่าสิไปปลุกมากินข้าว พ่อกะเลยฮ้องบอกว่า <-- ม้อนนอน ขาเจ้าบ่เจีย บ่ต้องไปปลุกมันดอก-->", "translated": "หนุ่มหน่อ แกไปดูหมอลำ ยันสว่าง กลับบ้าน นอนกลางวัน ไม่ลุกกินกระทั่งข้าว แม่สงสาร กำลังจะปลุกมากินข้าว พ่อก็เลยร้องบอกว่า <--ตัวไหมนอนหลับ เขาไม่ให้อาหารกันหรอก ไม่ต้องไปปลุกมัน-->" } ]
ล้อ
รถเข็น
อุบลราชธานี
[]
คึดพ้อ
นึกขึ้นได้/ฉุกคิด
หนองคาย
[ { "sentence": "เฮาหาก็คิดพ้อเวียกเจ้าของได้มื้อนี้ล่ะ", "translated": "เราก็เพิ่งนึกขึ้นได้เรื่องงานได้ก็วันนี้แหละ" } ]
ซะมัก
สำลัก เช่น สำลักข้าว สำลักน้ำ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ค่อยๆกินแหน่ข้าวนั้น เดี๋ยวซะมักตายหรอก", "translated": "ค่อยๆกินข้าว หน่อยนะ เดี๋ยวสำลักตายหรอก" } ]
เปิด
เบื่อ/เบื่อหน่าย/หนี
สารคาม
[ { "sentence": "สมัยที่มหาบัติบ่ทันได้เมีย บ่มีผู้เฮ็ดแนวกินให้กิน ลาวกะเลยได้กินแต่มาม่า กินซุมื่อจน \"เปิด\" แล้ว", "translated": "แต่ก่อน ตอนที่คุณมหาบัติแกยังไม่ได้แต่งงาน ไม่มีคนทำอาหารให้แกกิน แกก็เลยได้กินแต่มาม่า กินทุกวันจน \"เบื่อ\" แล้ว" }, { "sentence": "เมียของมหาบัติจ่มว่า ตั้งแต่ข้อยได้ผัวคนนี่มา บ่เฮ็ดเวียกเฮ็ดงาน กินตั้งแต่เหล้าซุมื่อ บ่หัวซาลูกหัวซาเมีย ข้อยกะจั่งแม่น \"เปิด\" จั่งแม่นอิ่ม", "translated": "ภรรยาของมหาบัติบ่นว่า ตั้งแต่ดิฉันแต่งงานกับสามีคนนี้มา เขาไม่เคยทำการทำงานเลย ดื่มแต่สุราทุกวัน ไม่สนใจลูกไม่สนใจภรรยา ดิฉันชักจะ \"เบื่อหน่าย\" มากแล้ว" }, { "sentence": "บ่าวหน่อเพิ่นไปเล่นสาวภูไท ทางเรณูนคร พอขึ้นไปเทิงเฮือนผู้สาว พ่อผู้สาวถือมีออีโต้ ยืนถ่าอยู่ผักตูเฮือน บ่าวหน่อเพิ่นย่านหลาย ฟ่าวโตนเฮือน \"เปิด\" อาดหลาด เลย ฮอดบ่ได้เว่ากับผู้สาวจ้อย", "translated": "หนุ่มหน่อ แกไปหาจีบสาวภูไท ที่เรณูนคร พอแกขึ้นไปบนบ้านของหญิงสาว พ่อของหญิงสาว ยืนถือมีดพร้ารออยู่ที่ประตูบ้าน หนุ่มหน่อเห็นดังนั้นก็กลัวมาก กระโดดลงจากบ้าน รีบ \"หนี\" ไป เลยไม่ได้คุยกับหญิงสาวเลย" } ]
ยืง
ท้องอืด/ท้องเฟ้อ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "สาวนางเลากินบักบกบ่ได้คั่ว เลายืงหมดมื้อเหมิดเวน", "translated": "สาวนางแกกินมะบก (ภาษาไทยมันอะไรหว่า) ที่ไม่ได้ทำการคั่วก่อน แกเลยท้องอืดทั้งวัน" } ]
ปง
1.วาง,วางลง 2.ยกลง
มหาสารคาม
[ { "sentence": "บ่าวหน่อแบกกลองลงจากรถ เทิงหนัก เทิงฮ้อน เป็นหยังแกคือบ่ฟ่าว ปงลง", "translated": "บ่าวหน่อแบกกลองลงจากรถ ทั้งหนักทั้งร้อน ทำไมแกไม่รีบ \"วางลง\" หละ" }, { "sentence": "หม่อต้มอึ่งมันสุกแล้ว \"ปง\" มาตักกินถ่าแม", "translated": "หม้อต้มอึ่งมันสุกแล้วนะ \"ยกลง\" มาตักกินกันเถอะ" } ]
คันแหม่น
ถ้ามันจริง/ถ้าจริงดังว่า
มุกดาหาร
[ { "sentence": "คันแหม่นเจ้าเว้าจั่งซั้น กะให้แหม่นความสา", "translated": "ถ้ามันจริงตามที่คุณพูด ก็ให้ตกลงตามนั้น" } ]
เวียก
งาน
อุดรธานี
[ { "sentence": "บ่ไปกินบุญนำเขาดอกมื้อนี่ เคิกเวียก", "translated": "ไม่ไปกินเลี้ยงงานบุญเพราะเสียเวลาทำงาน" } ]
ตำ
การชน/การกระทบ/การซูนที่แฮงๆ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มื้อนี้ ข่อยถูกรถตำมา โอ้ยเจ็บแฮงหลาย", "translated": "วันนี้ ข่อย(ผม) โดนรถชนมา เจ็บปวดมาก" } ]
เอิ้น
เรียก/ร้องเรียก
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปเอิ้นมา", "translated": "ไปเรียกมา" } ]
End of preview. Expand in Data Studio

Isan Dictionary

The dictionary is collected in the Thai language, Isan language (and other languages in Northeast Thailand).

We are built from isan.clubs.chula.ac.th (CC BY-NC-SA).

license: cc-by-nc-sa-3.0

Created by Wannaphong Phatthiyaphaibun

Downloads last month
89

Collection including pythainlp/isan_dict