word
stringlengths 2
77
| meaning
stringlengths 0
255
| province
stringclasses 42
values | sentence_example
listlengths 0
36
|
|---|---|---|---|
อีหยัง
|
อะไร
|
อีสานทั่วไป
|
[] |
คางกะไต
|
คาง, ส่วนปลายของคาง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "สาวนางคนเก่า",
"translated": "สาวนาง ปรกติแล้วแกเป็นคนรักสะอาด อาบน้ำอุ่นทุกวัน พอดีวันนี้แกไปเที่ยวเชียงใหม่ หนาวก็หนาว น้ำอุ่นก็ไม่มี เลยได้อาบน้ำตก พออาบเสร็จแล้วแกหนาวมากเห็นแต่ปลายคาง สั่น เสียงดัง ง๊อกๆๆๆๆ เลย"
}
] |
อยากนอน
|
ง่วงนอน หิวนอน/อยากจะนอน
|
มุกดาหาร
|
[] |
บ่คือหมู่
|
ไม่เข้าพวก/ไม่เหมือนคนอื่น/ไม่เหมือนใคร/แตกต่างจากคนอื่น
|
มุกดาหาร
|
[] |
หนหวย
|
รำคาญ
|
ศรีสะเกษ
|
[
{
"sentence": "หนหวยบักห่านี่แท้",
"translated": "รำคาญไอ้คนนี้จัง"
},
{
"sentence": "อย่ามาไกล้ข่อยหลายหนหวยวะ",
"translated": "อย่าพึ่งมาไกล้รำคาญ"
}
] |
กับบาด
|
ทันทีทันได
|
อุบลราชธานี
|
[
{
"sentence": "มื้อคืนฝนตกแฮง หลังคากะฮั่ว พอไปฮอดโกดัง เห็นแล้ว เจ็บหัวกับบาด เครื่องของลูกค้าลอยน้ำ เปียกคับทีบ",
"translated": "เมื่อคืนฝนตกหนัก หลังคาโกดังรั่ว ไปถึงเห็นของเท่านั้นแหละ ปวดหัวจิ๊ด ขึ้นมาทันที่ ข้าวของลูกค้า เปียกน้ำเสียหายหมด ปัญหาใหญ่ล่ะทีนี้"
}
] |
ขับถ่าย
|
ขี้
|
หนองคาย
|
[] |
มืน
|
ลืม(ตา)
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "บักพริกฟ่งใส่ตา มืนตาบ่ขึ้นเลย",
"translated": "พริกกระเด็นใส่ตา ลืมตาไม่ขึ้นเลย"
}
] |
โพดแฮง
|
เกินไปจนน่าเกลียด
|
อุบลราชธานี
|
[
{
"sentence": "อีหล่านิคือเอาของไปหลายแท้โพดแฮงน๊อ",
"translated": ""
}
] |
สีโตนซาด
|
สงสาร
|
ชัยภูมิ
|
[] |
จังซี่กะได้
|
อย่างนี้ก็ได้
|
ชัยภูมิ
|
[
{
"sentence": "เอาจั๊งซี่กะได้",
"translated": "อย่างนี้ก็ได้"
}
] |
คิดต่อ
|
คาดหวัง
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "อ้ายดล : พ่อใหญ่ชาญ เลาเป่าโหวดม่วน จนได้ฉายาโหวดเสน่หา แต่ว่า น้องกะแต บ่ต้องไปคิดต่อนำเลาดอก เลามีเมียแล้ว มา มา มานั่งใกล้ๆ อ้ายดลพี้ จั่งค่อยคิดต่อนำได้",
"translated": "พี่ดล : พ่อใหญ่ชาญ แกเป่าโหวดเพราะ จนได้ฉายาโหวดเสน่หา แต่ว่า น้องกระแต อย่าไปคาดหวังอะไรกับแกเลยนะ แกมีเมียแล้ว มา มา มานั่งใกล้ๆ พี่ดลนี่ จึงจะคาดหวังได้"
},
{
"sentence": "พ่อใหญ่ชาญ : หืย อ้ายดลนั่นล่ะ แฮ่งคัก แฮงมีเทิงลูก เทิงเมีย อย่าไปเซียเลาเด้อหล่ากะแต มาหาอ้ายชาญพี้ น้องกะแต คิดต่อสิฟังโหวด อ้ายสิเป่าให้ฟัง คิดต่อสิกินข้าว อ้ายสิทอดไข่ให้กิน",
"translated": "พ่อใหญ่ชาญ : เอ้อ พี่ดลนั่นแหละ ตัวดี มีทั้งลูกทั้งเมีย อย่าไปเชื่อแกนะน้องกระแต มาหาพี่ชาญดีกว่า น้องกระแตอยากฟังโหวด พี่ชาญจะเป่าให้ฟัง อยากกินข้าว พี่จะทอดไข่ให้กิน"
},
{
"sentence": "น้องกะแต : มัวเถียงกันอยู่หนั่นล่ะ บ่มีไผเป็นตาคิดต่อได้ดอก น้องกะแตไปหาอ้ายหน่อดีกั่ว จั่งค่อยเป็นตาได้คิดต่อ เนาะอ้ายหน่อเนาะ... ยืมเงินจักหมื่นสองหมื่นแหน่อ้ายหน่อ....",
"translated": "น้องกระแต : มัวแต่เถียงกันอยู่นั่นแหละ ไม่มีใครเป็นที่น่าคาดหวังได้ทั้งนั้นแหละ น้องกระแตไปหาพี่หน่อดีกว่า ค่อยเป็นที่น่าคาดหวังได้หน่อย เนาะพี่หน่อเนาะ.... ขอยืมเงินสักหมื่น สองหมื่นหน่อยนะพี่หน่อ"
}
] |
ฮอด
|
ถึง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "สาวกระโปรงเหี่ยน มือนี้ไปเรียนแล้วบ้อ ไปฮอดโรงเรียนบ่น้อ หรือวาไปพ้อผู้บ่าว",
"translated": "สาวกระโปรงสั้น วันนี้ไปเรียนแล้วเหรอ ไไปถึงโรงเรียนไหมหนอ หรือว่าไปพบชายหนุ่ม"
}
] |
ไน
|
เม็ด หรือ ลักษณะนามของเชือก
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "อ้ายบัติ กับอ้ายดล สองเฒ่าเถียงกันว่าแข่วไผสิดีก่อกัน เลยแข่งกันหย่ำไนบักขาม ไผหย่ำได้หลาย ก่อกันผู้นั่นชนะ",
"translated": "พี่บัติกับพี่ดล คนมีอายุสองคนเถียงกันว่า ใครฟันดีกว่ากัน เลยแข่งกันขบเม็ดมะขาม ใครขบได้เยอะกว่าชนะ"
},
{
"sentence": "เชียกยาวจักไนละสู ยาว 3 ไนตั้วละ",
"translated": "เชือกยาวกี่เมตรละเอ็ง ยาว 3 เมตร(ซม. , ก.ม.)"
}
] |
มัก,ฮัก
|
ชอบ/พอใจ/รัก (มีใจรัก)
|
ทั่วไป
|
[
{
"sentence": "ข่อยมักเจ้าหลาย ๆ",
"translated": "ฉันชอบคุณมาก"
},
{
"sentence": "ข่อยฮักเจ้าหลาย ๆ",
"translated": "ฉันรักคุณมาก"
}
] |
ผิดพยาธิ
|
ไม่ถูกกับโรค/ไม่ถูกกับตัวเรา/ของแสลงที่ไม่ถูกหรือเข้ากับตัว
|
มุกดาหาร
|
[] |
หันกิ่นหลิ่น
|
คือลักษณะการหมุนที่เร็ว หมุนติ้วประมาณนั้น
|
บุรีรัมย์
|
[] |
กั๋ว
|
แม่นแล่ว
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "เป็นจังซั่นกั๋ว",
"translated": "เคยอยู่มุกดาหารค่ะ"
}
] |
บักต้องแลง
|
---
|
ศรีสะเกษ
|
[
{
"sentence": "บักต้องแลง",
"translated": ""
}
] |
เบิดแท้แล่
|
เงยหน้า แบบว่าไม่คิดจะก้มหน้าลงเลย
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "แม่ใหญ่จ่อยพอแต่ได้ลูกเขยฝั่งเพิ่นมะสิมาเหลียวเบิ่งเฮาเห็นยามได้มีแต่เพินเบิดแท้แล้ใส่นั้นละ.....จักแม่นเพิ่นเป็นอิหยัง......",
"translated": ""
}
] |
บักตูม, หมากตูม (ผลไม้)
|
มะตูม
|
ขอนแก่น
|
[] |
คึด
|
คิด/นึก
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "นั่งคึดหยังยู๊",
"translated": "นั่งคิดอะไรอยู่"
}
] |
มิดสี่หลี่
|
เงียบสะงัด
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "คือมิดสี่หลี่แท้",
"translated": "ทำไมเงียบจัง"
}
] |
เหลียก
|
แมลงหลือบ หรือ ตาถลึง ตาถลน หรือมองอย่างตั้งใจ เหลือบตา
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "งัวน้อยถืกเหลียกกินจนจ่อย",
"translated": "ลูกวัวโดนตัวเหลือบกัดดูดกินเลือดจนผอม"
},
{
"sentence": "บ่าวหน่อ เหลียกตาแนมพุสาว",
"translated": "บ่าวหน่อ เหลือบตามองสาวๆ"
}
] |
เจิด
|
ลอย
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "ตีลูกให่มันเจิดแหน่",
"translated": "ตีลูกให้มันลอยโด่งหน่อยนะ"
}
] |
บ่ฮู้เมื่อ
|
ไม่รู้สึก/ไม่รู้
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "เมื่อคืนเมาหลาย หมู่เขาพากลับห้องตอนใด๋กะบ่ฮู้เมื่อ",
"translated": "เมื่อคืนเมามาก เพื่อนเขาพากลับห้องตอนไหนก็ไม่รู้"
}
] |
เขย
|
การแกะ/การเปิด
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "เขยก่องข้าวออก พ่อจะกินข้าว",
"translated": ""
}
] |
หมื่น
|
ลื่น/ลื่นล้ม
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ระวังหมื่นน้ำมันเด้อ",
"translated": "ระวังลื่นน้ำมันนะ"
}
] |
ข่อย
|
ฉัน
|
เพชรบูรณ์
|
[
{
"sentence": "ข่อยไป",
"translated": "ฉันไป"
}
] |
สะออน / ออนซอน
|
สิ่งที่พบเห็นประทับใจมากที่สุด
|
อุดรธานี
|
[
{
"sentence": "สะออนหลายเด้ เป็นตาออนซอนเน๊าะ",
"translated": "แปลกใหม่และประทับใจมากที่สุด"
}
] |
มักจ่ม
|
ชอบบ่น/ขี้บ่น
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "แม่เลาแฮงมักจ่มอยู่เรื่อย",
"translated": "แม่ยิ่งชอบบ่นอยู่เรื่อย"
}
] |
ก้อนเส่า
|
ก้อนเส่า คือนำก้อนหิน 3 ก้อน วางไว้เพื่อตั้งหม้อทำกับข้าว
|
อุดรธานี
|
[
{
"sentence": "สมัยโบราณเวลาจะทำกับข้าวเขาจะนำ ก้อนหินขนาดพอเหมาะสมมาวางไว้เป็นสามมุมพอวางหม้อแกงได้พอดีๆกับก้นหม้อ แล้ก่อไฟทำกับข้าว เขาจึงเรียกหินสามก้อนว่าก้อนเส่า",
"translated": "ในอดีต เมื่อต้องการทำอาหาร พวกเขาจะนำหินขนาดพอเหมาะสามก้อนมาวางเป็นสามเหลี่ยมเพื่อวางหม้อพอดีกับก้นหม้อ จากนั้นจึงจุดไฟทำอาหาร จึงเรียกหินสามก้อนนี้ว่าก้อนเส่า"
}
] |
เบิ่งซง
|
ดูท่าทาง/ดูแล้ว/น่าจะ
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "หมอนี้ เบิ่งซงแล้วคือสิเก่ง",
"translated": "หมอนี้ดูท่าทางน่าจะเก่ง"
}
] |
ผวย
|
ใคร (ผวย มาจากคำว่า ผู้ได๋ พูดเร็วๆ ก็เลยกลายเป็น ผวย )
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ผวยเฮ็ดหยังอยู่ในท่งนา คือหลายคนแท้",
"translated": "ใครทำอะไรอยู่ในทุ่งนา ทำไมคนเยอะจัง"
}
] |
หมาน
|
มีโชคโชคดี
|
ศรีสะเกษ
|
[
{
"sentence": "เมื่อนี้ไปยั้งหมานโชคหมานลาภคักหลายบั้งไฟผ่านคุบั้ง",
"translated": ""
}
] |
หง่วย
|
โค่น ใกล้จะล้ม กำลังจะล้มลง
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เช่นมื้อนี่ฝนตกแฮงคักลมกะลมแฮงต้นไม้ล้มกันละเนละนาด แต่ต้นยางใหญ่กะยังหง่วยสิล้มแล้วระวังเด้ออย่าไปใก้เด้อมันสิล้มทับเด้สู",
"translated": ""
}
] |
เข็ด
|
เข็ดหลาบ/ที่มีอาถรรพ์ ขลังมาก ศักดิ์สิทธิ์ /เฮี้ยนมาก/เสียวฟัน
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "เข็ดแข้วหลาย",
"translated": "เสียวฟันมาก"
},
{
"sentence": "ศาลเจ้าปู่นี้ เข็ดหลาย",
"translated": "ศาลเจ้าปู่ตรงนี้ ศักดิ์สิทธิ์มาก"
}
] |
สีซิ่ว (สีสิ่ว)
|
สีเขียว ,สีเขียวเข้ม
|
ยโสธร
|
[
{
"sentence": "เวลาต่ำสาดลาย คันเอาสีซิ่วกับสีแหล่มาสลับกัน บ่งาม",
"translated": "เวลาทอเสื่อ(กก)แบบมีสีมีลาย ถ้าเอาสีเขียวกับสีน้ำเงินมาปนกัน"
},
{
"sentence": "มันสิมืดไปนำกันเบิด",
"translated": "มันไม่สวย เพราะสีมันไม่ตัดกัน มืดไปด้วยกันเลย"
}
] |
บ่อึด
|
มีเยอะแยะ/มีมากมาย/ไม่ขาดแคลน (ถ้าแปลตรงตัว คือ ไม่อึด หมายไม่ทน)
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ข้าวบ่อึด คือบ่กิน",
"translated": "ข้าวเยอะแยะ ทำไมไม่กิน"
}
] |
แม่ยั่ยอั่นนี่เนาะ
|
แหม๋ ผู้หญิงคนนี้ !
|
กาฬสินธุ์
|
[
{
"sentence": "บอกให้ไปซื้อตำบักหุ่่งโอ้ยจั๊กแม่นเว้ายากแม่ยั่ยอันนี้เนาะ...ไปฟ้าวๆไปซื้อมา",
"translated": ""
}
] |
เปนตาขี้เดียด
|
น่าขยะแขยง
|
หนองคาย
|
[] |
เบี้ยน
|
ขยับ/ย้ายที่
|
สกลนคร
|
[
{
"sentence": "กระปอมหนีไป มันเบี้ยนไปฟากพู้นแล้ว",
"translated": ""
}
] |
หัวดวน
|
ลักษณะอาการศรีษะคะมำไปข้างหน้า
|
บุรีรัมย์
|
[
{
"sentence": "เอ๋า นั่งหลับจนหัวดวนเนาะเจ้า พะนะ",
"translated": "โห นั่งหลับจนหัวคะมำเลยนะคุณ"
}
] |
ไทบ้าน
|
ชาวบ้าน
|
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
|
[] |
จ้ำ
|
ทำอย่างเร่งรีบ/รีบร้อน/กิริยาอาการเวลาเอาก้อนข้าวเหนียวสัมผัสกับอาหาร/รอยฟกช้ำ
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "อ้ายหน่อย้านบ่ทันรถ เพิ้นเลยฟ้าวย่างจ้ำเอาจะให่ไวเลย",
"translated": "พี่หน่อกลัวขึ้นรถไม่ทัน เลยรีบร้อนเดินอย่างรวดเร็วเลย"
},
{
"sentence": "อ้ายมังกายเดียวดอนจ่มว่าบักต๊อกจ้ำคำข้าวโป๊มโป่ม ผู้ละสิบ่ได่กินนำ",
"translated": "พี่มังกายเดียวดอนบ่นว่า บักต๊อกเอาข้าวเหนียวกินกับข้าวคำใหญ่ เดี๋ยวคนอื่นจะไม่ได้กินด้วย"
},
{
"sentence": "อ้ายกระบี่โลหิตถืกเมียหยิก ย้อนแอบไปจอบเบิ่งสาวสำน้อย จนแขนเป็นจ้ำๆ เลยสมบ่ละ",
"translated": "พี่กระบี่โลหิตโดนเมียหยิก โทษฐานแอบไปดูสาววัยรุ่น จนแขนมีรอยฟกช้ำ สมควรแล้วละ"
}
] |
หุ้ม
|
รุม/มุง
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "สูสิมาหุ้มกันเฮ็ดหยัง เขาตีกัน",
"translated": "พวกเอ็งจะมามุงทำไมคนเค้าตีกัน รีบไป"
}
] |
ไทแขก
|
ผู้มาเยือน
|
บุรีรัมย์
|
[] |
บักจก
|
เสียม
|
หนองคาย
|
[] |
ซ่างมาเป็นต๊ะฮักแท้หล่ะ
|
ทำไมน่ารักอย่างนี้นะ
|
บุรีรัมย์
|
[] |
บุญ ว่าด้วยเรื่องบุญล้วนๆ
|
งานเทศกาล งานที่ก่อให้เกิดความมงคล
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "บุญเดือนอ้าย => บุญปีใหม่ => ประเพณีขึ้นปีใหม่",
"translated": ""
},
{
"sentence": "เดือนยี่ => บุญ",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนสาม => บุญข้าวประดับดิน => ประเพณีทำบุญที่อยู่อาศัย",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนสี่ => บุญสงกรานต์ => ประเพณีสงกรานต์",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนห้า => บุญผเหวด=> ประเพณีฟังเทศน์มหาชาติ",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนหก=>บุญบั้งไฟ => ประเพณีบั้งไฟ",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนเจ็ด => บุญเข้าพรรษา",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนแปด =>",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนเก้า",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนสิบ",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนสิบเอ็ด",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญเดือนสิบสอง",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญผ้าป่า",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญกฐิน",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญบวช",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญขึ้นบ้านใหม่",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บูญอัฐฐะ",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญแอว => งานแต่งงาน",
"translated": ""
},
{
"sentence": "บุญซวงเฮือ",
"translated": ""
}
] |
ผ่าแพอีโป้,ผ่าอี่โป้
|
ผ้าขาวม้า same meaning as ผ้าด้าม,ผ้าแพรด้าม
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "บ่าวหน่อ: โฮ้ พ่อใหญ่บัติ คือเป็นตาสิเย็นมีแฮงเนาะ ย่างแก้เสี่ย \"ผ่าแพอีโป้\" พาดบ่า สิไปไสน้อ",
"translated": "บ่าวหน่อ: โอ้โห คุณตาบัติ คงจะเย็นดีมีความสุขมากนะครับ เดินไม่ใส่เสื้อเอา \"ผ้าขาวม้า\" พาดไหล่ จะไปไหนรึ"
},
{
"sentence": "พ่อใหญ่บัติ: กะเย็นดีอยู่ดอก แม่เขาบักหำน้อยเฮ็ดแนวกินให่กินอิ่มโพด กะเลยว่าสิหาย่างเล่นเลาะบ้าน ให่เข่าลงแข้งลงขา ซะเกิ่น จั่งค่อยสิไปหาหม่องปู \"ผ่าอีโป้\" นอนเสริมเย็น สั่นดอก",
"translated": "คุณตาบัติ: ก็เย็นดีอยู่หรอก แม่บ้านอาหารกินให้กินอิ่มเกินไป ก็เลยว่าจะเดินเล่นรอบหมู่บ้าน ให้ข้าวย่อยสักหน่อย เสียก่อน ค่อยจะไปหาที่เหมาะๆปู \"ผ้าขาวม้า\" นอนพักผ่อน ซักหน่อย"
}
] |
งูสา
|
งูทางมะพร้าว
|
มุกดาหาร
|
[] |
ขีว/เหม็นขีว
|
กลิ่นเหม็นไหม้ที่มีกลิ่นฉุนหรือเหม็นสาบ/เหม็นเขียว
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ไผเผาหยัง คือขีวแท้",
"translated": "ใครเผา ทำไมเหม็นฉุนจัง"
},
{
"sentence": "เฮาขีวหมอนี้หลาย",
"translated": "ฉันไม่ค่อยชอบหมอนี่เลยว่ะ"
}
] |
เคิก
|
พัก หรือ หยุดการกระทำนั้น ชั่วขณะ
|
ไซ ยา พูม
|
[
{
"sentence": "บักหำน่อย นพกร กำลังนั่งเขียน \" ภาษาอีสานมื้อละคำ \" เพื่อจะได้ส่งไปรวมกลุ่มกับ พ่อแม่พี่น้องชาวชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน ขณะนั้นเอง อ้ายบ่าวหน่อ เดินถือลาบวัว // แซบ ๆ // มาด้วยถุงบักใหญ่หนึ่ง (ถุงใหญ่มาก ๆ) อ้ายบ่าวหน่อก็เอ่ยปากพูดกับ บักหำน่อย นพกร ว่า มามะบักหำน่อย \"\"\"\" เคิก \"\"\" มา กินลาบวัวนำกันก่อน (ด้วยกัน) ซั่นดอกหว่า",
"translated": "นพกรกำลังนั่งเขียน \" ภาษาอีสานมื้อละคำ \" เพื่อจะได้ส่งไปรวมกลุ่มกับพ่อแม่พี่น้องชาวชมรมศิลปวัฒนธรรมอีสาน ขณะนั้นเอง บ่าวหน่อเดินถือลาบวัวแซบ ๆ มาด้วยถุงใหญ่มาก ๆ บ่าวหน่อก็เอ่ยปากพูดกับนพกรว่า มา พัก มากินลาบวัวด้วยกันก่อนซั่นดอกหว่า"
}
] |
กะลอ
|
เครื่องเคาะสำหรับให้สัญญาณ
|
บุรีรัมย์ @ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้ผู้ใหญ่บ้านตีกะลอเอิ้นลูกบ้านประชุม",
"translated": "วันนี้ผู้ใหญ่บ้านเคาะเกราะเรียกลูกบ้านเข้าประชุม"
}
] |
กุ๊ดดุ๊ด
|
สั้นมาก ๆ ๆ ๆ ๆ ๆ (คือกันกับคำว่า เหี่ยน)
|
อำนาจเจริญ
|
[] |
ตี่
|
ขยายออก/การทำให้ขยายขึ้นกว้างขึ้น/ถ่างออก
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "สองขาก้าวขึ้นขี่ สองมือ \"ตี่\" สุบปั๊บ... แม่นหยัง",
"translated": "สองเท้าก้าวขึ้นคร่อม สองมือ \"ถ่างออก\" สวมทันที่... คืออะไร"
}
] |
ม่วน
|
สนุก
|
ศรีสะเกษ
|
[
{
"sentence": "ข่อยไปเที่ยวงานวัดมาม่วนหลายๆ",
"translated": "ไปเที่ยวงานวัดมาสนุกมาก"
}
] |
ซูชี
|
ดื้อรั้น/บอกแล้วไม่ยอมฟัง
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "เป็นหยังคือซูชีแท้",
"translated": "ทำไมดื้อรั้นจัง"
}
] |
ไม้ตุมเตียก
|
ไม้ที่ได้จากไม้ไผ่ในส่วนของด้านในกระบอกติดกับเยื้อไผ่เมื่อผ่าไผ่แบ่งเป็น2ส่วนส่วนที่ติดเปลือกนอกเรียกไม้นิ่วเอาไปทำตอกมัดของส่วนในที่ติดเยื่อไผ่จะเหลือเป็นไม้ตุมเตียก
|
ศรีสะเกษ
|
[
{
"sentence": "ไม้ตุมเตียกคือไม้ได้จากไม้ไผ่ส่วนที่ติกกับเยื้อไผ่สีขาวๆด้านใน",
"translated": ""
}
] |
หิ่นตรอง/ฮิ่นตรอง
|
คิดใคร่ครวญดู/คิดดู
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ฟังแล้วให้หิ่นตรอง",
"translated": "ฟังแล้วใคคิดใคร่ครวญดู"
}
] |
ฟอย
|
ไม้กวาด Bloom
|
ร้อยเอ็ด
|
[] |
พี่อ้าย,พี่นาง
|
พี่เขย,พี่สะไภ้
|
ร้อยเอ็ดและทั่วไป
|
[
{
"sentence": "พี่อ้าย มื้อนี้มาคือเอาเวียกเอางานแท้ เอี้อยข่อยมียาดีอีหยังน้อ...",
"translated": "ทำไมพี่เขยขยันเอาการเอางานอย่างนี้ พี่สาวเรามียาดีอะไรน้อ............."
}
] |
ฮอดไสแล้ว
|
ถึงไหนแล้ว
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "พวกมันมาฮอดไสแล้ว",
"translated": "พวกมันมาถึงไหนแล้ว"
}
] |
ปุ้ม
|
กลุ่มก้อน/พวง/ทลาย (หน่วยในการนับ)
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "สองสามมื้อมานี่ มันจั่งมาส้มปากแท้น้อ บักเซียงน้อย ไปต่อยบักขามมาให้อ้ายจักปุ้มแหน่น้า... เอาปุ่มที่มีหน่วยเหิ่มๆเด้อ มันจั่งสิบ่เข็ดแข่ว",
"translated": "2-3 วันมานี่ รู้สึกเปรี้ยวปากจังเลย เซียงน้อย (เพิ่งสึกจากบวชเณร) ไปสอยมะขามมาให้พี่สักพวงหน่อยนะ เอาพวงที่มีลูกใกล้จะสุกนะ มันจะได้ไม่เข็ดฟัน"
}
] |
ย้อง
|
ชม
|
กาฬสินธุ์
|
[
{
"sentence": "มือพิณ:ป๊าดๆ มื้อนี้บักดีมคือตีฉาบเก่งแท้ว่ะ มือฉาบ:โอ้อ้ายอย่ามาย้องคั๊กหลายเดี๋ยวกะสายย้องขาด 555",
"translated": ""
}
] |
ก๋อ
|
จริงๆ (บางทีอาจใช้ลงท้ายคล้ายกับคำว่า ฮิ ของระยอง)
|
เลย
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้ฝนตกก๋อ",
"translated": "วันนี้ฝนตกจริงๆ"
}
] |
ซิ่ง
|
มอง
|
เลย
|
[
{
"sentence": "ซิ่งเบิ่งนกตัวนั้นแม้",
"translated": "มองดูนกตัวนั้นซิ"
}
] |
ไปทั่วทีป /ไปทั่วทีปทั่วเเดน
|
ไปทุกทิศทั่วเเดน/อีกความหมายหนึ่ง คือ ไปในที่คนอื่นเขาไม่ไป ไปในสถานที่ไม่ควร
|
มุกดาหาร
|
[] |
บ่
|
ไม่
|
กาฬสินธุ์
|
[
{
"sentence": "อาจารย์ : ซุมโตเล่นลายนี้ได้บ่ ลูกศิษย์ : บ่ครับสุมผมเล่นบ่ได้",
"translated": "อาจารย์ : พวกคุณเล่นลายนี้ได้ไหม..(ได้หรือไม่) ลูกศิษย์ : ไม่ครับ พวกผมเล่นไม่ได้"
}
] |
แดงป่ายหล่าย
|
แดงแจ่ม/แดงแจ๋/แดงผ่อง
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "ทาปากแดงป่ายหล่าย",
"translated": "ทาปากแดงแจ๋"
},
{
"sentence": "ดอกจานแดงป่ายหล่ายเต็มต้น",
"translated": "ดอกจาน สีแดงแจ๋ เต็มต้น"
},
{
"sentence": "บ่าวหน่อทัดดอกชบาแดงป่ายหล่าย",
"translated": "บ่าวหน่อทัดดอกชบาแดงแจ๋"
}
] |
ฮัก
|
รัก
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "ข่อยสิฮักเจ้า",
"translated": "ผมรักคุณ"
}
] |
งะขา
|
ถางขา
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "งะขาออกให้เฮานังนำแนสู",
"translated": "ถางขาออกให้เรานั่งด้วย"
}
] |
จู้
|
นม/หัวนม(เป็นคำเก่า ส่วนมากจะพบในกลอน)
|
มุกดาหาร
|
[] |
ทำท่า
|
แกล้งทำ/ทำไม่จริงไม่จัง/การกระทำที่ไม่ได้เกิดจากจริตของตนเอง
|
สุรินทร์
|
[
{
"sentence": "บักหำน้อยขี้เกียจไปเลี้ยงควาย ก็เลยแกล้งทำเป็นปวดท้อง",
"translated": "เด็กชายขี้เกียจไปเลี้ยงควาย จึงแกล้งทำเป็นปวดท้อง"
}
] |
ฮบ
|
การต่อสู้/สู้รบ(ใช้เรียกการต่อสู้ของสัตว์ปีก)
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "หลวงพ่อมหาฮ่ายให่จัวน้อยว่า น้อยๆเจ้าเป็นหยังจั่งค่อยอึดเวียกคักแท้ พาตะเด็กน้อย เอาไก่ไป \"ฮบ\" กันเล่นอยู่เหมิดมื่อ จนไก่มันตาตูมเหงาเหมิดแล้ว มันบาปเด้ ฮู่บ่",
"translated": "หลวงพ่อมหาดุให้สามเณรว่า นี่เณรไม่มีอะไรทำมากนักหรือไร พาแต่เด็กน้อย เอาไก่ไป \"ชน\" กันเล่นอยู่ทั้งวัน จนไก่มันตาปูด หงอยหมดแล้ว มันบาปนะ รู้ไหม"
},
{
"sentence": "บ่าวหน่อมาคุยว่า ถ้าผู้ได๋อยากกินลาบนกขุ่ม ให่ไปหาอยู่บ้านลาวโลด นกขุ่ม บ่อึดบ่อยาก \"ไล่ฮบกัน\" แตกซวดๆอยู่นำท่งนา",
"translated": "บ่าวหน่อมาคุยโม้ว่า ถ้าใครอยากกินลาบนกคุ่ม ให้ไปหาที่บ้านแกได้เลย นกคุ่ม มีเยอะมาก \"ไล่ตีกัน\" เต็มไปหมดตามทุ่งนา"
}
] |
กะซาง
|
ก็ช่าง/ไม่ใส่ใจ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "ไผสิว่าเฮาซั่วกะซางหัวเขาเถิด",
"translated": "ใครจะว่าเราโง่ก็ช่างหัวเขาเถอะ"
}
] |
จ่ม
|
การบ่น
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เฒ่าเอย...มื้อนี้เจ้ามาคือจ่มดีแท้ มื้อคืนกินยาบ่ถึงขวดเบาะเฒ่า",
"translated": "ที่รักเอ๋ย ..วันนี้ทำไมบ่นตลอดเลย หรือว่าเมื่อคืนกินยาไม่ถึงขวดหรือ"
}
] |
เมี่ยน
|
เก็บ/จัดเก็บ
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "มื่อนี่บ่าวหน่อ โทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าสิไปกินเข่าแลงนำ น้องพอลล่าดีใจหลายว่าผู้บ่าวสิมาเล่นเฮือน กะฟ่าว \"เมี่ยน\" เฮือน \"เมี่ยน\" ซาน ให้มันแปน",
"translated": "วันนี้บ่าวหน่อโทรไปบอกน้องพอลล่า ว่าจะไปทานข้าวเย็นด้วย น้องพอลล่าดีใจมากว่าแฟนหนุ่มจะมาที่บ้าน ก็รีบ \"เก็บ\" รีบ กวาด บ้านเรือนให้มันสะอาดตา"
},
{
"sentence": "เจ้าพ่อหน่อ ได้ยินว่า สิมีผู้บ่าวมาจีบน้องเบเบ้ ลาวสูนหลาย กะเลยสั่งลูกน้องว่า \"บักได๋ ซ่างมาบังอาจสิมาเล่นกิ๊กกูว่ะ ไป้ ไป \"เมี่ยน\" มันเดียวนี่",
"translated": "จ้าวพ่อหน่อ ได้ยินข่าวมาว่า จะมีชายหนุ่มมาจีบน้องเบเบ้ แกโมโหมาก ก็เลยสั่งลูกน้องว่า ไอ้หน้าไหน มันช่างบังอาจมาจีบกิ๊กข้าวะ ไป แก ไป \"เก็บ\" มันเดียวนี้"
}
] |
ส่วยหน้า
|
ล้างหน้า
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อวานสาวบิวเลาเบิ่งหนังขายยาจนเดิก เลาตื่นสวยสั่นแหล่ว ฟ้าวส่วยหน้าส่วยตาไปเฮ็ดงาน",
"translated": "เมื่อวาน น้องบิวแกดูหนังขายยาดึกไปหน่อย แกเลยตื่นสาย เลยรีบล้างหน้าล้างตาไปทำงาน"
}
] |
เชีย
|
เถาวัลย์/เครือไม้/ไม้เลื้อย
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "คันอยากให่ลูกเซานม ให่เอาเชียกอฮอมาทานม แล้วให่ลูกดูดเด้อ พอพันขม มันกะสิบ่อยากกินนมเองนั่นหล่ะ",
"translated": "หากอยากให้ลูกเลิกกินนมแม่ ให้เอาเถาบรเพ็ดมาทานม แล้วให้ลูกดูดนะ พอเขาขม ก็จะไม่อยากกินนมเองนั่นแหละ"
}
] |
คึดหม่อ/คึดจ้อ
|
ความคิดที่คิดสั้นๆ คิดไม่ไกล ประมาณว่าไม่มีวิสัยทัศน์ คิดสั้น
|
มุกดาหาร
|
[] |
ทางลุ่ม
|
ข้างล่าง
|
มุกดาหาร
|
[] |
กลับเฮียน
|
กลับบ้าน
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "ข่อยซีกลับเฮียนเกิดที่มหาสารคามเเต่ตอนนี้ข่อยอยู่ที่จันทบุรี",
"translated": "ฉันจะกลับบ้านเกิดที่มหาสารคามเเต่ตอนนี้ฉันอยู่จันทบุรี"
}
] |
ฮ่อม
|
เขต/แหล่ง
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "เจ้าเปนคนฮ่อมใด๋",
"translated": "คุณเป็นคนเขตไหน"
}
] |
เครื่องเอ้
|
เครื่องประดับประดา
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "นั้นพวกเฮาพากันเบิ่งผู้นั้นเขาจังมาเท่แท้แถมเครื่องเอ้กะซางงามหลาย",
"translated": "พวกเราดูผู้ชาย(หรือผู้หญิง)คนนั้นเขาคนนั้นสง่างามแถมการแต่งตัวก็สวยงาม"
}
] |
ไล
|
ล้างสิ่งของโดยการนำไปเขย่าในน้ำ
|
เลย
|
[
{
"sentence": "ไลผ้า",
"translated": "ล้างผ้าโดยการเขย่าในน้ำ"
}
] |
ต้าย
|
กำแพง
|
มุกดาหาร
|
[
{
"sentence": "ต้ายวัด",
"translated": "กำแพงวัด"
}
] |
แม่ยิง(แม่หญิง)
|
ผู้หญิง
|
หนองคาย
|
[
{
"sentence": "อย่าไปซูนคิงเขา มันบ่คือเด๊ะ เฮ็ดจังซี่นำแม่ยิง มันสิขะลำเด๊ะ",
"translated": ""
}
] |
กุก กุก เกีย เกีย
|
อยู่ข้างๆไม่ไกลไม่ใกล้
|
มหาสารคาม
|
[
{
"sentence": "สูผู้บ่าวสูมากุก กุก เกียแท้ อย่ามากุก กุก เกีย เกียใกล้ห ลาย",
"translated": "เธอแฟนเธอทำไมไม่ไปไหนวนเวียนอยู่ใกล้ หรืออย่ามาวนเวียนติดตามไปด้วยไม่ว่าจะไปไกลหรือใกล้ไม่หนีไปห่าง"
}
] |
บ่เป็นตาสิแตก
|
ไม่ได้เรื่อง/ไม่เอาไหน/ไม่มีประโยชน์ (พูดในเชิงตำหนิ)
|
มุกดาหาร
|
[] |
สำมะปิ
|
หลากหลาย/มั่วๆ/ทั่วไป/Variety
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้กับข้าวที่อีแม่เฮ็ดให่กิน มีหลายอย่างหลายแนว สำมะปิเอาโลด",
"translated": "วันนี้ คุณแม่ทำกับข้าวหลายอย่างให้เลือกกิน"
}
] |
หนหวย
|
รำคาญ
|
เลย
|
[
{
"sentence": "ข่อยหนหวยแท้หนอ ยังว่าเล่นไฮโล บ่ได๋",
"translated": ""
}
] |
หลุย
|
พลาดเป้า/ผิดเป้าไปนิดเดียว/เกือบจะโดน/หลุด
|
สารคาม
|
[
{
"sentence": "โรนัลดินโย่เต๋ลูกคุดบอลไปหน้าผักตู โรนัลโด้แล่นมาบักหันสิเต๋ลูกคุดบอลให้เข่าผักตูอย่างแฮง แต่มันขั่นเต๋ \"หลุย\" เฮ็ดให่มันล่มหัวสักท่วน ขากะหลุดโบก เจ็บปวดบักคัก แต่ว่าลูกคุดบอลบัดกิ้งคุกลุกๆ ไปตำข้างเสาผักตู \"หลุย\" เข้าผักตูไปเลย",
"translated": "โรนัลนินโย่ เตะลูกฟุตบอลไปที่หน้าประตู โรนัลโด้วิ่งอย่างเร็วเข้าหาบอล เพื่อจะยิงบอลให้เข้าประตูอย่างแรง แต่มันกลับเตะ \"พลาดเป้า\" ทำให้มันล้มหัวคะมำ ข้อเท้าหลุด เจ็บปวดเป็นอย่างมาก แต่ลูกฟุตบอลกลับกลิ้งขลุกขลักๆไปชนข้างเสาประตู \"หลุด\" เข้าประตูไปเลย"
}
] |
ขี่หิน
|
ก้อนหิน/ลูกหิน/หิน
|
ขอนแก่น
|
[
{
"sentence": "หล่าไปก่นขี่หินมาถมหลุมนี่แน๊",
"translated": "หนูไปขุดหินมากลบหลุมนี้หน่อย"
}
] |
ขี้อ่ง
|
หยิ่ง
|
อุดรธานี
|
[] |
สา
|
การวิดน้ำ (กริยา) บ่อน้ำ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื้อนี้ไปกินปลาอยู่สาข่อยเด้อ ข่อยสิสาปลา",
"translated": "วันนี้ ไปกินปลาที่บ่อน้ำ(บ่อปลา)ของงผมนะ ผมจะวิดน้ำเอาปลา"
}
] |
ตื่น
|
ตกใจ
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "มื่อนั่นข่อยเห็นงูค่อนละตื่นเบิด",
"translated": "วันนั้นฉันเจองูฉันตกใจหมดเลย"
}
] |
เจ้าหัว,จัว
|
พระภิกษุ/สามเณร
|
หนองบัวลำภู
|
[
{
"sentence": "ทิดมี :ไปไสจานดี\nจานดี :ไปนิมนต์เจ้าหัวกับจัวดอก",
"translated": "ทิดมี : ไปใหนอาจารย์ดี\n อาจารย์ดี :ไปนิมนต์พระกับสามเณร"
}
] |
โพด
|
เกินไป/มากจนเกินพอดี
|
ร้อยเอ็ด
|
[
{
"sentence": "เจ้าคือมาเว้าโพดแท้ ที่จริงข้าวโคดข่อย มันงามอยู่แต่มันบ่ได้งามโพด",
"translated": "คุณก็พูดเกินไป ที่จริงแล้ว ข้าวโพดของผมมันก็เจริญเติบโตดี แต่ไม่ได้เจริญเกินไป"
}
] |
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.