word
stringlengths
2
77
meaning
stringlengths
0
255
province
stringclasses
42 values
sentence_example
listlengths
0
36
ซอด
ทะลุ/ถึง
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มื้อคืนหมอลำม้วน มวน ข่อยเบิ่งจนซอดแจ้งปั๊ด", "translated": "เมื่อคืน หมอลำสนุกมาก ผมดูจนสว่างคาตาเลย" } ]
หลื่น
ไม่เท่ากัน/มากกว่า/น้อยกว่า
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "เด็กน้อยสองคนนั้นมาเอาขนมไปแบ่งกันกิน แบ่งให้ท่อกันเด้อ", "translated": "เด็กน้อยสองคนนั้นมาเอาขนมไปแบ่งกันกินเร็ว แบ่งให้เท่ากัน" }, { "sentence": "อย่าสุให้ได้หลื่นกัน", "translated": "อย่าแบ่งให้คนหนึ่งได้มากกว่าน้อยกว่ากัน" } ]
กะซ่าง, ข่อยบ่งึดดอก
ก็แล้วแต่, ฉันไม่สนหรอก
ยโสธร
[ { "sentence": "ก็แล้วแต่คุณ, ฉันไม่สนใจด้วยหรอก", "translated": "ก็แล้วแต่คุณ, ฉันไม่สนใจด้วยหรอก" } ]
รูปแบบคำถาม
เป็นการอธิบายคำถาม
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "นี้แมนอีหยัง", "translated": "นี่คืออะไร" }, { "sentence": "ไผ เขียนภาษาอีสาน", "translated": "ใครเขียนภาษาอีสาน" }, { "sentence": "เพิ่นเขียนต๊ะเหิง", "translated": "เขาเขียนตั้งแต่เมื่อไหร่" }, { "sentence": "เพิ่นเป็นคนอยู่หม่องใด๋", "translated": "เขาเป็นคนที่ไหน" }, { "sentence": "สิพ้อเพิ่นได้จั่งใด๋", "translated": "จะพบเขาได้อย่างไร" }, { "sentence": "เป็นหยังเพิ่นคือหล่อแท้", "translated": "ทำไมเขาหล่อจังเลย" } ]
จักสิเฮ็ดจั่งใด๋
ไม่รู้จะทำยังไง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "จักสิเฮ็ดจั่งใด๋", "translated": "ไม่รู้จะทำยังไง" } ]
ห้วย
ลำน้ำหรือคลองสายเล็ก ๆ ที่ไหลลัดเลาะไปตามป่าตามทุ่งในภาคอีสาน
ยโสธร
[ { "sentence": "เมื่อคืนฝนตกแฮง เซ้านี้ตื่นขึ้นมาเลยได้ยินเสียงน้ำโตนฝายดังมาแต่\\ห้วย\\ทรพี", "translated": "เมื่อคืนฝนตกอย่างหนัก เช้านี้ตื่นมาเลยได้ยินเสียงน้ำล้นฝายดังมาจาก\\ลำน้ำ\\ทรพี" } ]
ขี้เหงี่ย ขี้เงียงเหงี่ย
เป็นคำนาม หมายถึงผงหรือฝุ่น(ละอองเล็กๆ)
ขอนแก่น
[ { "sentence": "อ้ายคำเราตาแดง ย้อนเราไปจอบเบิ่งผู้สาว อยู่ใต้ล่างเฮือนเขา ขี้เหงื่ย กะเลยเข้าตา", "translated": "พี่คำแกตาแดง เพราะแกไปแอบดูผู้หญิง อยู่ใต้ถุนบ้านเขา ผงหรือฝุ่นก็เลยเข้าตา" } ]
เสริมเย็น
พักคลายร้อน/ตากลม/ตากแอร์เย็นๆ
ขอนแก่น
[ { "sentence": "พ่อใหญ่หน่อ กินข้าวแลงแล้ว เลามักสิไปนั่งเสริมเย็นอยู่นอกชาน ดูดยาควันทุ่ยๆ", "translated": "พ่อเฒ่าหน่อ กินข้าวเย็นเสร็จแล้ว แกมักจะไปนั่งพักคลายร้อนอยู่นอกชาน สูบบุหรี่ควันโขมง" }, { "sentence": "พ่อใหญ่หน่อ เลาไปหายิงกะปอม ตากแดดเหี่ยแตกเหี่ยแตน ฮ้อนหลาย กะเลยไปนั่งเซาเมื่อยเสริมเย็นอยู่ใต้ต้นบักขาม", "translated": "พ่อเฒ่าหน่อ แกไปหาล่ากิ้งก่า ตากแดดเหงื่อไหลไคลย้อย ร้อนมาก ก็เลยไปนั่งพักคลายร้อนอยู่ใต้ต้นมะขาม" }, { "sentence": "ช่วงเดือนเมษา กรุงเทพฮ้อนอย่างคัก บ่าวสาทบ่ฮู้ว่าสิ ไปไสดี กะเลยไปย่างเสริมเย็นอยู่สยามพาราก้อน ซั่นแหล่ว", "translated": "ช่วงเดือนเมษา กรุงเทพร้อนมาก หนุ่มสาทไม่รู้ว่าจะไปไหนดี ก็เลยไปเดินเล่นตากแอร์เย็นๆอยู่สยามพาราก้อน" } ]
ฮังก้า , ฮางก้า
โรคผื่น ที่เกิดจากการ แช่น้ำ ต้นกล้า ทำให้แพ้ ทำให้เป็นผื่นแดง ตุ่มคัน
สกลนคร
[ { "sentence": "ทิดสาย รับจางหลกกล้าหลาย จนบีแข้งเป็น \" ฮังก้า \"", "translated": "ทิดสายรับจากถอนกล้ามาก จนปลีแข้ง เป็นโรคผื่นคันที่เกิดจากการแพ้ ต้นกล้า" } ]
ขันหย่อง
เป็นภาชนะที่สานด้วยไม้ไผ่มีขาสำหรับใส่ข้าวพระพุทธ
สุรินทร์
[ { "sentence": "ลักษณะขันหย่อง....เหมือนขันโตก...แต่จะเล็กกว่ามาก...ส่วนขาของขันหย่อง...ก็คือส่วนของไม้ไผ่ที่สานนั้นแหละ...หักพับกลับมาอีกด้าน...เพื่อสานขา...แต่ส่วนขาจะทำห่างๆ", "translated": "ลักษณะขันหย่องเหมือนขันโตกแต่เล็กกว่ามาก ส่วนขาของขันหย่องคือส่วนของไม้ไผ่ที่สาน หักพับกลับมาอีกด้านเพื่อสานขา ส่วนขาจะทำห่างๆ" } ]
เสิ้นหน้าเสิ้นหลัง
โฉบไปโฉบมา
อุดรธานี
[ { "sentence": "อย่าเสิ้นหน้าเสิ้นหลัง", "translated": "อย่าโฉบไปโฉบมา อยู่เป็นที่เป็นทางหน่อย" } ]
เขา
เขา(พวกเขา) บุรุษที่3/เรา เค้า ฉัน บุรุษที่1
หนองคาย
[ { "sentence": "โตสิไปยากหยังนำเขา", "translated": "ตัวเองจะไปวุ่นวายไรกับเค้าล่ะ" }, { "sentence": "เจ้าของไปเที่ยวนำเขาบ่", "translated": "ตัวเองไปเที่ยวกับเค้ามั้ยง่ะ" } ]
เฮ็ดแนว
การนำไปทำพันธุ์/เอาไปเป็นคู่
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บ่าวบุญโฮมผู้นี้ มาคือจบคืองามแท้ เป็นตาเอาไปเฮ็ดแนวเด้", "translated": "บ่าวบุญโฮม ทำไมหล่ออย่างนี้ น่าจะเป็นไปเป็นคู่แท้น้อ" } ]
ฮ้อน
ร้อน
ทั่วไป
[ { "sentence": "มื้อนี้คือมาอากาศฮ้อนแท้นอ", "translated": "" } ]
ผักอีตู่
ใบแมงลัก
บุรีรัมย์
[]
เหลืองอุ่ยหุ่ย
เหลืองสุก เหลืองอร่าม
ขอนแก่น
[ { "sentence": "กล้วยสุก สีเหลืองอุ่ยหุ่ย", "translated": "กล้วยสุกสีเหลืองน่ากิน" }, { "sentence": "ปลาดุกย่างสุกเหลืองอุ่ยหุ่ย", "translated": "ปลาดุกย่างเหลืองอร่าม" }, { "sentence": "ดอกคูนบานสะพรั่ง เหลืองอุ่ยหุ่ย", "translated": "ดอกคูนบานสะพรั่ง เหลืองอร่าม" } ]
เตลิด
เลย/เลยออกไป
นครราชสีมา
[ { "sentence": "โอ๊ย แท็กซี่จอดๆมันเตลิดบ้านฉันแล้ว", "translated": "" } ]
ส่างมะคัก แท๋นอ
ถนัดจริงๆ/เก่งจริงๆ
อุดรธานี
[ { "sentence": "อ้ายทิด แนวนี้ เจ๋าส่างมะคัก แท๋นอ", "translated": "พี่ทิด เรื่องลักษณะแบบนี้ คุณมีความถนัดจริงๆ หรือ เก่งจริงๆ" } ]
แหนบ
แนบ หนีบ
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "เอาบัตรประชาชนแหนบไว้", "translated": "เอาบัตรประชาชนแนบไว้" }, { "sentence": "เอาไม่มาแหนบเงินเสียบต้นดอกไม่เงิน", "translated": "เอาไม้มาหนีบเงินเพื่อเสียบต้นดอกไม้เงิน" } ]
ขาวจากพาก
ขาวพราวละลานตา
ขอนแก่น
[ { "sentence": "บ่าวหน่อ พาน้องกะแตไปเที่ยวสวนฝ้ายเมืองเลย เห็นปุยฝ้ายขาวจากพาก เต็มสวน พอเหลียวขึ้นฟ้า กะเห็นก้อนขี้ฝ่าขาวจากพาก คือกัน", "translated": "บ่าวหน่อพาน้องกระแตไปเที่ยวสวนฝ้ายเมืองเลย เห็นปุยฝ้ายขาวพราวละลานตาเต็มสวน พอมองขึ้นท้องฟ้า ก็เห็นก้อนเมฆขาวพราวพร่างฟ้า เช่นกัน" } ]
คัก
สนุกสนาน
ชัยภูมิ
[ { "sentence": "เพลงนี้คือคักแท้", "translated": "เพลงนี้สนุกสนาน" } ]
แม่ฮ้าม-แม่ม้าย
แม่ฮ้างผู้หยิงมีอายุที่ยังไม่แต่งงานไม่มีสามี
ศรีสะเกษ
[ { "sentence": "ซุ้มแม่ฮ้างแม่ม้ายมากันเต็มบ้าน เผื่อหาผู้บ่าวได้", "translated": "ผู้หญิงโสดและแม่ม้ายมาเต็มบ้าน เพื่อหาผู้ชายแต่งงาน" } ]
คัก
สุดยอด/ดีที่สุด/ได้ดั่งใจ
หนองคาย
[ { "sentence": "คักหลาย", "translated": "ดีมาก/สุดยอด/เยี่ยมยอด" }, { "sentence": "ถ้าไม่ได้ เจอหมอคนนี้ มันบ่คัก", "translated": "ถ้าไม่ได้เจอหมอคนนี้แล้ว จะรู้สึกว่า ไม่ได้ดั่งใจหวัง ไม่ได้ในสิ่งที่คิดว่าดีที่สุด" } ]
ฮ็อก..!
กลิ่นเตะจมูก
สกลนคร
[ { "sentence": "บึยย..แมงดาโตนี่ ฮ็อก คัก จี่ตำใส่ป่นกบ เบิ่งเด้..", "translated": "บรือ..แมงดาตัวนี้ กลิ่นเตะจมูกจริง ย่างไฟตำใส่น้ำพริกกบ หละก็ น่าดูเชียว" } ]
ขี้เมี่ยง
ขี้สนิม
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มีดเจ้าคือ มีตะขี้เหมี่ยงแท้หน้อ สิไปฟันอีหยังเข่าบ้อ เอาๆปฝนถ่าแหม", "translated": "มีดคุณ ทำไมมีแต่สนิม อย่างนี้จะไปฟันอะไรได้ เอาไปลับไป" } ]
คาวหน่า
อนาคต
บุรีรัมย์
[]
เฟียย
กิ่งไม้ที่จมอยู่ในน้ำ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "เจ้าเห็นเฟียยไม้บ่ ถ่าเฮาเอาออกได้ เฮือกะสิแลนได้เด้", "translated": "คุณเห็นกิ่งไม้ใต้น้ำนั่นไหม หากเราเอามันออกได้ เรือก็สามารถผ่านไปได้" } ]
หมืน/หืน
โกรธ/โมโหหรือไม่พอใจ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "หืนหลาย", "translated": "โกรธมาก" } ]
ป้อย
เป็นคำด่าที่รุนแรงมาก/ด่าด้วยความโกรธจัด/ด่าขณะที่กำลังโมโหอยู่
สุรินทร์
[ { "sentence": "บักห่าตำตับตำปอดตำใส่ตำหน่อตำแนวตำโคตรตำเชื้อมึงเอ้ยจังแม่นกูเคียดคัก", "translated": "ด่าอย่างรุนแรงและต่อเนื่อง" } ]
ผีก
หลบ หลีก
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "เซาๆๆๆ บ่าวหน่อมาแล้ว ให้ทุกคนผีกไป เลาสิไปหาน้องพอลล่า ผู้สาวเลา", "translated": "หยุดๆๆๆๆ บ่าวหน่อมาแล้ว ให้ทุกคนหลบไป แกจะไปหาน้องพอลล่า แฟนแก" } ]
ฮน
กระวนกระวาย / อาการที่แสดงว่า อยู่ไม่เป็นสุข ร้อนรน
มุกดาหาร
[]
แมบ
นอนแช่
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ควายนอนแมบน้ำในหนอง", "translated": "ควายนอนแช่น้ำในหนอง" } ]
บ่วง
ช้อน
ขอนแก่น
[]
เสี่ยว
เพื่อนจริงๆ/มิตรแท้
ร้อยเอ็ดและอีสานตอนกลาง
[ { "sentence": "มื้อนี้ เฮามากินเหล่ากันเถาะเสี่ยว", "translated": "วันนี้เรามากินเหล้ากันเถอะเพื่อน" } ]
เสย
หน้าตาดเฉย/เฉยเลย
หนองคาย
[ { "sentence": "ผู้อื่นม่วน แต่เลานั่งไห่เสย", "translated": "คนอื่นสนุกแต่แกนั่งร้องไห้เฉยเลย(ซะงั้น)" } ]
แปว
ทางออกของสัตว์ที่อาศัยในรู ใช้เป็นทางออกสำรองยามฉุกเฉิน
สกลนคร
[ { "sentence": "แปวแย้", "translated": "" }, { "sentence": "แปวจิโป่ม", "translated": "" }, { "sentence": "แปวหนู", "translated": "" }, { "sentence": "แปวตุ่น", "translated": "" } ]
บ่คือเก่า
ไม่เหมือนเดิม/ไม่เหมือนเก่าก่อน
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เฮ็ดจั่งใด๋กะบ่คือเก่า", "translated": "ทำยังไงก็ไม่เหมือนเดิม" } ]
โปด
พัง
เพชรบูรณ์
[ { "sentence": "บ๊านข้อย เฮียนโปดบด ลมมันแฮงโพด แฮงว่า", "translated": "บ้านเราพังเลย ลมมันแรงมากเลย" } ]
ข่อย
ไม่
อำนาจเจริญ
[]
ลี้
ซ่อน/หลบ
หนองคาย
[ { "sentence": "บักจอนไปโลงเลียนกะขี้ค้านเลียน หาไปลี้ในห้องน้ำ", "translated": "ไอ้จอนไปโรงเรียนก็ขี้เกียจที่จะเรียนไปซ่อนอยู่ในห้องน้ำ" } ]
ไคเติบ
ดีขึ้นหน่อย/ดีขึ้นบ้าง
บุรีรัมย์
[]
เวียก
การงาน
ร้อยเอ็ดแลอื่นๆ
[ { "sentence": "มื้อนี้พี่อ้าย (คนเดียวกันกับคำว่าพี่อ้ายนั่นแหละ) คือมาเอาเวียกเอางานแท้หน้อ บ่แม่นเอื้อยข่อยต้มยาหม้อให่กินหม้อใหญ่กว่าเก่าบ่หน้อ", "translated": "วันนี้พี่เขยเอาการเอางานจังเลย หรือว่าเป็นเพราะพี่สาวเราต้มยาให้กินหม้อใหญ่กว่าเดิมหรือเปล่าก้ไม่รู้" } ]
เออ
ใช่
อุบลราชธานี
[]
ค่อยฮักเจ้า, ข่อยฮักเจ้า
ฉันรักเธอ
นครราชสีมา
[ { "sentence": "ค่อยฮักเจ้า, ข่อยฮักเจ้า", "translated": "ผมรักคุณ" } ]
แจ้งโข่โหล่
สว่างคาตา/สว่างถึงเช้า
ขอนแก่น
[ { "sentence": "โตอย่างเด้อ พ่อใหญ่หน่อกับอ้ายมังกายเดียวดอนลักหนีแม่ไปเบิ่งหนังกลางแปลงจนซอดแจ้งโขโหล่เลย กลับมาบ้าน เลยถืกตีดากลายซ้ำ", "translated": "ตาหน่อกับพี่มังกายเดียวดอนแอบหนีแม่ไปดูหนังกลางแปลง จนสว่างคาตาถึงเช้า กลับมาบ้านเลยถูกแม่ตี ก้นลาย (สมเฒ่าบ่อยู่สมเฒ่า)" } ]
เกือบถืก
เกือบถูก
สุรินทร์
[ { "sentence": "เจ้าเป็นคนอีสานแมนบ่ เกือบถืก", "translated": "มีความหมายว่าใช่ แต่เป็นภาษากวนๆ" } ]
ขัดหล่องหง่อง
ลักษณะของอาการงอนตุ๊บป่องครับ
บุรีรัมย์
[]
ม่วน
สนุกสนาน
มหาสารคาม
[ { "sentence": "มื้อนี้มาม่วนชื้นกันเด๋อพี่น้อง", "translated": "วันนี้มาสนุกให้เต็มที่กันนะพี่น้อง" } ]
ก๋อ
เกี่ยว,เกาะเกี่ยว
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ข่อยบ่มักขึ้นต้นพ้าว มันบ่มีง่าให้ก๋อ ย้านตกซั่นดอก", "translated": "" }, { "sentence": "จารย์ใหญ่ : อีหล่ามึงเป็นหยังจั่งมานั่งให้อยู่แถวน้ำส่างนี่", "translated": "" }, { "sentence": "สาวส่า : คุข่อยตกส่างเอาขึ้นบ่ได้", "translated": "" }, { "sentence": "จารย์ใหญ่ : มึงคือบ่หาไม้่คันก๋อ", "translated": "" }, { "sentence": "สาวส่า : อ้ายบ่าวหน่อลาวเอาไปเสี่ยง", "translated": "" }, { "sentence": "จารย์ใหญ่ : มันไปไสล่ะ", "translated": "" }, { "sentence": "สาวส่า : ลาวถือไม้คันก๋อขึ้นโคกไปแล้ว ลาวว่าคันอยากได้ให้นำไปเอา", "translated": "" }, { "sentence": "จารย์ใหญ่ : มึงคือบ่ไปล่ะ", "translated": "" }, { "sentence": "สาวส่า : ฮื่อ", "translated": "" } ]
ฮาน
ริด (กิ่งไม้) / ตัดกิ่ง(ไม้)
สกลนคร
[ { "sentence": "ไผมาฮานต้นคร้อ น้อ.. ปีหน้าสิได้กินหมากมันบ้อ..", "translated": "ใครมาริดกิ่งต้นสะคร้อ หนอ.. ปีหน้าจะได้กินผลไหมนี่" } ]
หมากไม้
ผลไม้
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บักเขียบ.........น้อยหน่า", "translated": "น้อยหน่า" }, { "sentence": "บักโม..............แตงโม", "translated": "แตงโม" }, { "sentence": "แตงกิง............แตงไทย", "translated": "แตงไทย" }, { "sentence": "แตงค้าง..........แตงกวา", "translated": "แตงกวา" }, { "sentence": "บักมี้...............ขนุน", "translated": "ขนุน" }, { "sentence": "บักสีดา............ฝรั่ง", "translated": "ฝรั่ง" }, { "sentence": "บักทัน.............พุทรา", "translated": "พุทรา" }, { "sentence": "บักเหว่อ..........มะอะไรก็ไม่รู้ผลเหมือนส้มโอ ใหญ่กว่ามะนาว รสชาดมะนาว", "translated": "มะอะไรก็ไม่รู้ผลเหมือนส้มโอ ใหญ่กว่ามะนาว รสชาดมะนาว" }, { "sentence": "บักหูด..............มะกรูด", "translated": "มะกรูด" } ]
เพียง
เท่า ๆ...
อุดรธานี
[ { "sentence": "เอากระดาษมาตัดให้มันเพียงกัน", "translated": "เอากระดาษมาตัดให้เท่ากัน" } ]
ถือคีงไข้
มีอาการเหมือนจะเป็นไข้/เป็นไข้
มุกดาหาร
[]
ถงเสี่ย
กระเป๋าเสื้อ
บุรีรัมย์
[]
สิโตสิไปเผอ
คุณจะไปไหน/เธอจะไปไหน (เป็นภาษาผู้ไท บางแห่งว่า เจ้าสิไปสิเหล่อ หรือ ไปผะเหลอ แล้วแต่สำเนียง อีสานทั่วไป เจ้าสิไปไส )
มุกดาหาร
[]
ฟ้าวมา
รีบมา
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "ฟ้าวมาน้าบักฟุค", "translated": "รีบมานะไอ้ฟุค" } ]
เหิง
นาน บางที่อาจเรียกว่า โดน
นครพนม
[ { "sentence": "มาอยู่กรุงเทพแต่เหิงแล้วบ้อ", "translated": "มาอยู่กรุงเทพนานแล้วหรอ" } ]
หลด
เคล็ด/เส้นพลิก/แพลง
สกลนคร
[ { "sentence": "รถตำพ่อใหญ่ค้ำ แอวหลด", "translated": "รถชนพ่อใหญ่ค้ำเอวเคล็ด" } ]
ผาม
ปะรำพิธี
มุกดาหาร
[]
ปาเข็งแหงด
ปลาหมอตัวเล็กๆ
อีสานทั่วไป
[ { "sentence": "ปาข่อนมีเทิงปาคอปาเข็งแหงดโตน้อยๆนำ", "translated": "ปลาที่น้ำใกล้แห้งมีทั้งปลาช่อนปลาหมอตัวเล็กๆด้วย" } ]
พาข้าว
ภาชนะที่ใส่อาหารหลายๆอย่าง เช่น ถาดใส่กับข้าวหลายๆอย่าง หรือรวมวงกันนั่งรับปะทานอาหารเรียกว่าวงพาข้าว/สำรับอาหาร
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ยกพาข้าวมา", "translated": "ยกสำรับข้าวมา" } ]
เหี่ยน
สั้นไม่ยาว
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "สาวกระโปรงเหี่ยน", "translated": "สาวใส่กระโปรงสั้น" } ]
ไผสิฮู้จัก
ใครจะไปรู้
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไผสิฮู้จักว่าสิมาหา", "translated": "ใครจะไปรู้ว่าจะมาหา" } ]
บ่อึด
มีเยอะแยะ/ไม่ขาดเหลือ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปบ้านบ่าวปิ่น บ่อึดแนวกิน", "translated": "ไปบ้านบ่าวปิ่น อาหารการกินเยอะแยะ ไม่ขาดเหลือ" } ]
หลูโตน
สงสาร
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "มาเป็นตาหลูโตน", "translated": "น่าสงสาร" } ]
งุบปาก
หุบปาก
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "มึงงุบปางดิ", "translated": "มึงหุบปากดิ" } ]
อนอัว
ยุ่ง/วุ่นวาย
อุบลราชธานี
[]
กั้งโกบ
ลักษณะอาการมือป้อง สายตามอง
บุรีรัมย์
[]
พวม
กำลัง/จวน
หนองบัวลำภู
[ { "sentence": "เปนจังไดดำนาใกล้ซิแล้วไป", "translated": "เป็นไงบางดำนาใกล้เสร็จยัง" }, { "sentence": "พวมแล้วละทิดนายเอ๋ย", "translated": "จวนแล้วละทิดนาย" } ]
จอบบ้อน
รอจังหวะที่ปลาจะผุดขึ้นจากใต้น้ำมาหายใจ หรือเป็นสำนวนซึ่งหมายถึงการรอคอยสิ่งใดสิ่งหนึ่งอย่างใจจดใจจ่อ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "ชายวัยรุ่นคนหนึ่ง ได้ถือแห ขึ้นไปยืนบนตอไม้กลางหนองน่ำ เพื่อจอบบ้อน", "translated": "" } ]
เฮ็ดหยังอยู่
ทำอะไรอยู่
ชัยภูมิ
[ { "sentence": "ยายๆเจ้าเฮ็ดหยังอยู่", "translated": "คุณยายทำอะไรอยู่" } ]
ตุ่มข้อง
ตาตุ่ม
ยโสธร
[ { "sentence": "ตุ่มข้อง", "translated": "ตาตุ่ม" } ]
มิดหมี่
เงียบสนิท/เงียบ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "ไปไสกันเหมิดน้อ คือมิดหมี่แท้", "translated": "ไปไหนกันหมดน้อ ทำไมเงียบจัง" } ]
ป่องเอื้อม หรือ ป่องเอี่ยม
หน้าต่าง
หนองคาย
[ { "sentence": "แม่ บักหำ ยืนหวดเข่ามาให้แม่ทางลมแน่", "translated": "แม่ ลูกๆ ส่งหวดนึ่งข้าวมาให้แม่หน่อยสิ" }, { "sentence": "แม่ กะยืนทางป่องเอือมนีเด้", "translated": "แม่ ก็ส่งผ่านหน้าต่างนี้งัย" } ]
บักหุ่ง
มะละกอ
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "มะละกอ", "translated": "" } ]
ป่องเอี้ยม
หน้าต่าง
-
[]
หง่าง
การแยกที่ติดกันออกจากกัน
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "อีหล่าเอ้ย นั่งลงกะให่นั่งเอาข้างล่างแหน่เด้อ อย่าสินั่งหง่างหลาย มันบ่งาม", "translated": "น้องเอย การนั่งก็ขอให้นั่งระวังข้างล่างหน่อยนะ อย่านั่งแบบขาแยกออกจากกันเลย มันไม่งาม" } ]
ซอย
ช่วยเหลือ/ช่วยด้วย/ให้การช่วยเหลือกันและกัน
มหาสารคาม
[ { "sentence": "ซอยข่อยแหน่", "translated": "ช่วยฉันด้วย" }, { "sentence": "ซอยกันเฮ็ดนา", "translated": "ช่วยกันทำนา" } ]
เทื่อ
ครั้ง
มุกดาหาร
[ { "sentence": "เทื่อนั้น", "translated": "ครั้งนั้น" } ]
มิดซีลี
เงียบสนิท/เงียบกริบ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "น้องแอ็ดเพิ่นย้านผีแฮง บ่กล้ายางไปใส เพราะว่ามันมิดซีลี", "translated": "น้องแอ็ดแกกลัวผีมาก ไม่กล้าเดินไปไหน เพราะว่ามันเงียบสนิท เงียบกริบมาก" } ]
เออะ
ไม่ ใช้ในการปฎิเสธ
สกลนคร
[ { "sentence": "ไป๋กิ่นเคานำยู่เบ๊าะ เออะมิไป๋เดาะ", "translated": "ไปกินข้าวด้วยรึป่าว ไม่ ไม่ไปหรอก" } ]
สะเดิด
สะดุ้ง
หนองคาย
[ { "sentence": "เจ้าคือสะเดิด หนักขี้ไก่เดียมเบาะ", "translated": "ทำไมคุณสะดุ้ง จั๊กกะจี้เหรอ" } ]
เหลือใจ
การสะออน
ร้อยเอ็ด
[]
ไผ
ใคร
กาฬสินธุ์
[ { "sentence": "มื้อนี่อัดเทปบ่ว่าไผเล่นผิดแม้แต่ฉิ่งเล่นผิดกะสิให้เริ่มใหม่เบิ๊ดเด้อ..", "translated": "วันนี้เป็นวันที่พวกเราจะอัดเทปกันถ้าใครซักคนในนี้เล่นผิดก็จะได้เริ่มใหม่" } ]
แลน
วิ่ง
ขอนแก่น
[ { "sentence": "มาเฮามาแลนแข่งกัน", "translated": "เฮาหมายถึงเรา" } ]
หิฮักหิห่อน
กระวนกระวาย/อยู่ไม่เป็นสุข
มุกดาหาร
[]
แป้ว
แผลเป็น
หนองคาย
[ { "sentence": "เป็นหยังเจ้าคือแป้วเต็มคิงเต็มโตไปเบิด", "translated": "ทำไมแกถึงแผลเป็นเต็มตัวไปหมดอย่างเนี้ย" } ]
บ่หลาย
ไม่มาก/ไม่เยอะ
มุกดาหาร
[ { "sentence": "มีคนไปบ่หลาย", "translated": "มีคนไปไม่มาก" } ]
บักสีดา, หมากสีดา (ผลไม้)
ฝรั่ง
ขอนแก่น
[]
เข้ากรรม
การอยู่ปริวาสกรรมของพระภิกษุ
มุกดาหาร
[]
วัง
โค้งน้ำ ส่วนโค้งของแม่น้ำ
สกลนคร
[ { "sentence": "มื้อนี้ไปไส่มองอยู่ วังกกโก ได้ปลามาหลายคัก", "translated": "วังเป็นที่อยู่ของปลาน้อยใหญ่เป็นจำนวนมาก บางบ้านอาจเรียกว่าวังปลาก็ได้" } ]
คะลาด
เป็นอากับกริยา แปลว่า พรวดพราด
อุบลราชธานี
[ { "sentence": "ลูกเขยเห็นในบักกอกในน้ำต้มไก่ว่าแม่นไข่อ่อนตักไส่ปาก พอเข้าปากท่อนั่นแหล่ว คะลาดลุกขึ้นคายถิ่ม อย่างไว", "translated": "ลูกเขยมองเม็ดมะกอกในถ้วยต้มไก่ นึกว่าเป็นไข่อ่อน ตักใส่ปาก ทันไดนั้นก็ลุกพรวดพราด ออกไปคายทิ้งทันที" } ]
ขี้กะตืก
พยาธิ
ขอนแก่น
[ { "sentence": "พ่อใหญ่ดล เลามักกินแต่ของดิบ โดยเฉพาะก้อยงัว กินดีคัก ซางบ่ย่านเป็นขี้กะตืกเนาะ…", "translated": "พ่อเฒ่าดล แกชอบกินของดิบ โดยเฉพาะลาบเนื้อวัวดิบๆ ชอบกินมาก ไม่กลัวเป็นโรคพยาธิบ้างเลย…" } ]
หวื่นวั่น
สับสน อลหม่าน/วุนวายไปหมด
สกลนคร
[ { "sentence": "แมงวันเขียวตอมซิ้นแห้ง หวื่นวั่น", "translated": "แมลงวันเขียวตอมเนื้อแห้งวุ่นวายไปหมด" } ]
หง่อนต่อ
ท้ายทอย
มุกดาหาร
[]
แสดงก้ามดาก
อวดเก่ง
บุรีรัมย์
[ { "sentence": "เบิ่งเพินนั้นตี้หล่ะ แสดงก้ามดากแท้ๆ", "translated": "ดูคนนั้นสิ โห อวดเก่งเหลือเกิน" } ]
แหล่
ดำ/คล้ำ
นครพนม
[ { "sentence": "สูเบิ่งอ้ายจอนสัน มริกันนิโก ผู้นั้นแหม่ เราคือมาแหล่แป๊ดๆแท้น้อ", "translated": "พวกเราดูพี่จอนสัน นิโกชาวอเมริกา คนนั้นสิ ทำไมพี่แกถึงดำมิหมี๋อย่างนี้" } ]
ฮัก
รัก
สุรินทร์
[]
แอบ
กล่องที่มีฝาปิด หรือตลับ
ร้อยเอ็ด
[ { "sentence": "บักหล่าหำน้อยย่างไปเอาแอบหมากมาให่แม่ใญ่แนสิเคี้ยวหมาก", "translated": "ไอ้ตัวเล็กเดินไปหยิบตลับหมากมาให้ยายหน่อยยายจะเคี้ยวหมาก" } ]
มีดเซีย
กรรไกร
ชัยภูมิ
[ { "sentence": "เจ้ามีมีดเซียบ่ ข้อยขอยืมไซ้แด่..", "translated": "มีกรรไกรหรือป่าว ขอยืมใช้หน่อย.." } ]