query_id
stringlengths 32
32
| passage_id
stringlengths 32
32
| query
stringlengths 1
300
| passage
stringlengths 95
13.7k
| category
class label 6
classes | link
stringlengths 28
740
⌀ | source_dataset
stringclasses 4
values |
|---|---|---|---|---|---|---|
d179db42df6382ae8973632e109aafd5
|
eb571f45d979fc7513f4072e1de0a135
|
ሪያክ ማቻር ወደ ካምፓላ ሄዱ
|
የደቡብ ሱዳን ተቀናቃኞች ፕሬዚዳንት ሳልቫ ኪር ማያርዲት እና የተቃዋሚዎቹ መሪ ሪያክ ማቻር ትናንት ቅዳሜ ይመሠርቱታል ተብሎ ይጠበቅ የነበረውን የአንድነት ሽግግር መንግሥት ሳይመሠርቱ ቀርተዋል፡፡የዚህ መንግሥት ምሥረታ ወገኖቹ ቀደም ሲል ኢትዮጵያ ውስጥ ደርሰውት የነበረ ስምምነት ቁልፍ አንጓ እንደሆነ ይታወቃል፡፡የተቃዋሚው የሱዳን ሕዝብ አርነት ንቅናቄ መሪ ሪያክ ማቻር የመንግሥቱ አባላት የሚሆኑ ዕጩ ሚኒስትሮችን ስም ዝርዝር ሳይልኩ መቅረታቸው ተነግሯል፡፡በሌላ በኩል ደግሞ “ሳልቫ ኪር ስምምነቱን በሚጥስ መንገድ ሃያ ስምንት ስቴቶችን ወይም ክልላዊ መንግሥታትን ፈጥረዋል” ሲሉ ተቃዋሚዎቹ ከስሰዋል፡፡ይህ በእንዲህ እንዳለ የቃዋሚዎቹ መሪ ዶ/ር ሪያክ ማቻር እንደ ባላንጣ ሲተያዩ ከቆዩት ከዩጋንዳ ፕሬዚዳንት ዮዌሪ ሙሴቪኒ ጋር ለመወያየት ማምሻውን ወደ ካምፓላ በርረዋል፡፡ማቻር ወደ ዩጋንዳ ሲሄዱ የደቡብ ሱዳኑ ግጭት ከተጫረ ወዲህ ላለፉ ሁለት ዓመታት የመጀመሪያቸው መሆኑ ነው፡፡ማቻር በአዲስ አበባ መኖሪያ ቤታቸው ለጉዟቸው ከመነሣታቸው ጥቂት ቀደም ብሎ ለጋዜጠኞች መግለጫ ሰጥተው ነበር፡፡መግለጫውን የተከታተለው እስክንድር ፍሬው ለቪኦኤ የዘገበውን ከላይ ከተያያዘው የድምፅ ፋይል ያዳምጡ፡፡
| 4ዓለም አቀፍ ዜና
|
https://amharic.voanews.com//a/rieck-machar-left-for-uganda-for-talks-with-president-museveni/3160661.html
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
4d2e07776ab1ccac81a62a019825e7a7
|
74f0ab6e1c4777f250717065feb79b2d
|
ከክልሎች በሚቀርብ ጥያቄ መሰረት በጎርፍ ለተፈናቀሉ ወገኖች ምላሽ እየተሰጠ ነው
|
አዲስ አበባ፣ መስከረም 6፣ 2013 (ኤፍ.ቢ.ሲ) የብሔራዊ አደጋ ስጋት ስራ አመራር ኮሚሽን ከክልሎች በሚቀርብ ጥያቄ መነሻነት በጎርፍ አደጋ ምክንያት ለተፈናቀሉ ወገኖች ምግብና ምግብ ነክ ያልሆኑ ድጋፎች እየቀረቡ መሆኑን አስታወቀ።ኮሚሽኑ ከድርቅ ቀጥሎ በአገሪቱ እየተስተዋለ ባለው የጎርፍ አደጋ ክስተት እስካሁን ከ290 ሺህ በላይ ሰዎች ከቀዬአቸው መፈናቀላቸውን ገልጿል።የኮሚሽኑ የህዝብ ግንኙነት ዳይሬክተር አቶ ደበበ ዘውዴ ኮሚሽኑ ካለፈው ሚያዝያ ጀምሮ ከብሔራዊ ሜትዮሮሎጂ ኤጀንሲና ከተፋሰስ ልማት ባለስልጣን በተገኘው መረጃ መሰረት የቅድመ ማስጠንቀቂያ ስራዎች እየተሰራ እንደነበረ ገልጸዋል።በደጋማ አካባቢዎች ከመደበኛ በላይ የጣለው ዝናብ በዝቅተኛ ቦታዎች ላይ ጎርፍ ማስከተሉን ገልጸው ግድቦች እንዲሞሉ ማድረጉን ተናግረዋል።ከግድቦቹ ማስጠንቀቂያ በመስጠት የማፋሰስ ስራ መሰራቱን ተናግረዋል።ይህም ሆኖ ግን የጣለው ዝናብ ከመደበኛ በላይ በመሆኑ በተለያዩ ክልሎች የጎርፍ አደጋ ተከስቶ በርካቶች እንዲፈናቀሉ ማድረጉን ገልፀዋል።እስካሁን ባለው መረጃ መሰረትም ከአንድ ሚሊዮን በላይ የሆኑ ወገኞች በጎርፍ ጉዳት ሲደርስባቸው ከ292 ሺህ በላይ ደግሞ ከቀዬአቸው መፈናቀላቸውን አመልክተዋል።ኮሚሽኑ ከአጋር አካላት ጋር በመሆን ያከናወነው የቅድመ ማስጠንቀቂያና አደጋው ከተከሰተ በኋላ በሰጠው ምላሽ የሰው ህይወት ለመታደግ ማስቻሉን ገልፀዋል።በሄሊኮፕተርና በሞተር ጀልባ በመጠቀም የሰውን ህይወት ለመታደግ ሲሰራ መቆየቱን ገልጸዋል።ኮሚሽኑ ለተጎዱና ለተፈናቀሉ ዜጎች ከክልሎች በሚቀርብ ጥያቄ መነሻነት ምላሽ እየተሰጠ እንደሚገኝም አመልክተዋል።የተቀናጀ ስራ በመስራትና ክትትል በማድረግ ድጋፉ ለተጎጂዎች እንዲደርስ እየተደረገ መሆኑንም ጠቁመዋል።ኮሚሽኑ ባቋቋመው የአስቸኳይ ጊዜ ማስተባበሪያ ማዕከል የአደጋ ክስተቶችን እየመራ መሆኑንም ገልፀዋል።ከፌዴራል በተጨማሪ በክልል ደረጃ በአራት ክልሎች በተቋቋመው ማዕከል የተቀናጀ የመረጃ ልውውጥ እንዲኖርና አደጋዎችን ለመከላከል እየተሰራ እንደሆነ አብራርተዋል።የአገሪቱን እድገት የሚመጥን የአደጋ ስጋት ስራ አመራር ስርዓት በመዘርጋት ከአደጋ የተጠበቀ ኅብረተሰብ ለመገንባት ለሚደረገው ጥረት ሁሉም እገዛ እንዲያደርግ ጠይቀዋል።በዘላቂነት የጎርፍ አደጋን ለመቀነስ የልማት ስራዎችን መስራት እንደሚገባ መግልጻቸውን ኢዜአ ዘግቧል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%8a%a8%e1%8a%ad%e1%88%8d%e1%88%8e%e1%89%bd-%e1%89%a0%e1%88%9a%e1%89%80%e1%88%ad%e1%89%a5-%e1%8c%a5%e1%8b%ab%e1%89%84-%e1%88%98%e1%88%b0%e1%88%a8%e1%89%b5-%e1%89%a0%e1%8c%8e%e1%88%ad%e1%8d%8d/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
8188345593fc5cfb1a267861af709d30
|
f28a6b1e2d8a5fb215a31f8a9ddf783e
|
ኢትዮጵያ ፕሪምየር ሊግ 5ኛ ሳምንት – የእሁድ ጨዋታዎች ቅድመ ዳሰሳ
|
የኢትዮጵያ ፕሪምየር ሊግ 5ኛ ሳምንት ጨዋታዎች በዕለተ እሁድ በወልድያ ፣ በአርባምንጭ እና በሶዶ በሚደረጉ ጨዋታዎች ይቀጥላል። ሦስቱን ጨዋታዎች በተናጠል እንደሚከተለው ተመልክተናቸዋል።ወልድያ ከ መቐለ ከተማወልድያ በደካማ አጀማመር እና በክለቡ ዙሪያ እየወጡ ባሉ አሉታዊ ዜናዎች ታጅቦ መቐለን ያስተናግዳል። የመጀመሪያ ጨዋታውን ድል በማድረግ አመቱን የጀመረው ወልድያ ከእዚያ በኃላ ግን ወደ አሸናፊነቱ መመለስ አልቻለም። በተቃራኒው መቐለ ከተማ በተከታታይ ሶስት ጨዋታዎች አቻ ቢለያይም ሳምንት ጅማ አባጅፋርን መርታት ችሏል። ከቅዱስ ጊዮርጊስ ጋር ነጥብ መጋራቱም በራሱ እንዳዲስ አዳጊ ክለብ ትልቅ ውጤት ነበር። እንግዳዎቹ መቐለዎች በጊዮርጊሱ ጨዋታ ላይ እንደታዩት የአማካይ ክፍላቸውን ወደኃላ አስጠግቶ በመጫወት እና የመልሶ ማጥቃት ዕድሎችን በመጠበቅ እንደ ጋይሳ አፖንግ እና አቼምፖንግ አሞስ ባሉ ጉልበተኛ አጥቂዎቻቸው የሚጠቀሙበት ሂደት አስፈሪ ያደርጋቸዋል። በማጥቃቱ ረገድ የአማኑኤል አለመኖር የቡድኑን የመስመር ስልነት የሚቀንሰው ቢሆንም የቡድኑ ሌላ ጠንካራ ጎን በሆነው ያሬድ ከበደ አማካይነት ከፊት የሚሰለፈው አጥቂ ኳሶችን ማግኘት እንደማይቸገር ይታሰባል። አሰልጣኝ ዘማሪያም የተገደበ የአማካይ ክፍል ምርጫ ያላቸው መሆኑ ቡድኑ ውስጥ ካለው ጥሩ ያልሆነ መንፈስ ጋር ተዳምሮ ለወልድያ ነገሮችን ሊያከብዱበት እንደሚችሉ ይገመታል። ምንአልባት ቡድኑ እስካሁን በሜዳው ግብ አለማስተናገዱ ጥሩ የራስ መተማመን የሚፈጥርበት መሆኑ እና በሊጉ ልምድ ያላቸው ሌሎች ተጨዋቾችን መያዙ መቐለ ከተማ ላይ ቀድሞ ግብ አስቆጥሮ ነገሮችን ለመቆጣጠር ዕድል ሊሰጠው እንደሚችልም የሚገመት ነው።ወልድያ ወሳኙ ተከላካይ አዳሙ መሀመድን በረጅም ጊዜ ጉዳት ማጣቱ የሚታወስ ሲሆን አንዷለም ንጉሴ እና ተስፋውን ሸጋውም የጉዳት ዝርዝር ውስጥ ተካተዋል። ከዚህ ውጪ ተስፋዬ አለባቸው እና ብሩክ ቃልቦሬ ለሴካፋ ዋንጫ ወደ ኬንያ አምርተዋል። በተመሳሳይ መልኩ መቐለ ከተማም አምኑኤል ገ/ሚካኤልን ለብሔራዊ ቡድን ሲያስመርጥ በጉዳት የሚያጣው ተጨዋች ግን አይኖርም። ፌ/ዳ ኢሳያስ ታደሰ በዋና ዳኝነት እንዲሁም ፌ/ዳ ሙሉነህ በዳዳ እና ፌ/ዳ አሸብር ታፈሰ በረዳት ዳኝነት በጨዋታው ተመድበዋል።አርባምንጭ ከተማ ከ መከላከያአርባምንጭ እና መከላከያ በሊጉ ተመሳሳይ ጊዜን እያሳለፉ የሚገኙ የአምስተኛ ሳምንት ተጋጣሚዎች ናቸው። ሁለቱም በአራት ሳምንታት ጉዟቸው ማሳካት የቻሉት ነጥብ ሁለት ብቻ ሲሆን አርባምንጭ ሁለት መከላከያ ደግሞ አንድ ግብ ብቻ መስቆጠር ችለዋል። አምና 25ኛ ሳምንት ላይ በአርባምንጭ ተገናኝተው 1-1 ተለያይተው የነበሩት ቡድኖቹ ነገ የሚያደርጉት ጨዋታ ቢያንስ በአንዳቸው የሊግ ጉዞ ላይ ነፍስ ሊዘራ እንደሚችል ይጠበቃል። እንደ 2009ኙ ጨዋታው በአቻ ውጤት ከተጠናቀቀ ግን ሁለቱም ካሁኑ የዘንድሮ ጉዟቸው በስጋት መሞላት ይጀምራል። እስካሁን ድረስ የአማካይ መስመሩን ችግር ማሻሻል ያልቻለው መከላከያ በቁጥር የበዙ አማካዮችን ከሚጠቀመው አርባምንጭ ጋር የመጀመሪያ የሜዳ ውጪ ጨዋታውን ማድረጉ እንዲቸገር ሊያደርገው ይችላል። ሆኖም የአርባምንጭ የአማካይ ክፍል በራሱ በውህደት ረገድ ብዙ የሚቀረው መሆኑ ጥያቄ እንዲነሳበት ያደርጋል። ከዚህ ይልቅ መከላከያ በምንይሉ ወንድሙ እና ተመስገን ገ/ፃዲቅ የግል እንቅስቃሴ ላይ ተመስርቶ ግቦችን ለመፍጠር እንደሚሞክር ይገመታል። በተመሳሳይ አርባምንጭም ከወንድሜነህ ዘሪሁን በሚነሱ ኳሶች ላይ ተመስርቶ ከፊት ለሚኖረው አጥቂ ዕድሎችን ሊፈጥር ይችላል። በጥቅሉ ግን ቡድንኖቹ ካሉበት ጫና አንፃር ቀድሞ ግብ ያገኘ ቡድን ጨዋታውን በጠባብ ውጤት የማሸነፍ ዕድሉ ሰፊ እንሰሆነ ግልፅ ነው።እንዳለ ከበደ እና ተመስገን ካስትሮ ከአርባምንጭ ከተማ ቴዎድሮስ በቀለ ደግሞ ከመከላከያ በቤሔራዊ ቡድን ጥሪ ምክንያት ይህ ጨዋታ ያመልጣቸዋል። በጉዳት ዜና ለረጅም ጊዜ ከሜዳ የራቀው አማኑኤል ጎበና እና ወንደሰን ሚልኪያስ ከአርባምንጭ ከተማ ከጨዋታው ውጪ ሲሆኑ የመከላከያው አዲሱ ተስፋዬም በተመሳሳይ ለጨዋታው አይደርስም።በዋና ዳኝነት ፌ/ዳ አሰፋ ደቦጭ ሲመደብ በረዳት ዳኝነት ፌ/ዳ ካሳሁን ስዩም እና ፌ/ዳ ሰለሞን ተስፋዬ ጨዋታውን ይመራሉ።ወላይታ ድቻ ከ ድሬደዋ ከተማየጦና ንቦቹ መልካም አጀማመር ቀስ በቀስ ትዝታ የሆነ ይመስላል። ከሁለት ጨዋታዎች አራት ነጥቦችን ማሳካታቸው አመቱን በተስፋ እንዲጀምሩ ቢያደርጋቸውም በተከታታይ መሸነፋቸው ቀጣይ ጉዟቸውን ፈታኝ አድርጎታል። የብርቱካናማዎቹም የአራት ሳምንት ጉዞ ደብዛዛ የሚባል አይነት ነው። ሜዳቸው ላይ ጅማ አባ ጅፋርን 1-0 ካሸነፉበት ጨዋታ ውጪ ማሸነፍም ሆነ ግብ ማስቆጠር ለድሬዎች ከባድ ሆኗል።የአሰልጣኝ መሳይ ተፈሪ ቡድን የማጥቃት ስትራቴጂ ጥያቄ ውስጥ በገባበት ወቅት በቀላሉ ክፍተት ከማይሰጥ ቡድን ጋር መገናኘቱ ፈተናውን ከፍ ያደርግበታል። በአመዛኙ በጃኮ አራፋት እንቅስቃሴ ላይ መሰረት ያደረገው የድቻዎች የማጥቃት አቀራረብ የመከላከል ባህሪ ባላቸው አማካዮች በተሞላው የአሰልጣኝ ዘላለም ሽፈራው ቡድን ላይ በርካታ የግብ ዕድሎችን ለመፍጠር የመስመር ተመላላሾቹ እና የመስመር አጥቂዎቹ የማጥቃት ተሳትፎ በእጅጉ ያስፈልገዋል። ድሬዎች ይዘውት ከሚገቡት መከላከል ላይ የተመሰረት አጨዋወት በመልሶ ማጥቃት የሚገኙ ዕድሎችን ለመጠቀም በሶስት ተከላካዮች በተደራጀው እና ከፊቱ የሁለት አማካዮችን ሽፋን ከሚያገኘው የድቻ የኃላ መስመር ጋር መጋፈጥ ይጠበቅባቸዋል። ይህም ጨዋታው ላይ ጎሎችን ለመመልከት አዳጋች ሊሆን እንደሚችል እና የግብ ዕድሎችም በብዛት ከተጨቾች የግል ስህተት ሊመነጩ እንደሚችሉ የሚያስገምት ነው።የቡድኑ አምበል ተክሉ ታፈሰ እና በዛብህ መለዮ በጉዳት ፀጋዬ ብርሀኑ በቤሔራዊ ቡድን ጥሪ በጨዋታው ለወላይታ ድቻ አገልግሎት አይሰጡም። ድሬደዋ ከተማም ጉዳት ላይ የሚገኙትን ወሰኑ ማዜን እና ያሬድ ታደሰን የማይጠቀም ይሆናል።ፌ/ዳ ላቀው ደጀኔ እና ፌ/ዳ ትንሳኤ ዘለቀ በረዳት ዳኝነት እንዲሁም ፌ/ዳ ሚካኤሌ አራአያ በዋና ዳኝነት ጨዋታውን ይመሩታል።
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/31591
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
f4d44e88593c5d9079ef4df865b531c0
|
3600b2b488414cce5d63adb1aba9944e
|
ዓለም አቀፉ የስደተኞች ድርጅት (አይኦኤም) ባደረገው ቅኝት በሰሜኑ የኢትዮጵያ ክፍል ከ131 ሺህ በላይ የተፈናቀሉ ሰዎች እንዳሉ አመለከተ።
|
ትግራይ፡ ከ130 ሺህ በላይ ሰዎች መፈናቀላቸውን ዓለም አቀፉ የስደተኞች ድርጅት ገለጸ\nድርጅቱ እንዳለው ተፈናቃዮቹ በትግራይና ተጎራባች በሆኑት የአፋር እንዲሁም የአማራ ክልሎች ውስጥ በሚገኙ 39 በሚሆኑ ተደራሽ ስፍራዎች ላይ እንደሚገኙ ገልጿል።
ይህ የተፈናቃዮች መረጃ የተሰበሰበው አዲስ በሆነው 'ዲስፕሌስመንት ትራኪን ማትሪከስ' በተባለ ዘዴ ሲሆን በዚህም የሕዝብ ቁጥርን በተመለከተ መረጃ በመሰብሰብና የሰዎችን ተጋላጭነት እንዲሁም የተፈናቃዮችን ፍላጎቶችን መሠረት በማድረግ መረጃን በመሰብሰብ የሚተነትን ነው።
አይኦኤም እንዳለው በዚህ የቅኝት ተግባሩ 30,383 ተፈናቀሉ ቤተሰቦችን መለየት ችሏል።
ሴቶችና ህጻናትን ጨምሮ አብዛኞቹ ተፈናቃዮች የአስቸኳይ ጊዜ መጠለያ፣ ምግብና ንጹህ የመጠጥ ውሃ አቅርቦቶችን እንደሚያስፈልጋቸው ተገልጿል።
ዓለም አቀፉ የስደተኞች ድርጅት እናዳለው "ይህ መረጃ በተከሰተው ቀውስ ምክንያት የተፈናቀሉትን አጠቃላይ ሰዎች የሚያመለክት አይደለም። ከዚያ ይልቅ መረጃውን ለማሰባሰብ አመቺ በሆኑ ስፍራዎች በአገር ውስጥ የተፈናቀሉትን ሰዎች ብቻ የሚወክል ነው።"
በጥቅምት ወር መጨረሻ ላይ በትግራይ ክልል ውስጥ በሚገኘው የፌደራል መንግሥቱ ሠራዊት ላይ የቀድሞው የክልሉ አስተዳዳሪ በነበረው በህወሓት ኃይሎች የተሰነዘረበትን ጥቃት ተከትሎ ወታደራዊ ግጭት መጀመሩ አይዘነጋም።
በዚህም ሳቢያ ጦርነቱን በመሸሽ ከ60 ሺህ የሚልቁ ሰዎች ድንበር ተሻግረው ወደ ሱዳን ሲሰደዱ፣ ከፍተኛ ቁጥር ያላቸው ነዋሪዎች ደግሞ ከቤት ንብረታቸው ተፈናቅለው በእዚያው በክልሉ የተለያዩ ስፍራዎች እንደሚገኙ የእርዳታ ድርጅቶች አመልክተዋል።
የኢትዮጵያ መንግሥት በግጭቱ ሳቢያ የተፈናቀሉትን ለመርዳትና መልሶ ለማቋቋም ከፍተኛ ገንዘብ መድቦ የሰብአዊ እርዳታዎችን እያቀረበ መሆኑን ገለጸ ሲሆን፤ ሌሎች ግብረ ሰናይ ድርጅቶችና ዓለም አቀፍ ተቋማት እርዳታ ለማቅረብ ፈቃድ አግኝተው ተሳትፎ እያደረጉ ነው።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
bea68b6f6f144a6b1a20bdc890d056c8
|
4dd6a5c95e298a51fb07af1d50dd3e12
|
ሙስሊሙ ኀብረተሰብ የተጀመረው ልማት እንዲቀጥል የድርሻውን እንዲወጣ ጥሪ ቀረበ
|
ሙስሊሙ ኀብረተሰብ አንድነቱን በማጠናከር የተጀመረው አገራዊ ልማት እንዲቀጥል የበኩሉን ድርሻ እንዲወጣ ጥሪ ቀረበ።1 ሺህ 491ኛው የመውሊድ በዓል ትናንት በአዲስ አበባ አንዋር መስጊድ በድምቀት ተከብሯል። የኢትዮጵያ እስልምና ጉዳዮች ጠቅላይ ምክር ቤት ፕሬዝዳንት ሼህ መሐመድ አሚን ጀማል በዚሁ ጊዜ እንዳሉት የእምነቱ ተከታዮች በዓሉን ሲያከበሩ የታመሙትን በመጠየቅ፣ የታረዙትን በማልበስና የተቸገሩትን በመርዳት ሊሆን ይገባል። ''ነብዩ መሐመድ እውነት መናገር፣ ይቅር ማለት፣ እንግዳን መቀበልና መፈቃቀር የእስልምና እምነት መሰረታዊ ክፍል መሆኑን ደጋግመው አስተምረዋል'' ብለዋል። ሙስሊሙ ኀብረተሰብም የነብዩን አስተምህሮ በመከተል አቅመ ደካሞችን በመርዳትና በመንከባከብ በዓሉን እንዲያሳልፍ አሳስበዋል። ምክር ቤቱ የተለያዩ የልማት ፕሮጀክቶችን ቀርጾ እየተንቀሳቀሰ መሆኑን የተናገሩት ፕሬዝዳንቱ ህዝበ ሙስሊሙ በአገሪቱ የተጀመረው ልማት እንዲቀጥል የበኩሉን ድርሻ እንዲወጣ ጠይቀዋል።''የእምነቱ ተከታዮች በዓሉን ከበዓልነቱ ባለፈ ለአገሪቱ ዘላቂ ሠላምና ልማት መረጋገጥ ዋነኛ መሳሪያ አድርጎ ሊጠቀምበት ይገባል'' ያሉት ደግሞ የአዲስ አበባ እስልምና ጉዳዮች ከፍተኛ ምክር ቤት ፕሬዝዳንት ሼህ ሙሐመድ ኑር ሼህ አህመድ ሻፊ ናቸው። ለሠላምና ለልማት እንቅፋት የሆነውን አክራሪነትና ጽንፈኝነትን በመታጋል ረገድ የእምነቱ አባቶች ትልቅ ኃላፊነት አለባቸው ብለዋል።በዓሉን እሴቱን በጠበቀ መልኩ ለትውልድ የማስተላለፍ ኃላፊነት እንዳላበቸውም እንዲሁ። ከበዓሉ ተካፋዮች መካከል ሀጂ ሸምሱ አባስ ''ነብዩ የልማት ተካፋይ ነበሩ፣ የስራ ሰው ነበሩ ሙስሊሙም የእሳቸውን ፈለግ በመከተል ልማቱን ለማፋጠን ቆርጦ መነሳት አለበት'' ብለዋል። አባቶች ስለ ሠላም በመስበክና በማስተማር የድርሻቸውን እንዲወጡ ጠይቀው አሸባሪነትን በመዋጋት ረገድ ከወጣቶችም ብዙ ይጠበቃል ብለዋል።ሌላኛው የበዓል ተካፋይ ሀጂ ተሻለ ኬሮ የኃይማኖት ጽንፈኝነትና አክራሪነት ምንጩ ድህነት መሆኑን ነው የተናገሩት።ድህነትን ለማጥፋት ሁሉም መተባበር እንዳለበትና በተለይ ሙስሊሙ ወጣት ንቁ ተሳትፎ ማድረግ እንደሚጠበቅበት አሳስበዋል።(ኢዜአ)
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://waltainfo.com/am/31515/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
0304334e936669c99af79f3f85f53880
|
6873d0f98bfb76906010ec3063b1e3e6
|
ሸማችና አምራችን በቀጥታ ማገናኘት የሚያስችል የግብይት ስርዓት ለመዘርጋት በልዩ ትኩረት ይሰራል-ወ/ሮ አዳነች አቤቤ
|
አዲስ አበባ ፣ታህሳስ 25 ፣ 2013 (ኤፍ.ቢ.ሲ) ሸማችና አምራችን በቀጥታ ማገናኘት የሚያስችል የግብይት ስርዓት ለመዘርጋት በልዩ ትኩረት እንደሚሰራ ምክትል ከንቲባ ወይዘሮ አዳነች አቤቤ ገለፁ ።በአዲስ አበባ ከተማ በሶስት አካባቢዎች የተገነቡ ዘመናዊ እና ሁለገብ የአትክልት ፣ የፍራፍሬ እና የሰብል ምርቶች መገበያያ ማዕከላት ለአገልግሎት ክፍት ተደርገዋል ።ምክትል ከንቲባ ወይዘሮ አዳነች አቤቤ እና ከፍተኛ አመራሮች በተገኙበት የላፍቶ አትክልትና ፍሬፍሬ የገበያ ማዕከል ፣ ጀሞ ሁለገብ የገበያ ማዕከል እና ፉሪ ሁለገብ የሴቶች የገበያ ማዕከል በዛሬው እለት ተመርቀው ለአገልግሎት ክፍት ተደርገዋል ።ምክትል ከንቲባ ወይዘሮ አዳነች አቤቤ በገበያ ማዕከላቱ የምርቃት ስነስርዓት ላይ ÷ በከተማዋ ሸማችና አምራች በቀጥታ ማገናኘት የሚያስችል የግብይት ስርዓት ለመዘርጋት በልዩ ትኩረት ይሰራል ብለዋል ።በሌሎች አካባቢዎችም መሰል የአትክልት ፣ የፍራፍሬ እና የሰብል እህል መገበያያ ማዕከላት ግንባታ እንደሚካሄድ ምክትል ከንቲባዋ ጠቁመዋል።በዛሬው ዕለት ለአገልግሎት ክፍት በተደረጉ ማዕከላት የላፍቶ አትክልትና ፍራፍሬ 556፣የጀሞ ሁለገብ የገበያ ማዕከል 126 እና ፉሪ ሁለገብ የሴቶች የገበያ ማዕከል 298 በጠቅላላው 980 ሱቆችን ሲሆኑ ለበርካቶች ዜጎች የስራ እድል በመፍጠር ለአገልግሎት ክፍት መሆናቸውን ከከተማ አስተዳደሩ ፕሬስ ሰክሬተሪያት ጽህፈት ቤት ያገኘነው መረጃ ያመላክታል።ከፌስቡክ ገፃችን በተጨማሪ ወቅታዊ፣ ትኩስ እና የተሟሉ መረጃዎችን ለማግኘት፡-የፋና ድረ ገጽ ይጎብኙ፤ተንቀሳቃሽ ምስሎችን ለማግኘት የፋና ቴሌቪዥን የዩቲዩብ ቻናል ሰብስክራይብ ያድርጉፈጣን መረጃዎችን ለማግኘት ትክክለኛውን የፋና ቴሌግራም ቻናል ይቀላቀሉከዚህ በተጨማሪም በትዊተር ገጻችን ይወዳጁንዘወትር ከእኛ ጋር ስላሉ እናመሰግናለን!
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%88%b8%e1%88%9b%e1%89%bd%e1%8a%93-%e1%8a%a0%e1%88%9d%e1%88%ab%e1%89%bd%e1%8a%95-%e1%89%a0%e1%89%80%e1%8c%a5%e1%89%b3-%e1%88%9b%e1%8c%88%e1%8a%93%e1%8a%98%e1%89%b5-%e1%8b%a8%e1%88%9a%e1%8b%ab/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
a56bc2e6a0c1e173c3d6ea3d0062935b
|
0354fef35238cb1b40fe1d12f2b23b6d
|
በዘመን ባንክ ላይ ቀርቦ የነበረ የ10.3 ሚሊዮን ብር ክስ ውድቅ ተደረገ
|
የዘመን ባንክ አክሲዮን ማኅበር ሁለት መሥራችና አደራጆች አክሲዮን ማኅበሩ ከነወለዱ 10,359,105 ብር እንዲከፍላቸው ለፍርድ ቤት ያቀረቡት የፍትሐ ብሔር ክስ፣ ግንቦት 4 ቀን 2008 ዓ.ም. ውድቅ ተደረገ፡፡የመሥራችነት ጥቅም እንደሚገባቸው የተጠቀሰውን ገንዘብ የጠየቁት አቶ ኤርሚያስ አመልጋና አቶ ተክሌ ዓለምነህ ሲሆኑ፣ የጠየቁት የመሥራችነት ጥቅም ባንኩ በሦስት ዓመታት ውስጥ ካተረፈው 100 ሚሊዮን ብር ከሚጠጋ ገንዘብ ላይ መሆኑ ታውቋል፡፡ጠያቂዎቹ በባንኩ ላይ ያቀረቡትን ክስ የመረመረው የፌዴራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት ልደታ ምድብ ዘጠነኛ ከፍተኛ ፍትሐ ብሔር ችሎት ክሱን ውድቅ ያደረገበትን ምክንያት እንዳስረዳው፣ መሥራቾች ከባንኩ ትርፍ ላይ የመሥራችነት ጥቅም ሊያገኙ የሚችሉት የትርፍ ድርሻቸው በባንኩ ጠቅላላ ጉባዔ ፊርማ ሲፀድቅ መሆኑን በመግለጽ ዘመን ባንክ መከራከሩን ጠቁሞ፣ ፍርድ ቤቱም በማረጋገጡ ነው፡፡ጠያቂዎቹም መሥራቾች የመሥራችነት ጥቅም ማግኘት የሚችሉ መሆኑን ጠቅላላ ጉባዔው ያፀደቀበትን የሰነድ ማስረጃ አለማቅረባቸውንም ፍርድ ቤቱ አክሏል፡፡ዘመን ባንክ ሌላው ያቀረበው መከራከሪያ እነ አቶ ኤርሚያስ የመሥራችነት ጥቅም ሊከፈላቸው እንደሚገባ ለብሔራዊ ባንክ ባቀረቡት ማመልከቻ ላይ ስማቸው መሥፈሩ ወይም በፕሮስፔክተስ (የፕሮግራም መግለጫ) ላይ መጠቀሱ፣ በመመሥረቻ ጽሑፍ ላይ ‹‹መሥራች ከትርፍ ድርሻ ላይ ይካፈላል›› መባሉ ብቻ ትርፍ እንዲካፈሉ መብት እንደማያሰጣቸው መግለጹን ፍርድ ቤቱ አስረድቶ፣ ክሱን ውድቅ ለማድረግ ሌላው ምክንያት መሆኑን ገልጿል፡፡አቶ ኤርሚያስ በውል አቶ ተክሌ ደግሞ በደመወዝ ሠራተኛ ሆነው በምሥረታ ወቅት አገልግሎት በመስጠታቸው እንደ መሥራች ወይም አደራጅ ተቆጥረው የትርፍ ድርሻ ተጠቃሚ ለመሆን፣ በተለየ ዝርዝር ተቀምጦና ለአገልግሎቸው ሊከፈላቸው የሚገባ በጠቅላላ ጉባዔ ፊርማ ሊረጋገጥ እንደሚገባ ፍርድ ቤቱ ከክርክሩ መረዳቱን ገልጿል፡፡ ከላይ የተገለጸው ሁኔታ ባልተሟላበት ሒደት ሁለቱም ከሳሾች ያቀረቡት የመሥራችነት ጥቅም ጥያቄ ተቀባይነት እንደሌለው ገልጾ ውሳኔ ሰጥቷል፡፡ ክሱንም ውድቅ በማድረግ ዘመን ባንክ አክሲዮን ማኅበር ፍርድ ቤት በመመላለስ ለተጉላላበት ወጪና ኪሳራ 20 ሺሕ ብር እንዲከፈለው ትዕዛዝ ሰጥቷል፡፡የእነ አቶ ኤርሚያስ ጠበቃ አቶ ዮሴፍ አዕምሮ ግን በፍርድ ቤቱ ውሳኔ አይስማሙም፡፡ ምክንያታቸው ደግሞ የመሥራችነት ጥቅምን በሚመለከት (Founders Benefits) በአክሲዮን ማኅበሩ መተዳደሪያ ደንብና በንግድ ሕጉ የተደነገገ መሆኑን ነው፡፡ በተጨማሪም የባንኩ ጠቅላላ ጉባዔ አባላት እንዲከፈላቸው በፊርማቸው ማረጋገጣቸውንም አክለዋል፡፡ በመሆኑም ምንም እንኳን የሥር ፍርድ ቤት ክሱን ውድቅ ያደረገ ቢሆንም፣ የይግባኝ አቤቱታቸውን ለይግባኝ ሰሚው ችሎት እንደሚያቀረቡ ለሪፖርተር ገልጸዋል፡፡
| 3ቢዝነስ
|
https://www.ethiopianreporter.com/article/12604
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
fcb5b5b372f4815d14df3ff3be3e9434
|
95cb8fd90185771469e084bbfde1db9e
|
የአዲስ አበባ ከተማ መንግስት ሰራተኞች ከተመረጡ የሥራ ሂደት ክፍል ውጪ ያሉ ሰራተኞች ላልተወሰነ ጊዜ ከቤታቸው ሆነው እንዲሠሩ ተወሰነ
|
አዲስ አበባ፣ መጋቢት 15፣ 2012 (ኤፍ.ቢ.ሲ) የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር የመንግስት ሰራተኞች ከነገ ጀምሮ ከተመረጡ የሥራ ሂደት ክፍል ውጪ ያሉ ሰራተኞች ላልተወሰነ ጊዜ ከቤታቸው ሆነው እንዲሠሩ ተወሰነ።የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ምክትል ከንቲባ ኢንጂነር ታከለ ኡማ እንዳስታወቁት፥ “መንግስት ሰራተኞች ከነገ ጀምሮ ወሳኝ የሥራ ሂደት ሰራተኞ ከሆኑት ውጪ ላልተወሰነ ጊዜ ከቤታቸው ሆነው እንዲሠሩ ተወስኗል” ብለዋል።ውሳኔው የመብራት አገልግሎት፣የውሀ አገልግሎት፣ የትራንስፖርት ዘርፍ፣መንገዶችና ኮንስትራክሽን እንዲሁም ደረቅ ቆሻሻ ማንሳት ዘርፍ ላይ ያሉ ሰራተኞችን እንደማያካትት ተገልጿል።በተጨማሪም የጤና ባለሙያዎችና የፖሊስ አባላት የተለመደው ስራቸውን በተጠናከረ መልኩ እንደሚያከናውኑ ከከንቲባ ጽህፈት ቤት ያገኘነው መረጃ ያመላክታል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%8b%a8%e1%8a%a0%e1%8b%b2%e1%88%b5-%e1%8a%a0%e1%89%a0%e1%89%a3-%e1%8a%a8%e1%89%b0%e1%88%9b-%e1%88%98%e1%8a%95%e1%8c%8d%e1%88%b5%e1%89%b5-%e1%88%b0%e1%88%ab%e1%89%b0%e1%8a%9e%e1%89%bd-%e1%8a%a8/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
94f3064db23f9db48ef515cc67bd91aa
|
7cb7dd00793c2944c58500151b538f6b
|
ሪፖርት | ሲዳማ ቡና አዳማን በመርታት ወደ ድል ተመለሰ
|
በአስራ ሦስተኛው ሳምንት የኢትዮጵያ ፕሪምየር ሊግ ብቸኛ የዛሬ ጨዋታ ሲዳማ ቡና አዳማ ከተማን አስተናግዶ 3-2 ረቷል፡፡ሲዳማ ቡና በቅዱስ ጊዮርጊስ ባለፈው ሳምንት ሲረታ ከተጠቀመበት ስብስብ አዲስ ግደይ፣ ዮናታን ፍሰሀ፣ ጊት ጋትኮች እና ግሩም አሰፋን በማስወጣት በአማኑኤል እንዳለ፣ ትርታዬ ደመቀ፣ ብርሀኑ አሻሞ እና ክፍሌ ኪአ ሲተኩ አዳማዎች በበኩላቸው ሱሌይማን መሐመድን በምኞት ደበበ፣ ከነዓን ማርክነህን በአዲስ ህንፃ፣ ዳዋ ሆቴሳን በሚካኤል ጆርጅ ለውጠው ጀምረዋል፡፡ተመጣጣኝ እንቅስቃሴ በታየበት የመጀመሪያው አጋማሽ የጨዋታ ክፍለ ጊዜ አዳማ ከተማ በተወሰነ መልኩ ከባለሜዳው ተሽሎ ቀርቧል፡፡ በተለይ በረከት ደስታ በመስመር በኩል በግል ጥረቱ የሚያደርጋቸው የማጥቃት እንቅስቃሴዎች ትኩረት የሚስቡ ሲሆኑ ሲዳማ ቡናዎች በተቃራኒው ረጃጅም ኳስ ላይ አብዛኛዎቹን ደቂቃዎች አሳልፈዋል፡፡ አዲስ ግደይን በገጠመው መጠነኛ ጉዳት ተጠባባቂ ወንበር ላይ አስቀምጠው የጀመሩት ሲዳማዎች በተወሰነ መልኩ የሱን ያለመኖር ተከትሎ ሲያደርጉት የነበረው የማጥቃት ሂደት በመቀዛቀዙ ይገዙ ቦጋለን ከተለመደው ባህሪው ውጪ እንዲንቀሳቀስ አስገድደውታል፡፡በግብ ሙከራ ረገድ ተመሳሳይ መንገዶችን በመከተል ሁለቱም ቡድኖች ለመረበሽ ቢጥሩም ቀዳሚዎች ባለሜዳዎቹ ነበሩ፡፡ አበባየው ዮሐንስ በክፍት አጋጣሚ የሰጠውን አማኑኤል እንዳለ ለመምታት ሲጣጣር በተከላካዮች የተመለሰበት ቀዳሚው ነበር፡፡ ከዚህች ሙከራ በኋላ የአሰልጣኝ አሸናፊ በቀለ አዳማ ከተማ ድንቅ በነበረው ቡልቻ ሹራ ታግዞ በርካታ ዕድሎችን አግኝቷል፡፡ በረከት በረጅሙ ሲጥል ቡልቻ ፊት ለፊት አግኝቶ መረጋጋት ተስኖት ወደ ላይ የሰደዳት ኳስም አስቆጪ ዕድል ነበረች፡፡ከወትሮው በተለየ ረጃጅም ኳስ ለመጠቀም የተገደዱት ሲዳማዎች በተወሰነ መልኩ በአዳማ ቢበለጡም መሪ የሚሆኑበትን ግብ አግኝተዋል፡፡ 18ኛው ደቂቃ ላይ የተገኘውን የቅጣት ምት አበባየው ዮሀንስ በረጆሙ ወደ ግብ ሲያሻማ አዲስ ግደይን ተክቶ ከፊት የተሰለፈው አማኑኤል እንዳለ ከመሀል ዘሎ ተነስቶ በግንባር ገጭቶ ግብ ጠባቂው ደረጀ ዓለሙን አቅጣጫ በማሳት አስቆጥሮ ባለሜዳውን መሪ አድርጓል፡፡ሆኖም ግብ ካስቆጠሩ በኃላ መረጋጋት ያልቻሉት ሲዳማ ቡናዎች ገና ያስቆጠሩት ግብ ደስታ ሳይረግብ ግብ አስተናግደዋል፡፡ 20ኛው ደቂቃ በመስመር በኩል በፍጥነት ወደ ሲዳማ ግብ ክልል ከደረሱ በኃላ በግራ በኩል ሱለይማን ሰሚድ በረጅሙ ሲያሻማ የሲዳማ ተከላካዮችን መዘንጋት ተከትሎ በጨዋታው ድንቅ አቋሙን ሲያሳይ የነበረው ቡልቻ ሹራ በግንባር በመግጨት ቡድኑን አቻ አድርጓል፡፡ልክ ሲዳማ ግብ ካገቡ በኃላ መረጋጋት እንዳልቻሉት ሁሉ አዳማዎች ካገቡ በኋላ ለመረጋጋት በመቸገራቸው ተጨማሪ ግብ ለማስተናገድ ተገደዋል፡፡ 23ኛው ደቂቃ ይገዙ ቦጋለ በረጅሙ በግራ በኩል ለሀብታሙ ገዛኸኝ ያመቻቸለትን ኳስ ሀብታሙ በፍጥነት ለዳዊት ተፈራ ሰጥቶት ዳዊት ከሳጥን ውጪ ቀለል አድርጎ መትቶ በማስቆጠር ሲዳማን ወደ መሪነት አሸጋግሯል፡፡አዳማ ከተማዎች መረባቸው ከተደፈረባቸው በኃላ በቡልቻ ሹራ ተደጋጋሚ ጥቃቶችን ቢያደርጉም ከግብ ለመገናኘት ተቸግረዋል፡፡ 44ኛው ደቂቃ ግን ዳግም ሲዳማዎች ተጨማሪ ግብ አግብተዋል፡፡ ዳዊት ተፈራ በአዳማ ተከላካዮች መሀል ሰንጥቆ ያቀበለውን ኳስ ሀብታሙ ገዛኸኝ በድንቅ አጨራረስ ከመረብ አሳርፎ ሲዳማን ወደ 3ለ1 አሸጋግሯል፡፡ ሆኖም ወደ መልበሻ ቤት በዚሁ አመሩ ሲባል ከማዕዘን የተሻማውን ቴዎድሮስ በቀለ በቀላሉ አስቆጥሮ የግብ መጠኑን አጥቦ ለዕረፍት ወጥተዋል፡፡የዳኞች ውሳኔ እና ቅሬታ ጎልቶ በታየበት እንዲሁም አዳማ ከተማዎች ተሽለው በቀረቡበት ሁለተኛው አጋማሽ እንግዳው ቡድን የታየበትን የተከላካይ ክፍል ምኞት ደበበን ለውጦ በማስገባት ለማረጋጋት የጣረበት ሲሆን ሲዳማ ቡናዎች ተጠባባቂ ወንበር ላይ የነበረው አዲስ ግደይን ቀይረው ካስገቡ በኃላ ኳስን በብስለት ለመጫወት የሞከሩበት ሒደት ታይቷል፡፡ መልሶ ማጥቃት ላይ ጥሩ የነበሩት አዳማዎች በተለይ በግራ እና ቀኝ በተሰለፉት ፉአድ እና በረከት መልካም እንቅስቃሴዎች በማድረግ አቻ ለመሆን ቢጥሩም የኳሱ የመጨረሻ ማረፊያ ግን ስኬታማ አልነበረም፡፡65ኛው ደቂቃ ላይ የጨዋታውን መንፈስ የቀየረ ክስተት ተስተናግዷል። ከዳዊት ተፈራ በረጅሙ የተሻገረን ኳስ አዲስ ግደይ ከምኞት ደበበ ጋር ተጋፍቶ ከነጠቀ በኋላ ወደ ግብ በማምራት ኳሷን ከመረብ አሳርፎ የመሀል ዳኛው አክሊሉ ድጋፌ እና ረዳቶቻቸው ግቧን ቢያፀድቋትም አራተኛ ዳኛው እያሱ ፈንቴ አዲስ ግደይ በእጅ እንደነካ እና ግብ እንዳልሆነች ለመሐል ዳኛው የመግለፃቸው ኳሷ ተሽራለች። የሲዳማ ቡና ደጋፊዎችም በእያሱ ፈንቴ ላይ ከፍተኛ ተቃውሞ ያሰሙ ሲሆን በዚህም ምክንያት ጨዋታው ለአስራ ሦስት ደቂቃዎች ተቋርጧል፡፡በዚህ መቋረጥ መሐል አዳማዎች አልገባም፤ ሲዳማዎች ገብቷል በሚል ከተጠባባቂ አንስቶ ሜዳ ውስጥ ባሉ ተጫዋቾችም ጭምር ያልተገባ ሰጣ ገባ ውስጥ የገቡ ሲሆን ጨዋታው ከተቋረጠበት ዳግም ጀምሮ በቀሪዎቹ ደቂቃዎች አዳማዎች ተደጋጋሚ ጥቃቶችን የሰነዘሩ ቢሆንም በርካታ አጋጣሚን አግኝተው ወደ ግብነት ሳይለውጡ ቀርተዋል፡፡ጨዋታው ሊጠናቀቅ ሁለት ደቂቃ ሲቀረው ሲዳማዎች ጨዋታውን አስቁመው ክስ በአምበላቸው አዲስ ግደይ አማካኝነት ያስያዙ ሲሆን ጨዋታውም በሲዳማ 3-2 አሸናፊነት ተጠናቋል፡፡ ጨዋታው ከተጠናቀቀ በኋላም የተጨመረው ደቂቃ በአግባቡ ሳይጠናቀቅ ፊሽካ ተሰምቷል በሚል የአዳማ ከተማው አሰልጣኝ አሸናፊ በቀለ ቅሬታቸውን ሲያሰሙ ተስተውሏል።
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/55705
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
b9c1444e0d35d078cfd4bf4f765f80dd
|
598671383de36e78f1bdf8702e290a4b
|
ቤቶች ኢንተርፕራይዝ በሁለት ወራት ውስጥ 17,700 የ40/60 ቤቶችን አጠናቅቃለሁ አለ
|
መሠረታዊ የአሠራር ለውጦችን እያካሄድኩ ነው ያለው የአዲስ አበባ ቁጠባ ቤቶች ልማት ኢንተርፕራይዝ፣ የ40/60 ቤቶችን እየገነቡ የሚገኙ ኮንትራክተሮች የሚያነሷቸውን ችግሮች በመፍታት በሚቀጥሉት ሁለት ወራት 17,700 ቤቶችን እንደሚያጠናቅቅ አስታወቀ፡፡ለ40/60 ቤቶች ግንባታ መጓተት ኮንትራክተሮች ከሚያቀርቧቸው ምክንያቶች መካከል የግንባታ ግብዓቶች አቅርቦት ችግር፣ የክፍያ መዘግየትና የጉልበት ሠራተኞች እጥረት ተጠቃሾች ናቸው፡፡ኢንተርፕራይዙ እነዚህን ችግሮች ለመፍታት በራሱና በኮንትራክተሮች መቅረብ ያለባቸውን ግብዓቶች በመለየት ኃላፊነት መለየቱን፣ ክፍያን በሚመለከት ኮንትራክተሮች ላከናወኑት ሥራ ሪፖርት ካቀረቡ በኋላ በቀጥታ ከኢትዮጵያ ንግድ ባንክ በፍጥነት የሚቀበሉበት አሠራር መዘርጋቱን አስታውቋል፡፡የቀን ሠራተኞችን በሚመለከት ደግሞ ተፈጥሮ የነበረው ችግር የክፍያ ማነስ ስለነበር፣ የክፍያ ማስተካከያ የተደረገ በመሆኑ ችግሩ መፈታቱን ገልጿል፡፡ከኢንተርፕራይዙ የተገኘው መረጃ እንደሚያመለክተው፣ በነበሩት የአሠራር ችግሮች ላይ ማስተካከያ ስለተደረገ ግንባታውን ለማጠናቀቅ በስፋት እየተሠራ ነው፡፡የአዲስ አበባ ቁጠባ ቤቶች ኢንተርፕራይዝ ዋና ዳይሬክተር አቶ መኮንን አምባዬ ሰኞ ነሐሴ 21 ቀን 2010 ዓ.ም. ከሚመለከታቸው አካላት ጋር ውይይት አካሂደዋል፡፡ በአሁኑ ወቅት የግንባታ ድርጅቶች 77 በመቶ የተጠናቀቁን የ40/60 የመኖሪያ ቤቶችና የንግድ ቤቶች ማጠናቀቅ በርካታ ሥራዎች እያከናወኑ ነው ብለዋል፡፡ አቶ መኮንን እንደገለጹት፣ የ40/60 ቤቶች ቁጥራቸው 17,700 ነው፡፡ ከእነዚህ ውስጥ አራት ሺሕ ያህሉ የንግድ ቤቶች ሲሆኑ ቀሪዎቹ መኖሪያ ቤቶች ናቸው፡፡ግንባታቸውን እስከ ጥቅምት 30 ቀን 2011 ዓ.ም. ድረስ በማጠናቀቅ መኖሪያ ቤቶችን በዕጣ፣ ንግድ ቤቶቹን ደግሞ በጨረታ ለተጠቃሚዎች ለማስተላለፍ ታቅዷል፡፡ቤቶቹ ለነዋሪዎቹ ከተላለፉ በኋላ ሊፍት የሚገጠም መሆኑን፣ ለዚህም ጨረታ በሒደት ላይ መሆኑ ታውቋል፡፡ኢንተርፕራይዙ በ2011 በጀት ዓመት ስምንት ሺሕ አዳዲስ ቤቶችን ለመገንባት እየተዘጋጀ ነው፡፡ በአሁኑ ወቅት በጠቅላላው 38,200 ቤቶችን በመገንባት ላይ ይገኛል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.ethiopianreporter.com/article/12716
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
2707ba80ac7d94e38e658612368abc6c
|
c1bea311cae97397af8a0877ed22160c
|
የትነበርሽ ንጉሴ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርቷን የት ተከታተለች?
|
የትነበርሽ ንጉሴ የትነበርሽ ንጉሴ በኢትዮጵያ የሕግ ባለሙያ እና የአካል ጉዳተኛ መብትቶች ተሟጋች ናት ፡ እ.ኤ.አ በ 2017 "የአካል ጉዳተኞችን መብቶችን እና ማካተቶችን በማስተዋወቅ እንዲሁም በማኅበረሰቡ ውስጥ ያሉየአእምሮ ውቅርን መለወጥ የሚያበረታታ ሥራዋ" ራይት ላይቭሊሁድ ኣዋርድን ተሸልማለች። የትነበርሽ ንጉሴ የአይን ብርሃኗን ያጣችው በ 5 ዓመቷ ነበር ። ይህ አጋጣሚ በተወለድችበት በአማራ ክልል በስፋት ይተገበር ከነበረው ያለ አድሜ ጋብቻ አንድታመልጥ እድሉን እንደፈጠረላት ትናገራለች። ፡፡የመጀመሪያ ደረጃ ትምህርቷን በሻሸመኔ ካቶሊክ የዓይነ ስውራን ት/ቤት ተከታትላ ወደ ዳግማዊ ምኒልክ ከፍተኛ ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት (አካታች ትምህርት ቤት) ገብታ እስከ 12 ኛ ክፍል እዚያ ተማረች። በትምህርት ቤቱ ካላት አካዳሚክ ተሳትፎ በተጨማሪ የተማሪዎችን አማካሪ ጨምሮ ከ 6 በላይ የክለቦችን ክበባት መርታለች ፡፡ አዲስ አበባ ዩኒቨርስቲን በመቀላቀል የመጀመሪያ ዲግሪ በሕግ ሁለተኛ ዲግሪ በማኅበራዊ ሥራ አግኝ ታለች፡፡ ከመደበኛ ትምህርት ውጭ በልዩ ልዩ እንቅስቃሴዎች ውስጥ በተከታታይ ትሳተፋለች በዚህም የመኢአድ የፀረ ኤድስ እንቅስቃሴን ከ2004 - 05 በመምራት በ 2006 የአዲስ አበባ ዩኒቨርስቲ (አአዩ) ሴት ተማሪዎች ማህበርን በመመስረት እንዲሁም የማህበሩ የመጀመሪያ ፕሬዝዳንት በመሆን አገልግላለች ፡፡
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/israel/AmharicQA
|
df5e6280210e65c7e17561d0b9b2b689
|
dd0ad304f2c01fce4595f9e8a534e303
|
ወልዋሎ አራተኛ ተጫዋች አስፈርሟል
|
ወልዋሎ ዓዲግራት ዩኒቨርሲቲ አማኑኤል ጎበናን የክለቡ 4ኛ ፈራሚ አድርጎ ወደ ቡድኑ ቀላቅሏል። አማኑኤል አርባምንጭ ከተማን በአምበልነት ሲመራ የቆየ ሲሆን የውል ዘመኑ መጠነመቀቁን ተከትሎ ለጥቂት ወራት አብሯቸው የሰራው አሰልጣኝ ፀጋዬ ኪዳነማርያምን በወልዋሎ ተቀላቅሏቸዋል። የመሀል አማካዩ ቢጫ ለባሾቹን የተቀላቀለው በአንድ ዓመት ውል ነው።ወልዋሎ በዝውውር መስኮቱ ከአማኑኤል በፊት ቢንያም ሲራጅ፣ ብርሀኑ ቦጋለ እና ዳንኤል አድሃኖምን አስፈርሟል።
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/38798
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
3c87b6c30f4486d03a7bcd117b8f061c
|
356e6b0a62255a8788994d50123693b4
|
የኢትዮጵያ ከ20 አመት በታች ሴቶች ብሔራዊ ቡድን ለመልስ ጨዋታ ነገ ወደ ኬንያ ያመራል
|
በ2018 ፈረንሳይ ለምታስተናግደው ከ20 አመት በታች ሴቶች የአለም ዋንጫ የመጀመርያው ዙር የመልስ ጨዋታውን ለማድረግ ነገ ወደ ኬንያ ያቀናል፡፡በአሰልጣኝ ቴዎድሮስ ደስታ የሚመራዉ ብሔራዊ ቡድን የመጀመርያ ጨዋታውን ሀዋሳ አለም አቀፍ ስታድየም አድርጎ በምርቃት ፈለቀ እና አለምነሽ ገረመው የመጀመርያ አጋማሽ ሁለት ጎሎች 2-0 መምራት ቢችልም በመጨረሻዎቹ ደቂቃዎች በተቆጠሩበት ጎሎች 2-2 በመውጣት በመልሱ ጨዋታ የማለፍ እድሉን አጣብቂኝ ውስጥ ገብቷል።አሰልጣኝ ቴዎድሮስ ደስታ ያለፉትን አስር ቀናት በሀዋሳ ከተማ በጨዋታው ባሳዩት ደካማ ጎን ላይ አተኩው ጠንካራ ዝግጅት ሲያደርጉ የቆዩ ሲሆን በእነዚህ ቀናት ወደ ቀጣዩ የማጣርያ ዙር ለማለፍ የሚያስችለውን ውጤት ለማስመዝገብ የቡድኑ አባለት የሚቻለውን ሁሉ ለማድረግ ከፍተኛ የሆነ ተነሳሽነት እንዳላቸው ተገልጿል፡፡26 የልኡካን ቡድን በመያዝ ነገ ማለዳ ወደ ኬንያ የሚያቀናው ብሔራዊ ቡድኑ በመጀመርያው ጨዋታ ከነበሩት 18 ተጨዋቾች ውስጥ ብሩክታዊት አየለ ተቀንሳ ገነሜ ወርቁ ተከታታለች፡፡የቡድን ዝርዝርግብ ጠባቂዎችትግስት አበራ ፣ እምወድሽ ይርጋሸዋተከላካዮችቅድስት ዘለቀ ፣ አረጋሽ ፀጋዬ ፣ ባንቺአየሁ ታደሰ ፣ ቤቴልሄም ከፍያለው ፣ ምህረት መለሰ ፣ ገነሜ ወርቁአማካዮችእመቤት አዲሱ ፣ ሜላት ደመቀ ፣ አለምነሽ ገረመው ፣ ጤናዬ ወሜሴ ፣ የምስራች ላቀው ፣ ዘይነባ ሰይድ ፣ ፅዮን ፈየራአጥቂዎችምርቃት ፈለቀ ፣ ሴናፍ ዋቁማ ፣ ትመር ጠንክርጨዋታው ቅዳሜ በማቻኮስ የሚደረግ ሲሆን ጨዋታውን የሚመሩ ዳኞች ዩጋንዳዊያኑ አና አኮዪ ፣ ዶከስ አቱሀይሬ እና ጃኔ ሙቶንዪ ናቸው፡፡ የሁለቱ ብሔራዊ ቡድኖች አሸናፊ በቀጣይ የጋና እና አልጄርያ አሸናፊን የሚገጥም ይሆናል፡፡
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/30519
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
c7e8aa28ce40b4638db5cfff384ef4eb
|
d3db96f209bad33fc41285c03db2da68
|
በምዕራብ ጎጃም ዞን ጎንጂ ቆለላ ወረዳ ለምርምር የሄዱ ተመራማሪዎች ጥቅምት 13፣ 2011 ዓ.ም በተፈፀመባቸው የደቦ ጥቃት ሕይወታቸው አልፏል።
|
በምዕራብ ጎጃም ጎንጂ ቆለላ ወረዳ ተመራማሪዎች በደቦ ጥቃት ሕይወታቸው አለፈ\nየጎንጂ ቆለላ ወረዳ ዋና አስተዳዳሪ የሆኑት አቶ ደመቀ መላኩ እንደተናገሩት ግለሰቦቹ ጥቃቱ በተፈፀመበት ቀን ጥዋት በአዲስዓለም የመጀመሪያ ደረጃ ት/ቤት ለተማሪዎች መረጃ ሰጥተው፤ ለጥናት የሚያስፈልገውን የምርምር ናሙና ሽንትና ሰገራ መሆኑን አስረድተው ከተመረጡ ልጆች ናሙናዎችን በመውሰድ ላይ ነበሩ።
ዕለቱም የአዲስ ዓለም ገበያ ቀን ሲሆን ት/ቤቱም በዚያው አቅራቢያ ይገኛል።
• አቶ ታደሰ ካሳ፡ "…ወሎዬ ነኝ፤ መታወቂያዬም አማራ የሚል ነው"
• ፕሬዝዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ፡ በሚያውቋቸው ሰዎች አንደበት
ዋና አስተዳዳሪ እንደሚናገሩት "በተሳሳተ መልኩ ልጆቻችን የጤና ክትባት እየተሰጣቸው ነው፣ እየተመረዙብን ነው፣ ሊገደሉብን ነው" በማለት ቁጥራቸው በርከት ያሉ ግለሰቦች ወደ ትምህርት ቤት አምርተዋል።
በወቅቱ የነበሩ የትምህርት ቤቱ ጥበቃዎችም ከቁጥጥራቸው ውጭ በመሆኑ በአካባቢው በነበሩ ጥቂት ፖሊሶች ታግዘው ወደ ፖሊስ ጣቢያ በመወሰድ ላይ ሳሉ በወረዳው በሚገኝ አዲስ ዓለም የመጀመሪያ ደረጃ ት/ቤት አቅራቢያ መናሃሪያ አካባቢ ጥቃቱ እንደደረሰባቸው አቶ ደመቀ ለቢቢሲ ገልፀዋል።
ዋና አስተዳዳሪው ስለ ግለሰቦቹ ማንነትም አስመልክቶ እንደገለፁት አንዱ ግለሰብ ከአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲ ለሶስተኛው ዲግሪ ጥናት ወደ ቦታው ያመራ ሲሆን፣ ሌላኛው በሜጫ ወረዳ በሚገኝ ጤና ጣቢያ የሚሰራ የጤና መኮንን ናቸው።
የወረዳው የጤና ባለሙያም ጉዳት ደርሶበት በአካባቢው የጤና ተቋም ህክምና እየተደረገለት እንደሆነ አስተዳዳሪው ይናገራሉ።
የወረዳው የኮሚዩኒኬሽን ኃላፊ አቶ አንተነህ በላይ በበኩላቸው ከዚህ ቀደም ባህር ዳር ክትባት ሲሰጡ ሞቱ በሚል በተናፈሰ ወሬ ምክንያት መኪና መሰባበርና በሰዎችም ላይ ጉዳት መድረሱን አስታውሰው አካባቢው ለባህርዳር ቅርብ በመሆኑ ይሄው መረጃ በመናፈሱ ጥቃቱ ሊፈፀም እንደቻለ ያስረዳሉ።
"ግለሰቦቹ ደብዳቤ ቢይዙም ወረዳውን አላሳወቁም" የሚሉት ኃላፊው ከሁለት ት/ቤት ናሙና ለመሰብሰብ ወረዳውን ጤና ፅ/ቤት እንደጠየቁና ደብዳቤ ተፅፎላቸው ቀጥታ ወደ ት/ቤት እንደሄዱ ይናገራሉ።
በድንጋይና በዱላ በደረሰባቸው አሰቃቂ ጥቃት ህይወታቸው ወዲያው ማለፉን ኃላፊው አስረድተዋል።
• ፕሬዝዳንት ሳህለወርቅ ዘውዴ፡ በሚያውቋቸው ሰዎች አንደበት
• ከዶ/ር ብርሃኑ ነጋ ጋር የፍቅር ግንኙነት አለዎት?
ጥቃቱ የተፈፀመው ከቀኑ 7፡30 ገደማ ሲሆን የፀጥታ ኃይሎች 10፡30 ገደማ ሁኔታውን ማረጋጋት እንደተቻለ ገልፀዋል።
ግለሰቦቹ የአካባቢው ተወላጆች በመሆናቸው ማህበረሰቡ ፀፀት እንደተሰማው ገልፀው "እጃችንን በእጃችን ቆረጥን፤ አገር የሚጠቅሙ ምሁራንን አጣን!" በሚል በድርጊቱ የተጠረጠሩ ግለሰቦችን አጋልጦ መስጠት የጀመረውም ራሱ ህብረተሰቡ እንደሆነ ባለሙያው ይናገራሉ።
በተጨማሪም የአካባቢው ተወላጅ የሆኑና ቤተክርስቲያን ለማሰራት ድጋፍ እያደሩ የነበሩ ግለሰቦችም መኪናቸው የተመራማሪዎቹ ንብረት ነው በሚል ጥርጣሬ ጥቃት ቢሞከርባቸውም፤ በአካባቢው ይታወቁ ስለነበር ከጥቃት ሊድኑ እንደቻሉ የወረዳው አስተዳዳሪ ለቢቢሲ ገልፀዋል።
ይሁን እንጂ መኪናቸውን እንደተቃጠለ ዋና አስተዳዳሪው ጨምረው ተናግረዋል።
በጥቃቱ እጃቸው አለበት የተባሉ 27 ሰዎች በቁጥጥር ስር ውለው የማጣራት ስራው እየተካሄደ ይገኛል ብለዋል።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
ac42484b573c33953d1156347df81666
|
7bf6d7da61597d1ac5b1497a2ca5cf0d
|
የፋብሪካው ህልውና አደጋ ላይ ነው-ሰራተኞች፤ የሰራተኞችን ጥቅም ለማስጠበቅ እየሰራን ነው- አስተዳደሩ
|
የሰበታ ሜታ አቦ ቢራ ፋብሪካ ሰራተኞች የፋብሪካው ህልውና አደጋ ላይ ነው ሲሉ የፋብሪካው አስተዳደር በኩሉ የሰራተኞችን ጥቅም ለማስጠበቅ እየሰራ እንደሆነ ገለጸ፡፡ፋብሪካው አሁን ላይ ምርቱ ተፈላጊ ቢሆንም እያመረተ አለመሆኑንና ቀደም ሲል የተመረተውም እየተደፋ እንደሆነ ለዋልታ ተናግረዋል፡፡ ተረፈምርቱም ለአካባቢው ማህበረሰብ እንዲጠቀሙበት የሚሰጥ ቢሆንም አሁን መቋረጡን ሰራተኞቹ ገልጸዋል፡፡ድርጅቱ በተለያዩ አካባቢዎች የሚገኙ የማስታወቂያ ባነሮችን በመገንጠል ሰብስቦ ማስቀመጡ ማምረት ማቋረጡን የሚያሳይ ነው ብለዋል ሰራተኞቹ፡፡ጥቅማጥቅሞቻቸው እንደማይከበሩ እና ድርጅቱ ሰራተኞችን በተቋሙ ጉዳይ ለማወያየት ፍላጎት እንደሌለውም ሰራተኞቹ ገልጸዋል፡፡ድርጅቱ በበኩሉ የሜታ አቦ ቢራ ፋብሪካ ምርት የማቋረጥ ምንም አይነት ፍላጎት እንደሌለውና የማምረት አቅሙን እያሳደገ እንደሆነ ገልጸዋል፡፡ከዋልታ ጋር ቆይታ ያደረጉት በፋብሪካው የኮርፖሬት ኮሚዩኒኬሽን ዳይሬክተር አቶ ያየራድ አባቴ ድርጅቱ ፋብሪካውን ለመዝጋት እንቅስቃሴ ጀምሯል የተባለውን መረጃ መሠረተቢስ ነው ብለውታል፡፡ድርጅቱ በተለያዩ አካባቢ ያሉ ባነሮችን መሰብሰቡ ጊዜ ያለፈባቸው በመሆኑ በአዲስ ለመተካት እንደሆነ አስታውቋል፡፡ፋብሪካው በቀጣይ የሰራተኛውን ጥቅም የበለጠ ለማስጠበቅ እየሰራ እንደሆነ አቶ ያየራድ አክለው ገልጸዋል፡፡
| 3ቢዝነስ
|
https://waltainfo.com/am/23566/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
8da6209d188684aabadc6c40136d1306
|
19f189968ab2593e416e8adb1847a8ef
|
መቐለ 70 እንደርታ የአምስት ተጫዋቾች ውል አራዘመ
|
ባልተለመደ መልኩ ከሌሎች ክለቦች ዘግይተው ወደ ዝውውር እንቅስቃሴ በመግባት ላይ የሚገኙት ምዓም አናብስት የአምስት ተጫዋቾች ውል አራዝመዋል።አንተነህ ገብረክርስቶስ፣ ሙልጌታ ወልደጊዮርጊስ፣ አሸናፊ ሀፍቱ፣ ሶፎንያስ ሰይፈ እና ክብሮም አፅብሀ ውላቸው ለማራዘም የተስማሙ ተጫዋቾች ናቸው።በእግር ኳስ ሕይወቱ ለባህርዳር ዩኒቨርሲቲ ፣ ሐረር ቢራ ፣ አዳማ ከተማ እና ባንክ የተጫወተው የግራ መስመር ተሰላፊው አንተነህ ገ/ክርስቶስ ባለፈው የውድድር ዓመት በቦታው እምብዛም የቋሚ ተሰላፊነት ዕድል ባያገኝም ቻምፒዮን በነበሩበት ዓመት ጥሩ ግልጋሎት ማበርከቱ ይታወሳል።ሌላው ውሉ ያራዘመው አማካዩ ሙሉጌታ ወልደጊዮርጊስ ነው። ከሁለት ዓመት በፊት በድጋሚ ወደ አሳዳጊ ክለቡ ተመልሶ ማገልገል የጀመረው ይህ አማካይ በመጀመርያው ቆይታው እየተቀየረ ቡድኑ ሲያገለግል ቆይቶ በተቋረጠው የውድድር ዓመት ግን በቋሚነት ሲጫወት ቆይቷል።ሦስተኛው ውሉን ያራዘመው ተስፈኛው ግብ ጠባቂ ሶፈንያስ ሰይፈ ነው። ቡድኑ ወደ ፕሪምየር ሊግ ሲያድግ የአንበሳ ድርሻ የነበረው ይህ ግብ ጠባቂ ባለፉት ሁለት ዓመታት ቦታው በኢኳቶርያል ጊኒያዊው ፊሊፕ ኦቮኖ ቢያዝም በተሰጡት ጥቂት ዕድሎች የተሻለ እንቅስቃሴ አድርጓል። በዚህ የውድድር ዓመት የበለጠ ዕድል እንደሚያገኝም ይጠበቃል።በአራተኛነት እና በአምስተኛነት ውላቸውን ለማደስ የተስማሙት ደግሞ የተጠቀሱት ደግሞ ተስፈኚው አሸናፊ ሀፍቱ እና ያለፈውን ስድስት ወር በሶሎዳ ዓድዋ በውሰት የቆየው አጥቂው ክብሮም አፅብሀ ናቸው።ባለፈው የውድድር ዓመት ጠባብ ስብስብ የነበራቸው እና ከተጠቀሱት አምስት ተጫዋቾች ውጭ ሦስት ውል ያላቸው ተጫዋቸች ብቻ ያላቸው መቐለዎች በቀጣይ ቀናት በርካታ ዝውውሮች እና የውል እድሳቶች ላይ ይጠመዳሉ ተብሎ ይጠበቃል።አ
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/59146
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
ead15cb09650d2d6068eac45a4c92e3f
|
85e1251d378e8e7e3ad2b79b9c5ae4d8
|
በፅንስ ማቋረጥ ታስራ የነበረችው ሞሮካዊቷ ጋዜጠኛ ምህረት ተደረገላት
|
ሞሮካዊቷ ጋዜጠኛ ከጋብቻ በፊት ወሲብ በመፈፀም እንዲሁም በፅንስ ማቋረጥ አንድ አመት ተፈርዶባት የነበረ ቢሆንም የሞሮኮው ንጉስ መሃመድ አራተኛ ምህረት እንዳደረጉላት የሃገሪቱ ባለስልጣናት አስታውቀዋል።የሃገሪቱ ፍትህ ሚኒስትር በእንደዚህ አይነት ጉዳይ የንጉሱ ጣልቃ መግባት "ርህራሄቸውና ምህረታቸውን የሚያሳይ ነው" ብለዋል።የ28 አመቷ ጋዜጠኛ ሃጃር ራይሱኒ በትናንትናው ዕለት ከእጮኛዋ ጋር ከእስር ቤት ስትወጣ ጣቶቿን ከፍ አድርጋ የድል ምልክት አሳይታለች።
እጮኛዋም ምህረት ተደርጎለታል ተብሏል። በሞሮኮ ከጋብቻ በፊት የሚደረግ ወሲብ እንዲሁም ፅንስ ማቋረጥ ወንጀል ነው።ምንም እንኳን መንግሥት ለእስሯ የሰጠው ምክንያት የፅንስ ማቋረጥና ከጋብቻ በፊት የሚፈፀም ወሲብ ቢሆንም፤ የሰብዓዊ መብት ተሟጋቾች በበኩላቸው በነፃ ጋዜጣ ላይ የተደረገ አፈና ነው ብለዋል።
ጋዜጠኛዋ መንግሥትን በመተቸት በሚታወቀው አክባር አል ያውም ነው የምትሰራው።በነሐሴ ወር ከሱዳናዊ እጮኛዋ ጋር ከማህፀን ክሊኒክ ስትወጣ የታየች ሲሆን፤ የፅንስ ማቋረጡን ክስም አልተቀበለችም።ወደ ክሊኒኩ የሄደችውም ያጋጠማትን መድማት ለመታከም እንደሆነ ተናግራ ነበር።ክሱንም ሆነ ውሳኔውን ፖለቲካዊ ፍርድ ነው ብላ ያወገዘች ሲሆን መስከረም ወር ላይ አንድ አመት እንድትታሰር ተወስኖባት ነበር።ጉዳዩን የያዘው አቃቤ ህግ በበበኩሉ የጋዜጠኛዋ እስር ከስራዋ ጋር እንደማይገናኝና የሄደችበት ክሊኒክም በህገወጥ ፅንስ ማቋረጥ ጥርጣሬ በፖሊስ ክትትል ሲደረግበት የነበረ ነው ብሏል።እጮኛዋም አንድ አመት ተፈርዶበት የነበረ ሲሆን በዶክተሩ ላይ ሁለት አመት እስር ተወስኖበታል። የዶክተሩ ረዳትም ሆነ ነርስ ጥፋተኛ ሆነው ቢገኙም የሙያ ፈቃዳቸውን ለተወሰነ ጊዜ በማገድ ብቻ ታልፈዋል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://waltainfo.com/am/33483/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
e9103f7ac4d23ca44b2b88e13b6ae6ba
|
0406ad32f3f41c8aff8af9201e06109e
|
የኢትዮጵያ ፕሪምየር ሊግ 1ኛ ዙር ክለቦች ዳሰሳ – ፋሲል ከነማ
|
የ2012 የኢትዮጵያ ፕሪምየር ሊግ የመጀመሪያው ዙር ባሳለፍነው ሳምንት መጠናቀቁን ተከትሎ ክለቦችን በተናጥል በመዳሰስ ላይ እንገኛለን። በዚህኛው ዳሰሳችንም የመጀመሪያውን ዙር በ26 ነጥብ 2ኛ ደረጃ ላይ የተቀመጠው ፋሲል ከነማን የመጀመሪያ አጋማሽ ጉዞ ተመልክተነዋል።የመጀመሪያ ዙር ጉዞ በ2011 በአሰልጣኝ ውበቱ አባተ እየተመራ ጠንካራ ሆኖ የቀረበው ፋሲል ከነማ ዓመቱን ሙሉ በሜዳው ሳይሸነፍ ለዋንጫ ተፎካካሪ ሆኖ በመጨረሻው ጨዋታ ቻምፒዮንነቱን አሳልፎ የሰጠ ሲሆን ዓመቱ መጨረሻ ላይ በውበቱ አባተ ምትክ ሥዩም ከበደን በመቀጠር እንዲሁም ጋብሬል አሕመድ፣ ኦሲ ማዊሊ እና እንየው ካሣሁንን በጠንካራው ቡድኑ ላይ በማከል ለውድድር ቀርቧል።ከሊጉ መጀመር አስቀድሞ በካፍ ኮንፌደሬሽን ዋንጫ በአዛም ተሸንፎ በጊዜ የተሰናበተው ፋሲል ከነማ በአሸናፊዎች አሸናፊ ዋንጫ የቅርብ ተቀናቃኙ መቐለን አሸንፎ ዋንጫ በማንሳት በጥሩ መነቃቃት ነበር የውድድር ዘመኑን የጀመረው።የፕሪምየር ሊጉን የመጀመሪያ ጨዋታ ከሜዳ ውጪ ከአዳማ ከተማ ጋር ያለ ጎል ነጥብ በመጋራት የጀመረው ፋሲል ከነማ በሜዳው ከአስፈሪ እንቅስቃሴ ጋር ድሬዳዋ ከተማን 5-0 በማሸነፍ ጥሩ አጀማመር ያደረገ ቢመስልም በወልቂጤ 1-0 ተሸንፎ መልሶ ተቀዛቅዞ ነበር። ከዛ በኋላ በተደረጉ ጨዋታዎችም በሜዳው እያሸነፈ ከሜዳው ውጪ ነጥብ እየጣለ ዘልቆ በመጨረሻዎቹ ሳምንታት ተቃራኒ ውጤቶችን አስመዝግቧል። ከሜዳ ውጪ ለመጀመርያ ጊዜ መቐለ 70 እንደርታን አሸንፎ በሜዳው ደግሞ ለመጀመርያ ጊዜ ከጊዮርጊስ ነጥብ በመጋራት በ15ኛ ሳምንት የ2-0 መሪነታቸውን አሳልፈው ሰጥተው በሀዋሳ ከተማ 3-2 ተሸንፈው የቡድኑን የመከላከል እና ውጤት የማስጠበቅ ስነልቦና ጥያቄ ውስጥ በመክተት ነበር አንደኛውን ዙር ያጠናቀቁት ።በሜዳቸው እጅግ አስፈሪ ከሆኑት ክለቦች መካከል ግንባር ቀደም የሆነው ፋሲል ከነማ ከአንድ የአቻ ውጤት በቀር ሁሉንም ጨዋታዎች ያሸነፈ ሲሆን ከሜዳ ውጭ ካደረጋቸው ጨዋታዎች በተቃራኒው አንዱን ብቻ ከማሸነፉ በቀር ሦስቱን ተሸንፎ ቀሪዎችን አቻ በመውጣት በ26 ነጥብ ሁለተኛ ደረጃ ላይ በመቀመጥ የመጀመሪያውን ዙር አጠናቋል።የውጤት ንፅፅር ከ2011 ጋርቡድኑ ዘንድሮ ያሳካው ነጥብ ባለፈው ዓመት በተመሳሳይ ወቅት ጋር ካሳካው በአንድ ብልጫ ያለው ሲሆን ጎል በማስቆጠር ረገድም ከፍተኛ መሻሻል አሳይቶ በ10 የሚልቁ ጎሎችን አስቆጥሯል። በተከላካይ መስመር ግን ከአምናው አንፃር መዳከም አሳይቶ በ5 የበለጡ ጎሎች ዘንድሮ ተቆጥሮበታል።የቡድኑ አቀራረብሥዩም ከበደ ኳስን ተቆጣጥሮ የሚጫወት ቡድን በመስራት የሚታወቁ አሰልጣኝ ቢሆኑም በፋሲል ከነማ የዘንድሮው ቆይታቸው ተቀያያሪ አቀራረብ በመጠቀም ሀሳባቸውን ለመረዳት ግራ የሚያጋባ ሆኖ ታይቷል። በዘንድሮው የውድድር ዓመት በጉዳት ምክንያት ስብስቡን በአግባቡ መጠቀም ያልቻሉት አሰልጣኝ ሥዩም ከበደ አብዛኛውን ጊዜ 4-3-3 አሰላለፍ ይዘው ወደ ሜዳ የሚገቡ ሲሆን ሜዳቸው ላይ በሚያደርጓቸው ጨዋታዎች ለማጥቃት እና ለኳስ ቁጥጥር በሚያመች መልኩ መደበኛውን የ3 አማካዮች ቅርፅ ይጠቀማሉ። በዚህም ከሀብታሙ ወይም ጋብሬል ፊት ሁለት 8 ቁጥር አማካዮችን ማሰለፍ ሲያዘወትሩ ጥንቃቄ በሚያሻቸው የሜዳ ውጪ (አልፎ አልፎ በሜዳቸው) ጨዋታዎች ደግሞ የአማካይ ክፍሉን ቅርጽ በመገልበጥ 4-2-1-3 ወይም 4-2-3-1 በሚመስል አሰላለፍ ይቀርባሉ። በዚህም ሀብታሙ እና ጋብሬልን በማጣመር ለተከላካይ መስመሩ ሽፋን ለመስጠት ይሞክራሉ። በተጫዋቾች ምርጫ ረገድ ቡድኑ በአመዛኙ የሰዒድ-ኩሊባሊ-ያሬድ-አምሳሉን ጥምረት ቢጠቀምም በጉዳት ምክንያት ያለተፈጥሯዊ ቦታቸው ሰዒድን በመሀል ተከላካይነት፣ ዓለምብርሀን ይግዛውን በቀኝ መስመር ተከላካይነት ተጠቅመዋል። አምበሉ ያሬድ ባልነበረባቸው ጨዋታዎች ቡድኑ የመከላከል አቅሙ ከመዳከሙ በተጨማሪ የማጥቃት እንቅስቃሴን ከኋላ ለማስጀመር እክል ሲፈጥርባቸው ይስተዋላል። በአማካይ ክፍል እንደየአቀራረባቸው የሚለያይ ቢሆንም ሀብተሙ እና ጋብሬል በተከላካይ አማካይ፣ በዛብህ መለዮ እና ሱራፌል ዳኛቸው በመሐል አማካይነት አመዛኙን ጨዋታ ተሰልፈዋል። ከዓምናው አንፃር ዘንድሮ የተቀዛቀዘው ሱራፌል በነፃ ሚና የማጥቃት እንቅስቃሴውን ሲመራ በዛብህ መለዮ በሳጥን-ሳጥን እንቅስቃሴ ሚዛናዊ ማድረግ ሳይ ያተኩራል። በፊት መስመር ቀዳሚ ምርጫቸው ከሆነው ሙጂብ ቃሲም ግራ እና ቀኝ ሽመክት ጉግሳ በመደበኛነት፤ ኦሲ ማዊሊ እና ኢዙ አዙካ ደግሞ እየተፈራቁ የመጫወት እድል አግኝተዋል። ሁለቱ የውጪ ዜጎች በተደጋጋሚ በሁለተኛው አጋማሽ አንደኛው ሌላኛውን ቀይሮ ሲገባ መመልከት የተለመደ ነው።ጠንካራ ጎንፋሲል ከነማ በሜዳው ላይ ያለው የበላይነት ጠንካራ ጎኑ ነው። በአጠቃላይ ካስመዘገበው 7 ድል ስድስቱ በሜዳው የተመዘገበ መሆኑ እና ከተሸነፈ ረጅም ጊዜያት ማስቆጠሩ ለዚህ እንደማሳያ የሚቆጠር ነው። ጠንካራ የደጋፊ መሰረት ያለው ክለቡ በሞቀ ድባብ ጨዋታዎችን ማድረጉ የተቃራኒ ቡድን ላይ ጫና በመፍጠር ለቡድኑ ውጤታማነት ከፍተኛ አስተዋፅኦ ከማበርከቱ በተጨማሪ ቡድኑ ካለፈው ዓመት ጀምሮ በሜዳው እያስመዘገበው ያለው ተከታታይ ድል ተጫዋቾቹ የማሸነፍ አዕምሮ ገንብተው ወደ ሜዳ እንዲገቡ አድርጓቸዋል። በዚህም ጥሩ ባልነበሩበት ጨዋታ ሁሉ ነጥብ ይዘው እንዲወጡ አድርጓቸዋል።የቡድኑ ሥል የፊት መስመር ሌላው ጠንካራ ጎን ነው። ከአጠቃላይ 25 የቡድኑ ጎሎች 20 ያስቆጠሩት የፊት መስመር ተጣማሪዎች ቡድኑ በየትኛውም አጨዋወት ወደ ሜዳ ቢገባ የጎል እድል ለመፍጠር እና ለማስቆጠር የሚተጉ ናቸው። የሊጉን ከፍተኛ ጎል አስቆጣሪነት በ14 ጎሎች እየመራ የሚገኘው ሙጂብ ቃሲም አጋጣሚዎችን ወደ ጎል የመቀየር አቅሙን ከጊዜ ወደ ጊዜ እያሻሻለ ሲገኝ ተጣማሪዎቹ ሽመክት ጉግሳ እና ማዊሊ/አዙካም በፈጣን የማጥቃት ሽግግር ቡድኑ ለሚፈጥራቸው የለል እድሎች ዋንኛ መሳርያ ናቸው።ደካማ ጎንከሜዳ ውጪ ለማሸነፍ መቸገር የቡድኑ ደካማ ጎን ነው። ከሜዳ ውጪ ድል ማስመዝገብ የሁሉም የሊጉ ክለቦች ድክመት ቢሆንም ለዋንጫ የሚፎካከር ቡድን ጥቂት ጨዋታዎችን አሸንፎ መመለስ ግድ ይለዋል። በዚህ ዓመት አንድ ጨዋታ ብቻ ከሜዳው ውጪ ያሸነፈው ፋሲል ከነማ ለጨዋታዎች ሲቀርብ ያለው የአዕምሮ ዝግጁነት ጥያቄ ምልክት ውስጥ የሚገባ ነው። ሰበታን 3-1 እየመራ በጭማሪ ደቂቃዎች ሁለት ጎሎች አስተናግዶ አቻ መለያየቱ፣ ከሀዋሳ ከተማ ጋር በተመሳሳይ 2-0 እየመራ 3-2 መሸነፉ እንዲሁም በስሑል ሽረ በመጨረሻዎቹ ደቂቃዎች በተቆጠሩ ጎሎች መሸነፉ ቡድኑ ከሜዳ ውጪ ሲጫወት ያለበትን ችግር የሚያሳዩ ናቸው።የኋላ ክፍሉ ዘንድሮ ከዓምናው ድክመት አሳይቷል። በ2011 በሙሉ የውድድር ዓመት 17 ጎሎች ብቻ ያስተናገደው ቡድኑ ዘንድሮ ገና ከወዲሁ 13 ጎሎች ያስተናገደ ሲሆን የተጫዋቾች ጉዳት እንዳለ ሆኖ አጨዋወቱም ጎሎችን ለማስተናገዱ እንደምክንያት ሊጠቀስ ይችላል። ዓምና በኳስ ቁጥጥር ጨዋታውን በራሱ መንገድ ሲከውን የነበረ በመሆኑ እምብዛም የጎል ሙከራ ሲስተናገድበት አይታይም። ዘንድሮ በአንፃሩ ኳስ ከመቆጣጠር ይልቅ ለቀጥተኛ አጨዋወት ትኩረት የሰጠው ቡድኑ በቀላሉ ለሙከራዎች ተጋላጭ ሲሆን በአንዳንድ ጨዋታዎችም የሚኬል ሳማኬ ብቃት ከዚህ በላይ ግብ እንዳያስተናግዱ አስተዋፅኦ አበርክቷል።በሁለተኛው ዙር ምን ይጠበቃል?በሁለተኛው ዙር የመጀመሪያ ጨዋታው በቅጣት ምክንያት የመጀመሪያ የሜዳ ጨዋታውን ከሜዳ ውጭ ሊያደርግ የሚችለው ፋሲል ከነማ ከአዳማ ከነማ ፈተና ይጠብቀዋል። በተጨማሪም በሜዳቸው ጠንካራ ከሚባሉ የሊጉ ቡድኖች መካከል የሚመደቡት ቅዱስ ጊዮርጊስ፣ ባህር ዳር፣ ኢትዮጵያ ቡና እና ሲዳማ ቡናን የመሳሰሉ ቡድኖችን ከሜዳው ውጪ የሚገጥም እንደመሆኑ ቀላል ጉዞ አይጠብቀውም።ቡድኑ በአጠቃላይ ሲታይ የተሟላ የቡድን ስብስብ አለው ለማለት ያስደፍራል። በጉዳት ከሜዳ የራቁት ተጫዋቾቹ ቀስ በቀስ ወደ ሜዳ እየተመለሱ መሆኑም አማራጩን እንደሚያሰፉለት ይጠበቃል። አብዱረህማን ሙባረክ እና ሰለሞን ሀብቴ ወደ ሜዳ ከመመለሳቸው ባሻገር በተለያየ ጊዜ ተቀይረው በመግባት ክለቡን እያገለገሉ ያሉት ዓለምብርሃን ይግዛው፣ ዳንኤል ዘመዴ እና ኪሩቤል ኃይሉ ለሁለተኛው ዙር ጥሩ አማራጭ ይፈጥራሉ።የ1ኛ ዙር ኮኮብ ተጫዋችሙጂብ ቃሲም፡ በፕሪምየር ሊጉ በ15 ጨዋታዎች 14 ግብ በማስቆጠር የግማሽ ዙር ከፍተኛ ግብ አግቢ በመሆን ያጠናቀቀው ሙጂብ በተለይ ፋሲል ከ7ኛ እስከ 14ኛ ሳምንት ነጥብ ይዞ በወጣባቸው ጨዋታዎች ላይ ወሳኝ ግቦችን በመስቆጠር ክለቡ ሁለተኛ ደረጃ እንዲይዝ ከፍተኛውን አስተዋጽኦ አበርክቷል። ከተከላካይነት ወደ አጥቂ ስፍራ እንደመምጣቱ ቀስ በቀስ ቦታውን በመላመድ ድንቅ ጎል አስቆጣሪ መሆን የቻለው ሙጂብ ከቡድን አጋሮቹ የተሻለ የኳስ አቅርቦት ካገኘ ከዚህ የበለጠ አስፈሪ መሆን እንደሚችል እያሳየ ይገኛል።ተስፋ የሚጣልበት ተጫዋችዓለምብርሃን ይግዛው፡ ዓምና በውበቱ አባተ አማካይነት ወደ ዋናው ቡድን ካደገ በኋላ ተቀይሮ በመግባት ተስፋ ሰጭ እንቅስቃሴ ሲያደርግ የቆየው ዓለምብርሃን ይግዛው ዘንድሮ የተሻለ የመሰለፍ እድል ያገኘ ሲሆን በተለይ በያሬድ ባዬ ጉዳት ምክንያት ሰዒድ ሀሰን ወደ መሐል ተከላካይ ተሸጋሽጎ ዓለምብርሀን በቀኝ መስመር ተከላካይነት (ተፈጥሯዊ ቦታው አማካይ ነው)ጥሩ መንቀሳቀስ ችሏል። ወጣቱ ከወዲሁ በተለያዩ ቦታዎች የመጫወት ልምድ እያዳበረ መምጣቱ በሁለተኛው ዙር ለቡድኑ አማራጭ እንደሚያሰፋ ተስፋ ተጥሎበታል።© ሶከር ኢትዮጵያ
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/56788
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
2e7e21fc7363b095a1c02c61fd819ee5
|
5466c1f532d16fc886d6858304b0064a
|
ኢትዮጵያ ከግብፅና ከሱዳን ጋር የህዳሴውን ግድብ በሚያጠናው ድርጅት ላይ ተስማማች
|
በኢትዮጵያ ታላቁ የህዳሴ ግድብ ላይ የተመከሩ ሁለት ተፅዕኖ ጥናቶችን ለማካሄድ የተመረጡ ኩባንያዎችን አለመግባባት በፖለቲካዊ መንገድ ለመፍታት የተጠራው የሚኒስትሮች ስብሰባ፣ አርቴሊያ የተባለ ዓለም አቀፍ ዕውቅና ያለው ኩባንያን በስምምነት በመተካት ተጠናቀቀ፡፡የኢትዮጵያ፣ የግብፅና የሱዳን የጋራ ቴክኒክ ኮሚቴ የመረጣቸው ቢአርኤል ኢንጂነርስ የተባለ የፈረንሣይ ኩባንያና ዴልታሬዝ የተባለ የኔዘርላንድ ኩባንያ ነበሩ፡፡ ቢአርኤል ሕጋዊ የጥናቱ ተዋዋይ ሆኖ የጥናቱን 30 በመቶ ሥራ ለዴልታሬዝ እንዲሰጥ፣ ነገር ግን የዴልታሬዝ የጥናት ውጤት ላይ ውሳኔ የሚሰጠው ዋና የኮንትራቱ ባለቤት የሆነው ቢአርኤል ኢንጂነርስ እንዲሆን ስምምነት ላይ ተደርሶ የነበረ ቢሆንም፣ ዝርዝር መሪ ዕቅዱ በቢአርኤል በኩል በቀረበበት ወቅት የኔዘርላንዱ ኩባንያ መቃወሙ ይታወሳል፡፡ዴልታሬዝ በነሐሴ ወር 2007 ዓ.ም. ይፋ ባደረገው መግለጫ መሪ ዕቅዱ ሙያዊ ነፃነቱን የሚገፋበት እንደሆነ በመግለጽ ራሱን ከጥናቱ ማግለሉን ገልጾ ነበር፡፡ ሦስቱ አገሮች መተማመንን ለመፍጠር የጀመሩት ውይይት በዚህ ሁኔታ አጣብቂኝ ውስጥ በመግባቱ፣ ግብፅ ፖለቲካዊ ውይይት እንዲጠራ ከወር በፊት ጥያቄ አቅርባለች፡፡ በዚህ መሠረትም የሦስቱ አገሮች የውኃ ጉዳዮችና የውጭ ጉዳይ ሚኒስትሮች በሁለተኛ ዙር ስብሰባ ለሁለት ቀናት በሱዳን ካርቱም ያደረጉት ውይይት ታኅሳስ 19 ቀን 2008 ዓ.ም. በስምምነት ተጠናቋል፡፡በስምምነቱ መሠረትም የጥናቱ ሁለተኛ አጥኚ ሆኖ በተመረጠውና ራሱን ባገለለው ዴልታሬዝ የተባለው የኔዘርላንድ ኩባንያ ምትክ፣ አርቴሊያ የተባለ ዋና መቀመጫውን በፈረንሣይ ያደረገ ኩባንያ እንዲተካ በስምምነት መወሰናቸውን ከውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር የተገኙ መረጃዎች አመልክተዋል፡፡በመሆኑም አርቴሊያ ከዋናው የጥናቱ ኮንትራክተር ቢአርኤል ኢንጂነርስ ጋር በመሆን ጥናቱን በሚቀጥሉት ስምንት ወራት ውስጥ በማካሄድ እንደሚያጠናቅቁ በመርህ ደረጃ ተስማምተዋል፡፡ከዚህ በተጨማሪ የጥናቱ መጓተትና የግድቡ መፋጠን በግብፅ ላይ የፈጠረውን ሥጋት ለማስወገድ፣ የሦስቱ አገሮች የጋራ የቴክኒክ ኮሚቴ የግንባታውን ሥፍራ ለመጎብኘት ተስማምቷል፡፡ኢትዮጵያ በዚህ ሳምንት ውስጥ የዓባይ ወንዝን ወደ ቀድሞ የተፈጥሮ ፍሰቱ በመመለስ 50 በመቶ በደረሰው የግድብ አካል ውስጥ እንዲያልፍ አድርጋለች፡፡ ይህም ማለት ኢትዮጵያ በአጭር ጊዜ ውስጥ የግድቡን ውኃ መያዝ መጀመር የሚያስችላት በመሆኑ በግብፅ ላይ ከፍተኛ ሥጋት ፈጥሯል፡፡ በመሆኑም የግድቡ ግንባታ እንዲቆም ስትጠይቅ ሰንብታለች፡፡ይሁን እንጂ ይህ ጥያቄ በኢትዮጵያ በኩል ተቀባይነት ሊኖረው የማይችል መሆኑ እንደተገለጸ፣ ነገር ግን የግብፅ ሥጋትን ለማስወገድ የግድቡን የውኃ ሙሌት ለተወሰነ ጊዜ ለማዘግየት ኢትዮጵያ መስማማቷን ለማወቅ ተችሏል፡፡
| 5ፖለቲካ
|
https://www.ethiopianreporter.com/article/10284
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
8bf16913e3b272bcdc405447139c6617
|
8f564612176ca2d51c418c3d68afc0bf
|
መንግሥት በትምባሆ ሞኖፖል ላይ ያለውን ድርሻ በመሸጥ ሙሉ በሙሉ ከሲጋራ ንግድ ወጣ
|
መንግሥት ዘንድሮ 75ኛ ዓመቱን በደፈነው ብሔራዊ ትምባሆ ድርጅት ላይ ያለውን አክሲዮን፣ ለጃፓኑ ግዙፍ ኩባንያ ጃፓን ቶባኮ ኢንተርናሽናል በ434 ሚሊዮን ዶላር በመሸጥ ሙሉ በሙሉ ከትምባሆ ምርትና ሽያጭ ወጣ፡፡ጃፓን ቶባኮ ኢንተርናሽናል ሐሙስ ታኅሳስ 12 ቀን 2010 ዓ.ም. በመንግሥት ይዞታ ሥር ይገኝ የነበረውን 30.95 በመቶ አክሲዮን፣ በ434 ሚሊዮን ብር መግዛቱ ታውቋል፡፡‹‹ውዱ ሽያጭ›› የተሰኘ ስያሜ የተሰጠው የትምባሆ ድርጅት በአሁኑ ወቅት የጃፓኑ ኩባንያ ጃፓን ቶባኮ ከፍተኛ ድርሻ በመያዝ፣ የየመኑ ሼባ ኢንቨስትመንት ደግሞ አነስተኛ ድርሻ በመያዙ ሙሉ በሙሉ ባለቤት ሆነዋል፡፡ ሁለቱ ኩባንያዎች መንግሥት በትምባሆ ያለውን የብቸኝነት መብት መረከብ ችለዋል፡፡መንግሥት ባለፈው ዓመት በትምባሆ ድርጅት ላይ በአጠቃላይ ካለው አክሲዮን ውስጥ 40 በመቶውን ለመሸጥ ጨረታ አውጥቶ እንደነበር ይታወሳል፡፡ በዚህ ጨረታ የውጭና የአገር ውስጥ ኩባንያዎች የተወዳደሩ ቢሆንም፣ ጃፓን ቶባኮ ኢንተርናሽናል ለ40 በመቶ አክሲዮን 510 ሚሊዮን ዶላር በማቅረብ አሸናፊ መሆኑ ይታወሳል፡፡ከዚያ በኋላም የጃፓኑ ኩባንያ መንግሥት የቀረውን 30.95 ኢክሲዮን እንዲሸጥለት ሲደራደር ቆይቶ፣ በመጨረሻ ያልተጠበቀና ያልተገመተ ገንዘብ በማቅረብ በትምባሆ ድርጅት ላይ ያለውን ይዞታ አስፍቷል፡፡ጃፓን ቶባኮ ኢንተርናሽናል ለ40 በመቶ አክሲዮን ያቀረበው 510 ሚሊዮን ዶላር፣ ለ30.95 በመቶ አክሲዮን ያቀረበውን 434 ሚሊዮን ዶላር ወዲያውኑ በአንድ ጊዜ መክፈሉ ተገልጿል፡፡የብሔራዊ ትምባሆ ድርጅት ሕዝብ ግንኙነት አገልግሎት ኃላፊ አቶ ጌቱ ዓለማየሁ ለሪፖርተር እንደገለጹት፣ ጃፓን ቶባኮ ኢንተርናሽናል ብሔራዊ ትምባሆ ድርጅትን በአፍሪካ ግንባር ቀደም ትምባሆ አምራች ሊያደርገው አቅዷል፡፡‹‹በኢትዮጵያ በትምባሆ ንግድ ውስጥ 44 በመቶ ያህል ድርሻ የሚይዘው ኮንትሮባንድ ነው፡፡ ምሥራቅ ኢትዮጵያን ለይተን ካየነው ደግሞ የኮንትሮባንድ ንግዱ ያለው ድርሻ 90 በመቶ ነው፡፡ ይህ በኮንትሮባንድ የሚገኘው ገንዘብ ለሽብር ተግባር ሊውል ይችላል፤›› ሲሉ የተናገሩት አቶ ጌቱ፣ ‹‹ትምባሆ ድርጅት ይኼንን ሕገወጥ ንግድ ለማስቀረትና ወደ ሕጋዊ ንግድ የመለወጥ ዕቅድ አለው፤›› ብለዋል፡፡ዘንድሮ 75ኛ ዓመቱን የደፈነው ብሔራዊ ትምባሆ ድርጅት በ1991 ዓ.ም. የተወሰኑ አክሲዮኖች ለየመኑ ሼባ ኢንቨስትመንት ተሸጦ ነበር፡፡በአሁኑ ወቅት 29.05 በመቶ ድርሻ ያለው ሼባ ኢንቨስትመንት ከመንግሥት ተጨማሪ አክሲዮን መግዛት እንዲችል ተፈቅዶለት ነበር፡፡ ነገር ግን የተፈቀደለትን 38 በመቶ አክሲዮን ለመግዛት 1.3 ቢሊዮን ብር መክፈል ይጠበቅበት ነበር፡፡ ነገር ግን የመን በግጭት ውስጥ በመሆኗ የሚጠበቅበትን ገንዘብ ማቅረብ ባለመቻሉ፣ መንግሥት 40 በመቶ አክሲዮን ለገበያ በማቅረብ ያልተጠበቀ ከፍተኛ ዋጋ (510 ሚሊዮን ዶላር) ሊያገኝ ችሏል፡፡ አሁን ደግሞ ከቀሪዎቹ አክሲዮን ሽያጭ መንግሥት 434 ሚሊዮን ዶላር አግኝቷል፡፡ ብሔራዊ ትምባሆ አትራፊ ከሆኑ የመንግሥት የልማት ድርጅቶች አንዱ ነው፡፡
| 3ቢዝነስ
|
https://www.ethiopianreporter.com/article/5595
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
b3a26d32cb65ce7f4cfecb01654d93f5
|
add973445c854b44f82f97273b72ad25
|
በውጪ የሚገኙ ኢትዮጵያውያን ሳምንቱን እንዴት አሳለፉ?
|
መልካሙ በመጀመርያው ጨዋታ ግብ ሲያስቆጥር ኢዮብ ዛምባታሮ እና ቢንያም በላይም በትናንትናው ዕለት ጨዋታ አድርገዋል። ከእረፍት መልስ የመሰለፍ ዕድሉን መልሶ ያገኘው ሽመልስ በቀለም ዛሬ ይጫወታል።👉 ትውልደ ኢትዮጵያዊው በሊቨርፑል የመጀመርያ ጨዋታው ግብ አስቆጥሯልመልካሙ ፍራውንዶርፍ በቀዩ ማልያ የመጀመርያው ግብ አስቆጥሯል። ባለፈው ሳምንት ከሆፈንሄይም ወደ ሊቨርፑል የተዘዋወረው ትውልደ ኢትዮጵያዊው የቀጣይ ኮከብ መልካሙ ባሳለፍነው ቅዳሜ የሊቨርፑል ከ18 ዓመት በታች ቡድን ሀደርስፊልድን 5-0 ባሸነፈበት ጨዋታ ላይ አንድ ግብ አስቆጥሮ የቀያዮቹ የቀጣይ ተስፋ መሆኑን አስመስክሯል።ከወራት ክትትል በኃላ ከጀርመኑ ክለብ ወደ መርሲሳይድ የደረሰው መልካሙ ከሌሎች ሁለት ታዳጊ ፈራሚዎች ልቆ በስፋት መነጋገርያ ሆኗል።👉 ኢዮብ ዛምባታሮ የመጀመርያው ጨዋታ አደረገከቀናት በፊት ከአታላንታ ታዳጊ ቡድን ወደ ሴሪ ሲ ክለብ ሞኖፖሊ 1966 በውሰት የተቀላቀለው ትውልደ ኢትዮጵያዊ ኢዮብ ዛምባታሮ ክለቡ ከፖሊስፖርት ሳንታማርያ ጋር ባደረገው የአቋም መለኪያ ጨዋታ በቋሚነት ተሰልፎ ተጫውቷል። በፖሊስፖርት ሳንታማርያ ሜዳ የተደረገው ይህ ጨዋታ በባለ ሜዳዎቹ 2-1 አሸናፊነት ሲጠናቀቅ ቡድኑ ዋናው የሴሪ ቸ ውድድር ከመጀመሩ በፊት ተጨማሪ የአቋም መለኪያ ጨዋታዎች ያደርጋል ተብሎ ይጠበቃል።👉 ሽመልስ በቀለ ዛሬ ጨዋታ ያደርጋልየሀያ አራተኛ ሳምንት የግብፅ ፕሪምየር ሊግ ዛሬ ሲቀጥል ምስር ለል መቃሳ ከሀራስ ኤል ሁዱድ ጋር ይጫወታሉ። ሊጉ በድጋሚ ከተጀመረ በኃላ የተሻለ የመጫወት ዕድል እያገኘ ያለው እና ባለፈው ጨዋታ አንድ ኳስ ለግብ አመቻችቶ ያቀበለው የወቅቱ የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን አምበል ሽመልስ በቀለም ጨዋታውን በቋሚነት ይጀምራል ተብሎ ይጠበቃል።ወጥ አቋም ማሳየት የተሳናቸው ምስር ለል መቃሳዎች በዛማሌክ ሽንፈት በገጣማቸው ማግስት ኤል ጎና እና አል መስሪን በተከታታይ አሸንፈው ከወራጅ ቀጠናው ፈቀቅ ማለት ቢችሉም ከቀናት በፊት በሜዳቸው በዋዲ ዴግላ 3-1 ሽንፈት ገጥሟቸዋል።በውድድሩ አራት ግቦች ያስቆጠረው እና በቅርቡ ከረጅም ግዜ ጉዳት የተመለሰው የአስዋኑ ኡመድ ኡክሪም ክለቡን በሊጉ ለማቆየት በሚደረገው ትግል ለመቀላቀል በቅርቡ ወደ ጨዋታ ይመለሳል ተብሎ ይጠበቃል።👉 ኡምአዎች ተስፋቸው ያለመለሙበት ወሳኝ ድል አስመዘገቡኢትዮጵያዊው ቢንያም በላይ የሚገኝበት የስዊድኑ ኡምአ በትናንትናው ዕለት ጨዋታውን ሲያደርግ በወሳኝ የሜዳ ውጭ ጨዋታው ድል አድርጎ ተመልሷል። ከብራግ ጋር በነበረው የትናንትናው ጨዋታ ቢንያም በላይ እንደተለመደው ዘጠና ደቂቃ ተጫውቶ በተጨማሪ ደቂቃ ላይ ተቀይሮ ሲወጣ የቡድኑ የማሸነፍያ ግብንም ዊስትሮይም አስቆጥሯል።
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/59745
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
f70012d63e3c743ff2aa2a48c65b8492
|
bc09d1629731c52d615d8c5e2db4b866
|
ገለልተኛ ብሔራዊ የኢኮኖሚ አማካሪ ምክር ቤት ሊቋቋም ነው
|
አዲስ አበባ፣ ታህሳስ 21፣ 2012 (ኤፍ.ቢ.ሲ) ገለልተኛ ብሔራዊ የኢኮኖሚ አማካሪ ምክር ቤት ሊቋቋም መሆኑን የጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት አስታውቋል።መንግስት የኢኮኖሚ ሪፎርም ፕሮግራሙን በስኬት ለማስፈፀምና ጥራት ያለው የኢኮኖሚ እድገት ለማስመዝገብ የባለሙያዎችን ምክር እንዲሁም ምክረ ሀሳብ መቀበል ጠቃሚ ነው ብሎ እንደሚያምንም ተገልጿል።ገለልተኛ ከሆኑ ምሁራንና ባለሙያዎች ሀሳብ መቀበል የፖሊሱ አካታችነትን ይጨምራል፣ ሀገሪቱ ያለችበትን ውስብስብ የሆነ ደህነትና የተያያዙ ማህበራዊ ችግሮችን ለመረዳት፣ ዘርፈ ብዙ የፖሊሲ አማራጮችን ለመመርመር እና መፍትሄ ሀሳቦችን ለማመንጨት እንደሚያስችልም ተገልጿል።እንዲሁም የመንግስት ፖሊሲዎች በህዝብና በተለያዩ መንግስታዊ ያልሆኑ ተቋማት በኩል ያላቸውን ተቀባይነት እንዲጨምር ያግዛል ነው የተባለው።በመሆኑም መንግስት ገለልተኛ ብሔራዊ የኢኮኖሚ አማካሪ ምክር ቤት ለማቋቋም መወሰኑን ነው የጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት ባወጣው መረጃ ያመለከተው።ምክር ቤቱ ገለልተኝነቱን ጠብቆ በነፃነት የሚሰራ ሲሆን፥ ከመንግስት ጋር በየጊዜው የሚመክር መሆኑን ታውቋል።የምክር ቤቱ አባላት በቁጥር 15 እንደሚሆኑ የሚጠበቅ ሲሆን፥ አባላቱም በሙያቸው
የተካኑና የተመሰገኑ፣ በዘርፉ ተካበተ የስራ ልምድ ያላቸው፣ ሀገርን የማገልገል መንፈስ ያላቸው፣ በስራ ዘርፍ፣ በጾታ እና በሌሎች ገጽታዎች ብዝሃነት ያላቸው፣ የሀገሪቱን ኢኮኖሚም ሆነ ማህበራዊ እውነታን ጠለቅ ብለው የተረዱ፣ የሀሳብ ልዩነትን በመረጃ እና በሀሳብ ውይይት በመፍታት የጋራ መፍትሄ የመሻት ክህሎት ያላቸው እና ከሁሉም በላይ ለሀገራቸው ፍቅር እና ተቆርቋሪነት እንዲሁም የአገልጋይነት መንፈስ የሚሰማቸው ሊሆኑ እንደሚገባ ተጠቁሟል።ለዚህም እጩ አባላትን ለመቀበል ጥሪ የወጣ ሲሆን፥ አባላቱን የመለየት ሂደት ግልጽ እና አሳታፊ እንዲሆን መንግስት በይፋ የእጩ አባላትን ጥቆማ ለመቀበል መወሰኑን ጽህፈት ቤቱ አስታውቋል።በመሆኑም ገለልተኛ ብሔራዊ የኢኮኖሚ አማካሪ ምክር ቤት አባል ለመሆን ፍላጎት እና አቅም ያላቸው ኢትዮጵያውያንና ትውልደ ኢትዮጵያውያን ምሁራን የግል ማህደራቸውን በ15 ቀናት ውስጥ policyunit@[email protected] የኢሜይል አድራሻ እንዲልኩም ጥሪ አቅርቧል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%8c%88%e1%88%88%e1%88%8d%e1%89%b0%e1%8a%9b-%e1%89%a5%e1%88%94%e1%88%ab%e1%8b%8a-%e1%8b%a8%e1%8a%a2%e1%8a%ae%e1%8a%96%e1%88%9a-%e1%8a%a0%e1%88%9b%e1%8a%ab%e1%88%aa-%e1%88%9d%e1%8a%ad%e1%88%ad/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
d3f5089b00e03b38d5c5550e4840cf89
|
37c0667659444815c47b95d7df90446b
|
"አምባገነናዊ መንግሥት ሲመሰረት ተባባሪ ላለመሆን ኃላፊነቴን ለቅቄያለሁ" ወ/ሮ ኬሪያ
|
የፌዴሬሽን ምክር ቤት አፈ ጉባኤዋ ወይዘሮ ኬሪያ ኢብራሒም ሕገ መንግሥት ከሚፈቅደው ውጪ አምባገነናዊ መንግሥት ሲመሰረት ተባባሪ ላለመሆን በገዛ ፈቃዳቸው ከኃላፊነታቸው መልቀቃቸውን አስታወቁ። የአፈጉባኤዋን ስልጣን መልቀቅ በተመለከተ ወ/ሮ ኬሪያ እዚህ ውሳኔ ላይ የደረሱት የአገሪቱን "ሕገ መንግሥት በየቀኑ ከሚጥስና አምባገነንነትን ከሚያራምድ ቡድን ጋር ለመስራት ፈቃደኛ ስላልሆንኩ ነው" ብለዋል። አፈጉባኤዋ ከኃላፊነታቸው መልቀቃቸውን በተመለከተ በሰጡት መግለጫ ላይ እንዳሉት በስልጣን ላይ ያለው ወገን "ሕገ መንግሥቱን በግላጭ ተጥሷል አምባገነናዊ መንግሥት ወደ መመስረት ገብቷል" ሲሉ ከሰዋል። ለዚህም እንደማሳያ ያስቀመጡት ስልጣን ላይ ያለው መንግሥት ያለምርጫ በስልጣን ላይ ለመቆየት ሲል በሕገ መንግሥቱ ውስጥ ያለ ክፍተትን በመፈለግ "አንዱን አንቀጽ ከሌላው ጋር በማጋጨት ክፍተት እንዲገኝና አማራጭ እንዲፈለግ" ጥረት ተደርጓል ብለዋል። በስልጣን ላይ ያለው አካል ካለሕዝብ ውሳኔ ባለበት ለመቆት መወሰኑንና ይህንንም ሕጋዊ ለማድረግ ክፍተት በመፈለግ ሕገ መንግሥታዊ ከሆነው መንገድ ውጪ "ባልተለመደ አካሄድ ሕገ መንግሥቱ እንዲተረጎም ግፊት እየተደረገ ነው" ሲሉ ተናግረዋል። ይህም አስቀድሞ የተወሰነ መሆኑን ጠቅሰው "ትልቅ ታሪካዊ ስህተት ነው" ብለዋል። ጨምረውም ይህ ተግባራዊ እንዲሆን ውሳኔውን በማይቀበሉት ላይ "ማስፈራሪያና ዛቻ" እየተካሄደ መሆኑን ጠቅሰዋል።በዚህም ሳቢያ የፌዴሬሽን ምክር ቤት አፈ ጉባኤ ሲሆኑ "ሕገ መንግሥቱን የማክበር የማስከበር አደራ ስለተቀበልኩ፤ ሕገ መንግሥቱ ተጥሶ አምባገነናዊ መንግሥት ሲመሰረት ተባባሪ ላለመሆን" ሲሉ በፈቃዳቸው ስልጣናቸውን እንደለቀቁ ተናግረዋል። ጨምረውም "በሕገ መንግሥት ትርጉም ሽፋን የአምባገነናዊ ሥርዓት ሕግ የሚጥስ ድርጊትን ላለመተባበር ወስኛለሁ" ብለዋል ወይዘሮ ኬሪያ ኢብራሂም። ከሁለት ዓመት በላይ የፌዴሬሽን ምክር ቤት አፈጉባኤ ሆነው ያገለገሉት ወ/ሮ ኬሪያ ስለውሳኔያቸው በሰጡት መግለጫ ላይ እንዳሉት ይህ እርምጃ የአገሪቱ ብሔር፣ ብሔረሰቦችና ሕዝቦች የስልጣን ባለቤትነትን የሚጥስ ነው ብለዋል። ቢቢሲ ከፌዴሬሽን ምክር ቤት ስለ አፈጉባኤዋ ሥራ መልቀቅ ለማጣራት ባደረገው ጥረት ምክር ቤቱ የሚያውቀው ነገር እንደሌለ ገልጿል።የፌዴሬሽን ምክር ቤት የሕዝብ ግንኙነት ምክትል ኃላፊ አቶ ገብሩ ገብረ ሥላሴ ለቢቢሲ የአፈ ጉባኤዋን ከሥራ መልቀቅ በተመለከተ የቀረበ ነገር እንደሌለ ተናግረዋል። ቢሆንም ግን አፈ ጉባኤዋ ሥልጣናቸውን መልቀቃቸውን በሚመለከት የመገናኛ ብዙሃን ዘገባዎችን መመልከታቸውን ገልጸው፤ በጽህፈት ቤቱ በኩል ግን የቀረበ ይህንን የሚያረጋግጥ ነገር የለም ብለዋል። የትግራይ ክልል ገዢ ፓርቲ የሆነው የህዝባዊ ወያኔ ሓርነት ትግራይ (ህወሓት) የሥራ አስፈጻሚ አባል የሆኑት ወይዘሮ ኬሪያ በአፈ ጉባኤነት የሚመሩት የፌዴሬሽን ምክር ቤት አነጋጋሪ በሆነው የሕገ መንግሥት ትርጉም ጉዳይ ላይ በቅርቡ ምላሽ ይሰጣል ተብሎ ይጠበቃል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.bbc.com/amharic/news-52965325
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
be68f388b8d6f6fe289ba5138d0e31fc
|
2ad5f5cbe341ddb7436e566583f68786
|
ሱዳን ጦሩን በሚሳደቡ ግለሰቦች ላይ እርምጃ መውሰድ ጀምሬያለሁ አለች
|
ጦሩ ባወጣው መግለጫም ድርጊታቸው "ከትዕግስት አልፏል" ብሏል።
የመብት ታጋዮችና ጋዜጠኞች ባለፈው አመት በተደረገው ተቃውሞ የተገደሉ ሱዳናውያን ላይ የሚደረገውን ምርመራ ጦሩ እያደናቀፈ ነው በማለት ይተቹታል።
የሱዳን የጦር ኃይል በበኩሉ ይህ ውንጀላ ነው በማለት በፍፁም አልተቀበለውም ግድያዎቹን የፈፀሙ አካላት ለህግ ይቀርባሉም እያለ ነው።
ባለፈው ወር በአስር ሺዎች የሚቆጠሩ ሱዳናውያን መንግሥታቸው ቃል የገባውን ለውጦችና ማሻሻያዎች ተግባራዊ እንዲያደርግ እንዲሁም የሲቪል አመራሩም ሙሉ በሙሉ ስልጣኑን እንዲይዝ ለመጠየቅ ተቃውሟቸውን ወደ ጎዳናዎች ወስደውት ነበር።
አገሪቷ ከሰሞኑ የተለያዩ ማሻሻያዎችንም ለህዝቧ አድርጋለች። ከነዚህም ውስጥ ሙስሊም ያልሆኑ ሰዎች የአልኮል መጠጥ እንዲጠጡ ከመፍቀዷ በተጨማሪ ሐይማኖት የመቀየር መብት እንዲከበር አዛለች።
ከዚህም በተጨማሪ ዜጎቿ ለፈጸሙት 'ኢ-ሞራላዊ ተግባር' በአደባባይ እንዲገረፉ የሚያዘው ትዕዛዝ እንዲቆም ታውጇል።
ቀደም ሲል ሱዳን የሴት ልጅ ግርዛትን ሕገ ወጥ ድርጊት በማለት ከልክላለች።
ለረዥም አመታት ሱዳንን በማንቀጥቀጥ የገዟትን ፈላጭ ቆራጩን ኦማር አልበሽር ከስልጣን መገርሰስ ተከትሎ ሱዳን ከጦሩና ከሲቪል ማህበረሰቡ በተውጣጣ የሽግግር መንግሥት እየተመራች ትገኛለች።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
1aa38a41a485374d510542d3a1128a92
|
bb8f3d5df903235b36314c777470ec7b
|
መስከረም 1 ቀን 2011 ዓ. ም የኢትዮ-ኤርትራ ድንበር በይፋ ሲከፈት፤ ለዓመታት የተነፋፈቁ ቤተሰቦች በዓይነ ሥጋ ለመተያየት የበቁበት፣ ለዘመናት ያልተገናኙ ወዳጆች ዳግም የተቃቀፉበት ዕለት ነበር።
|
የኢትዮ-ኤርትራ ድንበር መከፈትን መነሻ ያደረገው ፌስቲቫል ዛሬ ይጀመራል\nምንም እንኳን ድንበር ምድራዊ እንዲሁም በማንኛውም ጊዜ የሚሰፋና የሚጠብ ቢሆንም፤ ዓለም ላይ 'ከዚህ ወንዝ ወዲህ የኔ፣ ከዚያ ድንጋይ ወዲያ ያንቺ' በሚል ሳቢያ ብዙዎች ተዋድቀዋል።
በተለይም በኢትዮጵያ እና በኤርትራ ድንበር ላይ ለሚኖሩ ሰዎች የሁለቱ አገራት ጦርነት፤ ከዚያም ጦርነትም ሰላምም ያልነበረበት ሁኔታ ከወዳጅ ዘመዶቻቸው የነጣጠለ ነበር።
የድንበሩ መከፈት ብስራት ሲሰማ፤ የበርካቶችን ስሜት የነኩ ፎቶዎች እንዲሁም ተንቀሳቃሽ ምስሎችም በመገናኛ ብዙኀን ተሰራጭተዋል። እናትና ልጅ፣ ወንድማማቾች፣ ጓደኛሞች፣ የቀድሞ ጎረቤታሞች. . . ሲገናኙ የሚያሳዩ ምስሎች ለሥነ ጥበብ ባለሙያዎች ግብዓት ሆነውም ነበር።
• "አሁን ያገኘነው ሰላም ከሰው ሳይሆን ከአምላክ ነው"- ዘማሪ ሳሙኤል ተስፋሚካኤል
• ኢትዮጵያና ኤርትራ፡ አዲስ ዓመትን በቡሬና በዛላምበሳ
የኢትዮ-ኤርትራ ድንበር ከተከፈተ ከወራት በኋላ የድንበሩ የተለያዩ መስመሮች ቢዘጉም እንኳን፤ መከፈቱ የፈጠረውን ስሜት በመመርኮዝ የተዘጋጀው አዲስ የቪድዮ ሥነ ጥበብ ፌስቲቫል ዛሬ ታህሳስ 16፣ 2012 ዓ. ም. ይከፈታል።
በየሁለት ዓመቱ የሚዘጋጀው ፌስቲቫሉ ዘንድሮ ሦስተኛ ዙሩን ይዟል። መነሻውን የኢትዮ-ኤርትራ ድንበር መከፈት ቢያደርግም፤ በመላው ዓለም ከድንበር ጋር የተያያዘ ታሪክን ለማስቃኘትም ያለመ ነው። ለዚህም ከ11 አገራት የተውጣጡ 18 የሥነ ጥበብ ባለሙያዎች ተጋብዘዋል።
የጋራ ድንበር ወይም 'Mutual Periphery' በተሰኘው ፌስቲቫል የኢትዮ-ኤርትራ ድንበርን በተመለከተ ሥራቸውን የሚያሳዩ ሦስት ኢትዮጵያዊያን ክብሮም ገብረመድህን፣ ህሊና መታፈሪያ እና ቴዎድሮስ ክፍሌ ናቸው።
የቴዎድሮስ ቪድዮ፤ የድንበሩን መከፈት ተከትሎ በፌስቡክ ላይ ብዙዎች የተጋሯቸው የደስታ መልዕክቶች ላይ ያተኮረ ነው። ከሌላ አገር በፌስቫሉ ላይ ከሚቀርቡ ሥራዎች በዩክሬናዊ አርቲስት የተሠራውና ወጣቶች በምን መንገድ ጦርነትን እንደሚገልጹ የሚያሳያው ይጠቀሳል።
የአዲስ የቪድዮ ሥነ ጥበብ ፌስቲቫል መስራችና አዘጋጅ እዝራ ውቤ ለቢቢሲ እንደተናገረው፤ የድንበር ጉዳይ ዓለም አቀፋዊ እንደመሆኑ የኢትዮጵያ እና የኤርትራን መነሻ አድርጎ የብዙ አገሮችን ተሞክሮ በሥነ ጥበብ መግለጽ ይቻላል።
"አንዱ ከማሌዥያ ሌላው ከናይጄሪያ ቢሆንም አንድ ናቸው። በሥነ ጥበብ እንዴት ተመሳሳይ ድልድይ መፍጠር እንደሚቻል ማሳየት ይቻላል" ሲልም ያስረዳል።
ፌስቲቫሉ ላይ የሚታዩት ቪድዮዎች ልዩነት ባለበት ቦታ መቻቻል እንዲሰፍን፣ ሰላም ቅድሚያ እንዲሰጠው እንዲሁም የቤተሰብ ትስስር እንዲጠናከር እንደሚረዱ እዝራ ያምናል።
• ሊገዳደሉ ከአንድ ጦር አውድማ የተገኙ ወንድማማቾች
• ወደ አሥመራ ለመጓዝ ማወቅ የሚገባዎ 6 ነጥቦች
"ልዩነት ቢኖር እንኳን የጋራ የሆነ መስማሚያ ቦታ፣ ቋሚ ድልድይ መፍጠር አስፈላጊ ይመስለኛል። ሥነ ጥበብ ማኅበረሰቡ ውስጥ የሚከናወነውን ነገር መልሶ ለማኅበረሰቡ ስለሚያሳይ ይህ ሀሳብ በፌስቲቫሉ ላይ ይገለጻል" ይላል።
ፌስቲቫሉ ዓለም በቪደዮ ሥነ ጥበብ የደረሰበትን ለኢትዮጵያዊያን ባለሙያዎች ማስተዋወቅ የሚቻልበት እንደሆነም ይናገራል።
አዲስ የቪድዮ ሥነ ጥበብ ፌስቲቫል ባለፉት ዓመታት ጠጅ ቤት፣ እንደ ቸርችል ባሉ አውራ ጎዳናዎች ላይ፣ እንደ ኤድና ሞል ባሉ መገበያያ ህንጻዎች አቅራቢያ እንዲሁም መርካቶን በመሰሉ ገበያዎች ውስጥም ተካሂዶ ነበር።
ይህም ሥነ ጥበብን ለሕዝቡ ቅርብ እንደሚያደርገው እዝራ ይናገራል።
የኢትዮ ኤርትራ ድንበር በተከፈተበት ጊዜ በደስታ የሚያነቡ እናት
እንዳለፉት ዓመታት ሁሉ ዘንድሮም ቪድዮዎችን መንገድ ላይና በሌሎችም ሕዝብ የሚሰበሰብባቸው ቦታዎች የማሳየት እቅድ ቢኖርም፤ ፍቃድ ስላላገኙ ፌስቲቫሉ...
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
511259b50d8004eab64532176dd237bd
|
92abd6c95994d8fbe4f072e3a912e01c
|
እነ አቶ ቴዎድሮስ (ቴዲ ማንጁስ) ከ15.3 ሚሊዮን ብር በላይ በሆነ የሙስና ወንጀል ተጠርጥረው ክስ ተመሰረተባቸው
|
ተከሳሾች እንደቅደም ተከተላቸው አቶ አብዲ የሱፍ አህመድ ፣ አቶ ቴዎድሮስ አዲሱ (ቴዲ ማንጁስ)፣ አቶ መሀመድ አህመድ (ያልተያዘ) እና አቶ አብዱላሂ ሁሴን ጋኒ ናቸው፡፡የክሱ ዝርዝር እንደሚያስረዳው የሱማሌ ክልል ትምህርት ቢሮ ከሱማሌ ፕሪንቲንግ ፕሬስ ባለቤት ከሆኑት ቴዎድሮስ አዲሱ ጋር በገባው ውል መሰረት ለመጀመሪያና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ተማሪዎች
578,274 የሚሆኑ መማርያ መጻህፍትን በ18,990,000
ብር አሳትሞ ለማቅረብ የግዥ ውል የገባ ቢሆንም ስራው ሳይሰራ ከቀድሞው ከክልሉ ትምህርት ቢሮ ኃላፊ፣ ከኒያላ ኢንሹራንስ አክሲዮን ማሕበር ጅግጅጋ ቅርንጫፍ ሥራ አስኪያጅ እና ከቀድሞው ከክልሉ ትምህርት ቢሮ የፋይናንስና ሎጅስቲክስ የሥራ ሂደት ኃላፊ ጋር በመመሳጠር የቅድሚያ ክፍያ ዋስትና ያላግባብ እንዲከፈለው ተደርጓል፡፡በዚህም መሰረት 1ኛ ተከሳሽ በፌዴራል መንግስት በተመዘገበ ሕዝባዊ ድርጅት (ኒያላ ኢንሹራንስ) አሰራርና መመሪያ ውጭ ያላግባብ ዋስትና በመስጠት፤ 3ኛና 4ኛ ተከሳሾችም ከፍተኛ የመንግስት ኃላፊዎች ሆነው ሲሰሩ ለ2ኛ ተከሳሽ ያላግባብ
15,306,803 ክፍያ እንዲከፈል በማድረግና ገንዘብ እንዲመለስ መጻሀፍቱም እንዲገቡ ባለማስደረግ፤ 2ኛ ተከሳሽም ከመንግስትና ሕዝባዊ ድርጅት ኃላፊዎች ጋር ተመሳጥሮ ያላግባብ ዋስትና እንዲሰጠው አድርጎ ክፍያ በመውሰድ መጻህፍቱም ባለመቅረባቸው በሕዝብና መንግስት ገንዘብና በመማር ማስተማር ሂደት ላይ ከፍተኛ ጉዳት አድርሷል፡፡ከዚህ በተጨማሪ ያላግባብ በተከፈለው ገንዘብ በተከፈተ አካውንት በቂ ስንቅ የሌለው የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ቼክ አስቀድሞ ለቅድሚያ ክፍያ ዋስትናው የሚሆን ዋስትና የተያዘ ለማስመሰል ለኢንሹራንሱ እንዲያዝ አድርጓል፡፡በመሆኑ 1ኛ፤ 3ኛና 4ኛ ተከሳሾች የመንግስትንና የሕዝባዊ ድርጀትን ሥራ በማያመች አኳኋን በመምራት፤ 2ኛ ተከሳሽም በመንግስትና በሕዝባዊ ድርጅት ሰራተኞችና/ኃላፊዎች በሚፈጸም የሙስና ወንጀል ልዩ ተካፋይ በመሆን በመንግስትና በሕዝብ ላይ ከፍተኛ ጉዳት ያደረሱ በመሆኑ ሁሉም ተከሳሾች አባሪ ተባባሪ በመሆን በዋና ወንጀል አድራጊነት በፈጸሙት የመንግስትና የሕዝባዊ ድርጅት ሥራን በማያመች አኳኋን መምራት ከባድ የሙስና ወንጀል ተከሰዋል፡፡ከዚህ ቀደም 2ኛ ተከሳሽ አቶ ቴዎድሮስ አዲሱ (ቴዲ ማንጁስ) ከሀምሌ
28-30/2010 በኢትዮ- ሶማሌ ክልል ተከስቶ በነበረው ሁከትና ግጭት ተጠርጥሮ ምርመራው ባለመጠናቀቁ ምክንያት በ80 ሺህ ብር ዋስ እንዲወጡ ፍርድ ቤቱ ፈቅዶለት እንደነበር ይታወሳል፡፡ሆኖም ግን ዛሬ ፍርድ ቤት የቀረቡት 2ኛ የተከሳሽ የሆኑት አቶ ቴዎድሮስ አዲሱ (ቴዲ ማንጁስ) ሲሆኑ ጉዳዩን የተመለከተው የፌደራሉ ከፍተኛ ፍርድ ቤት 15ኛ ወንጀል ችሎት ተከሳሹ ዐቃቤ ህግ ያቀረበበባቸውን ክስ በእጃቸው እንዲደርሳቸው በማድረግ ክሱ በችሎቱ ተነቦላቸዋል፡፡የተከሳሽ ጠበቃም ከዚህ ቀደም ደንበኛየ በሌሎች ታሳሪዎች ጉዳት ስለደረሰበት የሚቆይበትን እስርቤት ፍርድ ቤቱ ትዕዛዝ እንዲሰጥ ጠይቋል፡፡ፍርድ ቤቱም ተከሳስሽ የሚቆይበትን እስር ቤት ለመወሰን ለ22/06/2011 ዓ.ም ተለዋጭ ቀጠሮ ይዟል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.press.et/Ama/?p=5911
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
86b417bed58d3c7d33fc7e5bf4126697
|
b634171886eac16728d9007fb8ae33f2
|
የብልጽግና ፓርቲ የፖለቲካና ርዕዮተ ዓለም ግንባታ ዘርፍ ሃገር አቀፍ የሁኔታ ግምገማና እቅድ ውይይት እያካሄደ ነው
|
አዲስ አበባ ፣ መስከረም 25 ፣ 2013 (ኤፍ ቢ ሲ) የብልጽግና ፓርቲ የፖለቲካና ርዕዮተ ዓለም ግንባታ ዘርፍ ሃገር አቀፍ የሁኔታ ግምገማና እቅድ ውይይት መድረክ በአዳማ ከተማ እያካሄደ ነው።በዋና ፅህፈት ቤት የፖለቲካና ርዕዮተ ዓለም ግንባታ ዘርፍ ሀላፊ አቶ ተስፋዬ በልጅጌ በመክፈቻ ንግግራቸው እንዳሉት መድረኩ ለ2013 ዓ.ም የታቀዱ ዋና ዋና ስራዎች ላይ የጋራ አቅጣጫ ይዞ በጋራ መረባረብ ማስቻል ላይ ትኩረት ያደረገ ነው።አቶ ተስፋዬ እንደ ሃገር ሁሉን አቀፍ የለውጥ ስራ ውስጥ እንገኛለን ማለታቸውን ከብልፅግና ፓርቲ ያገኘነው መረጃ ያመላክታል፡፡ብልፅግና ፓርቲ ይህን ለውጥ እየመራ ባለፈው ግማሽ ምዕተ አመት ሳይመለሱ የቆዩ የፍትሃዊ ተጠቃሚነት፣ እኩልነትና ዴሞክራሲ በአግባቡ መመለስ የሚያስችል እቅድ ይዞ እየሰራ መሆኑንም ተናግረዋል፡፡ከዚህ ጎንለጎን የህዝቡን የዘመናት ጥያቄ የመመለስ ተስፋ የተጣለበትን ለውጥ ላለመቀበልና ከተቻለ ለመቀልበስ የሚሰሩ ጥቅማቸው የተነካባቸውና ሌሎች ፅንፍ የረገጠ አካሄድ የመታገል ስራዎች ከህዝቡ ጋር እየተሰራ መሆኑንም ጠቅሰዋል።በመሆኑም ለእነዚህ ትላልቅ ስራዎች በሃገር አቀፍ ደረጃ ወጥነት ባለው መልኩ የጋራ ትልም ተይዞ የጋራ ርብርብ እንዲደረግ መድረኩ አቅጣጫ ያስቀምጣልም ነው ያሉት።በመድረኩ ከሁሉም ክልሎችና ከሁለቱ ከተማ አስተዳደር የፖለቲካና ርዕዮተ ዓለም ግንባታ ዘርፍ ሀላፊዎች ተሳታፊ ሆነዋል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%8b%a8%e1%89%a5%e1%88%8d%e1%8c%bd%e1%8c%8d%e1%8a%93-%e1%8d%93%e1%88%ad%e1%89%b2-%e1%8b%a8%e1%8d%96%e1%88%88%e1%89%b2%e1%8a%ab%e1%8a%93-%e1%88%ad%e1%8b%95%e1%8b%ae%e1%89%b0-%e1%8b%93%e1%88%88/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
9f9bd5352fc4f383d24486e2581ee5ff
|
e230a376fe2d004e74625343576e99dd
|
የጨዋታ ሪፖርት | ሀዋሳ ከተማ ደረጃውን ማሻሻሉን ቀጥሏል
|
የኢትዮጵያ ፕሪምየር ሊግ 20ኛ ሳምንት ዛሬ በ3 ጨዋታዎች ቀጥሎ ሲውል አዲስ አበባ ስታዲየም ላይ ሀዋሳ ከተማን ያስተናገደው መከላከያ 3-0 በሆነ ውጤት ተሸንፏል። ጨዋታው በሊጉ ሁለተኛ ዙር ጥሩ እንቅስቃሴ እያሳየ ባለው ሀዋሳ ከተማ እና ከሳምንት በፊት የሊጉን መሪ ቅዱስ ጊዮርጊስ ማሸነፍ በቻለው መከላከያ መሀል የተደረገ እንደመሆኑ ተጠባቂ የነበረ ቢሆንም የታሰበውን ያህል ፉክክር ሳይታይበት በሀዋሳ የበላይነት ተጠናቋል።ጨዋታው ከመጀመሩ በፊት በኢትዮጵያ እግርኳስ ፌዴሬሽን ለረጅም ጊዜ ላገለገሉት እና በዚህ ሳምንት ከዚህ ዓለም በሞት ለተለዩት አቶ ዘውዱ ካሳሁን የህሊና ፀሎት ተደርጓል።በጨዋታው የመጀመሪያ ደቂቃዎች በፈጣን እንቅስቃሴ ወደ ተጋጣሚያቸው የግብ ክልል በተደጋጋሚ መድረስ የቻሉት ሀዋሳ ከተማዎች ግብ ለማስቆጠር ጠቂት ደቂቃዎች ነበር የወሰደባቸው። በሁለተኛው ደቂቃ ጋዲሳ መብራቴ በቀኝ መስመር በኩል ተከላካዮችን በማለፍ ወደ አደጋ ክልሉ የላከውን ኳስ ጃኮ አረፋት በማስቆጠር ሀዋሳ ከተማን መሪ ማድረግ ችሏል።ከግቡ መቆጠር በኋላ ተጭነው መጫወት የቀጠሉት ሀዋሳ ከተማዎች በ22ኛው ደቂቃ ልዩነቱን ያሰፉበትን ግብ አስቆጥረዋል። ፍሬው ሰለሞን በግራ በኩል ያሻገረውን ኳስ የመከላከያው ተከላካይ አወል አብደላ ገጭቶ ሲመልሰው በጨዋታው ድንቅ ብቃቱን ሲያሳይ የነበረው ጋዲሳ መብራቴ አግኝቶ በግሩም ሁኔታ ወደግብ ቀይሮታል።ከአንድ ደቂቃ በኋላ የሀዋሳ ከተማው ግብ ጠባቂ ሶሆሆ ሜንሳ ሜዳው አንሸራቶት ሲወድቅ ኳሱን ሚካኤል ደስታ አግኝቶ ወደ ፊት ልኮት ምንይሉ ወንድሙ ቢያስቆጠረውም ከጨዋታ ውጪ ነው ተብሎ መሻሩ የመከላከያ ተጫዋቾችን እና አሰልጣኞች በኩል ቅሬታ የፈጠረ ነበር።ሀዋሳዎች የግብ አጋጣሚዎችን በመፍጠር የተሻሉ የነበሩ ሲሆን ፍሬው ሰለሞን በ37ኛው ደቂቃ ከሳጥን ውጪ ወደግብ መትቶ ወደውጪ የወጣበት ኳስ የሚጠቀስ ሙከራ ነበር። የመጀመሪያው አጋማሽ ተጠናቆ በተጨመሩት ደቂቃዎች ላይ ጃኮ አረፋት በመከላከያ ተከላካዮች ስህተት ያገኘውን ኳስ ለጋዲሳ መብራቴ አሾልኮለት ጋዲሳም በጥሩ አጨራረስ የሀዋሳን ሶስተኛ ግብ አስቆጥሮ ክለቡ 3ለ0 እየመራ ለእረፍት ወደ መልበሻ ክፍል እንዲያመራ አስችሏል። በሁለተኛው የጨዋታ ክፍለጊዜ መከላከያዎች ልዩነቱን ለማጥበብ ባዬ ገዛኸኝን ቀይረው ወደ ሜዳ በማስገባት አጥቅተው ለመጫወት ጥረት ቢያደርጉም ግልፅ የግብ አጋጣሚዎችን ግን መፍጠር አልቻሉም ነበር። በ62ኛው ደቂቃ ላይ ሳሙኤል ሳሊሶ በቅጣት ምት ወደግብ ከሞከረው እና በ90ኛው ደቂቃ ምንይሉ ወንድሙ ከጠባብ አንግል መትቶ ከሳተው ኳስ ውጪ በመከላከያ በኩል ይህ ነው የሚባል ሙከራ አልተደረገም።ለጨዋታው መጠናቀቂያ 4 ደቂቃ ሲቀረው የመከላከያው ምንተስኖት ከበደ በአስጨናቂ ሉቃስ ላይ በሰራው ጥፋት በቀይ ካርድ ከሜዳ ወጥቷል። ውጤቱን ተከትሎ ሀዋሳ ከተማ ደረጃውን በማሻሻል በ24 ነጥብ ወደ 8ኛ ከፍ ማለት የቻለ ሲሆን ተሸናፊው መከላከያ በተመሳሳይ 24 ነጥብ በግብ ክፍያ ተበልጦ 10ኛ ደረጃ ላይ ተቀምጧል።
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/26806
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
e78c161470677c50a710e57cb6e42c32
|
edcb6f90475d8096f6bbe42a11ed3171
|
የደቡብ ሱዳን ወጣቶች በአገራቸው ሰላም እንዲሰፍን እንቅስቃሴ ጀመሩ
|
-ደቡብ ሱዳን ራሷን የቻለች አገር ሆና በተመሠረተች ማግሥት በተቀሰቀሰው የእርስ በርስ ግጭትና ጦርነት ሳቢያ በሺዎች የሚቆጠሩ ዜጎች መገደላቸውና ለስደት መዳረጋቸው ከእንግዲህ መቆም አለበት ያሉ የአገሪቱ ወጣቶች፣ ለሰላምና ለመረጋጋት የተደራጀ እንቅስቃሴ ማካሄድ ጀመሩ፡፡ሰሞኑን በአዲስ አበባ የተገኙት የደቡብ ሱዳን ወጣቶች በአገራቸውና ከአገር ውጪ ከፍተኛ ትምህርታቸውን የተከታተሉ፣ በመንግሥታዊ መዋቅሮች፣ መንግሥታዊ ባልሆኑ ድርጅቶችና በተለያዩ ሲቪክ ማኅበራት ውስጥ በማገለግል ላይ የሚገኙ ናቸው፡፡ ሙዚቀኞችና በሌሎች ሙያዎች ውስጥ የሚገኙ ወጣቶች የተወከለቡት የደቡብ ሱዳን ወጣት መሪዎች ፎረም የተባለ የሲቪክ ማኅበር በመመሥረት መንቀሳቀስ የጀመሩት በጥር ወር ሲሆን፣ ለአንድ ወር ያህል ድንበር ተሻጋሪ የምክክር መድረኮችን በማካሄድ ከሚመለከታቸው የቀጣናው አገሮች ባለሥልጣናትና ዲፕሎማቶች ጋር ሲነጋገሩ መቆየታቸው ታውቋል፡፡በኬንያና በኡጋንዳ የነበራቸውን ቆይታ በማጠናቀቅ ወደ አዲስ አበባ የመጡት ወጣቶቹ፣ አዲስ አበባ ከሚገኙ የውጭ ዲፕሎማቶችና የአፍሪካ ኅብረት ኃላፊዎች ጋር ተነጋግረዋል፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የምሥራቅ አፍሪካ የልማት በይነ መንግሥታት ድርጅት (ኢጋድ) ተወካዮችና እንደ ኦክስፋም ካሉ ዓለም አቀፍ ተቋማት ኃላፊዎችም ጋር መክረዋል፡፡የደቡብ ሱዳን ዕጣ ፈንታ ያሳስበናል ያሉት ወጣቶቹ በአሥር አደራጆች 70 ወጣቶችን በማካተት የጀመሩት የወጣቶች ፎረም፣ ከፖለቲካና ከብሔር ተኮር አመለካከቶች ራሱን በማግለል፣ ሁሉንም ደቡብ ሱዳናዊ ያማከለ የጋራ ስምምነት እንዲፈጠር የሚንቀሳቀስ አካል መሆኑን አስታውቀዋል፡፡ ‹‹የእስካሁኑ ይብቃ፡፡ ከእንግዲህ ዝም አንልም፡፡ የትኛውም የፖለቲካ ወገን ከአገራችን አይበልጥም፤›› የሚሉ መልዕክቶችን ያስተላለፉት ወጣቶቹ፣ በደቡብ ሱዳን የጦርነት ቁያ የውስጥና የውጭ ኃይሎችን ሚና ተችተዋል፡፡ትችት ከቀረበባቸው ተቋማት አንዱም ኢጋድ ሆኗል፡፡ ኢጋድ መንግሥትና ተቃዋሚ ወገኖችን ለማደራደር የተከተላቸው አካሄዶች ችግር እንደነበረባቸው በመግለጽ፣ ከእንግዲህ ቤት አፈራሽ መፍትሔ ያስፈልጋል በማለት በዚሁ አግባብም መላውን የደቡብ ሱዳን ወጣቶች በማስተባበር ጦርነቱን በማስቆም ዕርቅ የማውረድ ዓላማ እንዳላቸው አስታውቀዋል፡፡‹‹ደቡብ ሱዳንን ማዳን›› ወይም ‹‹ኪዩር ሳውዝ ሱዳን›› በሚል መርህ መንቀሳቀስ ከጀመሩት ወጣቶች መካከል፣ የደቡብ ሱዳን ሰብዓዊ መብቶች ኮሚሽነር፣ ጠበቃ እንዲሁም ተሟጋች የሆነው ቤኒ ጌዲዮን ማቦር ለጋዜጠኞች እንደተናገረው፣ አገሪቱ 830 ፐርሰንት የደረሰ የዋጋ ግሽበት ውስጥ ትገኛለች፡፡ከአገሪቱ ሕዝብ ግማሽ ያህሉ በጦርነት ጦስ ለስደት ሊዳረግ የሚችልበት ሥጋት መደቀኑን የጠቆመው ማቦር፣ ገበሬዎች ማምረት ባለመቻላቸው ማሳዎች ጦም ማደራቸውን፣ የምግብ ዋጋ በከፍተኛ ደረጃ ከማሻቀቡም በላይ የአገሪቱ ኢኮኖሚ ቁልቁል እየተንደረደረ፣ አገሪቱ ሙሉ በሙሉ ወደ መፈራረሱ መቃረቧን አስጠንቅቋል፡፡ ይህ እንዳይሆን የደቡብ ሱዳን ወጣቶች ስለአገራቸው ሰላምና መረጋጋት መምከር እንዲጀምሩ ጠይቋል፡፡ አብረውት አዲስ አበባ የከረሙ የወጣቶች ፎረም አባላትም የጦርነት በቃን ጥሪያቸውን አሰምተዋል፡፡በኬንያ፣ በኡጋንዳና በኢትዮጵያ ያካሄዷቸውን የምክክር መድረኮች ካጠናቀቁ በኋላ በጁባ ከተማ አገር አቀፍ ስብሰባ በመጥራት ለወመያየት እንዳቀዱ የገለጹት ወጣቶቹ፣ በስብሰባቸው ሁሉንም ወገን ያካተተ ጉባዔ እንደሚጠሩም አስታውቀዋል፡፡ ደቡብ ሱዳን ከምሥረታዋ ማግሥት ጀምሮ በምሥራቅ አፍሪካ ጎረቤቶቿ ከፍተኛ የኢኮኖሚና የንግድ ተፈላጊነት ነበራት፡፡ በተለይም ከኢትዮጵያ ድንበር በቅርብ ርቀት ላይ እንደምትገባ ስትጠበቅ የነበረችውና ራምሴ የሚል ስያሜ እንደሚሰጣት ሲነገርላት የነበረችው አዲሲቷ የደቡብ ሱዳን ዋና ከተማ፣ ለኢትዮጵያውያን ትልቅ ተስፋ የተጣለባት ነበረች፡፡ ከዚህም በተጨማሪ በአገሪቱ የተገኘው ነዳጅ ለኢትዮጵያ ሌላኛው የተስፋ ምንጭ ነበር፡፡ ከደቡብ ሱዳን ወደ ኢትዮጵያ ሊዘረጋ የሚችል የነዳጅ ማስተላለፊያ መስመር ዕቅድ መውጣት በጀመረበት ወቅት፣ አገሪቱ ማባሪያ ወዳልተገኘለት የእርስ በርስ ጦርነት መግባቷ በርካታ ውጥኖችን በነበር እንዲቀሩ አስገድዷል፡፡
| 5ፖለቲካ
|
https://www.ethiopianreporter.com/content/%E1%8B%A8%E1%8B%B0%E1%89%A1%E1%89%A5-%E1%88%B1%E1%8B%B3%E1%8A%95-%E1%8B%88%E1%8C%A3%E1%89%B6%E1%89%BD-%E1%89%A0%E1%8A%A0%E1%8C%88%E1%88%AB%E1%89%B8%E1%8B%8D-%E1%88%B0%E1%88%8B%E1%88%9D-%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B2%E1%88%B0%E1%8D%8D%E1%8A%95-%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%89%85%E1%88%B5%E1%89%83%E1%88%B4-%E1%8C%80%E1%88%98%E1%88%A9
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
2d45aab8e4409ca6c2e8b9e1c0231b5a
|
fd7e814ccffbb557d5c15df44e88311e
|
ካሣውያን
|
ካሣውያን (አካድኛ፦ ካሹ፣ ካሥኛ፦ ጋልዙ) በጥንት ከዛግሮስ ተራሮች (ኢራን) የመጣና ደቡብ መስጴጦምያን (ኢራቅን) የገዛ ብሔር ነበሩ።
ቋንቋቻው ካሥኛ የተጻፈ ቋንቋ እንደ ነበር አይመስልም፤ ስለርሱ ከስሞቻቸውና እጅግ ጥቂት ቃላት በስተቀር ዕውቀት የለንም። ከምናውቀው ትንሽ መጠን ግን ካሥኛ ከሌሎቹ ልሳናት ጋር ዝምድና እንደ ነበረው አይታስብም። የሴማዊ ቋንቋዎች ወይንም የሕንዳዊ-አውሮፓዊ ቋንቋዎች ዘመድ አይመስልም።
ከባቢሎን ውድቀት (1507 ዓክልበ.) በፊት
በድሮ የአካድ ንጉሥ በናራም-ሲን ዘመን በተቀረጸ ዘገባ ዘንድ (2045 ዓክልበ.ግ.)፣ ካሣውያን ከተሸነፉት ጉታውያን ተባባሪዎች መካከል ተዘረዘሩ። ከዚህ በኋላ ግን ለ400 ዓመት ያህል ካሣውያን አልተጠቀሱም።
ከዚያ ካሣውያን መጀመርያ የሚጠቀሱ በባቢሎን ንጉሥ ሳምሱ-ኢሉና ፱ኛው ዓመት ስም «ሳምሱ-ኢሉና የካሣውያን ሥራዊት ያሸነፈበት ዓመት» ወይም 1654 ዓክልበ. ሊታይ ይችላል። እንዲሁም ተከታዩ አቢ-ኤሹሕ ምናልባት 1621 ዓክልበ. ግድም ካሣውያንን እንዳሸነፈ ዘግቧል።
በጥንታዊ ነገሥታት ዝርዝሮች በኩል የካሣዋያን ነገሥታት በንጉሥ «ጋንዳሽ» ጀመሩ። እንዲሁም በኒፑር በተገኘ በአንዱ ተማሪ ጽሑፍ ዘንድ (700 ዓክልበ ግ.)፣ «ጋዳሽ» ከ«ባባላም» ጥፋት በኋላ «የአለም አራት ሩቦች፣ የሱመር፣ አካድና ባቢሎን ንጉሥ» ሆነ። ይህ ግን ከብዙ ዘመን በኋላ በመጻፉ እንደ ትክክል መረጃ አይቆጠረም። ብዙ መምህሮች አሁን እንደሚያስቡት፣ ከጋንዳሽ እስከ 2 አጉም ድረስ የተዘረዘሩት ነገሥታት ከባቢሎን ውድቀት በፊት በዛግሮስ ተራሮች የገዙት ነበሩ።
እነዚህም ቅድመኞቹ ካሣዊ ነገስታት ስሞች ከተለያዩ ጥንታዊ ዝርዝሮች ታውቀዋል። ዝምድናዎቹም ከአጉም-ካክሪሜ ጽላት ጽሑፍ ተገኝተዋል፦
ጋንዳሽ «26 ዓመት»
ታላቁ 1 አጉም «22 ዓመት»
1 ካሽቲሊያሹ «22 ዓመት» «የታላቁ አጉም ልጅ»
አቢ-ራታሽ «የካሽቲሊያሽ ልጅ»
2 ካሽቲሊያሹ ?
ኡዚጉሩማሽ «የአቢ-ራታሽ ልጅ ልጅ»
ሓርባ-<...>
<...>ኢፕ<...>
<...> (2 አጉም ካክሪሜ? «የኡሺጉሩማሽ ልጅ»)
ከዚህ በተረፈ ከአጉም ካክሪሜ በፊት ስለ ነበሩት ስሞች ሌላ መረጃ አልተገኘም። ጋንዳሽ የ«ባባላም» ወይም ባቢሎን ገዢ ሳይሆን ፣ ምናልባት ከሳምሱ-ኢሉማ ጋር በ1654 ዓክልበ. ገደማ የታገለው አለቃ ይሆናል የሚል አስተሳሰብ አሁን ዘመናዊ ነው፣ ማስረጃ ግን ገና አልተገኘም። እንደገና «ካሽቲሊያሽ» የተባለ ንጉሥ በኻና አገር (ተርቃ) ዝርዝር ላይ ስላለ (1621-1599 ዓክልበ.ግ.) ምናልባት ካሣውያን ለጊዜው በዚያ ኤፍራጥስ ወንዝ አገር ላይ መቀመጫ እንዳገኙ ታስቧል።
በአጉም-ካክሪሜ ጽሑፍ ማዕረጉ «የካሣውያንና የአካዳውያን ንጉሥ፣ የባቢሎኒያ ንጉሥ፣ ቱፕልያሽን (ኤሽኑናን) የሰፈረው፣ የአልማንና የፓዳን ንጉሥ፣ እና የጉታውያን ሞኞች ንጉሥ» ይሰጣል። ከባቢሎን ውድቀት ቀጥሎ መጀመርያው እዚያ የነገሠው ይታስባል። ሌሎች ወደ ስሜን የተዘረዘሩት ብሔሮች - ኤሽኑና፣ አልማን፣ ፓዳን፣ ጉታውያን - ከዚያ በፊት በካሣውያን ገዥነት ሥር እንደ ሆኑ ይቻላል። የ«አልማን»ና «ፓዳን» መታወቂያዎች እርግጠኛ አይደሉም፤ አንዳንድ መምህሮች የዛግሮስ ብሔሮች ይሆናሉ ሲሉ፣ ሆኖም የፓዳን-አራም አገር (ካራን አካባቢ) ያሳስባሉ። በዚያ ወቅት ያኽል ግን ቋንቋቸው ከሕንዳዊ-ኢራናዊ ቅርንጫፍ የነበራቸው የሚታኒ መሳፍንት ግዛታቸውን በሑራውያን ላይ ስለ መሠረቱ፣ ካሣውያን ለረጅም በስሜን መስጴጦምያ እንደ ነገሡ አይቻልም።
ከባቢሎን ውድቀት (1507 ዓክልበ.) በኋላ
በ1507 ዓክልበ. (ኡልትራ አጭር) የኬጥያውያን መንግሥት ንጉሥ 1 ሙርሲሊ ከሐቲ አገር (አናቶሊያ እስከ ባቢሎን ድረስ ዘምቶ የባቢሎኒያ አሞራዊ መንግሥት አስጨረሰና የባቢሎን ዋና ጣዖት የማርዱክን ሐውልት ዘርፎ ወደ ሐቱሳሽ ተመለሰ። ከዚህ ማጥፋት በኋላ በመዝገቦች ጉድለት «የጨለመ ዘመን» ሊባል ይችላል። ከላይ የተጠቀሰው «አጉም-ካክሪሜ ጽላት» እንዳለ ከጊዜ በኋላ ካሣዊው ንጉሥ አጉም ካክሪሜ የማርዱክን ሐውልት ከ«ኻና አገር» አስመለሰው። «የማርዱክ ትንቢት» የተባለው ድርሰት ደግሞ ሐውልቱ በሐቲ አገር የቆየው ዘመን 24 አመት ነበር ሲል፣ ይህ ግን ከ1000 አመታት ያህል በኋላ በመጻፉ አጠያያቂ ይባላል።
የአጉም ልጅ ቡርና-ቡርያሽ 1480 ዓክልበ. ግድም ከአሦር ንጉሥ 3 ፑዙር-አሹር ጋር የደንበር ውል ተዋወለ። ከባቢሎን ደቡብ በድሮው ሱመር የተገኘው ግዛት «የባሕር ምድር» እንዲሁም ለካሣውያንና ለቡርና-ቡርያሽ ልጅ ኡላም-ቡርያሽ በ1463 ዓክልበ. ያህል ወደቀ። ከዚህም ዘመን ጀምሮ አሦር በስሜንና ካሣዊ ባቢሎን በደቡብ የመስጴጦምያ ዋና ኃያላት ሆኑ።
የመስጴጦምያ ታሪክ
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/yosefw/amharic-wikipedia
|
b4adf3d3f6afe8c854770fd140f34125
|
3ae8c99534085d56097867e988c2d08f
|
የበጎ አድራጎትና ሲቪክ ማኅበራት ዐዋጅ -በኢትዮጵያ
|
የበጎ አድራጎትና ሲቪክ ማኅበራት ዐዋጅ ለሥራቸው እንቅፋት ሆኖ መቆየቱን የገለፁ የሰብዓዊ መብት ድርጅቶች ተወካዮች ዐዋJune ለማሻሻል በተያዘው ጥረት ላይ ተስፋቸውን ጥለዋል።በሀገሪቱ እየታዩ ያሉ ለውጦችም ሥራቸውን የሚያግዙ መሆናቸውን ተናግረዋል። በሰብዓዊ መብት ላይ የሚሰሩ አምስት ድርጅቶች “የኢትዮጵያ የመብት ድርጅቶች ኅብረት” የተሰኘውን የጋራ ስብስብ ይፋ አድርገዋል።።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://amharic.voanews.com//a/ethiopian-human-rights-8-20-2018/4536312.html
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
12f16e7d3c2def990fe860e2e72ee4d4
|
515bd39d1d712a0028e59b5e715d9367
|
የዘመናችን ከዋክብት ገፅ | ቆይታ ከሱሌይማን ሀሚድ ጋር
|
በኢትዮጵያ ወጣቶች ስፖርት አካዳሚ ተገኝቶ ራሱን በአዳማ ከተማ ያጎለበተው ሱሌይማን ሀሚድ በዘመናችን ከዋክብት ገፅ ከሶከር ኢትዮጵያ ጋር ያደረገውን ቆይታ ይዘንላችሁ ቀርበናል።የዛሬው እንግዳችን ሱሌይማን በቤልሻል ጉምዝ ክልል አሶሳ ከተማ ነው ተወልዶ ያደገው። እንደ አብዛኞቹ የሃገራችን ታዳጊዎችም በሰፈሩ በሚገኙ የመጫወቻ ሜዳዎች ላይ ከትምህረት ቤት መልስ ያለውን ጊዜ በማሳለፍ ከእግርኳስ ጋር ያለውን ቁርኝት ገና በአፍላ እድሜው ጀምሯል። በተለይ ደግሞ መኖሪያ ቤቱ አካባቢ የሚገኘው ሜዳ ላይ ጊዜውን ሲያሳልፍ የሚያያቸውን ታላላቆቹን የአካባቢው ተጫዋቾች በማድነቅ ወደ እግርኳሱ ተስቧል። እነ ሳልሃዲን ሰዒድን እያየ ያደገው የዛሬው ምርጥ ተጫዋች በጊዜው ማቲዎስ በፍቃዱ በሚያሠለጥነው የሰፈሩ ፕሮጀክ በመታቀፍ ወደ ታላቅነት የሚያደርገውን ጉዞ ጀምሯል። በዚህ የፕሮጀክት ቡድን ታቅፎ እያሰራ እያለም 2005 ላይ ሻሸመኔ ላይ በተደረገ ከ17 ዓመት በታች የክልል ሻምፒዮና ውድድር ላይ የሚሳተፍበትን እድል አግኝቶ ወደ ሻሸመኔ አቀና። በውድድሩ ላይም ድንቅ ብቃቱን በማሳየት በኢትዮጵያ ወጣቶች እና ስፖርት አካዳሚ የምልመላ ዕይታ ውስጥ በመግባት ይመልጥ ራሱን በሚያበቃበት አካዳሚ ገባ። ተጫዋቹ 2006 ላይ ወደ አዲስ አበባ በመምጣት አካዳሚውን ከተቀላቀለ በኋላ ለሦስት ዓመታት በውስጡ ቆይቶ 2009 ላይ ለመጀመሪያ ጊዜ በፕሪምየር ሊግ ደረጃ የሚጫወትበትን አጋጣሚ በማግኘት ወደ አዳማ ከተማ አቀና። ለአዳማ ከተማም እስከ 2012 ለአራት ዓመታት ጥሩ ግልጋሎትን በመስጠት የእግርኳስ ህይወቱን ቀጥሏል።የኢትዮጵያ ከ17 ዓመት በታች ብሔራዊ ቡድንን እንዲያገለግል 2006 ላይ በአሠልጣኝ ዩሐንስ ሳህሌ (ኢንስትራክተር) ለመጀመሪያ ጊዜ የተመረጠው ተጫዋቹ በወቅቱ በነበረ የፓስፖርት ችግር በጨዋታዎች ላይ መሳተፍ ሳይችል ቀርቷል። ከዛ ጊዜ ጀምሮም እስከ ዘንድሮ ድረስ ሀገሩን እንዲያገለግል ጥሪ ሳይቀርብለት ለመጀመሪያ ጊዜ በአዲሱ የብሔራዊ ቡድኑ አሠልጣኝ ውበቱ አባተ ተመርጦ በአሁኑ ሰዓት ብሔራዊ ቡድኑ ስብስብ ውስጥ ይገኛል።በፊት በፊት እርሱ እምብዛም ተጫዋቾች በማይፈሩበት ቤልሻል ጉምዝ ክልል ተወልዶ በአሁኑ ሰዓት የዘመናችን ከዋከብት ከሚባሉት ተጫዋቾች መካከል አንዱ የሆነው ሱሌይማን ሀሚድ አጫጭር ጥያቄዎችን አቅርበንለት ተከታዩን ምላሽ ሰጥቶናል።እኔ ታዳጊ እያለሁ በትልቅ ደረጃ ሲጫወቱ የነበሩት እነ ሳልሃዲን ሰዒድን እያደነቁ ነበር ያደኩት። አንድ ሰፈርም ስለነበርን እመለከታቸው ነበር። በተለይ ለእረፍት ወደ ሃገራቸው ሲመለሱም በቅርበት እከታተላቸው ነበር። በኢትዮጵያ እግርኳስም ትልቅ ነገር የሰራ ስለሆነ አርዓያዬ ሳልሃዲን ሰዒድ ነው።በነገራችን ላይ በርካታ ሰዎች ስሜን ሱሌይማን ሰሚድ እያሉ ነው የሚጠሩኝ። ነገር ግን የእኔ ትክክለኛው መጠርያዬ ሱሌይማን ሐሚድ ሱሌይማን ነው ፤ አባቴ ነብሱን ይማረውና በጣም ይወደኝ ስለነበር በአያቴ ስም እንደጠራ በመፈለጉ ሱሌይማን ሐሚድ ሱሌይማን እንድባል አደረገ።ኮቪድ-19 ከመጣ በኋላ በጣም አስቸጋሪ ጊዜያት ነበሩ። በተለይ ስፖርተኛ ያለመደው አኗኗርን ነበር ሲከተል የነበረው። ምንም ይሁን ግን እኔ የክልል ልጅ እንደመሆኔ እረፍቱን ተጠቅሜ ወደ ሀገሬ ተጉዤ ነበር። እዛም በውድድር ምክንያት በደንብ ያላገኘሁዋቸውን ቤተሰቦቼን በሰፊው አግኝቻለው። በአጠቃላይ በነበረው ሰፊ ጊዜ ጥሩ ጊዜን ከቤተሰቤ ጋር አሳልፌያለው።የእኔ ምርጡ ዓመት በአንፃራዊነት 2010 ላይ የነበረኝ ብቃት እና አቋም ነው። ቡድኔ አዳማም በዓመቱ ምርጥ ጉዞ እያደረገ ነበር። እስከ መጨረሻዎቹ ጨዋታዎችም ለዋንጫ ስንፎካከር ነበር። እርግጥ በመሐል ብድናችን ላይ ችግሮች ነበሩ። በዛም ዋንጫውን ሳናገኝ ቀርተናል። ግን እኔ በግሌ ጥሩ ጊዜን አሳልፌያለሁ። በተጨማሪም ዓምና በኮቪድ-19 ምክንያት ሊጉ እስኪቋረጥ የነበረኝ ብቃት ጥሩ ነበር።ጠንካራ ጎኔን ብዙም ባልናገር ደስ ይለኛል። ሌሎች ሰዎች ቢመሰክሩ አሪፍ ነው። ግን ማንኛውንም ሰው አከብራለሁ። በዋናነት ከሰው ጋር ቶሎ የመግባባት ደካማ ጎን አለብኝ። ይህ ዋነኛ ደካማ ጎኔ ነው።አባቴ ነጋዴ ነበር። ይህንን ተከትሎ ወደ ንግዱ ዓለም የምገባ ይመስለኛል። በተለይ ከእርሱ ጋር ጊዜ አሳልፍ ስለነበር የተዋጣለት ነጋዴ እሆን ነበር።በአሁኑ ሰዓት በሀገራችን የሚገኘው የመሐል ተከላካይ አስቻለው ታመነ ነው። ብዙ ተጫዋቾችም ከእርሱ ጋር መጣመር ይፈልጋሉ። እኔም ከእርሱ ጋር መጫወት በጣም እፈልግ ነበር። እንደ አጋጣሚ ሆኖ ከአስቻለው ጋር አሁን በብሔራዊ ቡድን ተገናኝተን ተጫወትን።እስካሁን የገጠመኝ የለም።በአሁኑ ሰአት አስቻለው ታመነ በጣም ድንቅ ብቃት ላይ ነው ፤ ስለዚህ ያለጥርጥር እሱ ነው የምመርጠው።በታዳጊነት አሶሳ እያለሁ ያሰለጠነኝ ማቲዎስ በፍቃዱ እንዲሁም በአዳማ ከተማ ያሰለጠኑኝ አሸናፊ በቀለ ፣ አስቻለው ሃይለሚካኤል ፣ ተገኔ ነጋሽ ፣ ደጉ ዱባሞ የተሻለ ተጫዋች እንድሆን የበኩላቸውን አስተዋጽኦ አድርገዋል። በአጠቃላይ ግን በሀገሪቱ ውስጥ ካሉት አሰልጣኞች ከሆነ ጥያቄው አሸናፊ በቀለ እና ውበቱ አባተ እመርጣለው።በተሰረዘው የውድድር አመት አዳማ እያለሁ ቡድናችን ውጤት ባጣበንበት ወቅት በሜዳችን ከኢትዮጵያ ቡናን አስተናግደን 3-0 ባሸነፍንበት ጨዋታ ላይ ግብ አስቆጥሬ ቡናን ያሸነፍንበት ጨዋታ መቼም የምረሳው አይደለም።ጅማ አባጅፋር ዋንጫ ባነሳበት የ2010 የውድድር ዘመን ሊጉ አምስት ጨዋታዎች እስኪቀሩት ድረስ ሊጉን እየመራን ነበር ፤ በጥቃቅን ስህተቶች የሊጉን ዋንጫ ያጣንበት ያ የውድድር ዘመን በጣም የሚቆጨኝ አጋጣሚ ነበር።የሚገርምህ ከፕሮጀክት ጀምሮ እስከ አካዳሚ ድረስ ስጫወት በአጥቂ ቦታ ላይ ነበር ስጫወት የነበረው። አዳማም ስፈርም በአጥቂነት ነበር። ግን በጊዜው አዳማ ቤት ታፈሰን ጨምሮ ሌሎች በርካታ አጥቂዎች ነበሩ። በአንድ አጋጣሚ በሜዳችም ስንጫወት የመስመር ተከላካያችን በቀይ ካርድ ከሜዳ ይወጣብናል። ያንን ጨዋታ በሌላ የመስመር ተከላካይ አገባደን ወደ ዲቻ ተጉዘን ልንጫወት ስንል ግን ይህ ተከላካያችን ጉዳት አስተናገደ። ከዛም አሠልጣኝ ተገኔ ነጋሽ በድፍረት ትችላለህ ብሎኝ ቦታውን እንድሸፍን አደረገኝ። እኔም ቦታውን በአግባቡ በመሸፈን አሠልጣኞቼን አስደነቁ። በቀይ የወጣውም ሆነ የተጎዳው ተጫዋች ሲመለሱም እኔ በቦታው ምርጥ ስለነበርኩ እንድቀጥል ተደረገ። አንዳንዴም የመሐል ተከላካዮች ሲጎዱ ወደ መሐል እየገባው እጫወታለሁ። ግን በመስመር ተከላካይነት ቦታ መጫወት የጀመርኩት በዚህ አጋጣሚ ነው። አሁን ላይም በዚህ ቦታ ተመችቶኝ ነው እየተጫወትኩ ያለሁት።ገና እግርኳስን በከፍተኛ ደረጃ መጫወት ከጀመርኩ ጥቂት አመት እንደማስቆጠሬ ወደፊት የሚፈጠረውን አሁን ላይ ሆኜ መገመት ባልችልም እንደ አባቴ ነጋዴ የምሆን ይመስለኛል።አብዛኛው ሰው ሱሌ ነው የሚለኝ ከዛ ውጭ አዳማ ቤት ሁለት ሱሌይማኖች ስለነበረን ሁለታችንን ለመለየት እኔን ትንሹ ሲሌይማ እየተባልኩ እጠራ ነበር።ከእግርኳስ ውጭ ብዙም ህይወት የለኝም ፤ እምነቴ ላይ ግን በጣም ትኩረት አደርጋለሁ።ፈጣሪ ይመስገን ትዳር በቅርቡ ይዣለሁ ፤ ከውዷ ባለቤቴ ጋር በአሶሳ እየኖርን እንገኛለን።የሚገርምህ ነገር የአንድ ሰፈር ልጆች ነን ፤ ቤታቸው የእህቷ ሰርግ ነበር ፤ እኔም ለእረፍት አሶሳ ባቀናሁበት ወቅት እነሱ ቤት የተዘጋጀውን ሰርግ ለመታደም በሄድኩበት ወቅት ነበር ከእርሱዋ ጋር የተዋወቅነው። ፈጣሪ ይመስገን አሁን የራሳችንን ሰርግ ሰርገን ለዚህ በቅተናል።
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/61233
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
36e85cedbbbb11e1b3f891250702514a
|
42875566a995de77e8b41645021f0786
|
የግመል ቤተ-መጽሃፍት፤ከትምህርት ለራቁ ህጻናት አማራጭ መላ
|
የዓለም ጭንቀት የሆነው የኮቪድ 19 ወረርሽኝ በሚሊየኖች የሚቆጠሩ ኢትዮጵያዊያን ህጻናት ከትምህርት ቤቶች እንዲርቁ ምክንያት ሆኗል።ተማሪዎች በትምህርት ቤቶች ቅጽር ግቢ ውስጥ ብቻ ያገኟቸው የነበሩ ልዩ ልዩ መጽሃፍትን እና መሰል ቁሳቁሶችን እንዳያገኙ በመገደብ በለጋ ዕድሜያቸው ሊያካብቱት የሚገባውን ዕውቀት እየሸረሸረ እንደሆነም ይታመናል።በተለይ ደግሞ ከመሐል ሀገር ርቀው ፣ የአርብቶ አደሩ ማህበረሰብ በሚኖርባቸው ስፍራዎች የሚገኙ ህጻናት ንባብ አጋዥ ቁሳቁሶችን ማግኘት በእጅጉ ይከብዳቸዋል።ለመሰል ችግሮች መፍትሄ ይሆን ዘንድ የህጻናት አድን ድርጅት «የግመል ቤተ-መጽሃፍት» የተሰኘውን መርሐ-ግብር በአማራጭነት አቀርቧል።ይህ መርሐ-ግብር ለአለፉት 10 ዓመታት በስራ ላይ እንደቆየ የሚናገሩት የህጻናት አድን ድርጅት የተግባቦት ኃላፊ እና ቃል አቀባይ ህይወት እምሻው የኮቪድ 19 ወረርሽኝ በደቀነው አዲስ ፈተና ውስጥም መርሐ-ግብሩ ህጻናት የሚገኙባቸው ሰፈሮች ድረስ መዝለቅ መጽሃፍትን እያቀረበ እንደሚገኝ ለአሜሪካ ድምጽ ተናግረዋል።በግመል ጀርባ ላይ ተጭነው በርካታ የአርብቶ አደር መንደሮችን ያካለሉት አነስተኛ ቤተ-መጻህፍት ከ20ሺ በላይ ለሆኑ ህጻናት አገልግሎት እየሰጡ እንደሚገኝ ቃል አቀባይዋ ተናግረዋል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://amharic.voanews.com//a/5446196.html
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
4b7593a2fdab5bcb0dd3aba7b52a30e6
|
dcedbbb9c9f3b8c4a19aed9b52e25c8f
|
ማኅበሩ የመንገድ ላይ ልመናን ለማስቀረት ከባንኮች ጋር መሥራት ጀምሯል
|
የኩላሊት ህመምተኞች በጎ አድራጎት ማኅበር ለኩላሊት እጥበት ገንዘብ እየተቸገሩ ያሉ ወገኖችን ለማገዝና የመንገድ ላይ ልመናን ለማስቀረት ከባንኮች ጋር መሥራት መጀመሩን አስታወቀ።የማኅበሩ ዋና ሥራ አስኪያጅ አቶ ሰለሞን አሰፋ እንደገለጹት፤ የመንገድ ላይ ልመናን ለማስቆምና ህሙማኑን በቋሚነት ለመርዳት ከባንኮች ጋር አብሮ ለመሥራት አዲስ ፕሮጀክት ተጀምሯል። ለዚህም በአገራችን ባሉ አሥራ ሰባት ባንኮች በየአንዳንዳቸው የድጋፍ ገቢ ማስቀመጫ የሂሳብ ሳጥን ተከፍቷል። ይህንንም ባንኮቹ ለየቅርንጫፎቻቸው አስታውቀዋል። ከዚህም በተጓዳኝ ሠራተኞቻቸው በየወሩ ሃያ ብር ከደመወዛቸው እየቀነሱ እንዲያዋጡ ማኅበሩ የጠየቀ ሲሆን፤ ይህም ከተሳካ በድምሩ በባንኮች ካሉ አንድ መቶ ሺህ ሠራተኞች በወሩ መጨረሻ ሁለት ሚሊዮን ብር ይሰበሰባል። የሚሰበሰበውም ገንዘብ ከሌሎች ተቋማት ከሚገኙ ድጋፎች ውጪ ብቻውን የተቸገሩና በጎዳና ላይ የሚለምኑ መቶ ሰዎችን ወርሃዊ የኩላሊት እጥበት ወጪ ሙሉ ለሙሉ ይሸፍናል።አቶ ሰለሞን እንደተናገሩት፤ በመኪና ላይ በየጎዳናው የሚደረገው ልመና በአንድ ጎን በአካባቢው ያለውንና የሚንቀሳቀሰው ሰው ላይ የስነልቦና ጫና የሚያሳድር ነው። አልፎም ህሙማኑ በዚያን ዓይነት ልመና አንድ ሰው ከሚሰጣቸው አንድ ብር ላይ ከወጪ ተርፎ የሚደርሳቸው ሰላሳ ሳንቲም ብቻ ነው። ይህም ደግሞ በቋሚነት ሊደግፋቸው የሚችል አልሆነም።ማኅበሩ «ከራስ ቀንሶ ለራስ ማዋጣት» በሚልም እንቅስቃሴ እያደረገ መሆኑን የገለጹት አቶ ሰለሞን፤ በዚህም ሰዎች በየባንኮቹ በተከፈቱ የሂሳብ ቁጥሮች ከአስር ብር ጀምሮ ያላቸውን እያዋጡ ነው። እነዚህን ገቢዎች በማሰባሰብም በማኅበሩ ተመዝግበው ካሉ 676 ህሙማን መካከል 413 የሚሆኑትን ማገዝ እንደተቻለ ነው የገለጹት።«እቅዳችንን ካሳካን ሁሉንም ማገዝ እንች ላለን።» ያሉት አቶ ሰለሞን፤ ከባንኮች በተጨማሪ አርባ ለሚደርሱ ተቋማት ተመሳሳይ የድጋፍ ጥሪ ለማድረግና ገቢዎችን በቋሚነት ለማሰባሰብ ደብዳቤዎች እየተላኩ መሆኑንም አስታውሰዋል። የማኅበሩ ሥራ አስኪያጅ አያይዘውም፤ ህሙ ማን ለኩላሊት እጥበት ወደ ህክምና ማዕከላት የሚመላለሱበት የትራንስፖርት አገልግሎት በቅናሽ እንዲሆንላቸውም ከታክሲ ባለቤቶች ጋር እየተነጋገሩ ነው። ይህም ከመደበኛው ሂሳብ ውጪ በኪሎ ሜትር ዝቅ ያለ ዋጋ እንዲከፍሉ ለማድረግና ወጪያቸውን በተወሰነ መንገድ ለመቀነስ የሚያስችል እንደሆነ ጠቁመዋል።የኩላሊት ህመምተኞች በጎ አድራጎት ማኅበር ከባንኮች ጋር ያለውን የጋራ ሥራ ለማንቀሳቀስ ያስችለው ዘንድ፤ ባሳለፍነው ሐሙስ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክን ጨምሮ ከአስራ ሦስት ባንኮች ለተውጣጡ የባንክ ኃላፊዎች በቶም የኩላሊት እጥበት ማዕከል ጉብኝትና ገለጻ አድርጓል።አዲስ
ዘመን ሚያዝ 13/2011
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.press.et/Ama/?p=9316
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
e6aacb9ef420bbc7f84bac1d52d13302
|
d821e7368de082418ce3710d9dbba383
|
ሾፌር አልባ መኪኖች በእንግሊዝ አገልግሎት ላይ ሊውሉ ነው
|
የእንግሊዝ መንግስት ያለ አሽከርካሪ በራሳቸው የሚንቀሳቀሱ መኪኖች ከመጪው ጥር ወር ጀምሮ በአገሪቱ መደበኛ መንገዶች አገልግሎት ላይ እንዲውሉ መፍቀዱን ቢቢሲ ዘገበ፡፡ የተሻሻለ ቴክኖሎጂ ውጤት የሆኑት እነዚህ መኪኖች፣ ተሽከርካሪዎች በሚበዙባቸው መንገዶች ላይ ያለ አሽከርካሪ ራሳቸውን ችለው መጓዝ፣ ፍጥነታቸውን መመጠን፣ አመቺ አቅጣጫዎችን መምረጥና መሰል ስራዎችን መከወን የሚችሉ ናቸው ተብሏል፡፡ የሌሎችን ተሽከርካሪዎች ሁኔታ ግምት ውስጥ ባስገባና ለአደጋ በማያጋልጥ መልኩ ራሳቸውን ችለው እንደሚንቀሳቀሱ የተነገረላቸው እነዚህ መኪኖች፣ በእያንዳንዷ ሰከንድ እንቅስቃሴያቸው አቅጣጫ ጠቋሚ ቴክኖሎጂዎችንና የሳተላይት ካርታዎችን እንደሚጠቀሙ ተገልጿል፡፡ሾፌር አልባዎቹ መኪኖች አጠቃላይ እንቅስቃሴያቸውን የሚቆጣጠር ኮምፒውተርና በሁሉም አቅጣጫ ያለውን ሁኔታ በማሳየት አካሄዳቸውን በተገቢው መንገድ እንዲያስተካክሉ የሚያግዟቸው ካሜራዎች የተገጠሙላቸው ናቸው። መኪኖቹ አገልግሎት ላይ ከመዋላቸው በፊት ባሉት ጊዜያት የሚመለከታቸው የአገሪቱ የትራንስፖርት ተቋማት በዘርፉ ይሰራባቸው የነበሩ የመንገድ ደህንነትና የተሽከርካሪ አጠቃቀም ህጎችን እነዚህን አዳዲስ ሾፌር አልባ መኪኖች ግምት ውስጥ ባስገባ መልኩ እንዲያሻሽሉ ተጠቁሟል፡፡ የአገሪቱን ኢኮኖሚና ማህበረሰብ ወደ አዲስ ምዕራፍ የማሸጋገር ዕድል ይፈጥራል የተባለው ይህ ቴክኖሎጂ ጥቅም ላይ የሚውልበትን መንገድ በተመለከተ፣ የአገሪቱ የትራንስፖርት ዘርፍ መሃንዲሶችና የኦክስፎርድ ዩኒቨርሲቲ የተሳተፉበት ጥናት ሲደረግ መቆየቱንም ዘገባው አስታውሷል፡፡እንግሊዝ ለመሰል መኪኖች ፍቃድ ብትሰጥም፣ ሌሎች አገራት ግን ጉዳዩ ስጋት ውስጥ ስለከተታቸው የሙከራ ስራ ከመስራት ባለፈ መኪኖቹ በመደበኛነት አገልግሎት ላይ እንዲውሉ አለመፍቀዳቸው ተገልጧል፡፡ ቶዮታ፣ ቢኤምደብሊው፣ መርሴድስ ቤንዝ፣ ኒሳንና ጄነራል ሞተርስን የመሳሰሉ የዓለማችን ታዋቂ የመኪና አምራች ኩባንያዎች የየራሳቸውን ሾፌር አልባ መኪኖች ዲዛይን በማድረግ ለዕይታ ማብቃት ከጀመሩ አመታት መቆጠራቸውን የጠቀሰው ዘገባው፣ ይሄም ሆኖ ግን አሜሪካን ጨምሮ የተለያዩ አገር መንግስታት ከደህንነት ስጋት ጋር በተያያዘ መኪኖቹ በብዛት ተመርተው በስራ ላይ እንዳይውሉ መከልከላቸውን አስታውሷል፡፡
| 4ዓለም አቀፍ ዜና
|
https://www.addisadmassnews.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=14636:%E1%88%BE%E1%8D%8C%E1%88%AD-%E1%8A%A0%E1%88%8D%E1%89%A3-%E1%88%98%E1%8A%AA%E1%8A%96%E1%89%BD-%E1%89%A0%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%8A%E1%8B%9D-%E1%8A%A0%E1%8C%88%E1%88%8D%E1%8C%8D%E1%88%8E%E1%89%B5-%E1%88%8B%E1%8B%AD-%E1%88%8A%E1%8B%8D%E1%88%89-%E1%8A%90%E1%8B%8D&Itemid=212
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
681e7c7f542711cc9e36d3329610ad2a
|
f98e890df468fbf0210e8f18dbb5a020
|
የዲጂታል ቴክኖሎጂ መሰረተ ልማት ተመርቆ አገልግሎት መስጠት ጀመረ
|
በ250 ሚሊዮን ብር ወጪ የተገነባው የዲጂታል ቴክኖሎጂ መሰረተ ልማት ተመርቆ አገልግሎት መስጠት ጀመረ።በምረቃ ሥነሥርዓቱ ላይ ለህብረተሰቡ የሚሰጠውን አገልግሎት ለማሻሻልና የተጀመረውን የብልጽግና ጉዞ እውን ለማድረግ የዲጂታል ቴክኖሎጂ መሰረተ ልማቶችን ማስፋፋት እንደሚገባ ምክትል ከንቲባ ወ/ሮ አዳነች አቤቤ ገልፀዋል።ምክትል ከንቲባ ወ/ሮ አዳነች አቤቤ እንደገለፁት የምንገኝበት ወቅት አለም በቴክኖሎጂ አንድ የሆነበት በመሆኑ በከተማችንም ደህንነቱና ጥራቱ የተጠበቀ ቴክኖሎጂን በማበልጸግ መተግበር ያስፈልጋል ብለዋል።የአገልግሎት መስጫ ዲጂታል ቴክኖሎጂ መሰረተ ልማቶች ተግባራዊ መሆን አገልግሎት ፈላጊውን አካል የጊዜ፣ የጉልበትና እንግልት እንደሚቀንስ ጠቅሰው ብልሹ አሰራሮችን ለመከታተል ፋይዳው የጎላ መሆኑንም ገልጸዋል፡፡የህብረተሰቡን አገልግሎት አሰጣጥ በማሻሻል የተጀመረውን የብልጽግና ጉዞ እውን ለማድረግ ዛሬ የተተገበሩ መሰል የዲጂታል የቴክኖሎጂ መሰረተ ልማቶችን በብዛት ማስፋፋት እንደሚገባ ወ/ሮ አዳነች አቤቤ ገልጸዋል።የኢኖቬሽን እና ቴክኖሎጂ ሚንስትር ዴኤታ ዶክተር አህመዲን አህመድ በበኩላቸው፣ በአዲስ አበባ ከተማ የተጀመረው የዲጂታል መሠረተ ልማት ዝርጋታ አበረታች በመሆኑን ተጠናክሮ ሊቀጥል ይገባል ብለዋል።በቂርቆስ ክፍለ ከተማ ቀልጣፋ አገልግሎት መስጠት የሚያስችሉ የወረፋ ማስጠበቂያ ሲስተም፣ ከተማ አቀፍ የሜይል ሲስተምና ሌሎች መሰል የቴክኖሎጂ መሰረተ ልማቶችንም ስራ አስጀምረዋል።በአዲስ አበባ ከተማ የሳይንስና ቴክኖሎጂ ኤጀንሲ አማካኝነት በ250 ሚሊዮን ብር ወጪ በተለያዩ ክፍለ ከተሞች የህብረተሰቡን አገልግሎት አሰጣጥ የማሻሻል የሚያስችሉ የኢ-ሰርቪስ መሰረተ ልማት ዝርታዎችን በማጠናቀቅ ለአገልግሎት መብቃታቸውን ከበአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ፕሬስ ሴክሬታሪያት የተገኘው መረጃ ያመለክታል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://waltainfo.com/am/%e1%8b%a8%e1%8b%b2%e1%8c%82%e1%89%b3%e1%88%8d-%e1%89%b4%e1%8a%ad%e1%8a%96%e1%88%8e%e1%8c%82-%e1%88%98%e1%88%b0%e1%88%a8%e1%89%b0-%e1%88%8d%e1%88%9b%e1%89%b5-%e1%89%b0%e1%88%98%e1%88%ad%e1%89%86/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
ccea1d02917eacb6dddd7c74c9cf2e18
|
93c7016ca62feed44cada43f7a93663d
|
አምለሰት ሃይሌ እባላለው። ወደዚህ ሃገር ማለትም ኩዌት የመጣሁት በአጋጣሚ ነው። በጊዜው ልጅ ስለነበርኩ ስለ ስደት እንኳን የማውቀው ነገር አልነበረም።
|
ካለሁበት 35፡ አቧራ እንደ ዝናብ ሲዘንብ አይቼ ስለማላውቅ ሁሌም ያስገርመኛል\nበአንድ አጋጣሚ ከአስተማሪዬ ጋር መስማማት ስላልቻልኩኝ ለሳምንታት ትምህርት ቤት ሳልሄድ ቀረሁኝ።
በዚህ ጊዜ ለእረፍት ከኩዌት የመጣች አንዲት ልጅ አግኝቼ በቃ ወደ ኩዌት መሄድ እፈልጋለው ስላት ልጅ መሆኔን ተመልክታ አልተቀበለችኝም ነበር። እኔ ግን የሷን ምክር ከምንም ሳልቆጥር ልቤ የፈቀደውን ለማድረግ ወሰንኩኝ።
ኩዌትን ከኢትዮጵያ የተለየ የሚያደርጋት ሃብቷ ነው። እዚህ ያሉ ሰዎች ሲበዛ ሃብታሞች ናቸው። ኢትዮጵያ ግን የተፈጥሮ ሃብት ብቻ ነው ያላት።
እዚህ ሃገር ከሚያስገርመኝ ነገር አቧራው ነው። እንደ ዝናብ ነው የሚወርደው። ከኢትዮጵያ በጣም ይለያል። እኔ አቧራ እንደ ዝናብ ሲዘንብ አይቼ ስለማላውቅ ሁሌም ያስገርመኛል።
እዚህ ሃገር ስኖር ሁሌ የምናፍቀው ዓመት በዓልን ነው። ዓመት በዓል በደረስ ጊዜ ሁላችንም ተሰባስበን ነው የምናከብረው። ምክንያቱም ወደ ኋላ ወስዶ ያሳለፍነውን ማህበራዊ ህይወት፤ ልጅነታችን እና ኑሯችንን ስለሚያስታውሰን ነው።
ለእኔ በጣም ትልቅ ነገር ስለሆነ እንዲያመልጠኝ አልፈልግም።
እዚህ ሃገር በጣም የማዘወትረው ከእንጉዳይ እና ጥራጥሬ የሚሰራ ምግብ ነው። ከመጠጥ ደግሞ ከፍራፍሬ እና ቅጠላ ቅጠል የሚሰራ ጭማቂ እወዳለሁ።
ከምኖርበት ከተማ የምወደው ባህሩን ነው። በመስኮት ወደ ውጪ ስመለከትም ይህን ባህር፣ መኪኖቹን እና ህንጻዎቹን ማየት ደስ ይለኛል። ለከተማዋ ልዩ ሞግስ ያጎናጽፏታል።
እንደ ትልቅ ነገር ልጠቅሰው የምችለው ችግር እስካሁን ባያጋጥመኝም፤ መጀመሪያ አካባቢ የሃገሩን ቋንቋ አለማወቄ ትልቅ እክል ሆኖብኝ ነበር።
አንድ አጋጣሚ ኖሮ ወደ ሃገሬ ብመለስ የምወዳት እና ሁሌም የምትናፍቀኝ ከተማ መቀሌ ሄጄ ማረፍ እፈልጋለው።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
b9f5ddd0dca6f43874ccdb7cdc300fd1
|
fd09d098b7a6a754b0b997db1a4b0475
|
በሕንድ የቤት ውስጥ ሥራ አታካች ነው። ጽዳት፣ ልብስ ማጠብ፣ ማብሰል ወዘተ. . .
|
ሕንድ፡ “ጠቅላይ ሚንስትራችን እባክዎን ወንዶች ቤት ውስጥ ሥራ እንዲያግዙን ንገሩልን”\nፊርማ የማሰባሰብ ሂደቱን የምትመራው ሱምባራ ጎሽ
አብዛኞቹ መካከለኛ ገቢ ያላቸው ቤተሰቦች የቤት ሠራተኛ ይቀጥራሉ። አሁን ግን በአገሪቱ የኮቪድ-19 ስርጭትን ለመግታት የእንቅስቃሴ ገደብ ስለተጣለ ሠራተኞች ከቤታቸው ስለማይወጡ፤ ሴት የቤተሰብ አባላት የቤት ውስጥ ሥራ ጫናን ብቻቸውን ለመሸከም ተገደዋል።
ይህን በመቃወም ሴቶች ፊርማ እያሰባሰቡ ነው። የሕንዱ ጠቅላይ ሚንስትር ናሬንድራ ሞዲ በጉዳዩ ጣልቃ እንዲገቡም ተጠይቋል።
ንቅናቄው እየተካሄደ ያለው ቼንጅ [ለውጥ] በተባለ ድረ ገጽ ነው። መጥረጊያ ላይ ‘ሴቶች ብቻ የሚገለገሉበት ነው እንዴ?’ የሚል ጥያቄ ተጽፎ በድረ ገጹ ይታያል።
ወንዶች ለምን ልብስ አያጥቡም? ለምን አያበስሉም? ለምን ኃላፊነታቸውን አይወጡም? የሴቶቹ ጥያቄ ነው።
ፊርማ የማሰባሰብ ሂደቱን የምትመራው ሱምባራ ጎሽ ትባላለች። ቤት ሆና የቢሮ ሥራ ከመሥራቷ ጎን ለጎን ታበስላለች፣ ታጸዳለች፣ ልበስ ታጥባለች።
“ጠቅላይ ሚንስትሩ ሁሉም ሕንዳዊያን ወንዶች በቤት ውስጥ ሥራ የድርሻቸውን እንዲወጡ እንዲያሳስቡልን እንፈልጋለን” ትላለች።
እስካሁን 70,000 ሰዎች ፊርማቸውን አኑረዋል።
"ስለጫናው ስናገር ሰዎች የቤት ውስጥ ሥራውን ተይው አሉኝ”
ከሁለት ዓመት በፊት የወጣ አንድ ሪፖርት እንደሚያሳየው፤ በሕንድ ከተማ ቀመስ አካባቢዎች ሴቶች በቀን 312 ደቂቃ ሳይከፈላቸው ሲሰሩ፤ ወንዶች ግን ለ32 ደቂቃ ብቻ ይሠራሉ።
ሙምባይ የምትኖረው ሱምባራ፤ ፊርማ ማሰባሰብ የጀመረችው የራሷን እንዲሁም በአካባቢዋ ያሉ ሴቶች የሚደርስባቸውን ጫና መነሻ አድርጋ እንደሆነ ለቢቢሲ ተናግራለች።
“የቤት ሥራ የሴት ኃላፊነት ብቻ ተደርጎ ይወሰዳል። አበስላለሁ፣ አጸዳለሁ፣ አልጋ አነጥፋለሁ፣ ልብስ አጥፋለሁ፣ በቃ ሁሉንም ነገር እሠራለሁ” ትላለች።
የባንክ ሠራተኛው ባለቤቷ አንዳችም እገዛ አያደርግላትም። ሁለት ልጆቿ አልፎ አልፎ ይረዷታል።
ሱምባራ በሥነ ተዋልዶ ጤና ላይ ነው የምትሠራው። እንቅስቃሴ ላይ ገደብ ከተጣለ ወዲህ ከቤት የቢሮ ሥራዋን ብትቀጥልም፤ በቤት ውስጥ ሥራ ስለምትጠመድ እንደቀድሞው በቢሮ ሥራዋ ውጤታማ መሆን አልቻለችም።
“በጣም ስለሚደክመኝ የቢሮ ሥራዬን በአግባቡ መሥራት አልቻልኩም። ስለጫናው ስናገር ሰዎች የቤት ውስጥ ሥራውን ተይው አሉኝ።”
ከዚያም ለሦስት ቀን ቤት ውስጥ ምንም ሳትሠራ ዋለች። ቤቱ ባልታጠበ እቃ እና በቆሸሸ ልብስ ተሞላ። ባለቤቷና ልጆቿ መቆጣቷ ገብቷቸው እቃና ልብስ አጠቡ፣ ቤትም አጸዱ።
“ባለቤቴ አሁን አሁን ያግዘኝ ጀምሯል። የቤት ውስጥ ሥራ ምን ያህል ጫና እንደሚያሳድር ተረድቷል። ሆኖም ግን በርካታ ወንዶች የቤት ውስጥ ሥራ እየሠሩ አላደጉም።”
ሕንድን ጨምሮ በሌሎችም አባታዊ ሥርዓት በሰፈነባቸው ማኅበረሰቦች ሴቶች ከልጅነታቸው ጀምሮ የቤት ውስጥ ሥራ እንዲያከናውኑ ይጠበቃል።
የቤት ውስጥ ሥራ የሴቶች ብቻ ግዴታ እንደሆነ ይታመናል። ሴቶች መደበኛ ሥራ ሲይዙ የቤት እና የቢሮ ሥራን ደርበው እንዲሠሩም ይገደዳሉ።
“ልጅ ሳለሁ ቤት ውስጥ እኔ ብቻ ነበርኩ የምሠራው። ወንድሜ ለራሱ እንኳን ምሳ አያቀረብም ነበር” ስትል ፓሊቪ ሳረን የተባለች ሴት ጽፋለች።
አፓሳና ባሀት የተባለች ሴት ደግሞ “የቤት ውስጥ ሥራ የሴት ኃላፊነት ተደርጎ ይወሰዳል። ወንዶች እናግዝ የሚሉትም ወላጆቻቸው በአቅራቢያቸው ከሌሉ ነው” ብላለች።
ኦክስፋም እንደሚለው፤ ሕንድ ሴቶች በየቀኑ ከሦስት ቢሊዮን ሰዓታት በላይ ያለ ክፍያ ይሠራሉ። ይህ ወደ ገንዘብ ሲቀየር በትሪሊዮን ሩፒ የሚቆጠር የአገር ውስጥ ምርት ይሆናል።
ኦክስፋም እንደሚለው፤ ሕንድ ሴቶች በየቀኑ ከሦስት ቢሊዮን ሰዓታት በላይ ያለ ክፍያ ይሠራሉ።
"ለምን ስለ ጾታ እኩልነት አይናገሩም?”
ሱምባራ ታዳጊ...
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
9f4a5f5383b243c1bfbc633238ebde45
|
582592a50b465f4f3b85aac3d0b0fd1c
|
ጥበብ – በኮቪድ19 ቫይረስ ወረርሽን መካከል
|
ኮቪድ 19 ኮሮና ቫይረስ በዓለም ላይ ከፈጠራው ስጋትና ጭንቀት በተጨማሪ፣ የዓለምን የክዋኔ እቅዶች አዛብቷቸዋል። በስፖርቱ የ2020 የቶኪዮ ኦሎምፒክ እንዲራዘም ግድ ከማለቱ በተጨማሪ፣ ስለስፖርት የሚነገር ወሬ ጠፍቷል። አሁን የእግር ኳሽ ቡድኖችና ተጫዋቾቻቸው ሥማቸው የሚነሳው ባስቆጠሩት ነጥብና ባሳዩት ብቃት አይደል። ይልቁንም ‹ተጠንቀቁ! ራሳችሁን ጠብቁ› ብለው ሲናገሩ አልያም የገንዘብ ድጋፍ ሲያደርጉ ነው። ሲከፋ ደግሞ በቫይረሱ ሲያዙ።ይህን አነሳን እንጂ ነገራችን ከሌላኛው መዝናኛ፣ ከጥበቡ መስክ ነው። አሁን ሲኒማና ቴአትር ቤቶች ተዘግተዋል። የሙዚቃ ድግሶች ተራዝመዋል። ቴአትሮች አይታዩም። ቀን ጠብቀው በሳምንትና በቀናት ልዩነት ይቀርቡ የነበሩ የቴሌቭዥን ዝግጅቶች ቀርተዋል። ይህ ደግሞ ለሳምንት ብቻ አይደለም፣ ለወራት ይዘልቃል ተብሎ የሚጠበቅ ነው።ከቀናት በፊት ዘጋርድያን ባወጣው ዘገባ፣ በሆሊውድ 12 ሺሕ በላይ ሰዎች ከሥራ ውጪ ሲሆኑ፣ በኢንግሊዝ ደግሞ 50 ሺሕ የትርፍ ሰዓት ተቀጣሪዎች ሥራቸውን ሊያጡ ይችላሉ ተብሎ ነበር። በዓለም አቀፍ ደረጃ በጉጉት ይታዩ የነበሩ ተከታታይ ፊልሞች ሳይቀሩ ታጉለዋል። በኤቢሲ ፊልም ፕሮዳክሽን ተዘጋጅቶ ይቀርብ የነበረው ‹ግሬይ አናቶሚ› የተሰኘውና 16ኛ ምዕራፍ ላይ የሚገኘው ሕክምና ላይ ያተኮረው የፊልም ፕሮዳክሽን ተቋርጧል።ይህም ሁሉ ዘርፉን አደጋ ላይ የጣለና በገንዘብ ደረጃም ቀውስን የሚያስከትል ነው ተብሏል። የፊልም ባለሞያዎችም ‹ተጠንቀቁ› ከሚል መልዕክታቸው በተጓዳኝ፣ ኑሯቸውን በዚህ ላይ ያደረጉና ከሥራቸው የተፈናቀሉ በዘርፉ ለሚሠሩ ባለሞያዎች ድጋፍ እንዲደረግላቸው ቅስቀሳ እያደረጉ ነው።የተቀናጀ አሠራር ባለው የሆሊውድ የፊልም ኢንደስትሪ ውስጥ ለዘመናት የኖረው ትስስር አሁን በተዘጉ በሮች ተቋርጧል። አዳዲስ ፊልሞች ከታዩና ከተመረቁ ሰንብተዋል። የጥበቡ ዘርፍ በፊልሙም ሆነ በሙዚቃ፣ በቴአትርም ሆነ በሥነ ጥበቡ፣ ሁሉም ከኪሳራ አልዳነም።ኢንግሊዛዊቷ የባፍታ ሽልማት አሸናፊ ሬቤካ ብራያን ለዘጋርድያን በሰጠችው አስተያየት፣ የቫይረሱ ወረርሽኝ አሁን በመዝናኛው ዘርፍ እያስከተለ ካለው ተጽእኖ ባሻገር ለነገም አሻራው አይጠፋም ብላለች። በተለይም የፊልም ታሪኮች ጭብጥን ሊቀይር ይችላል የሚል እይታ አላት። ‹‹አሁን ላይ የበለጠ የሚየሳስበኝ ሰዎች በቫይረሱ እንዳይያዙ መከተል የሚገባቸውን መመሪያ እንዲከተሉ ነው። ልቤ ደግሞ በፊልም ዘርፍ በኮንትራት ሲሠሩ የቆዩና ውላቸው የተቋረጠ የፊልም ባለሞያዎች ጋር ነው›› ስትል አስተያየቷን ሰጥታለች።የፊልም ዳይሬክተርና የኦስካር አሸናፊ ኬቨን ማክዶናልድ፣ እድለኛ ነኝ ይላል። ይህን ያለው ዓለም በሮቻችሁን ዝጉ ብላ ለነዋሪዋቿ ልታሳስብ ኹለት ሳምንት ሲቀራት ጀምሮት የነበረውን ፊልም ቀረጻ በማጠናቀቁ ነው። ምንም እንኳ ሁኔታዎች ፊልሞችን ለማሳየት የሚፈቅዱ ባይሆንም፣ እስኪስተካከል ድረስ ጊዜ ሰጥቶ፣ ፊልሙን ከካሜራው ዐይን ወደ ተመልካች የሚወጣበትን መልክ ለማስያዝ ሰፊ ጊዜ አግኝቷል።ሆኖም ከእርሱም ዘንድ ስጋቶች አሉ። የቫይረሱ ስርጭት ቀንሶ ወይም ጠፍቶ ጉዳዮች ወደ ቀደመ ነገራቸው ሲገቡ፣ አሠራሮች አብረው ቢቀየሩስ? ሰዎች ፊልም የማየት ፍላጎታቸው ምን መልክ ይኖረዋል? ምን ማየት ይፈልጋሉ? የነበረው አሠራር ያገለግል ይሆን? የፊልሞች ጭብጥስ ምን መልክ እንዲኖራቸው ይጠበቃል? ብዙ ጥያቄዎች አሉ።‹ክራከን ፊልምስ› የተባለ ኩባንያ ኃላፊ ጆ ሬይ ያስተላለፈው ተቀማጭነቱ በለንደን ነው። ‹‹ቤት ውስጥ በመገለል የተቀመጣችሁ የኔትፍሊክስ ፊልሞችን ተመልከቱ። በመካከል ግን ያንን የሠሩትን ባለሞያዎች ለአፍታ አስቧቸው›› ብሏል። በእርሱ ስር ይሠሩ የነበሩ የፊልም ፕሮዳክሽኖች መቆማቸውን በመጥቀስና ብዙዎች ሥራ ማጣታቸውን በማንሳት ነው ይህን ያለው።መረጃዎች እንደሚያሳዩት የፊልምና ሙዚቃ ሰንጠረዥ የሚያወጣው ‹ቦክስ ኦፊስ› በወረርሽኙ ምክንያት አምስት ቢሊዮን ዶላር ያጣል። በተለያዩ አገራት እንዲሰረዙ የተገደዱ ጥበብ ላይ ያተኮሩ የሽልማት ዝግጅቶችም አሉ። በዚህም የፈረንሳይ፣ የጃፓን፣ የህንድ፣ የጣልያን አገርና ዓለም ዐቀፍ የፊልም ሽልማቶች ተራዝመዋል። ጥቂት የማይባሉ የፊልም ፌስቲቫሎችም ቀርተዋል።የሙዚቃ ድግሶችም በዓለም መድረክ በተመሳሳይ ተራዝመዋል። ድምጻዊ ጀስቲን ቢበራ፣ በትዊተር ገጹ ‹‹የአድናቂዎቼ፣ የቡድን አባላቶቻችንና በሥራው የተሳተፉ ሰዎች ሁሉ ለእኔ ትልቅ ቦታ ያላቸው ናቸው። አሁን ዓለም አስፈሪ ቦታ የሆነች ቢሆንም አብረን መላ እንፈልጋለን። ይህ ጊዜ አልፎ ደኅና ሆነን በአካል እስክንተያይ በጉጉት እጠብቃለሁ። ራሳችሁን ጠብቁ› ብሏል፤ የነበረውን ሙዚቃ ድግስም አራዝሟል።በተመሳሳይ ዘ ሮሊንግ ስቶንስ፣ ኤልተን ጆን፣ ኬሊ ክላርክሰን፣ ጆናስ ብራዘርስ፣ ማሪያ ኬሪ፣ አሊሽያ ኪስና ሌሎችም የሙዚቃ ድግሶቻቸውን አራዝመዋል። የሚብሰው የሰዎች ጤና ነውና ለዛ ቅድሚያ ሰጥተዋል። ሁሉም የተሻለው ቀን እንዲመጣ ጥንቃቄ እንዲያደርግና እንዲበረታ መልዕክትና ማጽናኛ ቃል ማስተላለፍ ላይ አተኩረዋል።
አዲስ አበባ በየሳምንቱ አልያም ኹለት ሳምንት እየቆጠረች፣ ጥበባዊ ክዋኔዎችን ታስተናግድ ነበር። አሁን ግን ራስ ሆቴል፣ ኢትዮጵያ ሆቴል፣ ብሔራዊ ቤተመዛግብትና ቤተመጻሕፍት ኤጀንሲ ወመዘክር አዳራሽና ዋቢ ሸበሌ ሆቴል ጭር ብለዋል። ጦብያ ግጥምን በጃዝ፣ ሰምና ወርቅ፣ ብራና ወዘተ የወግና ዲስኩር ምሽቶች ሊናፈቁ ነው።
አዳዲስ ፊልሞች በሳምንት ልዩነት የሚያሳዩ ሲኒማ ቤቶች፣ ‹ጭር አለብን› ሲሉ እንዳልኖሩ፣ አሁን ጭራሽ በራቸውን ዘግተዋል። ቴአትር ቤቶች ወርሷቸው ከኖረ ጭርታ ሊወጡ ቀና ባሉበት ሰዓት ወረርሽኙ ሌላ ጥላ ሆኖ ጭርታ እድሜያቸውን አራዝሞታል።በደብረ ብርሃን ከተማ በሚዘጋጅ የግጥምና ዲስኩር ምሽት ላልተወሰነ ጊዜ ተራዝሟል። ጦቢያ ግጥም በጃዝን ጨምሮ፣ ብራና፣ ሰምና ወርቅ፣ ጦቢያ፣ የምስክር ጌታነው ፕሮዳክሽን እና በርካታ ክዋኔዎች ድምጻቸው ጠፍቷል። ይህን ያነሳው የቴአትር ባለሞያ፣ ገጣሚና ደራሲ አንዷለም አባተ ለአዲስ ማለዳ በሰጠው አስተያየት፣ ጉዳዩ በርካታ ጥበባዊ ክዋኔዎች ላይ ተጽእኖ እንደፈጠረ አንስቷል።እነዚህ ክዋኔዎች አለመካሄዳቸው በባለቤትነት ከሚሠራው በላይ የሚሰናዱና የሚያዘጋጁት እንደተጎዱም ጠቅሷል። ሥራዎቻቸውን አቅርበው የሚከፈላቸው፣ አዳራሽ የሚያከራዩና መሰል በትስስሩ ላይ ጉዳት እንዳለው፣ ቢሮ ተከራይተው ለሚሠሩም የበለጠ ከባድ ይሆናል ብሏል።‹‹ቀድሞም አትራፊ ሆኖ የሚኖርበት ዘርፍ አይደለም።›› ያለው አንዷለም፣ ያም ሆኖ አሁን በወረርሽኙ ወቅትም ግንዛቤ ለመስጠትና ቅስቀሳ ለማድረግ የኪነጥበብ ባለሞያው እንዳላረፈ ሳያነሳ አልቀረም። ኪነጥበብ እንዲህ ባለ አጋጣሚ ብቻ ሳይሆን በባህሪውም የሁሉም ልሳን በመሆኑ፣ ገቢ የሚያስገኘው ሥራ ጭር ቢልም አገልግሎቱ አልታጎለም።ታድያ የሚበተኑ ሠራተኞች ሥራ የሚያጡ ይኖሩ እንደሆነ ድጋፍ ማድረግ በሚችል አቅም በተለያየ መንገድ ድጋፍ መስጠት ይገባል።እንደ አንዷለም ገለጻ ከሆነ፣ በዘርፉ በጠቅላላ ሊኖር ከሚችለው ኪሳራ በላይ የሕዝብ ጤና ይልቃልና፣ ግንዛቤ መስጠት ላይ የቀሩ የቤት ሥራዎችን ለመሥራት መረባረብ የግድ ነው ይላል።
ታድያ ከዛሬ ባሻገር፣ ነገ ላይ በሚወጡ ሥራዎች ጭብጥ ላይም ይህ ወረርሽኝ ምልክት ማስቀረቱ አይቀርም። በተለይም ጉዳቱ በዚህ ከቀጠለና ከበረታ፣ የዘመን መንፈስ ተቃኝቶበት፣ የዘመን አካፋይ ሆኖ ሊጠራ ይችላልም ይላል። ‹‹ከጣልያን አምስት ዓመት ጦርነት በኋላ አብዛኛው ጽሑፍ በአገርና በአርበኝነት ላይ ያተኮረ ነበር። እንዲህ ያለ ክስተትም በፍጹም መንፈሱን ይቀይረዋል።›› ብሏል።ግጥሞች፣ ወጎችና ልብወለዶች፣ ዲስኩሮችና አነቃቂ ንግግሮች ኮሮና ከተሸኘ በኋላም ኮሮናን ጉዳይ አድርገው ማቆየታቸው አይቀርም። ይህም በችግር ሰዓት ወርቃማ መፍትሔዎች ይወለዳሉና፣ በዘመን መካከል ስለተፈጠረው አስከፊ ክስተት ብቻ ሳይሆን፣ ስለነበሩ መልካም ነገሮችም የሚነሳበት አጋጣሚ ብዙ ስለሚሆን ነው፣ እንደ አንዷለም አስተያየት።የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቴአትር ከመጋቢት 8 ቀን 2012 ጀምሮ አዳራሾቹን ዘግቶ፣ ሠራተኞቹ በየቤታቸው እንዲቀመጡ ብሏል። በሳምንት ስምንት ቴአትሮች ለእይታ ይቀርቡ እንደነበር ያነሱት የቴአትር ቤቱ የሕዝብ ግንኙነት ኃላፊ በፍቃዱ ከፈለኝ፣ በሺዎች የሚቆጠሩ ተመልካቾች ቀርተዋል፣ አዳራሽ ተከራይተው የነበሩ ክዋኔያቸአውን ሰርዘዋል፣ በግላቸው የኪነጥበብ ዘርፍ ላይ የሚንቀሳቀሱ ያሰቧቸው ሥራዎች ቀርተዋል ብለዋል።ይህም ታድያ ቴአትር ቤቱ ሊያገኝ የሚችለውን ከፍተኛ ገቢ አሳጥቶታል። ሠራተኞች ስለጤናቸውና ስለሌሎችም ጤና ሲባል ቤታቸው እንዲቀመጡ የተደረገ ሲሆን፣ በቋሚነት 14 ሰዎች ብቻ ቢሮ እንደሚገኙም በፍቃዱ አንስተዋል። ሁኔታዎች እስከሚረጋጉም ቴአትር ቤቱ ዝግ ሆኖ እንደሚቆይና፣ ሥራ ሲጀመር ይፋ እንደሚያደርግ አስታውቀዋል።እንደ ማሳያ ብሔራዊ ቴአትርን ጠቀስን እንጂ በተለይ በግል የሚንቀሳቀሱ የሲኒማ ማሳያ ቤቶች የሚደርስባቸው ኪሳራ ቀለል የሚባል እንደማይሆን ግልጽ ነው። ዋናው ግን ጤና ነውና፣ መረዳዳትን ባለመዘንጋትና በመተጋገዝ ውስጥ መቆየት እንደሚገባ የሁሉም ሐሳብ ነው። የከፋው ይመጣል ተብሎ ቢጠበቅም፣ የተሻለ ቀንም መምጣቱ አይቀርምና፣ ተስፋን ሳይቀንሱ ጥንቃቄን አጠንክሮ መቆየት ያሻል፤ የባለሞያዎቹ መልዕክት ነው።ቅጽ 2 ቁጥር 74 መጋቢት 26 2012
| 1መዝናኛ
|
https://addismaleda.com/archives/10905
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
2965595828c6639c7e9920bb6f9702b6
|
ec916ae1b20eaa2dbff58c2e805dbef5
|
የሃጫሉን ግድያ ተከትሎ በኦሮሚያ ክልል የ78 ሰዎች ህይወት መጥፋቱ ተገለጸ
|
ከነዚህም መካከል ሶስቱ የመንግሥት የፀጥታ አስከባሪ ኃይል አባላት መሆናቸውንም የኦሮሚያ ፖሊስ ኮሚሽን በዛሬው ዕለት ለመገናኛ ብዙኃን በሰጡት መግለጫ አስታውቀዋል።
ቢቢሲ ለየኦሮሚያ ክልል መንግሥት ኮምዩኒኬሽን ቢሮ ኃላፊ አቶ ጌታቸው ባልቻ ጥዋት በደወለበት ወቅት ከሃጫሉ ሞት ጋር በተያያዘ በኦሮሚያ ተቀስቅሶ በነበረው ተቃውሞ ቢያንስ 67 ሰዎች ሲገደሉ በርካቶች መቁሰላቸውን አረጋግጠዋል።
የአዲስ አበባ ፖሊስ ኮሚሽን ኮሚሽነር በበኩላቸው ትናንት ማታ በሰጡት መግለጫ በዜጎች ላይ ደረሰ ባሉት ጉዳት "ትናንት እና ዛሬ 8 ሰዎች ህይወታቸው አልፏል" ያሉ ሲሆን ፣ ነዋሪዎች ህይወታቸው ያለፈው "በቦምብ፣ ጥይት፣ በድንጋይ እና በመሳሰሉት ነው" ብለዋል።
አክለውም የጸጥታ ችግር ለማረጋጋት ተልዕኮ ተሰጥቷቸው ሲንቀሳቀሱ የነበሩ የፖሊስ አባላት ላይ ከቀላል እስከ ሞት ድረስ ጉዳት ደርሶባቸዋል ያሉት ኮሚሽነሩ "ዛሬ [ረቡዕ] እና ትናንት [ማክሰኞ] 57 የሚሆኑ የፌደራል እና የአዲስ አበባ ፖሊስ አባላት ላይ ጉዳት ደርሷል" በማለት ሁለት አባላት ህይወታቸው ማለፉን ተናግረዋል።
በሺህዎች የሚቆጠሩ አድናቂዎቹ የድምጻዊውን አስከሬን ለመሸኘትና ዛሬ በሚፈጸመው በቀብሩ ላይ ለመገኘት አምቦ ከተማ ውስጥ መሰብሰባቸው ተገልጿል።
ማክሰኞ ዕለት የፌደራል ፖሊስ ፖለቲከኛውን ጃዋር መሐመድን ጨምሮ 35 ሰዎችን በቁጥጥር ስር ማዋሉን የገለጸ ሲሆን ትናንት ደግሞ የባልደራስ ፓርቲ ሊቀመንበር የሆነውን እስክንድር ነጋን ይዞ ማሰሩን አሳውቋል።
ፖሊስ ከግድያው ጋር ተያያዘ ሁለት ተጠርጣሪዎችን መያዙን ቢገልጽም እስካሁን ሃጫሉ በማንና ለምን እንደተገደለ የተገለጸ ነገር የለም።
"የኦሮሚያ ልዩ ኃይል አባላትን ጨምሮ አስከ ትናንት ማክሰኞ ቢያንስ 67 ሰዎች ተገድለዋል" ሲሉ የኦሮሚያ ኮሚዩኒኬሽን ቢሮ ኃላፊ አቶ ጌታቸው ባልቻ ለቢቢሲ ተናግረዋል።
በተጨማሪም በርካታ ሰዎች በከባድ ሁኔታ መቁሰላቸውና በንብረትም ላይ ከፍተኛ ጉዳት መድረሱን አቶ ጌታቸው ባልቻ ለቢቢሲ ገልጸዋል።
ማክሰኞ ረፋድ ላይ አለመረጋጋቱ እየተባባሰ ወደ ሌሎች የኦሮሚያ አካባቢዎች ሲዛመት መንግሥት የኢንተርኔት አገልግሎትን እንዲቋረጥ አድርጓል።
ትናንት ረቡዕም የድምጻዊ ሃጫሉ ሁንዴሳ የትውልድ ከተማ በሆነችው አምቦ ውስጥ በተፈጠረ ግጭት ቢያንስ አምስት ሰዎች መሞታቸውን የአካባቢው ባለስልጣናትና የሆስፒታል ምንጮች ለቢቢሲ አረጋግጠዋል።
ዱላና ብረት የያዙ በቡድን የተሰባሰቡ ሰዎች በአዲስ አበባ ከተማ የተለያዩ አካባቢዎች ጥቃትና ዘረፋ የመፈጸም አዝማሚያ በመታየቱ መንግሥት የጦር ሠራዊቱን በመዲናዋ እንዳሰማራ ሮይተርስ ዘግቧል።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
c7265a39ef5afbe3ff9414ef3a98b28c
|
a4c1f75eb90123acd339b64f54baeb21
|
የወልዋሎ እና የአሰልጣኝ ዮሐንስ ጉዳይ
|
👉”መረጃው ከእውነት የራቀ ነው” የቡድን መሪ አቶ ሀዲ ሰዊ እና የቦርድ አባል አቶ ይትባረክ ሥዩም
👉” ቦርዱ አሰልጣኙ እንዲሰናበት ወስኗል” አሸናፊ አማረ (የቡድኑ ስራ አስከያጅ)ከደቃቃዎች በፊት ሶከር ኢትዮጵያ ከወልዋሎ ሥራ አስከያጅ አቶ አሸናፊ አማረ ባገኘችው መረጃ የቡድኑ የአመራር ቦርድ አሰልጣኙን ለማሰናበት መወሱን መግለጿ ይታወሳል። ሆኖም የተቀረው የቡድኑ አመራሮች በዋነኝነት የቡድን መሪው አቶ ሀዲ ሰዊ መረጃው ከእውነት የራቀ እንደሆነ ገልፀዋል። “የቦርድ አመራሩ ጭራሽ አልተሰበሰበም ፤ መረጃው ከየት እንደመጣ አላውቅም።” ብለዋል። ክለቡ የቦርድ አባል አቶ ይትባረክም ከቡድን መሪው ጋር ተመሳሳይ ሀሳባቸውን ለሶከር ኢትዮጵያ ገልፀዋል።ከተቀሩት የቦርዱ አባላት ካገኘኘነው መረጃ በኋላ መረጃውን የሰጡንን ሥራ አስከያጁ አቶ አሸናፊ አማረን ለማነጋገር ያደረግነው ጥረት ሥራ አስከያጁ ስልኩ ባለማንሳታቸው ሀሳባቸውን ማካተት አልቻልንም።በጉዳዩ ዙርያ ያሉትን ተጨማሪ መረጃዎች ተከታትለን እናቀርባለን።©ሶከር ኢትዮጵያ
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/55727
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
a4da8cd9be6ba11df56a000a2680f686
|
a8807e2d12d6227310f2aae241c96b45
|
ኤሌክትሪክ ተስፋዬ መላኩን በይፋ አስፈርሟል
|
በዝውውር መስኮቱ ከፍተኛ እንቅስቃሴ እያደረገ የሚገኘው ኤሌክትሪክ ከሳምንት በፊት ለማስፈረም ከስምምነት ላይ ደርሶ የነበረው ተከላካዩ ተስፋዬ መላኩን ዛሬ ፌዴሬሽን ወስዶ አስፈርሟል፡፡ተጫዋቹ ለእረፍት ክፍለ ሃገር የነበረ በመሆኑ እስካሁን ሳይፈርም የቆየ ሲሆን ኤሌክትሪክ ለቀድሞው የወላይታ ድቻ ተከላካይ በ2 አመት ውስጥ 1 ሚልዮን ብር ወጪ ያደርጋል ተብሏል፡፡ኤሌክትሪክ በዘንድሮው የዝውውር መስኮት ከወላይታ ድቻ ተጫዋች ሲያስፈርም ሁለተኛው ነው፡፡ አማካዩ አሸናፊ ሽብሩ ባለፈው ሳምንት ፊርማውን ማኖሩ ይታወሳል፡፡
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/3182
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
c8cc9f9dbafc95602a607f46bfd413c0
|
e88d4c309f797fddb06f3f2bb193f0e6
|
ወይዘሮ አዳነች አቤቤ የኢትዮጵያ የከንቲባዎች ፎረም የቦርድ ሰብሳቢ ሆነው ተመረጡ
|
አዲስ አበባ ፣ ጥቅምት 21 ፣ 2013 (ኤፍ ቢ ሲ) የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳዳር ምክትል ከንቲባ ወይዘሮ አዳነች አቤቤ የኢትዮጵያ የከንቲባዎች ፎረም የቦርድ ሰብሳቢ ሆነው ተመረጡ፡፡የከተማ ልማትና ኮንስትራክሽን ሚኒስቴር “የተሸለ ከተማ ለተሻለ ህይወት” በሚል መሪ ቃል በሃገር አቀፍ ደረጃ ከንቲባዎች በቋሚነት ተገናኝተው ስለከተሞች ጉዳይ የሚመካከሩበት፣ የዕርስ በርስ ትስስር የሚፈጥሩበት፣ በችግሮች ዙሪያ በጋራ መፍትሄ የሚፈልጉበት መድረክ ለማመቻቸት በአዲስ አበባ ከተማ የኢትዮጵያ ከንቲባዎች ፎረም ተመስርቷል፡፡የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳዳር ምክትል ከንቲባ ወይዘሮ አዳነች አቤቤ የኢትዮጵያ የከንቲባዎች ፎረም ቦርድ ሰብሳቢ ሆነው የተመረጡ ሲሆን ሰባት አባላት ያሉት የቦርዱ ሥራ አስፈጻሚዎችም ተሰይመዋል፡፡በዚሁ መሠረት ወይዘሮ አዳነች አቤቤ (የቦርዱ ሰብሳቢ)፣ረዳት ፕሮፌሰር ፀጋዬ ቱኬን የሐዋሳ ከተማ አስተዳዳር ምክትል ከንቲባ (ምክትል ሰብሳቢ) እንዲሁም ዶክተር ድረስ ሣህሉ የባህዳር ከተማ አስተዳደር ተቀዳሚ ምክትል ከንቲባ (ጸሐፊ) ሆነው ተመርጠዋል፡፡የአዳማ ከተማ አስተዳዳር ከንቲባ፣ የአሶሳ፣ የድሬዳዋ እና ደገሀቡር ከተማ አስተዳደር ከንቲባዎች የቦርዱ አባላት ሆነዋል።የቦርዱ የስራ ዘመን ሁለት ዓመት መሆኑንም ከአዲስ አበባ ፕሬስ ሴክሬታሪያት ፅህፈት ቤት ያገኘነው መረጃ ያመላክታል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%8b%88%e1%8b%ad%e1%8b%98%e1%88%ae-%e1%8a%a0%e1%8b%b3%e1%8a%90%e1%89%bd-%e1%8a%a0%e1%89%a4%e1%89%a4-%e1%8b%a8%e1%8a%a2%e1%89%b5%e1%8b%ae%e1%8c%b5%e1%8b%ab-%e1%8b%a8%e1%8a%a8%e1%8a%95%e1%89%b2/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
c51f0606f38815f650f0f072bcd6aa5c
|
1399576050fcdfc8422ee13495532f71
|
በ24 ሰዓታት 769 ሰዎች የኮሮና ቫይረስ ሲገኝባቸው የ14 ሰዎች ህይወት አልፏል
|
አዲስ አበባ፣ ህዳር 18፣ 2013 (ኤፍቢሲ) ባለፉት 24 ሰዓታት ውስጥ በተደረገው 5 ሺህ 271 የላብራቶሪ ምርመራ 769 ሰዎች የኮሮና ቫይረስ እንደተገኘባቸው የጤና ሚኒስቴር አስታውቋል።ባለፉት 24 ሰዓታት የ14 ሰዎች ህይወት በቫይረሱ ምክንያት ያለፈ ሲሆን፥ በአጠቃላይ በኢትዮጵያ በቫይረሱ ምክንያት ህይወታቸው ያለፈ ሰዎች ቁጥር 1 ሺህ 681 መድረሱንም አመላክተዋል።በሌላ መልኩ በትናንትናው እለት 505 ሰዎች ከኮሮና ቫይረሱ ያገገሙ ሲሆን፥ በአጠቃላይ ከበሽታው ያገገሙ ሰዎች ቁጥር 67 ሺህ 506 መድረሱም ተገልጿል።ከቫይረሱ ጋር በተያያዘ እስካሁን ለ1 ሚሊየን 621 ሺህ 40 ሰዎች ምርመራ የተደረገ ሲሆን፥ በአጠቃላይ በኢትዮጵያ ቫይረሱ በምርመራ የተገኘባቸው ሰዎች ቁጥር 108 ሺህ 438 ደርሷል።አሁን ላይ ቫይረሱ ያለባቸው ሰዎች ቁጥር 39 ሺህ 244 ሲሆን፥ ከእነዚህም ውስጥ 309 ሰዎች በጽኑ የታመሙ መሆናቸውንም የጤና ሚኒስቴር መረጃ ያመለክታል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%89%a024-%e1%88%b0%e1%8b%93%e1%89%b3%e1%89%b5-769-%e1%88%b0%e1%8b%8e%e1%89%bd-%e1%8b%a8%e1%8a%ae%e1%88%ae%e1%8a%93-%e1%89%ab%e1%8b%ad%e1%88%a8%e1%88%b5-%e1%88%b2%e1%8c%88%e1%8a%9d%e1%89%a3%e1%89%b8/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
769b718653861bb897f76eaac7777166
|
9a2589d08e9290caf0eb399cd8944268
|
ጠቅላይ ሚኒስትር ዶክተር አብይ አህመድ ከተባበሩት መንግሥታት የኢንዱስትሪ ልማት ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ጋር ተወያዩ
|
ጠቅላይ ሚኒስትር ዶክተር አብይ አህመድ በተባበሩት መንግሥታት የኢንዱስትሪ ልማት ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ከሆኑት ሊ ዮንግ ጋር ተገናኝተው ተወያዩ።ውይይታቸው በዋናነት በኢትዮጵያ ውስጥ የተቀናጀ የግብርና ኢንዲስትሪ ፓርኮችን ለማጠናከር የድርጅቱ ድጋፍ ቀጣይነት ላይ ያተኮረ መሆኑን የጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት ገልጸዋል።የተቀናጀ የግብርና ኢንዱስትሪ ፓርኮች የግብርና ምርታማነትን በማረጋገጥ፣ እሴትን በመጨመርና የኢትዮጵያዊያንን ኑሮ በማሻሻል የአገሪቱን ኢኮኖሚ መዋቅር ያሸጋግራሉ ተብሎ ይጠበቃል ። (ምንጭ፡- ጠቅላይ ሚኒስትር ጽህፈት ቤት)
| 3ቢዝነስ
|
https://waltainfo.com/am/23630/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
41998856bed58edfa4c959a0717b5cf3
|
6cd6890e85671ec35025f640eeaaaf4c
|
ዳምጠው አየለ ወደ አዲስ አበባ ሲመጣ የትምህርት ደረጃው ስንተኛ ነበር?
|
ዳምጠው አየለ ዳምጠው አየለ (23.11. 1944 አ/ም – 27.10. 2006 አ/ም) ባህላዊ የኢትዮጵያ ዘፋኝ ነበር። በሃምሌ 23 1944 አ/ም ከእናቱ ወይዘሮ ሸዋየ ተካና ከአባቱ አየለ ካሰኝ በመራቤቴ ሰሜን ሸዋ ተወለደ። ልጅነቱን በእረኝነት፥ በግብርና እንዲሁም በቆሎ ተማሪነት እንዳሳለፈ ይናገራል። እድሜውም ለትምህርት ሲደርስ ባቅራቢያው በሚገኘው መራኛ አንደኛ ደረጃ ትምህርት ቤት ገብቶ ተምሯል። ዳምጠው ህይወቱ እስካለፈችበት ጊዜ ድረስ ለረዥም ጊዜ አብሯት የኖረው ባለቤቱ አልማዝ ይመር ትባላለች። ከአልማዝ ይመር አብዩ ዳምጠውና ቤቴልሄም ዳምጠው የሚባሉ ሁለት ልጆችን አፍርቷል። ዳምጠው መራቤቴ እያለ በየባእላቱ መዝፈን፣ ማቅራራት እንዲሁም መሸለል ይወድ እንደነበር ተናግሯል። በተለይም ጥምቀትን በማድመቅ ይታወቅ ነበር። የ 6ኛ ክፍል ተማሪ እያለ ክፍሌ ሞገስ የሚባል መምህሩ ወደ አዲስ አበባ ይዞት እንደመጣ ይናገራል። ባጋጣሚም የምድር ጦር ማስታወቂያ አውጥቶ ስለነበር ይፈተንና ያልፋል። የምድር ጦር ካምፕ ውስጥም እንዲኖር ይደረጋል። የዘፋኝነት ሙያው በዚህ አጋጣሚ ነበር የጀመረው። ዳምጠው ለመጀመሪያ ጊዜ የሰማዉና መነሻ የሆነው አበበ ተሰማ እንደሆነ ይናገራል። ዳምጠው አየለ በምድር ጦር ከ 30 አመት በላይ አገልግሏል። የኢትዮዽያ ምድር ጦር በ1927 አ/ም ተመስርቶ በ1983 አ/ም የፈረሰ የሙዚቃ ቡድን ነበር። ዳምጠው በመንግስት ለውጥ ምክንያት እስከፈረሰበት ጊዜ ድረስ አብሮ እንደነበር ይናገራል። ምድር ጦርም እያለ ከነታምራት ሞላ፣ ሲራክ ታደሰ፣ ተክሌ ደስታ ፣ ጥላየ ጨዋቃ፣ ክፍሌ አቦቸር እንዲሁም ሌሎች የጦሩ አባላት ጋር ሰርቷል። ከሌሎች የሙዚቃ ቡድንም ጋር አብሮ ሰርቷል። ለምሳሌ ያክል ከነ ክቡር ጥላሁን ገሰሰ፣ ሙሃሙድ አህመድ፣ ብዙነሽ በቀለ ፣ ሙሉቀን መለስ፣ ፀሃየ ዮሃንስ፣ ቴድሮስ ታደሰ፣ቴድሮስ ካሳሁን እንዲሁም ሌሎችም ጋር ሰርቷል። የዳምጠው አየለ የመጀመሪያ የህትመት ስራው በ1963 አ/ም ሲሆን ወፌ ላላ የሚለው የሸክላ ስራ ነበር። ዳምጠው አየለ ባጠቃላይ 13 ሲዲዎችን ሰርቷል። ዳምጠው አየለ ኖርዌይ ሃገር በስደት ለ 8 አመት ያክል ኖሯል። ኢትዮጵያም ከገባ በኋላ አዲስ አበባ በሚገኘው በቅ/ገብራኤል ሆስፒታል በህክምና ሲረዳ ቆይቶ በተወለደ በ 62 አመቱ ሰኔ 27 2006 አ/ም ቀን ህይወቱ አልፏል። የቀብር ስነስርአቱም ወዳጅ፣ ዘመድ እንዲሁም አድናቂዎች በተገኙበት በአዲስ አበባ ተፈጽሟል።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/israel/AmharicQA
|
b993583eb320cb5841b4c1cd93944445
|
fc6ef58a482bbec671265ecce7d0ba3b
|
የቻይና ኢኮኖሚ ዕድገት አዝጋሚ መሆን ለአፍሪካ ሥጋት መሆኑ መገለጹ የተጋነነ ነው ተባለ
|
ከአፍሪካ ጋር እጅግ ጠንካራ የሚባል የኢኮኖሚ ትስስር ያላት ቻይና እ.ኤ.አ. ከ2015 ጀምሮ እያዘገመ በመጣው የኢኮኖሚ ዕድገት ሳቢያ፣ ለአፍሪካ አገሮች ሥጋት መሆኑ በምዕራባውያን ሚዲያ የሚሰራጨው ዘገባ መጋነን እንደማይገባው ተገለጸ፡፡በቻይና ሕዝባዊት ሪፐብሊክ ተልዕኮ ለአፍሪካ ኅብረት አምባሳደር ኩዋንግ ዌይለን፣ የካቲት 23 ቀን 2008 ዓ.ም. በሸራተን አዲስ በተሰናዳው የቻይና አፍሪካ የሁለትዮሽ የምክክር መድረክ ላይ እንደተገለጸው፣ የቻይና አዝጋሚ የኢኮኖሚ ዕድገት ለአፍሪካ ይህን ያህል ሥጋት ሆኖ መታየት የለበትም፡፡ ‹‹እርግጥ ነው ቻይና ከጥቂት ዓመታት ወዲህ ከነበራት ፈጣን የኢኮኖሚ ዕድገት ተገታለች፡፡ ይህም ደግሞ ተፈጥሮአዊ ነው፡፡ ከአፍሪካ ጋር ባለን ጠንካራ ግንኙነት ግን ሊፈጠር የሚችለው ችግር መጋነን አይገባውም፤›› ሲሉ ለኢትዮጵያውያንና ለመላው አፍሪካውያን መልዕክታቸውን ያስተላለፉት አምባሳደሩ፣ የተወሰኑ የአፍሪካ አገሮች ባለው ሁኔታ ሥጋት እንዳደረባቸው አልደበቁም፡፡እያዘገመ ያለው የቻይና ኢኮኖሚ ዕድገት በምዕራባውያኑ ሚዲያ ሲዘገብ በርካታ መላምቶችን መሠረት ያደረገ ቢሆንም አምባሳደሩ ለሪፖርተር እንደገለጹት፣ ይኼ ሁኔታ በድንገት የተፈጠረ አለመሆኑንና መጪውን ጊዜ ታሳቢ ያደረገ የኢኮኖሚ መዋቅር እንዲፈጠር በመታቀዱ ነው፡፡ እ.ኤ.አ. ከ2015 ጀምሮ ከ6.9 በላይ ዕድገት ያላሳየው የቻይና ኢኮኖሚ በቢሊዮን ከሚቆጠረው ሕዝቧ መካከል ሚሊዮኖችን በአስቸጋሪ የኑሮ ሒደት ውስጥ እንዲዘፈቁ ማድረጉ እየተዘገበ ይገኛል፡፡ በዚህም ምክንያት በመጪዎቹ ጥቂት ዓመታት አገሪቱ ከሁለት ሚሊዮን በላይ የሥራ ዕድሎችን እንደምታጥፍና ለወጪ ቅነሳው ትኩረት እንደምትሰጥ እየተገለጸ ነው፡፡በኢትዮጵያ በርካታ ኢንቨስትመንቶች እያካሄደች የምትገኘው ቻይና ከትልልቅ የመሠረተ ልማት ግንባታዎች በተጨማሪ፣ በሪል ስቴትና በሌሎች ግንባታዎች ሰፊ ድርሻ ያላት መሆኑን የሚጠቁሙ ባለሙያዎች፣ አሁን ያለው የአገሪቱ ኢኮኖሚያዊ መቀዛቀዝ በእነዚህ ኢንቨስትመንቶች ላይ ተፅዕኖ እንዳያሳድር ሥጋት እንደገባቸው ይጠቁማሉ፡፡ኦክስፋም ባዘጋጀው በዚህ የሁለትዮሽ የምክክር መድረክ ላይ እነዚህን መሰል ሐሳቦች የተንፀባረቁ ቢሆንም አምባሳደሩ ግን፣ ‹‹በአፍሪካ ላይ የሚመጣው ተፅዕኖ እንደሚወራው ሊጋነን አይችልም፡፡ ይህ ማለት በቢሊዮን ዶላር የሚገመተው የሁለቱ ወገኖች የንግድና ኢንቨስትመንት ትስስር ጥላ አያጠላበትም ማለት ነው፤›› ሲሉም ጠቁመዋል፡፡ ‹‹ምናልባት በዚህ ረገድ የሚፈጠር ክፍተት ካለም ሌሎች አጋሮች ሊሞሉት ይችላሉ፤›› በማለት ቻይና በብቸኝነት የተቆጣጠረችው ግዙፍ ገበያ የምዕራባውያኑን ቀልብ ሊስብ እንደሚችል ተናግረዋል፡፡
| 3ቢዝነስ
|
https://www.ethiopianreporter.com/article/11346
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
2d12b3b1f28bae45b00c4366e502b3e3
|
e87ea08efe326113e3c7f54a8b0e98d0
|
በአንድ ቀን ብቻ በኢትዮጵያ 1 ሺህ 652 ሰዎች የኮሮናቫይረስ ተገኝቶባቸዋል
|
አዲስ አበባ፣ ነሐሴ 9፣ 2012 (ኤፍ.ቢ.ሲ) በኢትዮጵያ ባለፉት 24 ሰዓት ውስጥ በተደረገው 22 ሺህ 252 የላብራቶሪ ምርመራ 1 ሺህ 652 ሰዎች የኮሮና ቫይረስ እንደተገኘባቸው የጤና ሚኒስቴር አስታወቀ።የዛሬው ውጤት በሀገሪቱ በአንድ ቀን ብቻ የተመዘገበ ከፍተኛ ቁጥር ሆኗል።ባለፉት 24 ሰዓታት ውስጥ የ17 ሰዎች ህይወት በቫይረሱ ምክንያት ያለፈ ሲሆን፥ በአጠቃላይ በኮቪድ-19 ህይወታቸውን ያጡ ሰዎች ቁጥርም 509 ደርሷል።በአሁኑ ወቅት 199 ሰዎች በፅኑ መታመማቸውንም ሚኒስትሯ አስታውቀዋል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%8a%a0%e1%8a%95%e1%8b%b5-%e1%89%80%e1%8a%95-%e1%89%a5%e1%89%bb-%e1%89%a0%e1%8a%a2%e1%89%b5%e1%8b%ae%e1%8c%b5%e1%8b%ab-1-%e1%88%ba%e1%88%85-652-%e1%88%b0%e1%8b%8e%e1%89%bd-%e1%8b%a8/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
e04d3e3874c961417c757ee23183ae51
|
9f21a575a8937cb769bb1d7acc7ba0a2
|
የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት በዛሬው እለት 4 የተለያዩ አዋጆችን መርምሮ አጸደቀ
|
የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤት ዛሬ ባካሄደው 38ኛ መደበኛ ስብሰባ አራት አዋጆችን መርምሮ አጸደቀ።ምክር ቤቱ ያጸደቃቸው አራቱ ረቂቅ አዋጆች የንግድ ምዝገባ ፈቃድ ማሻሻያ፣ የማዕድን ሥራዎች ገቢ ግብር ማሻሻያ፣ የአስፈፃሚ አካላት ሥልጣንና ተግባር ለመወሰን የወጣውን ማሻሻያና ብሔራዊ የመረጃና ደህንነት አገልግሎትን እንደገና ለማቋቋም የተዘጋጁ አዋጆች ናቸው። የምክር ቤቱ አባላት የብሔራዊ የመረጃና ደህንነት አገልግሎትን እንደገና ለማቋቋም በህግ ፍትህና አስተዳደር እንዲሁም በውጭ መከላከያና ደህንነት ጉዳዮች ቋሚ ኮሚቴዎች አማካኝነት በጋራ ተዘጋጅቶ በቀረበው አዋጅ ላይ ሰፊ ክርክርና ውይይት አካሂደዋል። የምክር ቤቱ አባላት በውይይታቸው ላይ እንዳነሱት ተቋሙ ተጠያቂነት ያለውና ለአገሪቱ የደህንነትና የስጋት ምንጭ የሆኑትን ጉዳዮች በሚገባ የሚለይና የሚከላከል ብቃት ያለው አገልግሎት ሊሰጥ ይገባል። በረቂቅ አዋጁ ላይ እንደተገለጸው የብሔራዊ የመረጃ ደህንነት ተቋምን ማጠናከር ያስፈለገው የአገሪቱን ሉዓላዊነት ሕገ-መንግሥታዊ ሥርዓቱን ለመጠበቅና ለመከላከል ከፍተኛ አስተዋጽኦ ያለው በመሆኑ ነው። ተቋሙን ማጠናከር የአገሪቷን ሠላም፣ ልማትና ዴሞክራሲ የሚደግፍና ከፍተኛ አስተዋጽኦ የሚያበረክትም ነው። በአገር ውስጥም ሆነ በዓለም አቀፍ ደረጃ በመረጃና ደህንነት ዙሪያ የስጋት ምንጮችና የመከላከያ ሥርዓት አሰራር እየተለዋወጠ በመምጣቱ ተጨማሪ ኃላፊነቶች በአገልግሎቱ ሥልጣንና ኃላፊነት ውስጥ ማካተት አስፈላጊ ሆኖ መገኘቱን በሰነዱ ላይ ተብራርቷል። ረቂቅ አዋጁ የአገልግሎቱን ልዩ ተልእኮና ሚስጢራዊነት ግምት ውስጥ ያስገባና ከሚመለከታቸው አስረጂዎች ጋር ጥልቅ ውይይት በማድረግ እንዲዳብር መደረጉም ተገልጿል። አዋጁ የብሔራዊ የመረጃና ደህንነት አገልግሎትን ከሌሎች አገሮች ልምድና ከነባራዊ ሁኔታዎች ጋር በማጣጣም ተቋሙን ዘመናዊና በሙያተኞች ተግባሩን የሚያከናውን ማድረግ ነው። ነባሩ አዋጅ እንዲለወጥ የተደረገው የአገሪቱን የደህንነት የስጋት ምንጭ መከላከልና መቋቋም የሚችል አዲስ ተቋም በማድረግ ብቃት እንዲኖረው በማድረግ ከፍተኛ አስተዋጽኦ እንደሚያበርክት ለማስቻል ነው። ምክር ቤቱ የአስፈፃሚ አካላትን ሥልጣንና ተግባር ለመወሰን የወጣውን አዋጅ ለማሻሻል የተዘጋጀውን ረቂቅ አዋጅ በሕገ-መንግሥቱ እውቅና ያገኘውን ፌዴራላዊ የመንግሥት አወቃቀርና ከምክር ቤቱ ሥልጣንና ተግባር ጋር የሚጣጣም መሆኑን ገልጿል። በተመሳሳይም የማዕድን ስራዎችን ገቢ ግብር አዋጅን ለማሻሻል በቀረበው አዋጅ ምክር ቤቱ የማዕድን ግብር የሮያሊቲ ክፍያ ከዚህ ቀደም ከነበረነት ከ35 በመቶ ወደ 25 በመቶ ዝቅ እንዲል ወስኗል። ምክር ቤቱ የከተማ መሬት ይዞታ ምዝገባ አዋጅን ለማሻሻል የቀረበውን ረቂቀ አዋጅም ለዝርዝር እይታ ለሚመለከተው ቋሚ ኮሚቴ መርቷል።
| 5ፖለቲካ
|
https://waltainfo.com/am/27777/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
46df07b3ce6ade53faae72b3780f89d4
|
b4ff34bf8164afbc529cea46988d5e1c
|
የአንድ ቢትኮይን ዋጋ ከ20ሺህ ዶላር በላይ ሆነ
|
ይህ ቨርቿል ከረንሲ ዋጋው የጨመረው የድርሻ ገበያዎች እየተንኮታኮቱ በሚገኙበት ወቅት ነው።
ትናንት ዋጋው በ4.5 በመቶ በመጨመር አንድ የቢትኮይን ዋጋ 20 ሺህ 440 ሆኖ ነበር።
ዋጋው በከፍተኛ ሁኔታ የሚዋዥቀው ይህ ዲጂታል ከረንሲ እአአ 2017 ላይም በተመሳሳይ ዋጋው በከፍተኛ ፍጥነት ጨምሮ የአንድ ቢትኮይን ዋጋ ከ20 ሺህ ዶላር ለመሻገር ተቃርቦ ነበር።
ይህ በእንዲህ እንዳለ ዲጂታል ከረንሲው ከዚህ ቀደም ዋጋው በአስደንጋጭ መጠን ወርዶ እስከ 3ሺህ 300 ዶላር ድረስ ተገምቶ ነበር።
እንደ ማይክሮሶፍት፣ ስታርባክስ እና ፔይፓል ያሉ ግዙፍ ኩባንያዎች ዲጅታል ከረንሲውን ለግብይት መጠቀም መጀመራቸው የቢትኮይን ዋጋ ሊጠናከረው እንደሚችል ይጠበቃል።
በሌላ በኩል ቢትኮይን ግብይት ለመፈጸም መዋል የለበትም የሚሉ አሉ። የባንክ ኦፍ ኢንግላንድ ገዢ አንድሪው ቢሊ የቢትኮይን ዋጋ በከፍተኛ ደረጃ ከፍ እና ዝቅ ስለሚል ሰዎች ዲጂታል ከረንሲውን ለግብይት መጠቀማቸው እንደሚያሳስባቸው ተናግረዋል።
ቢትኮይን እአአ 2009 ላይ ከተፈጠረ ወዲህ በአማካይ እድገትን ሲያሳይ ቆይቷል። በዚህ ዓመት ደግሞ ዋጋው ታይቶ የማይታወቅ ጣሪያን ነክቷል። 'ኮምፒቲቲቭ ኮምፕሊያንስ' የተሰኘ አማካሪ ድርጅት መስራች የሆኑት ያና አፍናሲዬቫ የቢትኮይን ዋጋ በቀጣይ ወራትም ሊጨምር እና ሊቀንስ ይችላል ብለዋል።
በአሁኑ ሰዓት በርካታ አይነት ክሪፕቶካረንሲዎች (ዲጂታል ገንዘቦች) አሉ። በስፋት ከሚታወቁት መካከል አንዱ ቢትኮይን ነው።
ቢትኮይን ማለት በቀላል ቋንቋ፤ ዲጂታል+ገንዘብ+መገበያያ በማለት ማጠቃለል ይቻላል። ይህ መገበያያ በኪሳችን ተሸክመን እንደምንዞረው የብር ኖት ወይም ሳንቲም ሳይሆን 'ኦንላይን' የሚቀመጥ ዲጂታል ገንዘብ ነው።
ሌላው የቢትኮይንና የተቀሩት የክሪይፕቶከረንሲዎች ልዩ ባህሪ በመንግሥታት እና በባንኮች አለመታተማቸው እንዲሁም ቁጥጥር አለመደረጉ ነው። ቢትኮይን የሚፈጠረው 'ማይኒንግ' በሚባል ሂደት ነው።
በመላው ዓለም በኔትወርክ በተሳሰሩ ኮምፒውተሮች ቁጥጥር ይደረግበታል።
ባለፉት ዓመታት ዋጋ በፍጥነት ሲጨምር ለዋጋው መጨመር ምክንያቱ በትክክል ይህ ነው ማለት አልተቻለም። አንዳንድ የምጣኔ ሃብት ባለሙያዎች ግን ኢንቨስተሮች ''እድሉ እንዳያልፋቸው'' ከሚገባው በላይ ፈሰስ እያደረጉበት ነው የሚል ምክንያት ያቀርባሉ።
ሌሎች ደግሞ የቢትኮይን ተቀባይነት እየጨመረ በመምጣቱ ዋጋው እንደጨመረ ያስቀምጣሉ።
ቢትኮይን እንደ ስጋት?
አሸረትስ በተባለ የፋይናንስ ተቆጣጣሪ ኩባንያ ውስጥ ባለሙያ የሆኑት ብራደሊይ ራይስ በቢትኮይን ላይ ምንም አይነት ቁጥጥር እንደማይደረግበት ያስታውሳሉ።
ቢትኮይንን በመጠቀም የገዢው ማንነት ይፋ ሳይደረግ በየትኛውም ሰዓት እና በየትኛውም ስፍራ የቢትኮይን ዝውውር ማድረግ ይቻላል። የግዢው ማንነት ይፋ ሳይደረግ ግብይት መፈጸም ይቻላል።
በዚህም ሕገ-ወጥ ቡድኖች የጦር መሳሪያዎች እና እጾችን ሊገዙ እና ሊሽጡ ይቻላሉ፣ ሕገ-ወጥ የገንዘብ ዝውውር እና አሸባሪዎችን ለመደገፍ ያስችላል በማለት ቢትኮይንን ጨምሮ ሌሎች ክሪይፕቶከረንሲዎች ላይ ያላቸውን ስጋት የሚያነሱ በርካቶች ናቸው።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
b772ff7edac6b561db5869ff7294bcd9
|
b30991445e9edb819e26a66d022138a8
|
የኢትዮጵያ ልማት በአእምሯዊ ንብረት መደገፍ አለበት
|
– የኢትዮጵያ ልማት በአእምሯዊ ንብረት መደገፍ እንዳለበት የአለም አቀፉ አእምሯዊ ንብረት ድርጅት ዋና ዳይሬክተር ዶክተር ፍራንሲስ ጌሪ አስታወቁ።ዳይሬክተሩ የሁለት ቀናት ይፋዊ የስራ ጉብኝት ለማድረግ ትናንት ማታ አዲስ አበባ ገብተዋል።አዲስ አበባ ቦሌ ዓለም ዓቀፍ አውሮፕላን ማረፊያ ሲደርሱ በሳይንስና ቴክኖሎጂ ሚኒስቴር ዴኤታ በአቶ መሐሙዳ አህመድ ጋአስ፣ በውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር የዓለም አቀፍ ጉዳዮች ዳይሬክተር በአምባሳደር ነጋሽ ክብረትና በኢትዮጵያ አእምሮአዊ ንብረት ጽሕፈት ቤት ዋና ዳይሬክተር በአቶ ብርሀኑ አዴሎ አቀባበል ተደርጎላቸዋል።ዋና ዳይሬክተሩ ዶክተር ፍራንሲስ ጌሪ በአቀባበል ስነስርአቱ ላይ እንደተናገሩት ዓለማችን በቴክኖሎጂ እየረቀቀች የመምጣቷ ሚስጥር በአእሞአዊ ንብረት ዘርፍ የሚደረገው ልማትና ጥበቃ ነው፡፡ ኢትዮጵያ በልማት እያደጉ ካሉ አገራት መካከል አንዷ መሆኗን ጠቅሰው ይህ ልማት በአእምሯዊ ንብረት መደገፍ አለበት ብለዋል።የአለም አእምሯዊ ንብረት ድርጅት የኢትዮጵያ አእምሯዊ ንብረት ጽሕፈት ቤት የተለያዩ ፕሮጀክቶች እንዲቀረፁና ተግባራዊ እንዲሆኑ ድጋፍ ሲያደርግ መቆየቱን ገልፀዋል፡፡በኢትዮጵያ የሚያደርጉት ይፋዊ የስራ ጉብኝትም የተጀመሩትን ፕሮጀክቶች ያሉበትን የአተገባበር ደረጃ በመገምገም በቀጣይ ስራዎች ዙሪያ ውይይት ለማድረግ እንደሆነ ገልፀዋል። የአእምሯዊ ንብረት ጀማሪ አካዳሚ፣ የቴክኖሎጂ እና ፈጠራ ድጋፍ ማእከል ሮጀክት ቲ አይ ኤስ ሲ፣ የቢሮ አውቶሜሽን፣ የብሄራዊ ምሁራዊ ንብረት ፖሊሲ ማሳደግ፣ ተስማሚ ቴክኖሎጂዎች መፍጠር እና መጠቀም የተሰኙ ፕሮጀክቶች በኢትዮጵያ ውስጥ የተጀመሩና በመተግበር ላይ ያሉ ፕሮጀክቶች ናቸው። ዋና ዳይሬክተሩ በቆይታቸው ከኢፌዴሪ ጠቅላይ ሚኒስትር አቶ ኃይለማሪያም ደሳለኝና ከሌሎች ከፍተኛ ባለስልጣናት ጋር በመገናኘት በአእምሯዊ ንብረት ዘርፍ እና በተያያዥ ጉዳዮች ዙሪያ ውይይት እንደሚያደርጉ ይጠበቃል። እንደ ኢዜአ ዘገባ በአዲስ አበባ ዩኒቨርሲቲም በመገኘት ከተለያዩ ተቋማት ለተውጣጡ ምሁራንና ኃላፊዎች ገለፃ እንደሚያደርጉ ይጠበቃል።
| 5ፖለቲካ
|
https://waltainfo.com/am/24865/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
702d424c9191750b1352292b93c58c9c
|
aeed0748cef3bd991900f1996e1ef0e6
|
በማዕድን ማምረት እና ምርምር ላይ የተሰማሩ 63 ተቋማት የስራ ፈቃድ ተሰረዘ
|
በማዕድንና ነዳጅ ሚኒስቴር በማዕድን ማምረት እና ምርምር ሥራ ላይ እንዲሰማሩ ፈቃድ ከተሰጣቸው 213 ተቋማት ውስጥ 63 የሚሆኑት ባሳዩት አፈፃፀም ድክመት እና የህዝብና የመንግስት ሀብትን በማባከን የተሰጣቸው ፈቃድ ተሰርዟል።የማዕድንና ነዳጅ ሚኒስት ኢ/ር ታከለ ኡማ ፈቃዳቸው በተሰረዘው ተቋማትና በተለያዩ ጉዳዮች ዙሪያ ጋዜጣዊ መግለጫ ሰጥተዋል፡፡ሚኒስትሩ እንደገለጹት ፈቃዳቸው ከተሰረዘባቸው 63 ተቋማት ውስጥ 38 ተቋማት በማዕድን ምርት ላይ የተሰማሩ ሲሆን፣ 25ቱ ደግሞ በማዕድን ምርምር ላይ ተሰማርተው የነበሩ ናቸው።ተቋማቱን ወደ መስመር ለማስገባት ብዙ ጥረት እንደተደረገ የተናገሩት ኢንጅነር ታከለ የተቋማት ፈቃድ የተሰረዘው በአዋጁ በተሰጠው መስፈርቶች መሆኑን ጠቁመዋል።ፈቃዳቸው የተነጠቀባቸው የማዕድን ቦታዎች በአፋጣኝ ወደ ስራ እንዲገቡና የማዕድን ሀብቶችን በተገቢው መልኩ ጥቅም ላይ እንዲውሉ የሚደረግ መሆኑም ተገልጿል።በሌላ በኩል 4 ሺህ 83.2 ኪ.ግ ወርቅ ለውጭ ገበያ ቀርቦ 299.1 ሚሊየን ዶላር ከውጭ ምንዛሪ፣ ከጌጣ ጌጥ ማዕድናት ደግሞ 3.8 ሚሊየን የአሜሪካ ዶላር ገቢ የተገኘ ሲሆን፣ በአጠቃላይ ባለፉት አምስት ወራት ከማዕድን ዘርፍ 302.9 ሚሊየን ዶላር ገቢ መገኘቱንም ሚኒስትሩ ጠቁመዋል።ይህም ከማዕድን ዘርፍ የሚገኘው ገቢ ከጊዜ ወደ ጊዜ እየጨመረ የሚገኝ ስለመሆኑ ማሳያ ነው ብለዋል፡፡የተገኘው ገቢ የኮንትሮባንድ ንግድን ለመቆጣጠር ከባለድርሻ አካላት ጋር በተሠራው የቅንጅት ስራ የተገኘ ውጤት በመሆኑ በቀጣይም ከዘርፉ የሚፈለገውን ያህል ጥቅም ለማግኘት የቅንጅት ስራው ሊቀጥል እንዲሁም የማዕድን ምርት ማነቆ የሆኑ የመሠረተ ልማት እና የአቅርቦት ችግሮችን ለመፍታት መስራት እንደሚገባ ገልጸዋል፡፡ ለዚህም ሚኒስቴሩ ከክልሎች ጋር በመናበብ ይሠራል ነው ያሉት ሚኒስትሩ በመግለጫቸው፡፡በኢትዮጵያ ያለው የማዕድን ሀብት ወደ ግዙፍ የኢንቨስትመንት ደረጃ ማደግ የሚችል በመሆኑ ለዚህም የሀገርና የህዝብ ሀብት የሆነውን ማዕድን በተገቢው ጊዜ እና መልክ ጥቅም ላይ ማዋል እንደሚገባ ሚኒስትሩ አሳስበዋል።(በድልአብ ለማ)
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://waltainfo.com/am/%e1%89%a0%e1%88%9b%e1%8b%95%e1%8b%b5%e1%8a%95-%e1%88%9b%e1%88%9d%e1%88%a8%e1%89%b5-%e1%8a%a5%e1%8a%93-%e1%88%9d%e1%88%ad%e1%88%9d%e1%88%ad-%e1%88%8b%e1%8b%ad-%e1%8b%a8%e1%89%b0%e1%88%b0%e1%88%9b/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
ac71b8718edddb8126c8be6c98184ddb
|
7924f7ae3236dab24d88952340c47d5e
|
"ኢትዮጵያን እናድን" - ውይይት
|
የ “የኢትዮጵያ ዜጎች ለማኅበራዊ ፍትህ -(ኢዜማ) ዋሽንግተን ዲስ የድጋፍ ማኅበር ” ከ“እኛ ነን ኢትዮጵያ ስብስብ” ጋር በትብብር “ኢትዮጵያን እናድን” በሚል ርእስ ባዘጋጁት በዚህ ውይይት፤ ከሌሎች የሚማር ማኅበረሰብ ብልህ በመሆኑ ክፉ ነገር በኢትዮጵያ ሕዝብ ላይ እንዳይደርስ ከሩዋንዳ መማር ያስፈልጋል የሚል ሐሳብ ከትንታኔ ጋር ቀርቧል።አደጋውን ለመቀነስና ለውጥ ለማምጣትም የኢትዮጵያ ችግርን በተጠና መልኩ ለይቶ በሚደረግ ውይይት ወደ መፍትሔ ማምራት ይሻልል ብለዋል። ለዚህም ምሑራን ዋናውን ኃላፊነት መውሰድ እንዳለባቸው በውይይቱ ወቅት የተነሳ ነጥብ ነው። የተቀረው የኢትዮጵያ ሕዝብም የችግሩን አሳሳቢነት በሚገባ በመረዳት አገር በማዳን ተግባር ውስጥ ሊሰማራ ይገባል ብለዋል። ብሔርተኝነትም በውይይቱ ላይ ተነስቷል።ውይይቱን የተከታተለችው ጽዮን ግርማ ከውይይቱ የተወሰነውን ክፍል በአጭሩ አሰናድታዋለች።
ውይይቱ ሰፋ ያለ በመሆኑ በዚህ አጭር ክፍል ሁሉም መካተት አልቻለም። ነገር ግን ቀሪውን ዘገባ በእሁድ ምሽት ዝግጅታችን ይቀርባል። በድረ ገፃችን እና በፌስ ቡክ ገፃችን ላይም በምስል ጭምር ታገኙታላችሁ።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://amharic.voanews.com//a/5171015.html
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
d121ba09b55bfbdf66809442b0b8192b
|
fbdb68d7cc006275f5737ccefddba7d9
|
በከፍተኛ ትምህርት ዘርፍ የለውጥ ስራዎችን ማስጀመሪያ መድረክ እየተካሄደ ነው
|
በከፍተኛ ትምህርት ዘርፍ የለውጥ ስራዎችን ማስጀመሪያ መድረክ የሳይንስና ከፍተኛ ትምህርት ሚኒስትር ፕሮፌሰር ሂሩት ወ/ማርያም በተገኙበት በአዲስ አበባ ሸራተን ሆቴል እየተካሄደ ነው፡፡የሳይንስና ከፍተኛ ትምህርት ሚኒስቴር በሀገራችን የመጀመሪያውን የትምህርትና ስልጠና ፍኖተ ካርታ ከሶስት አመታት በላይ ከፈጀ የዝግጅት ምዕራፍ በኋላ ከ 2012 ዓ.ም ጀምሮ ተግባራዊ ያደርጋል፡፡ፍኖተ ካርታው እስከ 2022 ዓ.ም የሚተገበር ሲሆን፣ 2012 ዓ.ም የመጀመሪያው የትግበራ አመት ይሆናል፡፡ ፍኖተ ካርታው በከፍተኛ ትምህርት ተቋማት ያሉ ችግሮችን ለይቶ መፍትሄዎችን አስቀምጧል፡፡የስርዐት ትምህርት አዘገጃጀት ይዘትና ትግበራ ችግር፣ የዩኒቨርሲቲዎች በተልእኮ አለመለየት፣ የትምህርት አደረጃጀት ችግር እና ሌሎችም አራት ችግሮች የተለዩ ሲሆን፣ በእነዚህ ችግሮች ምክንያትም የስነምግባርና የሞራል ውድቀት፣ ስርአት አልበኝነትና ምክንያታዊ አለመሆን፣ የስራ ጠባቂነትና ጥገኝነትን የመሳሰሉ ችግሮች በተማሪዎች ዘንድ ተስተውለዋል ተብሏል፡፡የአንደኛ አመት ተማሪዎችን የታሪክ፣ ጂኦግራፊና አንትሮፖሎጂ፣ የኮምፒውቴሽናል ክህሎት፣ የስነምግባር፣ የቋንቋ፣ የስነ ተግባቦት፣ ምክንያታዊነት፣ ቴክኖሎጂና አለምአቀፋዊ እውቀት ሊያስጨብጡ የሚችሉ ትምህርቶችን መስጠት፣ ዩኒቨርሲቲዎችን እንደ ተልዕኳቸው ትኩረት ማደራጀት ማለትም የምርምር፣ የአፕላይድ ሳይንስ እና ቴክኒካል ዩኒቨርሲቲዎች አድርጎ ማደራጀት እና የዩኒቨርሲቲ ቆይታን አራት አመት እንዲሆን ማድረግ ለምህንድስና አምስት ለህክምና ስድስት አመት ለማስተርስ ዲግሪ ሁለት አመት እንዲሁም ለፒኤችዲ ዲግሪ ደግሞ አራት አመት ማድረግ ችግሮችን ከስር መሰረታቸው ለመፍታት በፍኖተ ካርታው የተቀመጡ የመፍትሄ ምክረ ሀሳቦች ናቸው ተብሏል፡፡ መረጃው የፕሬስ ኤጄንሲ ነው፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://waltainfo.com/am/32658/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
59b8c8b89e372313a11ccf898325e830
|
198d8951fd05ec9fbc0e5083e3bb6ae4
|
ጆርጅ ዊሃ በእባቦች ሳቢያ ወደተወው ቢሮው ተመልሷል
|
የቀድሞው የአለማችን ኮከብ እግር ኳስ ተጫዋች፣ የላይቤሪያው ፕሬዚዳንት ጆርጅ ዊሃ፣ ከሁለት ሳምንታት በፊት በቢሮው ውስጥ ሁለት እባቦች መገኘታቸውን ተከትሎ፣ ወደ ቢሮው መግባት አቁሞ የነበረ ሲሆን ረቡዕ ዕለት ወደ ቢሮው መመለሱ ተዘግቧል፡፡ከሁለት ሳምንታት በፊት የፕሬዚዳንቱ ቢሮ በሚገኝበት ህንጻ ውስጥ ሁለት አደገኛ እባቦች መገኘታቸውን ያስታወሰው ዘገባው፤ በአካባቢው የነበሩ ሰዎች እባቦቹን ለመግደል ጥረት ቢያደርጉም እንዳመለጧቸውና ተመልሰው ይመጣሉ በሚል ስጋት ፕሬዚዳንቱ ቢሯቸውን ትተው፣ በሌላ ክፍል ውስጥ ስራቸውን ሲሰሩ መሰንበታቸውንም አመልክቷል፡፡ወደ ፕሬዚዳንቱ ቢሮ የመጡት ሁለት ጥቋቁር እባቦች፣ እጅግ መርዘኛና አደገኛ እንደሆኑ የጠቆመው ዘገባው፤ ጆርጅ ዊሃ ወደ ቢሯቸው እንዲመለሱ ከመደረጋቸው በፊት እባቦችን የሚያባርርና ኢንፌክሽንን የሚከላከል መድሃኒት በህንጻው ዙሪያ መረጨቱንም ገልጧል፡፡
| 4ዓለም አቀፍ ዜና
|
https://www.addisadmassnews.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=23475:%E1%8C%86%E1%88%AD%E1%8C%85-%E1%8B%8A%E1%88%83-%E1%89%A0%E1%8A%A5%E1%89%A3%E1%89%A6%E1%89%BD-%E1%88%B3%E1%89%A2%E1%8B%AB-%E1%8B%88%E1%8B%B0%E1%89%B0%E1%8B%88%E1%8B%8D-%E1%89%A2%E1%88%AE%E1%8B%8D-%E1%89%B0%E1%88%98%E1%88%8D%E1%88%B7%E1%88%8D&Itemid=212
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
70dac428a9843b9a40c864fc87b4b108
|
68aec4e5929fca4954c60ff2e1cea7e4
|
ክልሎች ለስፖርት ማሰልጠኛ ማዕከላት
|
ለብሄራዊ ቡድኖች እና ለክለቦች ተተኪ የሚሆኑ አትሌቶችን ለማፍራት በታዳጊ ደረጃ ስልጠና መስጠት ውጤታማ እንደሚያደርግ ይታወቃል። ከፕሮጀክቶች የተሻለና የላቀ ችሎታ ያላቸው ታዳጊዎች ሳይንሳዊ ስልጠና አግኝተው ክለቦችንና ብሄራዊ ቡድንን ለመቀላቀል ብቁ እንዲሆኑም የማሰልጠኛ ማዕከላት መኖር ወሳኝ ነው። በኢትዮጵያም ውስን ማዕከላት ተከፍተው ወጣቶችን ለማፍራት እየሰሩ ይገኛሉ።የአትሌቲክስ ስፖርት ማሰልጠኛ ማዕከላቱ በትግራይ ክልል ማይጨው፣ በአማራ ክልል ደብረ ብርሃን፣ በኦሮሚያ ክልል በቆጂ እንዲሁም በደቡብ ብሔር ብሄረሰቦችና ህዝቦች ክልል ሃገረ ሰላም ላይ የተገነቡ ናቸው። በ2000ዓም ወደ ሥራ የገቡት እነዚህ ማዕከላት በተለየ መልኩ ሊመረጡ የቻሉትም ለአትሌቲክስ ስፖርት ምቹ የሆነ የቦታ አቀማመጥና የአየር ሁኔታ ስላላቸው ነው።የስፖርት ማዕከላቱ ከተቋቋሙ በኋላም ለሚገኙባቸው ክልሎች በኃላፊነት ተሰጥቷል። ይሁን እንጂ ማዕከላቱ በእርስ በእርስ የመማማሪያ መድረክ ላይ ባቀረቡት ሪፖርት በክልሎቻቸው የሚያገኙት ድጋፍ የተለያየ መሆኑ ነው ለማስተዋል የተቻለው። አንዳንድ ክልሎች ድጋፍ በማድረጋቸው የተሻለ ሥራ ሲያከናውኑ አንዳንዶች ደግሞ ድጋፍ ስለማድረጋቸውም በሚያጠራጥር ሁኔታ ላይ ይገኛሉ። በመሆኑም ክልሎች ለማዕከላቱ የሚያደርጉት ድጋፍ ምን ይመስላል የሚለውን መመልከት ይገባል።ተሞክሯቸውን ካቀረቡት ማዕከላት መካከል በተሻለ ደረጃ ላይ የሚገኘውና እነደ ተምሳሌትም ሲታይ የነበረው የሃገረ ሰላም አትሌቲክስ ማሰልጠኛ ማዕከል ነው። በደቡብ ስፖርት ኮሚሽን የትምህርትና ስልጠና ዳይሬክተር አቶ እስራኤል ቡአ፤ ኮሚሽኑ ከማዕከሉ ጋር በቅንጅት እንደሚሰራ ይገልጻሉ። በማዕከሉ በሚደረገው ክትትልና ድጋፍ ጠንካራና ደካማ ጎኖችን በመለየት እንዲሁም የሚቀርቡ ጥያቄዎችን በረጅም፣ አጭርና መካከለኛ ጊዜ ምላሽ ይሰጥበታል። ያለ ጥሬ ዕቃ ስልጠናውን ማስኬድ የማይቻል በመሆኑም፤ በመንግሥት ተገቢው ትኩረት እንዲሰጠውና በቂ በጀት እንዲመደብለትም በቅንጅት ይሰራል።ከዚህ ቀደም በማዕከሉ የሚገኘው የወንድና ሴት ሰልጣኞች መኖሪያ በአንድ አካባቢ የሚገኝ መሆኑን ተከትሎ ማስፋፊያ በማድረግ ለማለያየት ተችሏል። ኮሚሽኑ ማስፋፊያውን ከማድረጉም ባሻገር 1ነጥብ6 ሚሊዮን ብር ለካሳ መክፈሉንም ነው የሚገልጹት። ከዚህ ባለፈ በቤንቺ ማጂ እና ደቡብ ኦሞ ዞን የራሱን የታዳጊ ማሰልጠኛ ተቋም በመገንባት ላይ የሚገኝ ሲሆን፤ አንዱ በመጠናቀቅ ላይ እንደሚገኝም ነው ዳይሬክተሩ የሚገልጹት።ማዕከሉ ከምልመላ ጀምሮ መስፈርቱን ተከትሎ ሥራው በጥንቃቄ እንዲካሄድ ለማድረግም ኮሚሽኑ ክትትል ያደርጋል። የምልመላ ቡድኑ ወደ ተለያዩ ሥፍራዎች ሲንቀሳቀስ ጥብቅ መመሪያ የሚሰጥ ሲሆን፤ ሲመለስም ክትትሉ የሚቀጥል ይሆናል። ከአትሌቲክስ ፌዴሬሽኑ እና ኮሚሽኑ ጋር ተገቢ መናበብ ቢኖርም አልፎ አልፎ አንዳንድ ገባ ወጣ ማለቶች ይስተዋላሉ፤ ግምገማ በማካሄድም ለማስተካከል ጥረት ይደረጋል።ክልሉ ያለፈው ዓመት ሊካሄድ ለነበረው መላ ኢትዮጵያ ጨዋታዎች በጀት ቢመድብም፤ ውድድሩ ግን በሀገር አቀፍ ደረጃ አልተካሄደም ነበር። በመሆኑም ገንዘቡን ለማዕከሉ የጂምናዚየም ቁሳቁስ ግዢ ለማዋል ተችሏል። ይሁን እንጂ ከመብራት ኃይል ጋር ተያይዞ አገልግሎት መስጠት ያልጀመረ ሲሆን፤ በቅርቡ ከሚመለከተው አካል ጋር በመነጋገር ሥራ እንደሚጀምርም ነው ዳይሬክተሩ የሚጠቁሙት።ሀገራዊና ወጥ የሆነ የአሰራር መመሪያ በማዕከላቱ የሚፈጠሩ ችግሮችን ለመፍታት ያስችላል። የልምድ ልውውጥ መድረኩን መካሄድ ተከትሎም የአሰራርና አደረጃጀት መመሪያ የሚዘጋጅ በመሆኑ፤ የሰልጣኞች ሽግግርና ዝውውር ላይ የሚፈጠሩ ችግሮችን የሚመልስ መመሪያ ይበጃል ብለው እንደሚጠብቁም ዳይሬክተሩ ይገልጻሉ።በኢትዮጵያ አትሌቲክስ ስፖርት ታሪክ ሰፊውን ድርሻ የሚይዙት ውጤታማ አትሌቶች ከበቆጂ የተገኙ መሆኑ ይታወቃል። በዚሁ ምክንያትም አካባቢው በዓለም ደረጃ «የሯጮች ምድር» እስከመባል ደርሷል። በዚህ ወቅትም በርካታ የረጅም ርቀት አትሌቶች ከአካባቢው እየወጡ ይሁን እንጂ ከስሙ አንጻር የበቆጂ አትሌቲክስ ማሰልጠኛ ማዕከል በሚጠበቀው ልክ በመስራት ላይ ይገኛል ለማለት አያስደፍርም። ከአትሌቲክስ ማዕከል ባሻገር የፊፋ ጎል እግር ኳሰ ማሰልጠኛ ፕሮጀክት የሚገኝ መሆኑም ይታወቃል።የክልሉ ስፖርት ኮሚሽን የትምህርትና ስልጠና ዳይሬክተር አቶ ግርማዬ ለታ፤ ማዕከላቱ ከውጤት አንጻር ሲመዘኑ እንደሚጠበቀውም ባይሆን ውጤቶች እየተመዘገቡ መሆኑን ይገልጻሉ። ይህ ሊሆን የቻለው ደግሞ ባለድርሻ አካላት፤ ስፖርት ኮሚሽን፣ ኦሊምፒክ ኮሚቴ፣ ፌዴሬሽኑ እንዲሁም የክልል ቢሮዎች እኩል ትኩረት ሰጥተው በተቀናጀ መልኩ እየተሰራ ባለመሆኑ ነው። ማዕከላቱን በማሰባሰብ ተሞክሯ ቸውን በመቅሰም እርስ በእርሳቸው ልምድ እንዲለዋወጡ ማድረግ የተለመደ ባለመሆኑም የሰሩተን ስራ በትክክል ማቅረብ ላይ ችግር አለ።ኮሚሽኑም በአካባቢው የተሻለ ሥራ እንዲሰራ ባለሙያዎችን የማብቃትና የሙያ ማሻሻያ እንዲያገኙ በማድረግ ላይ እንደሚገኝ ይጠቁማሉ። ለማዕከሉ ጽህፈት ቤት በመስጠት፣ በጀት በመመደብ፣ ጂምናዚያም እንዲሁም የሁለቱን ማዕከላት መዋቅር በመከለስ ትኩረት ተሰጥቶ እንደሰራም ዳይሬክተሩ ይጠቁማሉ። ትኩረት እየተሰጠ አይደለም ይባል እንጂ ከሌሎች ክልሎች የተሻለ በጀት በመመደብና ትኩረትም በማድረግ ላይ ይገኛል። በዚህም ካሉት ማዕከላት በተጨማሪ አንድ ቢሊዮን በሚሆን ወጪ ሱሉልታ ላይ በርካታ ስፖርቶችን የሚያሰለጥን አካዳሚ በመገንባት ላይ እንደሚገኝም በማሳያነት ያነሳሉ።የማሰልጠኛ ማዕከላቱ እና አካዳሚው ተመሳሳይ ሥራ የሚሰሩ ቢሆንም በሀገር አቀፍ ደረጃ ግን ትኩረት አልተሰጠውም። መሆን የሚገባው ግን አንዳቸው ከሌላው በተለየ የረጅም ጊዜ እቅድ በመያዝ የተሻለ ነገር ላይ ማተኮር ነው። እንደ ክልል ግን ያሉትን ነገሮች በማየት በተሻለ መልክ እንደሚካሄድበት ነው የሚገልጹት።የትግራይ ክልል ወጣቶችና ስፖርት ቢሮ የትምህርትና ስልጠና ከፍተኛ ባለሙያ አቶ ከሃሳይ ፍሰሃ፤ የማይጨው አትሌቲክስ ማሰልጠኛ ማዕከል ከተመሰረተበት 2002ዓ.ም ጀምሮ እድገት በማሳየት ላይ ያለ መሆኑን ይጠቁማሉ። ቢሮው ጅምናዚየም በማስገንባት፣ የሰልጣኞችን ቁጥር ከ35 ወደ45 በማሳደግ እንዲሁም በጀት በመመደብ ቢሮው ድጋፍ እያደረገ መሆኑንም ይገልጻሉ።ማዕከሉ የራሱ ስታንዳርድ የሌለው ሲሆን፤ አንድ ማዕከል ምን ምን መያዝ አለበት የሚለው፣ እንዲሁም ወደየት ማደግ አለበት በሚለው ላይ ስታንዳርድ አልነበረውም። ከሌሎች የታዳጊ ስፖርት ማሰልጠኛ ፕሮጀክቶች ጋርም ትስስር አልነበረውም። በመሆኑም በምን መልኩ መዋቀር ይገባዋል በሚለው ላይ ቢሮው ጥናት እያደረገ ይገኛል። ጥናቱ ተጠናቆ ወደ ስራ ሲገባም ችግሮቹን ይፈታል ተብሎ የሚጠበቅ ቢሆንም፤ ከነችግሮቹ ሰልጣኞችን ወደ ተለያዩ ክለቦች በመመገብ ሀገርን ወክለው በውድድሮች ላይ የሚካፈሉ አትሌቶችን ማፍራት ችሏል። የማዕከል ቆይታቸውን ያጠናቀቁ ሰልጣኞችም ወደ ወጣቶች ስፖርት አካዳሚ፣ ጥሩነሽ ዲባባ ስፖርት ማሰልጠኛ ማዕከል እንዲሁም በክልሉ የሚገኙ ክልሎችን እንደሚቀላ ቀሉም ባለሙያው ይጠቁማሉ።ሊተኮርበት የሚገባውም ማዕከላቱ በየራሳቸው ከሚያደርጉት ጥረት ይልቅ ኮሚሽኑ ወጥ የሆነ መዋቅር ቢሰራ የተሻለ እንደሚሆንም ይጠቁማሉ ባለሙያው። ይህ ሲሆንም ክልሎች ማሟላት የሚገባቸውን አውቀው ሥራቸውን ያከናውናሉ። በዚህም ስፖርቱን ለማሳደግ እንደሚችልም እምነታቸው ነው።በአማራ ክልል ስፖርት ኮሚሽን የተሳትፎ፣ ስልጠና ውድድር ዳይሬክተር አቶ ምትኩ አክሊሉ፤ በክልሉ በሚገኘው የደብረ ብርሃን አትሌቲክስ ማሰልጠኛ ማዕከል አስተያየታቸውን ይሰጣሉ። አሁን ባለበት ሁኔታ እንዲሁም በሚያፈራቸው አትሌቶች አንጻር ሲታይ ጥሩ ሥራ እየሰራ ይገኛል ለማለት እንደሚያስደፍር ይጠቁማሉ። በፓራሊምፒክ ስፖርትም ማዕከሉን እንዲጠቀሙት በማድረግ ላይ ይገኛል። የደብረ ብርሃኑን ተሞክሮ በመያዝ መሰል ማዕከልም በሌሎች ዞኖች ላይ በማደራጀት ጥረት ላይ አንዳሉም ይገልጻሉ።ክልሉ በየዓመቱ ከሁለት ሚሊዮን ብር ያላነሰ ድጋፍ ያደርጋል። ይሁን እንጂ ክልሉ ትኩረት በመስጠት በኩል የሚጠበቅበትን እንዳላደረገም ዳይሬክተሩ ይገልጻሉ። ከዚህ በኋላም ክልሉ ከአትሌቲክስ ፌዴሬሽን ጋር በመሆን ችግር ባለበት የሽግግር ሥርዓት ላይ የአሰራር ማኑዋል በማዘጋጀት ወጥ በሆነ መንገድ መስራት ይገባል። በቀጣይም ማሰልጠኛ ማዕከላት አንድን ስፖርት ብቻ መሰረት አድርገው ሳይሆን ቀስ በቀስ ሌሎች ስፖርቶችንም ማካተት እንደሚገባ ከመድረኩ ተሞክሮ ለማግኘት እንደቻሉም ዳይሬክተሩ ይገልጻሉ። በመሆኑም በቀጣይ የቀሩትን ሥራዎች በማከናወን በኩል ከክልሉ በርካታ ነገር የሚጠበቅ ይሆናል።አቶ ሲሳይ ሳሙኤል በኢፌዴሪ ስፖርት ኮሚሽን የትምህርትና ስልጠና ዳይሬክተር፤ በመድረኩ ላይ በርካታ ጉዳዮች መነሳታቸውን ይጠቁማሉ። የመጀመሪያው ነገር በአስተዳደራዊ ጉዳዮች ላይ የታየ ጉድለት ነው። ይህም ወጥ የሆነ አሰራርና መመሪያ በማበጀት ማዕከላቱ ተመጋጋቢ እንዲሆኑና ውጤታማ አትሌቶችን ለማፍራት ትልቅ ድርሻ ያለው መሆኑ ታይቷል። ችግሩን የመቅረፍ ኃላፊነት የኮሚሽኑ ሲሆን፤ ተግባራዊነቱ ላይ ደግሞ ክልሎች ኃላፊነቱን መውሰድ እንዳለባቸውም ያሳስባሉ። ከዚህ በኋላም ይህ ዓይነት መድረክ በማይቋረጥ መልኩ የሚካሄድም ይሆናል።አዲስ ዘመን ጥር 13/2011ብርሃን ፈይሳ
| 2ስፖርት
|
https://www.press.et/Ama/?p=3353
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
0b84c3ff895b398e1290b5bd5f302bdb
|
6aa0f7a8d025f650ddb9638967aca876
|
ትግራይ ፡ የህወሓት አመራሮች ያሉበትን ለጠቆመ የ10 ሚልዮን ብር ሽልማት መዘጋጀቱ ተነገረ
|
በዚህም መሠረት አመራሮቹን ጠቁሞ በመንግሥት ቁጥጥር ስር እንዲውሉ የሚያስችል መረጃዎችን ለሚሰጡ ሰዎች የአስር ሚሊዮን ብር ሽልማት እንደሚሰጥ ቃል ገብቷል።
ይህ የገንዘብ ሽልማት መዘጋጀቱን ይፋ ያደረጉት የአገሪቱ መከላከያ ሠራዊት መረጃ ዋና መምሪያ ኃላፊ ሌተናል ጄነራል አስራት ዴኔሮ ሲሆኑ፤ ሽልማቱ ተፈላጊዎቹን አመራሮችን "በአጭር ጊዜ ውስጥ በቁጥጥር ስር ለማዋል የሚደረገውን ጥረት ለማገዝ የተዘጋጀ ነው" ብለዋል።
ተፈላጊዎቹ ያሉበትን የሚያውቁ ሰዎች በየአካባቢያቸው ለሚገኙ የመከላከያ ሠራዊት አባላት በአካል በመቅረብ ማሳወቅ እንደሚችሉ የተነገረ ሲሆን፤ በተጨማሪም ለዚሁ አገልግሎት የሚውል የስልክ ቁጥር መዘጋጀቱም ተጠቁሟል።
ጥቅምት 24/2013 ዓ.ም በትግራይ ክልል ውስጥ በሚገኘው የአገሪቱ የመከላከያ ሠራዊት የሠሜን ዕዝ ላይ ጥቃት ከተፈጸመ በኋላ መንግሥት በህወሓት ኃይሎች ላይ ወታደራዊ ዘመቻ አካሂዶ የህወሓት አመራሮችን ከክልሉ የስልጣን መንበር ላይ ማስወገዱ ይታወሳል።
ወታደራዊ ዘመቻውን ተከትሎም የህወሓት ፖለቲካዊና ወታደረዊ ከፍተኛ አመራሮች ላይ የእስር ማዘዣ ወጥቶባቸው እየተፈለጉ መሆኑም አይዘነጋም።
ከእነዚህም መካከል በርካታ ወታደራዊ አመራሮች ተይዘው ጉዳያቸው በፍርድ ቤት እየታየ ሲሆን፤ ከፖለቲካዊ አመራሮቹ መካከል አስካሁን ሁለቱ መያዛቸው ይታወቃል።
የቀድሞዋ የፌዴሬሽን ምክር ቤት አፈጉባኤ ወ/ሮ ኬሪያ ኢብራሂም ከሳምንታት በፊት እጃቸውን መስጠታቸው የተነገረ ሲሆን የቀድሞው የትግራይ ክልል ምክትል ርዕሰ መስተዳደርና አምባሳደር የነበሩት አዲስዓለም ባሌማ ተይዘው ባለፈው ሳምንት ፍርድ ቤት መቅረባቸው ይታወሳል።
በትግራይ ክልል ውስጥ ለሦስት ሳምንታት ያህል ከተካሄደ ወታደራዊ ዘመቻ በኋላ ኅዳር 19/2013 ዓ.ም የፌደራል መከላከያ ሠራዊት የክልሉን ዋና ከተማ ከተቆጣጠረ በኋላ አብዛኞቹ የህወሓት ከፍተኛ አመራሮች የት እንዳሉ አይታወቅም።
ጠቅላይ ሚኒስትር ዐብይ አህመድ መቀለ በሠራዊቱ መያዟን ተከትሎ ወታደራዊው ዘመቻ መጠናቀቁን የገለጹ ቢሆንም፣ ከስልጣናቸው የተባረሩት የህወሓት ከፍተኛ አመራሮች ግን ውጊያውን እንደሚቀጥሉ አሳውቀው ነበር።
ከመቀለ መያዝ በኋላ በነበሩት ጥቂት ቀናት ውስጥ የተወሰኑት የህወሓት አመራሮች ስለውጊያው ወቅታዊው ሁኔታ በቴሌቪዥንና በዜና ወኪሎች በኩል ካልተገለጹ ቦታዎች መግለጫ መስጠታቸው ይታወሳል።
በመገናኛ ብዙሃን ሲቀርቡ የነበሩትን የቀድሞውን የክልሉን ፕሬዝዳንት ደብረጽዮን ገብረሚካኤልንና አቶ ጌታቸው ረዳን ጨምሮ ሌሎቹ ከፍተኛ የህወሓት አመራሮች አስካሁን ያሉበት ሥፍራም ሆነ ሁኔታ አይታወቅም።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
e4d4442ddc03a1601562f30b9146bf61
|
53ebe4bef68056dc9840d186a953627a
|
የተትረፈረፈ ቢመስልም የአሸዋ እጥረት ዓለም ላይ ተፈጥሯል
|
ባለፈው መስከረም ወር ብቻ ደቡብ አፍሪካዊ ሥራ ፈጣሪ፣ ሁለት ህንዳዊያን እንዲሁም ሜክሲኳዊ የአካባቢ ጥበቃ ተሟጋች ብዙ ዋጋ ባልተሰጠው ነገር ግን በጣም አስፈላጊ በሆነው አሸዋ ምክንያት ተገድለዋል።
• እየጨመረ የመጣው የአሸዋ ፍላጎት ወንዞችን እያጠፋ ነው
• አሸዋ የሰረቁ ፈረንሳያውያን ጥንዶች ለእስር ተዳረጉ
ብዙም ባይመስልም አሸዋ እጅጉን አስፈላጊ ነገር ነው። በጥቅሉ ለከተሞች ግንባታ ወሳኝ ግብአት ነው- አሸዋ። የገበያ ማዕከሎች፣ የጋራ መኖሪያ ቤቶች፣ የአስፓልት መንገዶች ግንባታ ያለ አሸዋ የሚታሰብ አደለም።
በየቦታው የሚታዩት የመስታወት መስኮቶች፤ የስማርት ስልኮች ስክሪን ጭምር ከቀለጠ አሸዋ የሚሰሩ ናቸው። በስልኮቻችን እንዲሁም በኮምፒውተሮቻችን ውስጥ ያሉ ሲልከን ቺፖችም ከቀለጠ አሸዋ የተሰሩ ናቸው።
ይህም ብቻ አይደለም በመኖሪያ ቤቶቻችን ለሚገኙ የኤሌክትሪክ መገልገያ እቃዎች ስሪትም አሸዋ ግብአት ነው።
ምንም እኳ ከሰሃራ እስከ አሪዞና ባሉ ሰፋፊ በርሃዎችና በባህር ዳርቻዎች ቢገኝም፤ በአቅራቢያ ከሚገኝ መደብር በቀላሉ ልንገዛው የምንችለው ነገር ቢሆንም በአሁኑ ወቅት ዓለም ላይ የአሸዋ እጥረት አጋጥሟል።
• ሳናውቀው እያለቁብን ያሉ ስድስት ነገሮች
ለመሆኑ በዓለም ላይ የትም ቦታ የሚገኝ ነገር እንዴት እጥረት ሊፈጠርበት ይችላል?
በዓመት 50 ቢሊዮን ቶን አሸዋ በሰዎች ጥቅም ላይ ይውላል። ይህ የአሸዋ መጠን መላዋን እንግሊዝ ሊያለብስ የሚችል ነው።
አጥኚዎቹ እንደሚሉት ችግሩ ያለው ጥቅም ላይ እየዋለ ባለው አሸዋ አይነት ምክንያት እንደሆነ እየተናገሩ ነው። ከላይ ለተጠቀሱት አገልግሎቶች ጥቅም ላይ እየዋለ ያለው ለስላሳውና በቀላሉ በንፋስ የሚበነው የበረሃ አሸዋ አይደለም።
ይህ በጣም ደቃቅ የበረሃ አሸዋ ለኮንክሪት የሚሆን አይደለም። ይልቁንም ለሰዎች አስፈላጊ የሆነው ባለ ማእዘኑ እና በወንዞች እና በሃይቆች የሚገኘው ነው። ስለዚህም ይህኛውን አሸዋ ለማግኘት በወንዞች መድረሻ፣ በእርሻ ማሳዎ እንዲሁም በጫካዎች ውስጥ ሕገ ወጥ ፍለጋ ይካሄዳል።
ጥቂት በማይባሉ አገራትም የወንጀለኛ ቡድኖች በዚህ የአሸዋ ንግድ ላይ ተሰማርተዋል፤ በዚህ ሳቢያ ደግሞ የአሸዋ ጥቁር ገበያም ተስፋፍቷል።
• ኢትዮጵያ አርባ በመቶ ዕፀዋቶቿን ልታጣ እንደምትችል ተነገረ
"የአሸዋ እጥረት ጉዳይ ብዙዎች እያስገረመ ነው ግን ሊያስገርም አይገባም። ያለ ምንም አካባቢያዊ ተፅዕኖ የአንድን ተፈጥሯዊ ሃብት 50 ቢሊዮን ቶን የሚያክል ነገር ማውጣት የሚቻል ነገር አይደለም" ይላሉ የተባበሩት መንግሥታት ድርጅት የአካባቢ ጥበቃ ፕሮግራም ተመራማሪው ፓስካል ፔዱዚ።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
dd004a8d52d411df70828ab0c976a527
|
0c3b7e98c87b23dd151841e9a7a2b94b
|
ኬንያ ሳተላይት ልታመጥቅ ነው
|
ይህ ሳተላይት የግብርና ሥራን ለመከታተልና የኬንያን የባህር ጠረፍ ለመቆጣጠር ተግባር ጥቅም ላይ ይውላል ተብሏል።
ጃፓን ለሳተላይቱ ግንባታ የሚያስፈልገውን ወጪ የሰፈነች ቢሆንም ግንባታውን ያከናወኑት ኬንያዊያን ባለሙያዎች ናቸው።
ሳተላይቱ በመጪው መጋቢት ወደ ዓለም አቀፉ የህዋ ጣቢያ የሚመጥቅ ሲሆን ከአንድ ወር በኋላ ደግሞ ሥራውን እንዲጀምር ይደረጋል።
ይህም በአፍሪካ ሳተላይት ወደ ህዋ ካመጠቁ ስድስት ሃገራት መካከል ኬንያን ያሰልፋታል።
ይህን ሳተላይት የገነባው የናይሮቢ ዩኒቨርሲቲቀወ ቡድን፤ በማደግ ላይ ባሉ ሃገራት የሚገኙ የትምህርት ተቋማት የራሳቸውን ሳተላይት እንዲገነቡ ለማገዝ በተባበሩት መንግሥታትና በጃፓን መንግሥት ከተጀመረው ፕሮጀክት ተጠቃሚ ለመሆን የመጀመሪያው ነው።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
03dc760416cef36445f6a81eabafc0b2
|
21f2497536fa4186e18481f662e7d6f2
|
የደቡብ ኮርያ ፖለቲከኞች ተቃውሟቸውን ለመግለጽ ጸጉራቸውን በአደባባይ እየተላጩ ነው።
|
የደቡብ ኮርያ ፖለቲከኞች ለምን ጸጉራቸውን በአደባባይ ይላጫሉ?\nሁዋንግ ኪዮ-አህን ጸጉራቸውን በአደባባይ ተላጭተዋል
የተቃዋሚ ፓርቲ አመራሮች የሰሜን ኮርያን መንግሥት በመንቀፍ ጸጉራቸውን ደጋፊዎቻቸው ፊት ሙልጭ አድርገው ለመቆረጥ ወስነዋል።
• ኤርትራ ፖለቲከኞችን እና ጋዜጠኞችን እንድትለቅ ተጠየቀ
• በሳዑዲ የደረሰው ጥቃት እጅጉን እንዳሳሰባቸው የኔቶ ኃላፊ ገለፁ
• ሶስት ሚሊየን ሶሪያውያን ወደ ሃገራቸው ሊመለሱ ነው
ሁዋንግ ኪዮ-አህን የተባሉ የተቃዋሚ ፓርቲ መሪ፤ ቤተ መንግሥት ፊት ለፊት ጸጉራችን በመላጨት ተቃውሟቸውን ገልጸዋል።
የአገሪቱ ፖለቲከኞች መንግሥትን መቃወም የጀመሩት፤ በሙስና የተወነጀሉ ቾ ኩክ የተባሉ ግለሰብ የፍትህ ሚንስትር ሆነው መሾማቸውን ተከትሎ ነበር።
ሁዋንግ ኪዮ-አህን፤ አዲሱን የፍትህ ሚንስትር "ወንጀለኛ" ብለዋቸዋል። ጸጉራቸውን መላጨታቸው፤ ከተቃውሞ እንደማያፈገፍጉ ማሳያ መሆኑንም አክለዋል።
ቾ ኩክ እና ቤተሰበባቸው በሙስና ቢወነጀሉም፤ ሥልጣን ተሰጥቷቸዋል። በዚህ ምክንያትም ባለፈው ሳምንት ሁለት ሴት የሕዝብ እንደራሴዎች ጸጉራቸውን ተላጭተው ነበር።
የሕዝብ እንደራሴዎቹ፤ ቾ ሥልጣን እንዲለቁ እንደሚሹም ገልጸዋል።
የሕግ መምህር የነበሩት ቾ ኩክ፤ ከትምህርት ሥራቸው ጋር በተያያዘ እንዲሁም በገንዘብ ማጭበርበርም ተወንጅለዋል። የሕግ መምህርት የሆኑት የግለሰቡ ባለቤት፤ ልጃቸው ነጻ የትምህርት እድል እንድታገኝ የትምህርት ማስረጃ አጭበርብረዋል በሚል ተከሰዋል።
ቾ ፍርድ ቤት ቀርበው፤ ልጃቸው የተጭበረበረ ማስረጃ በማግኘቷ ይቅርታ ከጠየቁ በኋላ፤ የሕግ ሥርዐቱን ፈር የማስያዝ ፍላጎት እንዳላቸው ተናግረዋል።
ጸጉር መላጨት ለምን አስፈለገ?
ደቡብ ኮርያውያን ተቃውሞ መግለጽ ሲፈልጉ ጸጉራቸውን የመላጨት ልማድ አላቸው።
የ 'ኮንፊሽየስ' አስተምህሮትን መሰረት በማድረግ፤ ጸጉርን በመላጨት ተቃውሞ መግለጽ ለዓመታት ሲወርድ ሲዋረድ የመጣ ባህል ነው።
እንደ ጎርጎሮሳውያኑ በ1960ዎቹ እና 70ዎቹ የደቡብ ኮርያ ወታደራዊ ጭቆናን በመቃወም ብዙዎች ጸጉራቸውን ይላጩ ነበር።
ሴቶች ለሕዝባዊ ተቃውሞ ጸጉራችን ተላጭተው ነበር
ባለፉት ዓመታት ይሄው ልማድ ቀጥሎ፤ የመብት ተሟጋቾች ጸጉራቸውን በመላጨት አቋማቸውን መግለጹን ተያይዘውታል።
አምና፤ የደቡብ ኮርያ ሴቶችን ለመሰለል መጸዳጃ ቤት ውስጥ ስውር ካሜራዎች መተከላቸውን በመቃወም የአገሪቱ ሴቶች ሰላማዊ ሰልፍ ሲወጡ፤ ጸጉራቸውን ተላጭተው ነበር።
ከሁለት ዓመት በፊት፤ የአሜሪካ ጸረ-ሚሳኤል ተቃውሞ ላይ ወደ 900 የሚጠጉ የአገሪቱ ዜጎች ጸጉራቸውን ተላጭተው እንደነበር ይታወሳል።
2007 ላይ የኢንዱስትሪ ማስፋፋያ የት ይሠራ? በሚል በተነሳ ውዝግብ በርካቶች ጸጉራቸውን ተላጭተው ነበር።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
47efc54c3a8d7bdd92c3201794bd3511
|
c671dbf05f954ab9c807e48050cf354c
|
ምርጫው ህብረተሰቡን ንቁ ተሳታፊ ለማድረግ እየተሰራ መሆኑን አስታወቀ
|
ዳግማዊት ግርማ አዲስ አበባ፡- በሀገራዊ ምርጫው ከሌላው ጊዜ በተሻለ ህብረተሰቡን ንቁ ተሳታፊ ለማድረግ እየተሰራ መሆኑ ቪዥን ኢትዮጵያ ኮንግረስ ፎር ዴሞክራሲ አስታወቀ። የከሲቪክ ማህበራት፣ የመገናኛ ብዙሃን ተቋማት እና የፖለቲካ ፓርቲዎች ተግባርና ሚና በቀጣይ ሀገራዊ ምርጫ በሚል ትናንት በአዲስ አበባ በተካሄደ የምክክር መድረክ ላይ ንግግር ያደረጉት የቪዥን ኢትዮጵያ ኮንግረስ ፎር ዴሞክራሲ ኤክስኪዩቲቭ ዳይሬክተርና የዓለም የሰላምና የመልካም ስነ- ምግባር አምባሳደር ታደለ ደርሰህ እንዳስታወቁት ፣ ድርጅታቸው ቀጣዩ ምርጫ ስኬታማ እንዲሆን ትኩረት ሰጥቶ እየሰራ ነው። ከዚህ ቀደም ከነበሩት ምርጫዎች በተለየ መልኩ ህብረተሰቡን ንቁ ተሳታፊ ለማድረግም ዝግጅቱን አጠናቋል። ቀደም ባሉት ዓመታት የሲቪክ ማህበራት ከማንኛውም ወገን ገለልተኛ ሆነው መስራት ሲገባቸው ወገንተኛ ሆነው ከርመዋል ያሉት አምባሳደር ታደለ፣ ይህም የሲቪክ ማህበራትን ለዓመታት ስራቸውን በሥርዓት እንዳይሰሩ ሲያስተጓጎልባቸው እንደቆየ አመልክተዋል ። ሲቪክ ማህበራት በፋይናንስም ደረጃ የነበረባቸው ደረጃ ስራቸው ላይ ውስንነት ፈጥሮ እንደነበር ያወሱት አምባሳደሩ፣ አሁን ግን ለውጡ እና ለውጡን ተከትሎ የማህበራት አዋጅ መሻሻሉ ከዚህ ቀደም ከሚሰሩት በተሻለ መስራት እንዲችሉ አስቻይ ሁኔታ መፍጠሩን አስታውቀዋል። መገናኛ ብዙሃንንም ከዚህ በፊት የነበረባቸው ጫና መነሳቱ ሃላፊነታቸውን በአግባቡ እንዲወጡ የተሻለ እድል መፍጠሩን አስታውቀዋል። ለምርጫው ስኬት ያለባቸውን ሙያዊና ሀገራዊ ኃላፊነት ለመወጣት እንደሚያስችላቸው ጠቁመዋል። በሀገራዊው ምርጫ ላይ መገናኛ ብዙኃን ከፍተኛ አስተዋፅኦ እንዳላቸው የተናገሩት አምባሳደር ታደለ፣ ህዝቡ የሚጠብቅባቸውን እንዲሁም ህግም የሚያስገድዳቸውን ፍትሀዊና በመረጃ የተደገፈ ሚዛናዊ ዘገባዎችን ለህዝብ ሊደርሱ እንደሚገባም አመልክተዋል። ምርጫው ነፃና ፍትሀዊ እንዲሆን የማስቻል፤ ህብረተሰቡም በምርጫው ላይ እውቀትን መሰረት ያደረገ ንቁ ተሳትፎ እንዲኖረው ለማድረግ የሲቪክ ማህበራት ያላቸው አስተዋፅኦ የጎላ መሆን እንዳለበትም ጠቁመዋል። ድርጅታቸውም ዋንኛ ትኩረቱን በዚህ ላይ አድርጎ እንደሚሰራም ገልጸዋል። በሀገሪቱ የሚገኙ የተፎካካሪ የፖለቲካ ፓርቲዎች የተሻለ ፖሊሲያቸውን በማስተዋወቅ ለሀገር አንድነት የሚጠቅም ተግባራቶች በማከናወን ለምርጫው ስኬት ያለባቸውን ሀገራዊ ሃላፊነት እንዲወጡም ጥሪ አቅርበዋል። የምክክር መድረኩን ቪዥን
ኢትዮጵያ ኮንግረስ ፎር
ዴሞክራሲ ከኢትዮጵያ ሰብአዊ
መብት ድርጅቶች ህብረት
ጋር በመተባበር እንዳዘጋጀው
በወቅቱ ተገልጿል።አዲስ ዘመን ታህሳስ 22/2013
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.press.et/Ama/?p=38544
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
f91a9e9160c9b8aaf89332364d9cf377
|
e883ab598348c27b70b4f5974e3f85ad
|
ፕሬዚዳንት ኬንያታ በሙሰኞች ላይ ዕርምጃ እንዲወስዱ ተጠየቀ
|
የኬንያ ሲቪል ማኅበራትና የሰብዓዊ መብት ተሟጋቾች ዛሬ በናይሮቢ በኬንያ ሙስና ተንሰራፍተዋል ሲሉ የተቃውሞ ሰልፍ አደረጉ።በዛሬዉ ሰልፍ ሰሞኑን ከኬንያ ብሔራዊ የወጣቶች አገልግሎት ቢሮ ጠፍቶዋል የተባለውን ወደ 90 ሚሊዮን ዶላር የሚገመት የሕዝብ ገንዘብ የሰረቁ ባለሥልጣናት ለፍርድ እንዲቀርቡና ጠፍቷል የተባለው የሕዝብ ገንዘብ እንዲመለስ የሀገሪቱ ፕሬዚዳንት ኡሁሩ ኬንያታን ጠይቆዋል።
| 4ዓለም አቀፍ ዜና
|
https://amharic.voanews.com//a/kenya-corruption-5-31-2018/4418082.html
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
0b3f06ff0faabc056c74d175aa8033e4
|
8922476b9543543fd7beb390b1a16c3f
|
ማሊ ውስጥ ተቃዋሚ ሰልፈኞች ዋና ከተማዋ ባማኮ የሚገኘውን ብሔራዊውን የቴሌቪዥን ጣቢያ ተቆጣጠሩ።
|
የማሊ ተቃዋሚ ሰልፈኞች የአገሪቱን ብሔራዊ ቴሌቪዥን ጣቢያ ወረሩ\nፖሊስ ሰልፈኞቹን ለመበተን ጥይትና አስለቃሽ ጭስ ተኩሷል። አብዛኛዎቹ ተቃዋሚዎች ወደ ብሔራዊው ምክር ቤት ጥሰው ለመግባት ሲሞክሩ ታይተዋል።
ሰልፈኞቹ ፕሬዝዳንት ኢብራሂም ቦባካር ኬይታ ከሥልጣን ይወረዱ ብለው አመፅ ሲጠሩ ይህ በአንድ ወር ውስጥ ለሦስተኛ ጊዜ ነው።
ተቃዋማዊች፤ የኬይታ መንግሥት እስላማዊ ታጣቂዎችን ማስወገድ አልቻለም፣ የምጣኔ ሃብት ቀውሱን አልፈታም እንዲሁም የምክር ቤት ምርጫው ተጭበርብሯል ሲሉ ይወቅሳሉ።
ወግ አጥባቂው ኢማም፤ ማሓሜድ ዲኮ የሚመሩት አዲስ ተቀናቃኝ ፓርቲ በዚህ ሳምንት 'ኬይታ ከሥልጣን ይውረዱ የሚለውን ጥያቄዬን አንስቻለሁ' ሲል ተደምጧል። ቢሆንም በአገሪቱ አሁንም በርካታ ለውጦች ያስፈልጋሉ ይላል ፓርቲው።
የፕሬዝዳንት ኬይታ አስተዳደር ከአዲሱ ፓርቲ ጋር ተጣምሮ የቅንጅት መንግሥት ለመመሥት ያቀረበውን ጥያቄ የኢማሙ ፓርቲ አልቀበልም ብሏል።
በሺህዎች የሚቆጠሩ ተቃዋሚ ሰልፈኞች የባማኮን መንገዶች ዘግተው የፕሬዝደንት ኬይታ መንግሥት ሥልጣን ይልቀቅ የሚለውን ጥያቄያቸውን በማሰማት ላይ ይገኛሉ።
ከእነዚህ ሰልፈኞች መካከል ነው የተወሰኑት ወደ ብሔራዊ ቴሌቪዥን ጣቢያው [ኦአርቲኤም] በኃይል ዘልቀው የገቡት። በዚህም ጣቢያው ለተወሰነ ጊዜ ሥርጭቱን ለማቋረጥ ተገዶ ነበር።
የተወሰኑ ወጣቶች ንበረት ማውደማቸውም ተዘግቧል።
ሮይተርስ የዜና ወኪል እንደዘገበው ወደ ብሔራዊ ምክር ቤት ለመግባት ከሞከሩ ተቃዋሚ ሰልፈኞች መካከል ቢያንስ አንድ ሰው ተገድሏል።
ማሊ ውስጥ ተቃውሞዎች መሰማት የጀመሩት መጋቢት ወር ላይ ሊካሄድ ዕቅድ ተይዞለት ከነበረው የምክር ቤት ምርጫ ውጤት ይዞ ከመጣው መዘዝ በኋላ ነው።
ዋነኛው ተቃዋሚ ፓርቲ ፕሬዝዳንቱ ከሥልጣን ባይወርዱ እንኳ ለውጥ እስኪመጣ ድረስ ተቃውሟችሁን አሰሙ ሲል ለደጋፊዎቹ ጥሪ አቅርቧል።
ፕሬዝዳንት ኬይታ ከሁለት ዓመት በፊት ነበር ለሁለተኛ ጊዜ አገሪቱን ለአምስት ዓመት ለማስተዳደር የተመረጡት። ነገር ግን በአገሪቱ የጂሃዲስት ኃይሎች ጥቃት እየበረከተ መምጣቱ እና የምጣኔ ሃብት ቀውስ መሰከቱን ተከትሎ ተቃውሞዎች እየበረቱባቸው ነው።
በአሁኑ ጊዜ ጂሃዲስት ኃይሎች በማዕከላዊና ሰሜን ማሊ ጥቃት እያደረሱ ነው። ታጣቂዎቹ ይህን ተቃውሞ ተጠቅመው በአገሪቱ ብጥብጥ እንዲስፋፋ ሊያደርጉ ይችላሉ የሚል ስጋት አለ።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
0bd7eebe44ab087a51296598b1894690
|
d93c0a06783ad2cece3cfee92dd96ff1
|
የብሔራዊ ስቴድየም ሁለተኛ ምዕራፍ ግንባታ በቅርቡ ይጀመራል
|
የበርካታ ዓመታት የኢትዮጵያዊያን ስፖርት ወዳዶች ጥያቄ ነው፤ ዘመናዊ ስታዲየም። ይህንን ተከትሎም በርካታ ክልሎች ደረጃቸውን የጠበቁና ግዙፍ ስታዲየሞችን በማስገንባት ላይ ይገኛሉ። በአዲስ አበባ ከተማ የሚገነባው ብሔራዊ ስታዲየምም ለዚህ ጥያቄ መንግሥት የሰጠው ሌላኛው ምላሽ ነው። እ.ኤ.አ በ2016 የመጀመሪያው ወር የተጀመረው የስታዲየሙ ግንባታ፤ በተቀመጠለት የጊዜ ገደብ መሰረት ባለፈው የፈረንጆቹ ዓመት አጋማሽ የመጀመሪያው ምዕራፍ መጠናቀቅ ነበረበት። አዲስ ዘመን «ግንባታው የት ደርሷል?» ሲል ጠይቋል። በኢ.ፌ.ዴ.ሪ. ስፖርት ኮሚሽን የስፖርት
ፋሲሊቲ ዳይሬክተር ኢንጂነር አዝመራው ግዛው፤ ከዚህ ቀደም ለህዝብ ይፋ የተደረገው የመጀመሪያ ዙር ግንባታው 95 በመቶ ላይ መድረሱን
ሲሆን፤ አሁን ባለበት ደረጃ 98 ነጥብ 89 በመቶ ደርሶ ሥራው መቆሙን ይገልፃሉ። ይህም ሊሆን የቻለው ውስጣዊው የመም(ትራክ)
አካል ሥራ ተጠናቆ ሴንቴቲኩ ከመነጠፉ በፊት ክረምቱ በመግባቱ ለመሥራት አመቺ ባለመሆኑ ነው። በተመሳሳይ የእግር ኳስ መጫወቻ ሜዳ
ግንባታው ቢጀመርም ሣሩ እስካሁን አልተተከለም። ለዚህም ምክንያት የሆነው ሁለተኛው ዙር ግንባታ በቅርቡ የሚጀመር ከመሆኑ ጋር ተያይዞ
ከ900 ቀናት እስከ ሁለት ዓመት ከግማሽ ሊፈጅ ይችላል። በዚህ የግንባታ ሂደትም ሣሩ ሊበላሽ እንደሚችል ግምት ውስጥ በማስገባት
እንዲዘገይ ተደርጓል። በቀጣይም ቀሪ ግንባታዎች ከተጠናቀቁ በኋላ በመጀመሪያ በተገባው ውል የሣር ተከላ ሥራው የሚቀጥል መሆኑን
ዳይሬክተሩ ተናግረዋል። በዚህ ወቅት የግንባታው ሁለተኛ ምዕራፍ
ለማስጀመር ጨረታ ተከፍቶ ቴክኒካዊ ጉዳዮች በአማካሪው ድርጅት በመገምገም ላይ ይገኛሉ። በህጉ መሰረት የጨረታ ሂደቱ 15ቀናት ቢፈጅም፤
አማካሪው ከውጭ ድርጅት ጋር የሚሠራ በመሆኑ ዶክመንቶችን መላላክ የግድ ብሏል፡፡ የግምገማው ውጤት ከተጠናቀቀ በኋላ ያለው ቀሪ
ሥራ ስለማያቆይ ሁለተኛው ዙር ግንባታው የሚጀመር ይሆናል። ሁለተኛው ዙር ግንባታም በስታዲየሙ፤
የአደይ አበባ ቅርጽ ያለውን ዙሪያ ጣራ ማልበስ፣ የደህንነትና የድምጽ ሲስተሞችን መዘርጋት፣ የወንበርና ስክሪኖች ገጠማ እንዲሁም
የተለያዩ ክፍሎች፣ ቢሮዎችና የመገናኛ ብዙሃን መገልገያ ክፍሎች ሥራን ያጠቃልላል። ከስታዲየሞ ውጭም፤ ቢሮዎች፣ የዕቃ ማከማቻ ክፍሎች፣
የመኪና ማቆሚያና ሄሊኮፕተር ማረፊያ ስፍራዎች፣ ቲያትር ቤት፣ የባድሜንተን እና ሦስት በአንድ መጫወቻ ሜዳዎች፣ ሁለት የመለማመጃ
ሜዳዎች እንዲሁም በስታዲየሙ አጠገብ የሚያልፈውን ወንዝ አልምቶ ለመዝናኛ ማዋልን የያዘ ሰፊ ሥራ ይከናወናል። ከመጀመሪያው ምዕራፍ በበለጠ እጅግ ከፍተኛ ሥራዎችን ላካተተው ለዚህ ሥራም በባለሙያዎች ግምታዊ ዋጋ
ተተምኖ በጀት መዘጋጀቱን ዳይሬክተሩ ጠቁመዋል፡፡ በዚህም መሰረት የጨረታ ሂደቱ ተጠናቆ አሸናፊው ሲታወቅ ምን ያህል ወጪ እንደሚጠይቅ
ይፋ ይደረጋል። በተለያዩ ክልሎች የተገነቡ ስታዲየሞች የመጀመሪያ ዙር ግንባታቸውን ካጠናቀቁ በኋላ ሁለተኛውን ምዕራፍ ለመጀመር
ሲቸገሩና ለዓመታትም ባሉበት ግንባታቸው ቆሞ ሲቀር ማየት የተለመደ ነው፡፡ የብሔራዊው ስታዲየም ግንባታ ግን ይህ ዕጣ እንዳይደርሰው
መንግሥት በቂ በጀት መመደቡን እና በልዩ ሁኔታ የተያዘ ፕሮጀክት መሆኑን ኢንጂነር አዝመራው አብራርተዋል፡፡ ለዚህ ዓመት ሥራ የሚውለውና
ለሁለትና ሦስት ክፍያዎች የሚሆነው በጀትም ፀድቋል። ከዚህ ባሻገር ፕሮጀክቶች ሊዘገዩ ከሚችሉባቸው ምክንያቶች መካከል አንዱ ቴክኒክ ነው፤ ለዚህም ከአማካሪው
ጋር በመሆን ሥራውን እንደሚከታተሉ ዳይሬክተሩ ተናግረዋል። የጨረታ ሂደቱ በቶሎ ተጠናቆ ወደ ሥራ ከተገባ በኋላም ከአቅም በላይ
የሆነ ችግር ካላጋጠመ ግንባታው አይቆምም። ከተያዘለት የጊዜ ገደብ በላይ የቆየው የመጀመሪያው ዙር ግንባታ፤ የውጭ ምንዛሬ እጥረት
መግጠሙ ለመዘግየቱ እንደምክንያት የሚነሳ ነው። ተቋራጩ ውል ከገባ በኋላም በቦታው የነበሩ ህገወጥ ግንባታዎች እስኪነሱ ድረስ ጊዜ
መውሰዱንም ዳይሬክተሩ ያስታውሳሉ። በዚህም ጊዜው ሁለቴ የተራዘመ ሲሆን አሁን የቀሩት ሥራዎች ግን በስምምነት የሚቆዩ ናቸው። ከዚህ በኋላ ለሚኖረው ሥራ ፈታኝ ሊሆኑ የሚችሉ ሁኔታዎች አሉ። ከእነዚህም መካከል አንዱ ከትራንስፖርት
ጋር በተያያዘ መንግሥት ያወጣው ሕግ ነው። ግንባታው በ480ሺ ሜትር ስኩዌር ቦታ ላይ የሚያርፍ ሲሆን፤ በዚህም እስከ 1 ሚሊየን
ሜትር ኪዩብ አፈር በቁፋሮ ሊወጣ ይችላል። ይህንን አፈር የሚያወጡት ከባድ ተሽከርካሪዎች ደግሞ በምሽት ብቻ እንዲሠሩ መደረጉ ጊዜውን
ሊያራዝመው ይችላል። በመሆኑም በልዩ ሁኔታ ከአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ጋር በመነጋገር ማስፈቀድ አስፈላጊ ይሆናል። ሌላው አሁንም
ድረስ ከግንባታው ስፍራ ያልተነሱ ቤቶች መኖራቸው ነው። ከሚመለከታቸው አካል ጋር በመሆን ቤቶቹ የማይነሱ ከሆነ አሁንም ከውል በኋላ
በድጋሚ ችግር ሊገጥም ይችላል የሚል ሥጋት አለ። በመጨረሻም፤ የሁለተኛው ዙር ግንባታ ቅድመ ዝግጅት በጥሩ ሁኔታ ላይ እንደሚገኝና መንግሥትም በልዩ
ሁኔታ ድጋፍ ማድረጉን ዳይሬክተሩ ይገልፃሉ። ፕሮጀክቱ የኢትዮጵያ ህዝብ በመሆኑ እንዲሁም ከተማዋን አዲስ ገጽታ ስለሚያላብስ መንግሥትና
ደጋፊ ተቋማትም ድጋፋቸውን አጠናክረው መቀጠል እንዳለባቸው ዳይሬክተሩ ጠቁመዋል፡፡ አዲስ ዘመን መስከረም 13/2012ብርሃን ፈይሳ
| 2ስፖርት
|
https://www.press.et/Ama/?p=19046
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
3c1ca85a9efde8a56bdc1378ecbe135f
|
ab89b283675167a4632cfbf4ceb2ca87
|
በኢትዮጵያ በኮሮናቫይረስ ወረርሽኝ ምክንያት ትምህርት አቋርጠው የነበሩ ዩኒቨርስቲዎች በጥቅምት ወር መጨረሻ ሳምንት አንስቶ ተመራቂ ተማሪዎችን ለመቀበል ዝግጅት እያደረጉ መሆናቸውን የሳይንስና ከፍተኛ ሚኒስቴር ለቢቢሲ ተናገረ።
|
ትምህርት፡ በሰላም መደፍረስ ምክንያት ትምህርታቸውን ያቋረጡ ተማሪዎች እጣ ፈንታ ምን ይሆናል?\nየሳይንስና ከፍተኛ ትምህርት ሚኒስቴር ሁሉም ዩኒቨርሲቲዎች ከጥቅምት 23 እስከ 30/2013 ዓ. ም የመጀመሪያ ዙር የተማሪዎች ቅበላ እንደሚያርጉ ተገልጿል።
የሚኒስቴሩ የሕዝብ ግንኙነት ደቻሳ ጉርሙ ለቢቢሲ እንዳስረዱት ከጥቅምት ወር አንስቶ የዘንድሮ ተመራቂ ተማሪዎች ጥሪ ይከናወናል።
ተማሪዎቹ ቀርተዋቸው የነበሩ ኮርሶች በቀጣይዎቹ ሁለት ወራት ውስጥ እንዲያጠናቅቁ መወሰኑን የተናገሩት አቶ ደቻሳ፤ ከዚያ በኋላ ደግሞ የኮሮናቫይረስ ሁኔታን በማየት ለተቀሩት ተማሪዎች ጥሪ ይተላለፋል ብለዋል።
ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ ኮቪድ-19ን እየተከላከሉ ትምህርትና ስልጠናን ለማስቀጠል ሁሉም ዩኒቨርሲቲዎች ከጥቅምት 23-30/2013 ዓ. ም አስፈላጊውን ዝግጅት በማጠናቀቅ የመጀመሪያ ዙር የተማሪዎች ቅበላ እንዲያደርጉ ማሳሰቡ ተዘግቦ ነበር።
በቅርቡ ዩኒቨርስቲዎች በሃዋሳ ከተማ ለሶስት ቀናት ባካሄዱት ስብሰባ ትምህርት ለማስጀመር መወሰናቸውን አቶ ደቻሳ ጨምረው ተናግረዋል።
በአገሪቱ የሚገኙ ዩኒቨርስቲዎች የኮቪድ 19 ወረርሽኝ ከተከሰተ ወዲህ ላለፉት ሰባት ወራት ትምህርት ለማቋረጥ መገደዳቸው ይታወሳል።
በጉዳዩ ላይ ቢቢሲ ካነጋገራቸው ዩኒቨርስቲዎች መካከል አንዱ የሆነው የወለጋ ዩኒቨርስቲ ፕሬዝዳንት ዶ/ር ሐሰን የሱፍ ከጥቅምት 23 እስከ 30 2013 ዓ. ም ባሉት ቀናት ውስጥ የዘንድሮ ተመራቂ ተማሪዎችን እንቀበላለን ብለዋል።
"በቀጣይ ደግሞ የሁለተኛ ዓመት እና ከዚያ በላይ ያሉትን ተማሪዎች ጥሪ እናደርጋለን" ሲሉ የሌሎች ተማሪዎችን እጣ ፈንታ ያስረዳሉ።
ከሁለተኛ ዓመት እና ከዚያ በላይ ይማሩ የነበሩ ተማሪዎች የአንደኛ መንፈቀ ዓመት ትምህርታቸውን አጠናቅቀው ለሁለተኛ መንፈቀ ዓመት ዝግጅት ላይ በነበሩበት ወቅት በኮሮናቫይረስ ምክንያት ትምህርታቸውን አቋርጠው ወደ ቤተሰባቸው መመለሳቸውን ዶ/ር ሐሰን ያስታውሳሉ።
የአንደኛ ዓመት ተማሪዎች ግን የአንደኛ መንፈቀ ዓመት ፈተናቸውን ጀምረው ሳያጠናቅቁ መሄዳቸውን ተናግረው፤ መማር የሚገባቸውን ቁልፍ የሆኑ ትምህርቶች በመለየት በሁለት ወር ጊዜ ውስጥ አስተምሮ ለማስጨረስ ዝግጅት እያደረጉ መሆኑን አብራርተዋል።
ቢቢሲ በጉዳዩ ላይ ያነጋገራቸው የሀሮማያ እና መደወላቡ ዩኒቨርስቲዎችም የኮሮናቫይረስ ስርጭትን ለመግታት አስፈላጊውን ዝግጅት እያደረጉ መሆናቸውን ተናግረው፤ በተመሳሳይ የዘንድሮ ተመራቂ ተማሪዎችን ለመቀበል ዝግጅት እያደረጉ መሆናቸውን ገልፀዋል።
በሰላም መደፍረስ ምክንያት ትምህርታቸውን ያቋረጡ ተማሪዎችስ?
ባለፈው ዓመት የትምህርት ዘመን ከኮሮናቫይረስ ወረርሽኝ በፊት በአንዳንድ ዩኒቨርስቲዎች ተከስቶ የነበረውን የሰላም መደፍረስ ተከትሎ አንዳንድ ተማሪዎች ትምህርታቸው አቋርጠው ወደ ቤተሰቦቻቸው መመለሳቸው ይታወሳል።
ለምሳሌ ከኦሮሚያ ክልል የሄዱና በአማራ ክልል በሚገኙ ዩኒቨርስቲዎች ትምህርታቸውን ሲከታተሉ የነበሩ፣ በተመሳሳይም ከአማራ ክልል የሄዱና በኦሮሚያ ክልል ሲማሩ የነበሩ ተማሪዎች ባጋጠመው የሰላም መደፍረስ ምክንያት ትምህርታቸውን አቋርጠው ወደ ቤተሰቦቻቸው ተመልሰዋል።
ይሁን እንጂ አንዳንድ ዩኒቨርስቲዎች ባደረጉት ውይይት ተማሪዎች ተመልሰው ትምህርታቸውን እንዲከታተሉ ተደርጎ እንደነበር ይናገራሉ።
ከእነዚህም መካከል የወለጋ ፕሬዘዳንት ዶ/ር ሐሰን የሱፍ እንዳሉት፤ በዩኒቨርስቲው አልፎ አልፎ ተከስቶ በነበረው የሰላም መደፍረስ ትምህርታቸውን በማቋረጥ ወደ ቤተሰቦቻቸው ተመልሰው የነበሩ ተማሪዎች ተመልሰው ትምህርታቸውን እንዲቀጥሉ ጥሪ መተላለፉን ያስታውሳሉ።
በዚሁ መሰረት ገሚሶቹ ተመልሰው የነበረ ቢሆንም ገሚሶቹ ደግሞ በነበረው ሁኔታ ስጋት ገብቷቸው ሳይመለሱ መቅረታቸውን ተናግረዋል።
"እነዚህ ተማሪዎች ተመልሰው እኛ ጋር...
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
f00a1a6b22c0ae596c2a0a70b2667338
|
cba51b00c2d6cdd0beff6c9e202d3f4c
|
የአይሲስ የግድያ ቪዲዮዎች የቡድኑ “የስነ-ልቦና ጦርነት” አካል ናቸው ተባለ
|
የግድያ ቪድዮዎቹ አለማቀፍ ስነ-ልቦናዊ ተጽዕኖ እየፈጠሩ ነው አይሲስ የተባለው አሸባሪ ቡድን እያሰራጫቸው የሚገኙና በተለያዩ አገራት ዜጎች ላይ የፈጸማቸውን አሰቃቂ ግድያዎች የሚያሳዩ የቪዲዮ ምስሎች፣ ቡድኑ በአለማቀፍ ደረጃ የከፈተው የስነልቦና ጦርነት አካል ናቸው መባሉን አሶሼትድ ፕሬስ ዘገበ፡፡የጀርመን የአገር ውስጥ የስለላ ተቋም ሃላፊ ሃንስ ጆርጅ ማሰን እንዳሉት፣ አገራት እነዚህ አሰቃቂ የግድያ ቪዲዮዎች በወጣት ዜጎቻቸው ላይ የሚያሳድሩትን የስነልቦና ተጽዕኖ ለመቅረፍ የራሳቸውን እርምጃ መውሰድ ይገባቸዋል፡፡የቪዲዮ ምስሎቹ የአሸባሪውን ቡድን የጥፋት ፕሮፓጋንዳ በወጣቱ ትውልድ ልቦና ውስጥ የሚያሰርጹ ናቸው ያሉት ጆርጅ ማሰን፤ ምስሎቹ ለእይታ ሲበቁ የቡድኑን የጥፋት ተልዕኮ አሰቃቂነት የሚያሳዩ መልዕክቶችን አብሮ ማቅረብ ይገባል ሲሉ ተናግረዋል፡፡ቡድኑ በቅርቡ በጀርመን ለሚገኙ ደጋፊዎቹ ባሰራጨው የቪዲዮ መልዕክት፣ ባለፈው ጥር ወር በፈረንሳይ የተፈጸመውን ዓይነት ጥቃት እንዲፈጽሙ ጥሪ አቅርቧል ያለው ዘገባው፣ የጀርመን የደህንነት ባለስልጣናትም መልዕክቱን ያስተላለፈው ትውልደ ጀርመናዊው አለማቀፍ አሸባሪ ዴኒስ ኩስፐርት መሆኑን ማረጋገጣቸውን አስታውሷል፡፡ሲኤንኤን በበኩሉ፤አይሲስ እያሰራጫቸው ያሉት የግድያ ቪዲዮዎች በአለማቀፍ ደረጃ ፍርሃትን እያነገሰ እንደሚገኝና የቡድኑ ቪዲዮዎች ሌሎችም ለመሰል ጥፋቶች እንዲነሳሱ ተጽዕኖ እንደሚያደርግ ዘግቧል፡፡በሜሪላንድ ዩኒቨርሲቲ የስነልቦና መምህር ፕሮፌሰር አሪ ክሩግላንስኪ እንዳሉት፤ የአይሲስ የአሰቃቂ ግድያ ቪዲዮዎች፣ ግለሰቦች በግጭት ወቅት ተመሳሳይ ጥቃቶችን እንዲፈጽሙ የሚያነሳሳ ስነልቦናዊ ጫና የመፍጠር ሃይል አላቸው፡፡የጀሃዲስቶች አሰቃቂ ግድያዎች በቪዲዮ ምስሎች በስፋት መሰራጨታቸው፣ ግለሰቦች ከዚህ ቀደም የማያስቡትን አንገት ቀልቶ መግደል የሚል የጭካኔ ሃሳብ ትኩረት ሰጥተው ማሰብ እንዲጀምሩ በማድረግ ረገድ በአለማቀፍ ደረጃ አሉታዊ ተጽዕኖ እየፈጠረ ነው ብለዋል ፕሮፌሰሩ፡፡
| 4ዓለም አቀፍ ዜና
|
https://www.addisadmassnews.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=16084:%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%8B%AD%E1%88%B2%E1%88%B5-%E1%8B%A8%E1%8C%8D%E1%8B%B5%E1%8B%AB-%E1%89%AA%E1%8B%B2%E1%8B%AE%E1%8B%8E%E1%89%BD-%E1%8B%A8%E1%89%A1%E1%8B%B5%E1%8A%91-%E2%80%9C%E1%8B%A8%E1%88%B5%E1%8A%90-%E1%88%8D%E1%89%A6%E1%8A%93-%E1%8C%A6%E1%88%AD%E1%8A%90%E1%89%B5%E2%80%9D-%E1%8A%A0%E1%8A%AB%E1%88%8D-%E1%8A%93%E1%89%B8%E1%8B%8D-%E1%89%B0%E1%89%A3%E1%88%88&Itemid=212
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
f7dbd38c637d6a0f5954bb37997e6071
|
0016ceef23897558bc47722168db04f3
|
ከሀገር የተሰደዱ ዜጎችን መልሶ ለማቋቋም የኢትዮጵያ መንግስት ከሱዳን መንግስት ጋር እየሰራ ነው -አምባሳደር ይበልጣል አዕምሮ
|
የተጎዱ እና ከሀገር የተሰደዱት ዜጎችን መልሶ ለማቋቋም የኢትዮጵያ መንግስት ከሱዳን መንግስት ጋር በጋራ እየሰራ መሆኑን በሱዳን የኢትዮጵያ አምባሳደር ይበልጣል አዕምሮ ገለጹ፡፡አምባሳደር ይበልጣል በአል አረብያ አልሃዳድ ቴሌቪዥን ቀርበው በትግራይ ስለተከሰቱት የቅርብ ጊዜ ክስተቶች ዙሪያ ንግግር አድርገዋል፡፡ህውሀት በሰሜን እዝ መከላከያ ሰራዊት የፈጸመውን የክህደት ተግባር ተከትሎ የሀገሪቱን ሉዓላዊነት ለማስጠበቅ ሲባል የተወሰደው ሕግ ማስከበር እርምጃ አግባብነት ያለው መሆኑን አምባሳደሩ አስታውቀዋል፡፡አሁን ላይ የህግ ማስከበር ተልዕኮው ተጠናቆ ወንጀለኞችን ወደ ህግ የማቅረብ ስራ እየተሰራ መሆኑን የገለጹት አምባሳደሩ የመንግሥት ዋና ትኩረት የተጎዱ መሠረተ ልማቶችን መልሶ መገንባትና ለችግረኞች ሰብዓዊ ዕርዳታ መስጠት እንደሆነም ተናግረዋል፡፡የህወሃት ቡድን ላለፉት ሁለት ዓመታት ልዩነቶችን ለመፍታት በርካታ የቀረቡለትን የድርድር ጥያቄዎች አለመቀበሉንም ገልጸዋል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://waltainfo.com/am/%e1%8a%a8%e1%88%80%e1%8c%88%e1%88%ad-%e1%8b%a8%e1%89%b0%e1%88%b0%e1%8b%b0%e1%8b%b1-%e1%8b%9c%e1%8c%8e%e1%89%bd%e1%8a%95-%e1%88%98%e1%88%8d%e1%88%b6-%e1%88%88%e1%88%9b%e1%89%8b%e1%89%8b%e1%88%9d/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
5cb3dd0bc6d7d267bced583f49df401c
|
915237b5398b0fabf77b0ddea7cf0b9b
|
ሕይወቴና የኢትዮጵያ እርምጃ
|
ሕይወቴና የኢትዮጵያ እርምጃ አፄ ቀዳማዊ ኃይለ ሥላሴ የጻፉት የሕይወታቸው ታሪክ ነው። በሁለት መጻሕፍት ታትሟል።
መጀመርያው መጽሐፍ ስለ ሕይወታቸው ከልደታቸው ከ1885 ዓም ጀምሮ እስከ 1929 ዓም እስከ ፋሺስት ወረራ ድረስ ይተርካል። በባስ፣ እንግላንድ በስደት ሳሉ ጽፈውት ከዚያው በፊት ስለ ነበረው የኢትዮጵያ አስተዳደርና ሥልጣኔ ደረጃ ከፍ ከፍ ማለቱን ገልጸዋል።
በአንዱ ወሳኝ ምዕራፍ ፴ «የሕገ መንግሥትን ትርጓሜ ስለ ማስረዳት።» የበጅሮንድ ተክለ ሐዋርያትን ቃላት በሙሉ ጠቀሱዋቸው።
ሁለተኛው መጽሐፍ ከ1929 እስከ 1934 ዓም ያለውን ወቅት ይዘርዝራል፤ ይህም ኢትዮጵያ ከጣልያን ነጻ ሆና ወደ ዙፋናቸው የተመለሱበት ዘመን ነው።
የታተመው በ1965 ዓም ነበር።
ከመቅደም፣ የጻፉባቸው ምክንያቶች በሙሉ ይዘርዝራሉ፣ ለምሳሌ፦
«ማናቸውም ሥራ ቢሆን በጊዜና በዕድሜ ይፈጸማል እንጂ ፡ በምኞትና በችኰላ ሊፈጸም የማይቻል መሆኑን ሰው ሁሉ እንዲያውቀውና እንዲረዳው ነው። »
ከምዕራፍ ፳፱ «ሕገ መንግሥት ስለ ማቆማችን» ያለው ፍሬ ነገር፦
«ሕግ ለሰው ሁሉ የበለጠ የሚጠቅም መሆኑን ማንም አይስተውም። መከበርም መጠቀምም የሚገኙት ከሕግ መተካከል የተነሣ ነው። መዋረድም መጐዳትም የሚመጡት ከሕግ መጓደል የተነሣ ነው። ግፍና በደልም የሚበዙት ሕግ ባለመቆሙ ነው።
እግዚአብሔር ከፍጥረት ሁሉ በላይ ሆኖ፤ በቃሉ ብቻ ማዘዝ የማይቸግረው ሲሆን ፡ ሕግን መሥራቱ ሕግ ለዓለም ሁሉ የበላይ ገዥ እንዲሆን ስለ ዐወቀ ነው።
ከሰውም ትክክለኛ ለመባል የሚገባው በማናቸውም ረገድ ቢሆን፤ ዋናውን አሳብ አዝልቆ ሲሆን ሰውን ሁሉ በሙሉ፤ ሳይሆንም የሚበዛውን ለመጥቀም በተሰጠው ዕውቀት የሚጣጣርና የሚችል ሲሆን ነው።»
ሕይወቴና የኢትዮጵያ እርምጃ፣ ፩ኛው መጽሐፍ
20ኛ ክፍለ ዘመን አማርኛ ሥነ ጽሑፍ
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/yosefw/amharic-wikipedia
|
198dc92b2f92c691e7ff22bb43b4793e
|
2e5a97a63ce8baa3090a2a9de49456ac
|
አስኩና
|
አስኩና
በጉዋጉሳ ሽኩዳድ ወረዳ ከወረዳው ርእሰ ከተማ ከቲሊሊ በስተምስራቅ ይገኛል።አስኩና በተፈጥሮ ፀጋ የተዋበ እና ብዙ አይነት የእፅዋት ዝርያዎች ይገኙበታል።ይህ ቀበሌ ብዙ አመታትን ያስቆጠረ የሰው ልጅ የሰራው ማይመስል ግን በሰው ልጆች ድንቅ ጥበብ ከጭቃ የተሰራ እፁብ ድንቅ የሆነ ቤተ ክርስቲያንን አቅፎ ይዟል።ይህ ቤተ ክርስቲያን በውስጡ ብዙ ቅዱስ መፃህፋትን ይዟል።አስኩና በቆዳ ስፋቱ በጣም ብዙ ስፍራዎችን አጠቃሎ ይዟል።በተጨማሪም በውስጡ ብዙ ወንዞች በጣም ጣፋጭ የሆኑ ምንጮች ይገኛሉ።እንዲሁም ለመድሀኒትነት የሚጠቀሙበት የአምቦ ውሀ ይገኛል።በቀበሌው በጣም ብዙ የሆኑ ምርቶች ይበቅላሉ።በጣም በስፋት ከሚመረቱ ምርቶች ሰፊውን ስፍራ የሚይዘው የድንች ምርት ነው፣የድንች ምርት በአመት ሁለት ጊዜ ይመረታል፣ሰው ሁሌም አመት እስከ አመት ከድንች ተለይቶ አያውቅም።ከዚህ በተጨማሪም ጤፍ፣ስንዴ፣በቆሎ፣ገብስ፣ባቄላ እና አተር በስፋት ይመረታል።አስኩና ለኑሮ አመቺ በጣም አሪፍ አካባቢ ነው።በውስጡ ብዙ እፅዋቶችም ይገኛሉ።ከነዚህም መካከል ቀርከሃ፣ሾላ፣ቀጋ፣ውልክፋ፣አሽኩዋር፣እንጆሪ፣ኮርች፤ሆማ፣ቁልቋል፣ግራር፣ባህርዛፍ፣ስሚዛ፣ግራዋ፣ጨባ፣እና ሌሎች በርካታ እፅዋት ይገኙበታል።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/yosefw/amharic-wikipedia
|
cb5d3718a718b8efb129ceed6cf30d22
|
69a873f6fdb62d4859885b12363b8312
|
ኢትዮጵያና ሶማሌላንድ በኢኮኖሚው ዘርፍ የጀመሩትን ዘርፈ ብዙ ተግባራት አጠናክረው ይቀጥላሉ
|
ኢትዮጵያና ሶማሌላንድ በሰላምና ፀጥታ ጉዳይ ካላቸው የተጠናከረ ግንኙነት በተጨማሪ በኢኮኖሚው ዘርፍ የጀመሩትን ዘርፈ ብዙ ተግባራት አጠናክረው እንደሚቀጥሉ ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለማርያም ደሳለኝ ተናገሩ።ጠቅላይ ሚኒስትሩ ዛሬ በቢሯቸው የሶማሌላንድ ፕሬዚዳንት አህመድ ሞሐመድንና ከፍተኛ ባለስልጣናትን ተቀብለው አነጋግረዋል።በዚህ ወቅት አቶ ኃይለማሪያም እንደተናገሩት ኢትዮጵያና ሶማሌላንድ በሰላምና ፀጥታ ጉዳይ በርካታ ተግባራትን አከናውነዋል፡፡ በቀጣይም የተጠናከረ ተግባራትን እንደሚያከናውኑ ተናግረዋል።ከሰላምና ፀጥታ ባሻገር በንግድ፣ በመሰረተ ልማትና በወደብ አገልግሎት ያላቸውን ግንኙነት ለማጠናከር በትብብር ለመስራት ተስማምተዋል። በተለይ በምስራቅና በደቡብ የአገሪቱ አካባቢዎች ያለውን የወደብ ስራ በተሻለ ሁኔታ ለማካሄድ ጥረት ለማድረግ መስማማታቸውን ውይይቱን የተከታተሉት አንድ የመንግስት ከፍተኛ ባለስልጣን ተናግረዋል።ፕሬዘዳንቱ በበኩላቸው ኢትዮጵያና ሶማሌላንድ የቆየ ታሪካዊ ግንኙነት እንዳላቸው አስታውሰው በቀጣይም በኢኮኖሚው ዘርፍ ተባብሮ ለመስራት ዕቅድ እንዳላቸው አብራርተዋል። የሰላምና ፀጥታ ስራ በልማቱም ለመድገም ፍላጎት እንዳላቸው ገልጸዋል።(ኢዜአ)
| 5ፖለቲካ
|
https://waltainfo.com/am/24850/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
6cc38b9e61745ce9376f5476e4aa8b2b
|
5b32b7e2e10977e1d021c5ffbb2a5188
|
የኤርትራ ካቶሊካዊት ቤተክርስትያን ሊቀ-ጳጳስ ከአቡነ ፍራንሲዝ ጋር ናቸው
|
ከአባ ፍራንሲዝ ጋር ያሉት የኤርትራ ካቶሊካዊት ቤተክርስቲያን ሊቀ-ጳጳስ አቡነ መንግሥተአብ ተስፋማርያም ዕሁድ፤ መስከረም 16/2008 ዓ.ም ፊላደልፊያ ከተማ በሚካሄደው የፀሎት ሥነ-ሥርዓት ላይ ከርዕሰ-ሊቃነ-ጳጳሣት አቡነ ፍራንሲዝ ጋር አብረው ይቀድሣሉ፡፡በቅዳሴና በፀሎቱ ሥነ-ሥርዓት ላይ ሁለት ሚሊዮን ሰው ይሣተፋል ተብሏል፡፡ለተጨማሪ የተያያዘውን የድምፅ ፋይል ያዳምጡ፡፡
| 4ዓለም አቀፍ ዜና
|
https://amharic.voanews.com//a/eritrean-catholic-patriarch-to-join-pope-fransis/2977594.html
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
72c84105f92558fc8211c1d26a8213de
|
2129cd7428c24baa6dd444cd0700b278
|
የቱሪዝም ዘርፉ ለአስቸኳይ ጊዜ አዋጁ የተሰጠው ትርጓሜ ተፅዕኖ አምጥቶብኛል አለ
|
በኦሮሚያና በአማራ ክልሎች ለወራት የዘለቀው ተቃውሞ ያስከተለው አመፅ አጠቃላይ የአገሪቱን የቱሪዝም ዘርፍ አሽመድምዶታል እየተባለ ባለበት ወቅት፣ አመፁን ለመቆጣጠር ያስችላል ተብሎ የወጣው የአስቸኳይ ጊዜ አዋጅ የተተረጎመበት መንገድ የዘርፉን የገቢ ምንጭ የባሰ ጫና ውስጥ መክተቱን ከዘርፉ ጋር ቁርኝት ያላቸው ባለሀብቶች አስታወቁ፡፡መንግሥት በበኩሉ በባለሀብቶቹ የተጠቀሰው ችግርና የዘርፉን በተፅዕኖ ሥር መውደቅ እንደሚያምን አስታውቆ፣ በውስጡ የያዛቸውን ድንጋጌዎች በአግባቡ ካለመረዳት ወይም በተሳሳተ መንገድ አጋኖ በመተርጎም የተነሳ እንጂ፣ አዋጁ በዚያ መንገድ ጉዳት የሚያመጣ አልነበረም በማለት ገልጿል፡፡ረቡዕ ጥቅምት 16 ቀን 2009 ዓ.ም. በባህልና ቱሪዝም ሚኒስቴር በቅርስ ጥበቃ ባለሥልጣን አዳራሽ በተጠራው የምክክር ስብሰባ እንደተገለጸው፣ በአገሪቱ ተከስቶ የነበረው የሰላም መደፍረስ ክፉኛ ከጎዳቸው ዘርፎች መካከል ቱሪዝም ዋነኛው ነው፡፡ ጥቃቶችን እንዳስተናገደ የተገለጸ ሲሆን፣ ጥቃቱ ደርሶባቸዋል ከተባሉት ውስጥ ለአብነት ስምጥ ሸለቆ አካባቢ ሎጆች ላይ የደረሰው ጉዳት ተነስቷል፡፡የቱሪስቶች ፍልሰት በተለይ ጎንደር አካባቢ ክፉኛ እንዳስተጓጎለ የባህልና ቱሪዝም ሚኒስትሯ ኢንጂነር አይሻ መሐመድ ተናግረዋል፡፡ መንግሥት ዘርፉ ወደነበረበት እንዲመለስና እንዲያገግም ለማድረግ መዘጋጀቱንም አስረድተዋል፡፡የውይይቱ ተሳታፊዎች የአስቸኳይ ጊዜ አዋጁን እንደሚደግፉትና አንፃራዊ ለውጥ ለዘርፉ እንዳመጣላቸው ተናግረዋል፡፡ ሆኖም አሁንም ወደነበረበት ለመመለስ ብዙ ሊሠሩ የሚገባቸው የቤት ሥራዎች መኖራቸውን አመልክተዋል፡፡የአስጎብኚ ድርጅቶች ተወካዮች ተደጋጋሚ የጉዞ ስረዛ እንደሚገጥማቸው ለሚኒስትሯ አቤቱታ ያቀረቡ ሲሆን፣ ለዚህም የዲፕሎማቶች ከ40 ኪሎ ሜትር በላይ ለመጓዝ ዕውቅናና ፈቃድ ማግኘት አለባቸው የሚለውን የኮማንድ ፖስቱን የአስቸኳይ ጊዜ ዕርምጃ አፈጻጸም መመርያ ክፍል ኤምባሲዎች በአሉታዊ ጎኑ በመተርጎም፣ ወደ አገር ቤት ለጉብኝት ለሚመጡ ቱሪስቶች ተቃራኒ መልዕክት ስለሚያስተላልፉ ነው ተብሏል፡፡ቱሪስቶችን ዲፕሎማቶች ናችሁ አይደላችሁም የሚሉ ፍተሻዎችና መጉላላቶች በዝተውባቸዋል ሲሉም ለሚኒስትሯ ጠቁመዋል፡፡ባንኮችም ጉዞ ሲሰረዝ ያስገቡትን ገንዘብ የውጭ ምንዛሪ ይፈለጋል እያሉ አለመመለሳቸው ሌላው ችግራችን ነው ሲሉ ጠቅሰዋል፡፡‹‹መንግሥት ለቱሪስቶች ሰላማችን መመለሱንና መጎብኘት እንደሚችሉ ንገሩ ቢለንም፣ የኢንተርኔት መቆራረጥና አለመኖር አሁን አገሪቱ ያለችበትን ሁኔታ ለመናገር አላስቻለንም፡፡ በምን ሁኔታ አገራችንን ጎብኙ እንበላቸው?›› ሲሉም አንድ ተሳታፊ ጠይቀዋል፡፡ሚኒስትሯ በኢኮኖሚ ኮማንድ ፖስት ሥር የተቋቋመው የባህልና ቱሪዝም ኮማንድ ፖስት የቤት ሥራውን ለመወጣት ተዘጋጅቷል ብለዋል፡፡በዲፕሎማት የጉዞ ዕቀባ ድንጋጌ በኩል ያለውን የተሳሳተ አተረጓጎም በማስተካከል፣ ከዲፕሎማቲክ ማኅበረሰቡ ለመወያየት መታቀዱንም ሚኒስትሯ አስታውቀዋል፡፡
| 3ቢዝነስ
|
https://www.ethiopianreporter.com/content/%E1%8B%A8%E1%89%B1%E1%88%AA%E1%8B%9D%E1%88%9D-%E1%8B%98%E1%88%AD%E1%8D%89-%E1%88%88%E1%8A%A0%E1%88%B5%E1%89%B8%E1%8A%B3%E1%8B%AD-%E1%8C%8A%E1%8B%9C-%E1%8A%A0%E1%8B%8B%E1%8C%81-%E1%8B%A8%E1%89%B0%E1%88%B0%E1%8C%A0%E1%8B%8D-%E1%89%B5%E1%88%AD%E1%8C%93%E1%88%9C-%E1%89%B0%E1%8D%85%E1%8B%95%E1%8A%96-%E1%8A%A0%E1%88%9D%E1%8C%A5%E1%89%B6%E1%89%A5%E1%8A%9B%E1%88%8D-%E1%8A%A0%E1%88%88
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
6bbab64dee8f94002fa05fdd6ee4eb02
|
6b369a7f19b13f6293137c26c25b5deb
|
የመገናኛ ውሀ ልማት – ቦሌ ወረዳ 17 ጤና ጣቢያ የመንገድ ፕሮጀክት ግንባታ በተያዘው በጀት ዓመት ለማጠናቀቅ እየተሰራ ነው
|
አዲስ አበባ ፣ ታህሳስ 27 ፣ 2013 (ኤፍ ቢ ሲ) የመገናኛ ውሀ ልማት – ቦሌ ወረዳ 17 ጤና ጣቢያ የመንገድ ፕሮጀክት ግንባታ በተያዘው በጀት ዓመት ውስጥ ለማጠናቀቅ እየተሰራ መሆኑን አዲስ አበባ ከተማ መንገዶች ባለሥልጣን አስታወቀ፡፡ይህ የመንገድ ፕሮጀክት ቀደም ሲል 800 ሜትር የሚሆነው የመንገዱ ክፍል ላይ የቴሌ ኦፕቲክ ፋይቨር ኬብሎች፣የኤሌክትሪክ መብራት ምሰሶዎች እና ቤቶች በወቅቱ ባለመነሳታቸው የግንባታ ስራው በተፈለገው መጠን እንዳይከናወን እንቅፋት ሆነው መቆየታቸው ባለስልጣኑ የገለፀው፡፡አሁን ላይ ባለስልጣኑ ከሚመለከታቸው ባለድርሻ አካላት ጋር በመተባበር ችግሩ እንዲፈታ በማድረጉ አሁን ላይ የመጀመሪያ ደረጃ አስፋልት ንጣፍ እና የእግረኛ መንገድ ስራ ተጠናቋል ተብሏል፡፡ባለስልጣኑ የመንገድ ፕሮጀክቱን በአጭር ጊዜ ውስጥ የሁለተኛ ደረጃ የአስፋልት ንጣፍ እና የእግረኛ መንገድ የማስተካከያ ስራዎችን ሙሉ በሙሉ አጠናቆ ለትራፊክ ክፍት ለማድረግ እየሰራ እንደሚገኝ ገልጿል፡፡የመንገድ ፕሮጀክቱ አጠቃላይ 1 ነጥብ 7 ኪሎ ሜትር ርዝመት እና 20 ሜትር የጎን ስፋት ያለው ሲሆን ሀፍኮን ኮንስትራክሽን ከ 84 ነጥብ 8 ሚሊየን ብር በላይ በሆነ ወጪ ግንባታውን እያከናወነው ይገኛል፡፡የማማከርና የግንባታ ቁጥጥሩን ስራውን ደግሞ ቤስት አማካሪ ድርጀት ነው እየሰራው የሚገኘው፡፡የመንገዱ ግንባታ ከተጠናቀቀ በኋላ ከመገናኛ ወደ 24 ቀበሌ እና አንበሳ ጋራዥ አካባቢ ለሚደረገው እንቅስቃሴ አማራጭ መንገድ ሆኖ ከማገልገሉም በተጨማሪ መገናኛ አካባቢ እየጨመረ የመጣውን የትራፊክ መጨናነቅ ለማቃለል ትልቅ ፋይዳ ይኖረዋል ተብሎ ይጠበቃል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%8b%a8%e1%88%98%e1%8c%88%e1%8a%93%e1%8a%9b-%e1%8b%8d%e1%88%80-%e1%88%8d%e1%88%9b%e1%89%b5-%e1%89%a6%e1%88%8c-%e1%8b%88%e1%88%a8%e1%8b%b3-17-%e1%8c%a4%e1%8a%93-%e1%8c%a3%e1%89%a2%e1%8b%ab/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
1024e75d02dd51029c59da9b92fd58da
|
12b533578f21333fa76c9d412c108d52
|
በአካባቢው የሚገኘው ምዕራብ ዕዝ የታገቱ ተማሪዎች እና ሌሎቸ ሰዎችን በተመለከተ ምን አለ?
|
ባሕር ዳር፡- ጥር 22/2012ዓ.ም (አብመድ) በአካባቢው የፈረሰውን የመንግሥት መዋቅር መመለሱን የኢፌዴሪ ሀገር መከላከያ ሰራዊት ምእራብ ዕዝ አስታውቋል፡፡የአማራ ብዙኃን መገናኛ ድርጅት በኦሮሚያ ክልል ቄለም ወለጋ ዞን ደምቢ ዶሎ ከተማ ለሦስት ቀናት የዘገባ ቅኝት አድርጓል፡፡ ደምቢ ዶሎ ከዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች እና ሌሎች ሰዎች እገታ ጋር በተያያዘ ስሙ በዚህ ወቅት በተደጋጋሚ የሚነሳ አካባቢ ነው፡፡ በቆይታውም ከምልከታ ባሻገር ዩኒቨርሲቲውን እና በአካባቢው ለጸጥታ ሥራ የተሠማራውን የምዕራብ ዕዝ አዛዥ አነጋግሯል፡፡የኢፌዴሪ ሀገር መከላከያ ሰራዊት ምእራብ ዕዝ 12ኛ ክፍለ ጦር 1ኛ ብርጌድ አዛዥ ኮሎኔል ገዳ በዳዳ ሰራዊቱ የአካባቢውን የፈረሰ የመንግስት መዋቅር መመለሱን ተናግረዋል፡፡ አሁን ፀጥታውን በተሻለ ሁኔታ መቆጣጠር እንደተቻለም ነው ኮሎኔል ገዳ የተናገሩት፡፡የመንግሥት መዋቅሩን ወደተሻለ ደረጃ ይመልሱት እንጂ አሁንም በአካባቢው እገታ እና ሰዎችን አፍኖ የማቆት እንቅስቃሴ መኖሩን፣ በደምቢ ዶሎ ዩኒቨርሲቲ ተማሪ በነበሩትም የዚሁ ድርጊት ሰለባ መሆናቸውን ነው የገለጹት፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.amharaweb.com/%e1%89%a0%e1%8a%a0%e1%8a%ab%e1%89%a3%e1%89%a2%e1%8b%8d-%e1%8b%a8%e1%88%9a%e1%8c%88%e1%8a%98%e1%8b%8d-%e1%88%9d%e1%8b%95%e1%88%ab%e1%89%a5-%e1%8b%95%e1%8b%9d-%e1%8b%a8%e1%89%b3%e1%8c%88%e1%89%b1/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
a74b2bc656e2b8e32bdf0836799fe9e9
|
89031b907306a6449941e5002b2b4ced
|
በኢትዮጵያ 24 ሰዓታት 720 ሰዎች የኮሮና ቫይረስ ሲገኝባቸው፤ የ14 ሰዎች ሕይወት አልፏል
|
አዲስ አበባ፣ ሐምሌ 19፣ 2012 (ኤፍ.ቢ.ሲ) ባለፉት 24 ሰዓት ውስጥ በተደረገው 9 ሺህ 527 የላብራቶሪ ምርመራ 720 ሰዎች የኮሮና ቫይረስ እንደተገኘባቸው የጤና ሚኒስቴር አስታወቀ።በአጠቃላይ በኢትዮጵያ ቫይረሱ በምርመራ የተገኘባቸው ሰዎች ቁጥር 13 ሺህ 968 መድረሱንም የጤና ሚኒስትር ዶክተር ሊያ ታደሰ ባወጡት መረጃ አመላክተዋል።ከዚህ ባለፈ የ14 ሰዎች ህይወት በቫይረሱ ምክንያት ያለፈ ሲሆን፥ በአጠቃላይ በኢትዮጵያ በቫይረሱ ምክንያት ህይወታቸው ያለፈ ሰዎች ቁጥር 223 መድረሱንም አመላክተዋል።በሌላ መልኩ በትናንትናው እለት 250 ሰዎች ከኮሮና ቫይረስ ያገገሙ ሲሆን፥ በአጠቃላይ ከበሽታው ያገገሙ ሰዎች ቁጥር 6 ሺህ 216 መድረሱም ተገልጿል።ከቫይረሱ ጋር በተያያዘ እስካሁን 382 ሺህ 339 ሰዎች ምርመራ የተደረገ ሲሆን፥ በአጠቃላይ በኢትዮጵያ ቫይረሱ በምርመራ የተገኘባቸው ሰዎች ቁጥር 13 ሺህ 968 ደርሷል።አሁን ላይ ቫይረሱ ያለባቸው ሰዎች ቁጥር 7 ሺህ 527 ሲሆን፥ ከእነዚህም ውስጥ 65 ሰዎች በጽኑ የታመሙ መሆናቸውንም የጤና ሚኒስቴር መረጃ ያመለክታል።እስካሁን በኢትዮጵያ 6 ሺህ 216 ሰዎች ከቫይረሱ ሲያገገሙ፤ የ223 ሰዎች ህይወት አልፏል፤ 2 ሰዎች ወደ ሀገራቸው መመለሳቸው ይታወሳል።#FBCየዜና ሰዓት ሳይጠብቁ የፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬትን ትኩስ እና ሰበር ዜናዎችን በፍጥነት በአጭር የፅሁፍ መልዕክት መልክ በስልክዎ ላይ እንዲደርስዎ ወደ 8111 OK ብለው ይላኩ።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%8a%a2%e1%89%b5%e1%8b%ae%e1%8c%b5%e1%8b%ab-24-%e1%88%b0%e1%8b%93%e1%89%b3%e1%89%b5-720-%e1%88%b0%e1%8b%8e%e1%89%bd-%e1%8b%a8%e1%8a%ae%e1%88%ae%e1%8a%93-%e1%89%ab%e1%8b%ad%e1%88%a8%e1%88%b5/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
297c75e05f256f68509ee364d63a7e08
|
2a13ecdb38dd02db7912e1546562543d
|
ኢትዮጵያ እና ኤርትራ የወዳጅነት ጨዋታ ሊያደርጉ ነው
|
የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን ከኤርትራ ጋር በነሐሴ ወር አጋማሽ አስመራ ላይ የወዳጅነት ጨዋታ ያደርጋል። ከወራት አሰልጣኝ አልባ ቆይታ በኋላ አብርሃም መብራቱን የብሔራዊ ቡድን ዋና አሰልጣኝ አድርጎ የሾመው የኢትዮጵያ እግርኳስ ፌዴሬሽን የሁለቱን ሀገራት ወንድማማችነት ለማጠናከር በማሰብ አስመራ ከተማ ላይ የወዳጅነት ጨዋታ ለማድረግ ባሳለፍነው ሳምንት ደብዳቤ የላከ ሲሆን በምላሹም የኤርትራ ብሔራዊ እግርኳስ ፌዴሬሽን ጥያቄውን መቀበሏን የሚያረጋግጥ ደብዳቤ በመላክ አሳውቃለች ። የኢትዮጵያ ብሔራዊ ቡድን በጳጉሜ ወር ከሴራሊዮን ጋር የአፍሪካ ዋንጫ ማጣርያ ጨዋታ ከማድረጉ አስቀድሞ ለማድረግ የታሰበው ይህ የወዳጅነት ጨዋታ ነሐሴ ወር አጋማሽ ላይ አስመራ ከተማ ለማድረግ የታሰበ ሲሆን አሰልጣኝ አብርሃም መብራቱ ከሰሞኑን ከኳታር ወደ አአ ሲመለሱ ጨዋታው የሚደረግበት ቀን የሚወሰን ይሆናል። ፌዴሬሽኑም መሟላት የሚገባቸውን ቅድመ ሁኔታዎችን ለመፈፀም እንቅስቃሴዎችን እያደረገ መሆኑን ሰምተናል።በ1990 በተቀሰቀሰው የኢትዮ-ኤርትራ ጦርነት ምክንያት የኢትዮጵያ ክለቦች እና ብሄራዊ ቡድኑ ከኤርትራ ክለቦች እና ብሔራዊ ቡድን ጋር ጨዋታ አድርገው የማያውቁ ሲሆን አሁን በሁለቱ ሃገራት መካከል የነበረው ግንኙነት ወደ ሰላም በመመለሱ የኢትዮዽያ ክለቦች ከኤርትራ ክለቦች ጋር የእንጫወት ፍላጎት እያሳዩ ይገኛል። ፋሲል ከተማ ጥያቄ አቅርቦ ከኤርትራ እግርኳስ ፌዴሬሽን መልካም ምላሽ ሲያገኝ የትግራይ ወጣቶች እና ስፖርት ቢሮም በተለያዩ የስፖርት አይነቶች ጨዋታዎች ለማድረግ ጥያቄ ማቅረቡ የሚታወስ ነው።
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/38595
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
72b85c67af6fe2206c795a189bd1d1d1
|
0568ce87f160cf58d3de6b2b91047e86
|
በአርሲ እና በወላይታ ሶዶ ዩኒቨርሲቲ የአረንጓዴ አሻራና የበጎ ፈቃድ ቀን ተካሄደ
|
አዲስ አበባ ፣ ሰኔ 8 ፣ 2012 (ኤፍ ቢ ሲ) በአርሲ እና በወላይታ ሶዶ ዩኒቨርሲቲ የአረንጓዴ አሻራና የበጎ ፈቃድ ቀን ተካሄደ ።በመርሃ ግብሩ የችግኝ ተከላ፣ የደም ልገሳና የማዕድ ማጋራት ተካሂዷል።የሳይንስና ከፍተኛ ትምህርት ሚኒስትር ዲኤታ ፕሮፌሰር አፈወርቅ ካሱ ለፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬት እንደተናገሩት እንደሀገር የተጀመሩ ስራዎችን ለመደገፍ ታቅዶ መርሃ ግብሩ መካሄዱን አንስተዋል።አያይዘውም ትምህርት ተቋማቱ ከሚሰሯቸው መደበኛ ስራዎች ጎን ለጎን በመሰል ወቅታዊ ጉዳዮች ላይ ይሳተፋሉ ነው ያሉት።በአርሲ ዩኒቨርሲቲም ተመሳሳይ መርሃ ግብር የተካሄደ ሲሆን ዩኒቨርሲቲው በኮሮና መከላከልና መቆጣጠር የሰራቸው ተግባራት ተጎብኝተዋል።የዩኒቨርሲቲው ፕሬዚዳንት ዶክተር ዱጉማ አዱኛ ኮሮናን ከመከላከል ጎን ለጎን በተያዘው ክረምት ከ60 ሺህ በላይ ሃገር በቀል ችግኞችን ተክሎ ለማፅደቅ ማቀዱን ተናግረዋል።የዩኒቨርሲቲው ማስፋፊያ ፕሮጀክቶች ጉብኝት፣ የደም ልገሳ፣ የችግኝ ተከላና የማዕድ ማጋራትም ተካሂዷል።በተያያዘም የወላይታ ሶዶ ዩኒቨርሲቲ በዘንድሮ “የአረንጓዴ አሻራ ቀን” ለሁለተኛ ዙር በዩኒቨርሲቲዉ ሁሉም ግብዎች ከ35 ሺህ በላይ ችግኞችን በመትከል አሻራውን አኑሯል።የዩኒቨርሲቲዉ ፕሬዚዳንት ፕሮፌሰር ታከለ ታደሰ የዩኒቨርሲቲዉ ማህበረሰብ በነበረው የችግኝ ተከላ ፕሮግራም ላይ ከተጠበቀው በላይ ንቁ ተሳትፎ ማድረጉን ገልፀው ችግኞች እንዲፀድቁ በተቀናጀ ሁኔታ ክትትል ይደረጋል ብለዋል።በአፈወርቅ እያዩ እና አስጨናቂ ጉዱ
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%8a%a0%e1%88%ad%e1%88%b2-%e1%8a%a5%e1%8a%93-%e1%89%a0%e1%8b%88%e1%88%8b%e1%8b%ad%e1%89%b3-%e1%88%b6%e1%8b%b6-%e1%8b%a9%e1%8a%92%e1%89%a8%e1%88%ad%e1%88%b2%e1%89%b2-%e1%8b%a8%e1%8a%a0/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
33599ebb5d4f995f15f934e1f1852ce4
|
6a3f1ba1db351a06c4000ce6331b195f
|
የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ዴኤታ ዶ/ር ማርቆስ ተክሌ የዴንማርክ የልማት ትብብር ሚኒስትርን አነጋገሩ
|
የውጭ ጉዳይ ሚኒስትር ዴኤታ ዶ/ር ማርቆስ ተክሌ የዴንማርክ የልማት ትብብር ሚኒስትር ራስሙስ ፕረህንን በዛሬው ዕለት በጽህፈት ቤታቸው ተቀብለው አነጋግረዋል፡፡ሚኒስትር ዴኤታው በውይይታቸው ወቅት ኢትዮጵያና ደንማርክ በሁሉም ዘርፍ መልካም የዲፕሎማሲ ወዳጅነት ያላቸው መሆኑን ገልጸው፤ የዴንማርክ መንግስት ኢትዮጵያ በአረንጓዴ ኢኮኖሚ ግንባታ፣ በድህነት ቅነሳ፣ ምርታማነትን በማሳደግ እና የተለያዩ ፕሮጀክቶችን በመደገፍ ላበረከተው አስተዋጽኦ ምስጋናቸውን አቅርበዋል፡፡የዴንማርክ የልማት ትብብር ሚኒስትሩ ራስሙስ ፕረህን በበኩላቸው፤ በኢትዮጵያ እየተከናወነ ያለውን የለውጥ ሂደት እንደሚያደንቁ ገልጸዋል።ቀደም ሲል ሁለቱ ሀገራት በተፈራረሙት የሁለትዮሽ ኢኮኖሚ ትብብር ማዕቀፍና የፖለቲካ ምክክር መግባቢያ ሰነድ መሰረት ሀገራቸው ለኢትዮጵያ ሁሉን አቀፍ ድጋፍ ለመስጠት ቁርጠኛ መሆኗንም ገልጸዋል፡፡ኢኮኖሚውን ለማነቃቃት መንግስት የወሰዳቸውን አርምጃዎች ምቹ ሁኔታዎችን የፈጠሩ በመሆናቸው ዴኒሽ ባለሃብቶች ወደ ኢትዮጵያ ለኢንቨስትመንት እንዲመጡ እንደሚሰሩም ሚኒስትሩ ገልጸዋል፡፡ የአየር ንብረት ለውጥን በተመለከተ ኢትዮጵያ በአለም አቀፍ መድረኮች የአፍሪካን ድምጽ በማሰማት እየተጫወተች ያለችው ሚና የሚያስመሰግን መሆኑን ጠቅሰው፤ በዚህ ዘርፍ ያለውን ትብብር ወደ ላቀ ደረጃ ለማድረስ እንደሚሰሩ አረጋግጠዋል፡፡ በውጭ ጉዳይ ሚኒስቴር ቃል አቀባይ ጽ/ቤት መረጃ መሰረትኢትዮጵያና ዴንማርክ ረጅም ጊዜ ያስቆጠረ ሁለትዮሽ ግንኙነት ያላቸው ሲሆን፤ ኢትዮጵያ ስቶክሆልም በሚገኘው ኤምባሲዋ ዴንማርክን ሸፍና ትሰራለች፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://waltainfo.com/am/32629/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
66961c9606691034f630c2e02b3b891d
|
a92b60259e4f12b6d0cc43725bf21600
|
የቪስቶሶቶሚሲስ በሽታ ሲቆይ በልጆች ላይ ምን ሊያስከትል ይችላል?
|
ሺስቶሶሚሲስ ሺስሰቶሶሚያሲስ (ቢልሃርዚያ እና ካታያማ ትኩሳት በመባል ይታወቃል፡፡) በሽታው የሚተላለፈው ጥገኛ ትላትሎች በሆነው የ ሺስቶሶማ የህዋስ አይነት ነው፡፡ የ ሽንት መተላለፊያ ወይም አንጀት ሊያጠቃ ይችላል። የህመሙ ምልክት የሆድ ህመም፣ ተቅማጥ፣ ደም የተቀላቀለበት ሰገራ ወይም በሽንት ላይ ደም መታየትን ያጠቃልላል። ለረጅም ጊዜ ህመሙ የቆየበት ሰው የጉበት ህመም፣ የኩላሊት ስራ ማቆም፣ መሃንነት ፣ ወይም የፊኛ ካንሰር ሊያስከትብ ይችላል፡፡ በልጆች ላይ ዝቅተኛ እድገትና የመማር ችግር ሊያስከትል ይችላል። ቢልሃርዝያ በሽታው የሚሰራጨው ትላትሎቹ ያሉበት ውሀ ላይ በሚፈጠር የቆዳ ንክኪ ነው። እነዚህ ትላትሎች የሚመነጩት ከተበከሉ ቀንድ አውጣዎች ነው፡፡ ይህ በሽታ በታዳጊ ሀገራት በሚነኙ ታዳጊዎች ላይ የተለመደ ሲሆን ምክንያቱም ልጆቹ በተበከለ ውሃ የመጫወታቸው አጋጣሚ ሰፊ በመሆኑ ነው፡፡ ሌላው ደግሞ በእለት ከእለት ስራ አማካኝነት ማለትም ገበሬዎች፣ አሳ አጥማጆችና ሌሎች የተበከለውን ውሀ የሚጠቀሙ ሰዎች የበሽታው ስጋት የሚያጠቃልላቸው ቡድኖች ናቸው። ሄልመንት በሽታዎች በሚባለው ቡድን ውስጥ ይጠቃለላሉ። ምርመመራው የሚደረገው የትሉን እንቁላሎች በሽንት ወይም ሰገራ ላይ በመመርመር ነው፡፡ በደም ላይ ፀረ እንግዳ አካል በመፈለግ ማረጋገጥም ይቻላል። በሽታውን የመከላከያ መንገድ ንፁህ ውህ አቅርቦትን ማሻሻልና የቀንድኣውጣ ቊጥርን መቀነስ ነው፡፡ ሲስቶሶሚያሲስ በዓለም ላይ ወደ 210 ሚሊየን የሚጠጋ ሕዝብ ያጠቃል፣ እንዲሁም የሚገመተው ከ 12 000 እስከ 200,000 የሚሆነው ሕዝብ በአመት ውስጥ ይሞታል ተብሎ ይገመታል፡፡ በሽታው በስፋት የሚታየው በ አፍሪካ ፣ እንዲሁም በ እስያ ና ደቡም አሜሪካ ነው። ወደ 700 ሚሊዮን የሚሆን ሕዝብ፣ ከ70 በላይ ሃገራት፣ በሽታው በስፋት በተሰራጨበት አካባቢ ይኖራል፡፡ ሲስቶሶሚሲሰ ከወባ ወይም ማላሪያ ቀፅሎ በሁለተኛነት ያለ፣ እንደ ትላትል ትልቅ የኢኮኖሚ ተፅእኖ ያለው በሽታ ነው። ከጥንት ጀምሮ እስከ 20ኛው ክፍለ ዘመን ድረስ፣ ሲስቶሶሚሲሰ የ በሽንት ውስጥ ያለ ደም ምልክት የሚታየው በስሕተት እንደ የወንድ አይነት ወር አበባ እየተባለ በ ግብፅ እናም ለወንዶች ልጆች እንደ rite of የአምልኮ መተላለፊያ ተደርጎ ይታይ ነበር፡፡ የሚመደበው ችላ ከተባሉት የትሮፒካል በሽታ ስር ነው።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/israel/AmharicQA
|
317cdc56e39641392050d7ed3ef47dbe
|
af3d44d4c1bb73573639d9019f912e5d
|
የኢኮኖሚ ተቋማት በመንግሥት ቁጥጥር ሥር መዋላቸው የኢኮኖሚ ነፃነትን እንደሚጋፋ የአሜሪካ ጥናት ተቋም አስታወቀ
|
በአገሮች ነፃ የኢኮኖሚ እንቅስቃሴ ላይ የሚያጠነጥነውና የሊበራል ኢኮኖሚ ርዕዮተ ዓለምን የሚያራምደው ሔሪቴጅ ፋውዴሽን የተሰኘው የአሜሪካ የጥናት ተቋም፣ ኢትዮጵያን በአብዛኛው የኢኮኖሚ ነፃነት ከሌለባቸው አገሮች ተርታ ፈረጀ፡፡ መንግሥትም በኢኮኖሚ ተቋማት ያለው የበላይነትና ቁጥጥርም አገሪቱን በዚህ ደረጃ እንድትፈረጅ ማድረጉን፣ የጥናት ተቋሙ ተመራመሪና ምሁር ገልጸዋል፡፡ላለፉት አርባ ዓመታት በዓለም አገሮች የኢኮኖሚ ነፃነት ላይ ጥናት በማድረግ ሪፖርት ሲያወጣ የቆየው የሔሪቴጅ ፋውንዴሽን ተመራማሪና የኢኮኖሚ ምሁሩ ጀምስ ኤም. ሮበርትስ ከሪፖርተር ጋር ባደረጉት ቆይታ፣ እንደ ኢትዮጵያ ባሉ አገሮች ውስጥ በኢኮኖሚው ውስጥ የመንግሥት እጅ ረጅም በመሆኑ የፋይናንስ ተቋማት፣ የንግድና የኢንቨስትመንት መስኮች ጫና ውስጥ እንደሚገኙ አብራርተዋል፡፡ዓመታዊው የሔሪቴጅ ፋውንዴሽን ሪፖርት ኢትዮጵያን ኢኮኖሚ ነፃነት የሌላት ካለባቸው ነጥቦች መካከል ደካማ የሕግ የበላይነት መንሰራፋቱ ከሌሎች መመዘኛዎች ይልቅ የጎላው ሆኗል፡፡ ከዓለም አገሮች ታጃኪስታንን ቀድማ 148ኛ ሆና ተቀምጣለች፡፡ ከአፍሪካ አገሮች አኳያም በ37ኛ ደረጃ ላይ የምትገኝ ሲሆን፣ በሪፖርቱ መሠረት የተጨቆኑ ኢኮኖሚዎች ከሚባሉት ተርታ ብዙም እንደማትርቅ ከአገሮች አኳያ ያላት ንፅፅር ያሳያል፡፡አገሪቱ በአብዛኛው በመንግሥት የበላይነት በተያዙ የመንግሥት ቁጥጥር የበዛባቸው ኢኮኖሚ አውታሮችን እንደምትመራ የሚጠቅሱት ሮበርትስ፣ የግሉ ኢኮኖሚ እንደ ልቡ ለመሥራት የሚቸገርባቸው አሠራሮች ስለሚበዙም ከአሜሪካ ኢንቨስት ለማድረግ ፍላጎት የነበራቸው ባለሀብቶች ሐሳባቸውን ለመቀየር እየተገደዱ እንደሚገኙ ጠቁመዋል፡፡ መንግሥት እንደ ባንክና ቴሌኮም ያሉ ተቋማትን በገበያ መር ሥርዓት እንዲተዳደሩና የውጭ ኩባንያዎችም እንዲገቡባቸው አለመፍቀዱን ተችተዋል፡፡በጠቅላላው በሪፖርቱ እንደሚታየው የመንግሥት የቢሮክራሲ ጥልፍልፍ መሆን እያደገ ያለውን ኢኮኖሚ እንደሚፈታተነው፣ በዓለም ገበያ መድረክም አገሪቱ የምትዳኝባቸውን የገበያ መርሆዎች ያላከበረ አካሄድ በሰፊው እንደሚታይ ይተነትናል፡፡በጥናት ሪፖርቱ ዳራ መሠረት ጠቅላይ ሚኒስትር ኃይለ ማርያም ደሳለኝ የሚመሩት ፓርታና መንግሥት፣ የሕዝብ ተወካዮች ምክር ቤትን ሙሉ በሙሉ በምርጫ ማሸነፉን ካወጀ ጀምሮ ነፃ የኢኮኖሚ ተግባራት አጣብቂኝ ውስጥ ይገኛሉ፡፡ የተቃዋሚ ፓርቲዎችንና የሲቪል ማኅበረሰቡን እንቅስቃሴና የገለልተኛና የነፃ ሚዲያ ተቋማትን እንቅስቃሴ የሚገድቡና ከፍተኛ ቁጥጥር የሚያደርጉ ሕጎች መውጣታቸው የአገሪቱን የዴሞክራሲ ምህዳር ይበልጥ እያጠበበው እንደመጣ ሪፖርቱ ይጠቅሳል፡፡ እነዚህ ነጥቦች በአገሪቱ ኢኮኖሚ ነፃነት ላይ ጫና ማሳደራቸውን ያሳያል፡፡ በጠቅላላው አገሪቱ ከመቶ መመዘኛ ነጥቦች 51.5 በመቶ በማስመዝገብ በአብዛኛው ነፃነት የሌላቸው በሚባሉት ተርታ እንድትመደብ አድርጓታል፡፡
| 3ቢዝነስ
|
https://www.ethiopianreporter.com/content/%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%8A%AE%E1%8A%96%E1%88%9A-%E1%89%B0%E1%89%8B%E1%88%9B%E1%89%B5-%E1%89%A0%E1%88%98%E1%8A%95%E1%8C%8D%E1%88%A5%E1%89%B5-%E1%89%81%E1%8C%A5%E1%8C%A5%E1%88%AD-%E1%88%A5%E1%88%AD-%E1%88%98%E1%8B%8B%E1%88%8B%E1%89%B8%E1%8B%8D-%E1%8B%A8%E1%8A%A2%E1%8A%AE%E1%8A%96%E1%88%9A-%E1%8A%90%E1%8D%83%E1%8A%90%E1%89%B5%E1%8A%95-%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%88%9A%E1%8C%8B%E1%8D%8B-%E1%8B%A8%E1%8A%A0%E1%88%9C%E1%88%AA%E1%8A%AB-%E1%8C%A5%E1%8A%93%E1%89%B5-%E1%89%B0%E1%89%8B%E1%88%9D-%E1%8A%A0%E1%88%B5%E1%89%B3%E1%8B%88%E1%89%80
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
f01a3e2bb1c454782e2aaa5dc5fafcbc
|
36027dd18f8f2906dc3c894a04baf5a5
|
የእስልምና አስተማሪዎችና የጤና ባለሙያዎች ሕዝበ ሙስሊሙ በረመዳን ጾም ምክንያት የኮቪድ-19ን ክትባት ሳያገኝ እንዳይቀር ማሳሰቢያ እየሰጡ ነው።
|
ኮሮናቫይረስ፡ ጾም ላይ ያሉ ሙስሊሞች የኮቪድ-19 ክትባት መውሰድ ይችላሉ?\nበረመዳን ጾም ወቅት በርካታ ሙስሊሞች በቀን ምግብና መጠጥ ከመውሰድ ይቆጠባሉ።
የእስልምና አስተምህሮ ሕዝበ ሙስሊሞ ከፀሐይ መውጫ እስከ ፀሐይ መጥለቂያ ድረስ ባለው ጊዜ "ማንኛውም ወደ ሰውነት የሚገባ ነገር ከመውሰድ እንዲቆጠብ" ያስተምራል።
ነገር ግን በሊድስ ከተማ ኢማም የሆኑት ቃሪ አሲም ክትባቱ በጡንቻ በኩል የሚገባ እንዲሁም ምንም ዓይነት የምግብም ሆነ የመጠጥ ንጥረ ነገር ስለሌው ጾም እንደ መግደፍ አይቆጠርም ይላሉ።
"በርካታ የእስልምና አስተማሪዎች በረመዳን ወቅት መከተብ ጾምን መግደፍ እንዳልሆነ ነው የሚገነዘቡት" ሲሉ የብሔራዊ መስጅዶችና ኢማሞች አማካሪ ቦርድ መሪ የሆኑት አሲም ለቢቢሲ ይናገራሉ።
ነገር ግን በምሥራቅ ለንደን የሕክምና ዶክተር የሆኑት ፋርዛና ሁሴን ሙስሊሞች በቀንም ቢሆንም መጥተው መከተብ ይችላሉ ይላሉ።
"በርካታ ሙስሊሞች በጾም ወቅት የኮቪድ-19 ክትባትን መውሰድ ይገባናል ወይ የሚለው ጉዳይ እንዳሳሰባቸው እንረዳለን" ይላሉ ዶክተሯ።
"በርካታ ጿሚዎች በረመዳን ወቅት መርፌ መወጋት ጾምን መግደፍ እንደሆነ ያምናሉ። ነገር ግን ይህ እውነት አይደለም። ምክንያቱም ክትባት ምንም ዓይነት የምግብ ይዘት የለውም።"
ዩናይትድ ኪንግደም ውስጥ ያሉ አንዳንድ መስጂዶች ጾም ላይ ሙስሊሞች በረመዳን ወቅት ክትባት ማግኘት እንዲችሉ በማሰብ ክትባት በቅጥር ግቢያቸው መስጠት ጀምረዋል።
በርካታ ብሪታኒያዊያን በክትባት ላይ ያላቸው እምነት ከጊዜ ጊዜ እየጨመረ መጥቷል።
ኢፕሶስ ሞሪ የተሰኘ መረጃ ሰብሳቢ ድርጅት ባሰባሰበው ቁጥር መሠረት ነጭ ያልሆኑ ብሪታኒያዊያን በክትባት ላይ ያላቸው እምነት ባለፈው ጥር ከነበረው 77 በመቶ አሁን ወደ 92 በመቶ ጨምሯል።
በሕዝበ ሙስሊሙ ዘንድ ትልቅ ሥፍራ ያለው የረመዳን የጾም ወር ባለፈው ሰኞ ጨረቃ በመካ መዲና ላይ ከታየች ጀምሮ ገብቷል።
ወሩ ከንጋት እስከ ፀሐይ መግቢያ ድረስ በሚደረግ ጾም እንዲሁም ሰብሰብ ተብሎ በሚደረግ ፀሎትና ስግደት ይታሰባል።
ከዚያም ቤተሰብና ዘመድ አዝማድ ተሰባስቦ ጾሙና በምግብና በመጠጥ ይፈታል።
ረመዳን ለወትሮው እንዲህ ባለው ባሕል ነበር የሚዘከረው። ነገር ግን ዘንድሮና አምና በኮሮናቫይረስ ምክንያት ነገሮች ተቀያይረዋል።
ምንም እንኳን ተሰባስቦ መስገድ ዩናይትድ ኪንግደም ውስጥ ይፈቀድ እንጂ ሰዎች ተራርቀው እንዲሰግዱ ማሳሰቢያ ተሰጥቷል።
አልፎም በሽታው እንዳይዛመት በመስጋት የአንድ ቤተሰብ አባላት ከሌሎች ጋር እንዳይቀላቀሉ ተከልክሏል።
የብሪታኒያ ኢስላሚክ ሜዲካል ማኅበር በረመዳን ወቅት መስጂዶች እንዴት ሰዎችን ማስተናገድ እንዳለባቸው የሚጠቁም መመሪያ አውጥቷል።
ማኅበሩ ታራዊህ [የአመሻሽ ፀሎት] እንዲቀጥል ያሳሰበ ሲሆን ነገር ግን አየር በሚገባት ሁኔታ ያልተራዘመ እንዲሆን መክሯል።
አልፎም ማኅበሩ ኢማሞች ሕዝበ ሙስሊሙን ለመጠበቅ ሲባል ሁለት የአፍና አፍንጫ መሸፈኛ ደርበው እንዲጠቀሙ አሳስበዋል።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
85bce60908d212094396dc6de9fe321c
|
03b917583a9b891fce50df74ca278e0d
|
አሰልጣኝ አሸናፊ በቀለ ለሴካፋ ዝግጅት ለ27 ተጫዋቾች ጥሪ አደረጉ
|
ከህዳር 24 ጀምሮ በኬንያ አስተናጋጅነት በሚካሄደው የምስራቅ እና መካከለኛው አፍሪካ እግርኳስ ካውንስል (ሴካፋ) ዋንጫ የሚካፈለው የኢትዮጵያ ብሄራዊ ቡድን ለሚያደርገው ዝግጅት አሰልጣኝ አሸናፊ በቀለ 27 ተጫዋቾችን ጠርተዋል፡፡አሰልጣኙ በስብስባቸው ዝርዝር ውስጥ 9 ተጫዋቾች ለመጀመርያ ጊዜ የተመረጡ ሲሆን ለብሄራዊ ቡድን በርካታ ጨዋታ ያደረጉ ተጫዋቾችም በዝርዝሩ ውስጥ ተካተዋል፡፡ለብሔራዊ ቡድኑ የተጠሩት ተጫዋቾች እስከ ነገ ሆቴል እንሚሰባሰቡ የተገለፀ ሲሆን ከነገ በስቲያ በይፋ ልምምዳቸውን እንደሚጀምሩ ታውቋል፡፡ዝርዝርግብ ጠባቂዎች (3)ታሪክ ጌትነት (ደደቢት) ፣ በረከት አማረ (ወልዋሎ) ፣ ተክለማርያም ሻንቆ (ሀዋሳ ከተማ)ተከላካዮች (8)ቴዎድሮስ በቀለ (መከላከያ) ፣ አበበ ጥላሁን (ሲዳማ ቡና) ፣ አበባው ቡታቆ (ቅዱስ ጊዮርጊስ) ፣ አናጋው ባደግ (ድሬዳዋ ከተማ) ፣ ግርማ በቀለ (ኤሌክትሪክ) ፣ አምሳሉ ጥላሁን (ፋሲል) ፣ ተመስገን ካስትሮ (አርባምንጭ ከተማ) ፣ ኄኖክ አዱኛ (ጅማ አባ ጅፋር)አማካዮች (9)ሳምሶን ጥላሁን (ኢትዮጵያ ቡና) ፣ ተስፋዬ አለባቸው (ወልዲያ) ፣ ከነአን ማርክነህ (አዳማ) ፣ እንዳለ ከበደ (አርባምንጭ) ፣ በኃይሉ ተሻገር (ኤሌክትሪክ) ፣ ብሩክ ቃልቦሬ (ወልዲያ) ፣ መስዑድ መሐመድ (ኢትዮጵያ ቡና) ፣ ዮናስ ገረመው (ጅማ አባ ጅፋር) ፣ ፍሬው ሰለሞን (ሀዋሳ ከተማ)አጥቂዎች (7)አቡበከር ሳኒ (ቅዱስ ጊዮርጊስ) ፣ አብዱራህማን ሙባረክ (ፋሲል ከተማ) ፣ አዲስ ግደይ (ሲዳማ ቡና) ፣ ዳዋ ሆቴሳ (አዳማ ከተማ) ፣ አማኑኤል ገብረሚካኤል (መቐለ ከተማ) ፣ አቤል ያለው (ደደቢት) ፣ ፀጋዬ ብርሀኑ (ወላይታ ድቻ)
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/31357
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
6047120c684f7384f403f9cea5cccccd
|
c63c72de8dfd13f50282849d8b440077
|
ግብጽ በሕዳሴው ግድብ ውሃ ሙሌት ላይ ኢትዮጵያን ማብራሪያ ጠየቀች
|
ግብጽ ማወቅ የምትፈልገው ታላቁ የሕዳሴ ግድብን ኢትዮጵያ ሆን ብላ መሙላት መጀመር አለመጀመሯን ማወቅ እንደሆነ ተጠቅሷል።
ኢትዮጵያ ሱዳንና ግብጽ እያደረጉት የነበረው የሶስትዮሽ ድርድር መቋረጡ እንደተሰማ ነበር የግድቡ ውሃ መጠን እየጨመረ መሆኑን የሚያሳዩ የሳተላይት ምስሎች መውጣት የጀመሩት።
ሱዳን በበኩሏ በታችኛው አገራት ያለው የውሃው ፍሰት በቀን 90 ሚሊዮን ኪዩቢክ ሜትሮች መቀነሱን ገልፃለች።
ኢትዮጵያ ግድቡን በይፋ መሙላት አለመጀመሯን ተናግራለች።
5 ቢሊየን ዶላር የይፈጃል የተባለው ይህ የኤሌትሪክ ኃይል ማመንጫ ግድብ በኢትዮጵያ፣ ግብጽና ሱዳን መካከል ድርድር እየተደረገበት ቆይቷል።
በታላቁ ሕዳሴ ግድብ የመጀመሪያ ምዕራፍ ውሃ ሙሌት መጀመሩን የውሃ፣ መስኖና ኢነርጂ ሚኒስቴር ማስታወቁን የአገር ውስጥ ሚዲያዎች የዘገቡ ቢሆንም በይፋ አለመጀመሩን ሚኒስትሩ ለቢቢሲ ተናግረዋል።
ሚኒስትሩ ዶ/ር ስለሺ የግድቡ ሙሌት መጀመሩን አስመልክቶ ለቢቢሲ በሰጡት ምላሽ ዘገባው "በስህተት የወጣ ነው፤ የራስ ትርጉም ተጨምሮበታል። ግድቡ ግንባታው አሁን የደረሰበት ደርሷል፤ ግድቡ ውሃ ይይዛል እንጂ በይፋ የተጀመረ ነገር የለም" ብለዋል።
ከዚህ በተጨማሪ ሚኒስትሩ ለአሶሺየትድ ፕሬስ እንደተናገሩት እነዚህ የሳተላይት ምስሎች የሚያሳዩት ከፍተኛ ዝናብ መኖሩንና ከግድቡ ከሚወጣው ይልቅ ግድቡ ውስጥ የሚገባው መጨመሩን ነው ብለዋል።
ከዚህም በተጨማሪ ዶ/ር ስለሺ ለቢቢሲ እንደገለጹት ባለፈው ዓመት ውሃው ያልፍ የነበረው በ520 ከፍታ ላይ ቢሆንም በአሁኑ ወቅት 560 ከፍታ ላይ መድረሱን ተናግረዋል።
ከ560 ከፍታ በታች ያለው ውሃ ግድቡ ውስጥ የሚቀር እንደሆነና ሙሌቱም ከግንባታው ሂደት ጋር የማይነጣጠል ነው ማለታቸውንም የአገር ውስጥ መገናኛ ብዙሃን ዘግበዋል።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
93fdf84b9c21b1129ee97d93a81c7f6c
|
91aa5fa80fff35b48af3ca5d44760177
|
የኢትዮጵያ ፣ሱዳንና ግብጽ የውጭ ጉዳይ ሚንስትሮች ስብሰባ ተጠናቀቀ
|
በአሜሪካ ዋሽንግተን ሲካሔድ የቆየው የኢትዮጵያ፣ ሱዳንና ግብጽ የውጭ ጉዳይ ሚንስትሮች ስብሰባ ተጠናቋል። በኅዳሴው ግድብ ዙሪያ ሲመክር የቆየው የሦስቱ አገራት የሚንስትሮች ስብሰባ በውሃ ሚንስትሮች ደረጃ የተካሔዱትን የባለሙያዎች ስብሰባ ያመጡትን ለውጦች ተመልክቷል።በቀጣይ የሚካሄዱ መሰል ኹለት ስብሰባዎችም በግደቡ የውሃ አሞላል እና አስተዳደር ላይ ህግና መመሪያ እንዲያዘጋጅ፣ የድርቅ ሁኔታዎች ተብለው የሚወሰዱትን እና ድርቅን ለመከላከል የሚወሰዱ እርምጃዎችንም ከወዲሁ ለማስቀመጥ ተስማምተዋል። የሦስቱ አገራት የውጭ ጉዳይ ሚንስትሮች በተሳተፉበት ስበሰባ ላይ የውሃ ሚንስትሮችም የተሳተፉ ሲሆን የአሜሪካ መንግሥት እና የዓለም ባንክ ተወካዮችም ተገኝተዋል።በኅዳሴው ግድብ የውሃ አሞላል እና አስተዳደር በተመለከተ የሚዘጋጁ የቴክኒክ ሕጎችና መመሪያዎች በኢትዮጵያ እንደሚፈፀም የታወቀ ሲሆን ወቅታዊ የአየር ሁኔታን ታሳቢ በማድረግ ሦስቱ አገራት በመነጋገር ሕጉን ሊያሻሽሉ እንደሚችሉ ተገልጿል።የሦስቱ አገራት ሚንስትሮች የሚደረሰውን ስምምነት ለማጠናቀቅ ፣ በካርቱምና በአዲስ አበባ የተደረጉትን ስብሰባዎችን ውጤትም ለመገምገም በፈረንጆቹ ቀጣይ ዓመት ጥር 13/2020 በዋሽንግተን ደግመው እንደሚገኙ ታውቋል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://addismaleda.com/archives/8724
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
db68555c54e36b0926104c1e3457424d
|
b9f9357323cd7b5df5f0054c78e24a3c
|
የደፈጣ ተዋጊው ኤርኔስቶ "ቼ" ጉቬራ መስከረም 28/1960 ነበር ቦሊቪያ ውስጥ የተገደለው። ከ50 ዓመታት በኋላ የቢቢሲው ዊል ግራንት ወደ ኩባ አቅንቶ ከልጁ ጋር በአባቱ ጥላ ስር ስለመኖር እና ሌሎችም ጉዳዮች ጠይቆታል።
|
ኤርኔስቶ ጉቬራ፡ አባቴ ኩባን በሞተር ሳይክል እንዳስጎበኝ እንዴት መነሻ ሆነኝ?\nአባትና ልጅ ሞተር ሳይክልና ሲጋራ ፍቅርን ይጋራሉ
በቤተሰቡ መካከል መመሳሰል ይታያል።
በጺም የተሞላ ፊት፥ አፍንጫ መመሳሰሉ ቀጥሎም ረዥም ሲጋራ በጣቶች መሃል ይታያል።
ልጁ ከአካላዊው መመሳሰል በተጨማሪ ከላቲን አሜሪካው ታዋቂ አብዮተኛ ኤርኔስቶ "ቼ" ጉቬራ ጋር ሌላም የሚጋሩት ነገር አላቸው - የሞተር ሳይክል ፍቅር።
ቼ እና አሊይዳ በሃቫና በተከበረው ሠርጋቸው ዕለት
ለሞተር ሳይክል ተመሳሳይ ፍቅር ቢኖራቸውም ትንሹ ጉቬራ ግን የህይወቱን አቅጣጫ ወደ ቱሪዝም አዙሯል።
በሞተር ሳይክል የማስጎብኘት ሥራ የሚያከናውን ላ ፖዴሮሳ ቱርስ የተባለ ድርጅት አቋቁሟል። ድርጅቱ ከቼ ጋር የሚገናኘው በስሙ ብቻ ነው። ድርጅቱ ስያሜውን ያገኘው ቼ ይጠቀምባት ከነበረው ላ ፖዴሮሳ ከተሰኘችው ሞተር ሳይክል ነው።
ላ ፖዴሮሳ ቱርስ በሠው ሃገር የሚንቀሳቀስ የግል ድርጅት ሲሆን መንግሥታዊ ከሆኑ ብዙ የኩባ ኩባያዎች ጋርም ይሠራል። ዕድሉ የተፈጠረው ፕሬዝዳንት ራውል ካስትሮ እ.አ.አ በ2010 ከቀየሩት ህግ በኋላ ነው።
በምዕራብ አቅጣጫ በሲጋራ ምርቷ ወደ ምትታወቀውን ፒናር ዴል ሪዮን ለመጎብኘት በቅርቡ በተዘጋጀ ጉዞ ላይ ነበር ያገኝሁት።
አንዳንድ ቱሪስቶች የሚጎበኙት ቼ ጉቬራን ስለሚወዱ መሆኑን ያስታውቃሉ
በሞተር ሳይክል ደሴቷን መጎብኘት እየተለመደ መጥቷል። በጉብኝቱ ላይ የተለያዩ ሃገራት ዜጎች ተሳታፊዎች ነበሩ። አሜሪካ፣ ቻይና፣ እንግሊዝ፣ አርጀንቲናን ጨምሮ ከተለያዩ ሃገራት የተወጣጡ ሞተረኞችም ተሳታፊ ሆነዋል።
ባለፈው የፈረንጆች ዓመት ኩባን የጎበኙ ሰዎች ቁጥር በከፍተኛ ደረጃ ያደገ ሲሆን የላ ፖዴሮሳ ቱርስ ገበያም የተጧጧፈ ነበር።
ይህ በሃቫና የሚገኝ የቼ ጉቬራ ምስል በመላው ዓለም ተሰራጭቷል
ኤርኔስቶ በተለይም በሚያሚ የሚኖሩ ተቺዎች እንዳሉት ያውቃል። ብዙ ጊዜም ለማርኪሲስት እንደ ምልክት ከሚታይ ሰው ተወልዶ ጉቬራ ግን በካፒታሊዝም ስራ ላይ ተሰማርቷል እየተባለ ይገለጻል።
ይህ ክስ ግን ምንም አያስጨንቀውም።
"ይህ ከካፒታሊዝምም ሆነ ከሶሻሊዝም ጋር ምንም የሚያገናኘው ነገር የለም" ሲል ይከራከራል።
"ለጉዳዩ ትኩረት መስጠት አስፈላጊ አይደለም። እንደእኔ ሃገሬን የሚረዳ ጥሩ ስራ በመሥራት ላይ እንገኛለን" ሲል ይገልጻል።
ምዕራብ ሃቫና
እጅግ ታዋቂ ከሆነ አባት መወለድ ወይም ያለአባት ማደግ ሁልጊዜ ቀላል አይደለም ሲል ያስረዳል። ቼ ጉቬራ ቦሊቪያ ውስጥ መስከረም 28/1960 ሲገደል ኤርኔስቶ ገና የሁለት ዓመት ህጻን ነበር።
"አንድ አንድ ጊዜ ትምህርት ቤት ውስጥ 'ኤርኔስቶ ጉቬራ' በሚል ልትለይ ትችላለህ። ብዙ ጊዜ ግን ራስህን በሆንከው 'ኤርኔስቶ ጉቬራ ማርች' በሚለው ነው በደንብ የምትታወቀው። የእናትህም የአባትህም ልጅ ሆንክ ማለት ነው" ይላል።
ኤርኔስቶ የኩባንያውን ስም ላ ፖዴሮሳ ያለው አባቱን ሞተር ሳይክል ስም መነሻ አድርጎ ነው
በመላው ዓለም እንደምልክት የሚታየው አባቱ ያለው አድናቆት ምንም አይነት መቀዛቀዝ ባይታይበትም ትንሹ ኤርኔስቶ ማስገንዘብ የሚፈልገው ጉዳይ አለ።
"የሚወዱኝ ሰዎች በእኔነቴ ብቻ ይውደዱኝ። ጉቬራ የሚለውን ስም ምክንያት በማድረግ እንዲወዱኝ አልፈልግም" ሲል ይገልጻል።
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
51e0e5341279e92cf9d8c342d01bf932
|
431de2db8389f5bc604c8d7cd3c7907c
|
11 ባለኮከብ ሆቴሎች በመዲናዋ ሊገነቡ ነው
|
አዲስ አበባ ከእቅድ በላይ የኢንቨስትመንት ፍስት እየታየባት መሆኗን እና በሁለተኛው የእድገትና ትራንስፎርሜሽን እቅድ ያስቀመጣቸውን ግቦች ማሳካት መቻሉን የአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር ኢንቨስትመንት ከሚሽን አስታወቀ።የ11 ባለኮከብ ሆቴሎች ግንባታ ወደ ትግበራ እንዲገባ የከተማዋ ካቢኔ ውሳኔ ማሳለፉንም ገልጿል።ሆቴሎቹን የሀገር ውስጥ ባለሀብቶች ከውጭ ባለሀብቶች ጋር በሽርክና የሚገነቧቸው እንደሆነም ኮሚሽነር አቶ አብዱልፈታ የሱፍ በተለይ ለአዲስ ዘመን ገልፀዋል፡፡የእነዚህ ሆቴሎች ግንባታ በአጭር ጊዜ ውስጥ ወደ ትግበራ እንዲገባ ካቢኔው ውሳኔ ማሳለፉንና የካፒታል መጠናቸውም በጣም ብዙ መሆኑን አመልክተዋል።ለአንድ ሆቴል ብቻ ከ1 ቢሊዮን ብር በላይ የካፒታል መጠን የቀረበበት ሁኔታ እንዳለም የጠቀሱት ኮሚሽነሩ፤ ይህም የሆቴል ኢንዱስትሪውን በከፍተኛ ደረጃ እንደሚያሳድገው ይጠበቃል ብለዋል፡፡በአጠቃላይ ባለፈው ዓመት ብቻ ከ2 ሺህ 500 በላይ ባለሀብቶች የኢንቨስትመንት ፈቃድ መውሰዳቸውን ኮሚሽነሩ ጠቅሰው ፤ ወደ 40 ሺህ ኢንቨስተሮች በኢንቨስትመንቱ ዘርፍ እየሰሩ መሆናቸውንም አስታውቀዋል።
| 3ቢዝነስ
|
https://waltainfo.com/am/23963/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
15fd1eb31ab5c47f3635e24aa1905e16
|
82278ff8d09647a03682e4a3973b0878
|
ሴቶች አንደኛ ዲቪዝዮን | አዳማ ከተማ የሊጉ አናት ላይ ተቀመጠ
|
ኳስን ተቆጣጥሮ በመጫወት ብልጫ የነበራቸው ፈረሰኞቹ እንቅስቃሴቸው በጎል ሙከራ ያልተጀበ በመሆኑ ጥረታቸው ትርጉም አልባ ይሁን እንጂ ከአዳማዎች የተሻሉ ነበሩ። አዳማዎች በመልሶ ማጥቃት አጨዋወት የፊት አጥቂዎቻቸው ያገኙትን አጋጣሚ በመጠቀም የተሻሉ በመሆናቸው በ10ኛው ደቂቃ የቅዱስ ጊዮርጊስ ግብ ጠባቂ የሰራችውን ስህተት ተከትሎ አጥቂዋ ሴናፍ ዋቁማ አዳማዎችን መሪ ማድረግ ስትችል ብዙም ሳይቆይ ተመሳሳይ ስህተት የቅዱስ ጊዮርጊስ ግብ ጠባቂ ፈፅማ በ13ኛው ደቂቃ ዮዲት መኮንን ሁለተኛ ጎል አስቆጥራለች። ጥሩ ለመጫወት እየተንቀሳቀሱ ለነበሩት ፈረሰኞቹ በሁለት አጋጣሚ የግብ ጠባቂዋ ስህተት ዋጋ አስከፍሏቸዋል። ከጎሉ መቆጠር በኋላ በተወሰነ መልኩ የተነቃቁት አዳማዎች ልምድ ባላቸው ተጫዋቾች ተጠቅመው ጫና ፈጥረው ቢጫወቱም ተጨማሪ ጎል ማስቆጠር አልቻሉም። በዕለቱ ጥሩ ትንቀሳቀስ የነበረችው ሶፋኒት ተፈራ በ36ኛው ደቂቃ ግሩም ጎል ከሳጥን ውጭ ለጊዮርጊስ አስቆጥራ የመጀመርያው አጋማሽ በአዳማ 2-1 መሪነት ተገባዷል።ከመጀምርያው አጋማሽ ተመሳሳይ ሆኖ በቀጠለው ሁለተኛው አጋማሽ እንደተለመደው ቅዱስ ጊዮርጊሶች ኳሱን በጥሩ ሁኔታ አደራጅተው ይጫወቱ እንጂ ጠንካራ የሚባል የጎል ሙከራ ማድረግ ላይ ይቸገሩ ነበር። በአንፃሩ አዳማዎች በተሻለ ሁኔታ ሰናይት ቦጋለ በተለያዩ አጋጣሚዎች ለሴናፍ ዋቁማ የምትጥላቸው ኳሶች አደጋ ሲፈጥሩ ታይተዋል። 81ኛው ደቂቃ ከቅጣት ምት የተሻገረውን መስከረም ካንኮ ሦስተኛ ጎል አስቆጥራ ጨዋታው በአዳማ 3-1 አሸናፊነት ተጠናቋል።አዳማ ከተማ ድሉን ተከትሎ በ13 ነጥቦች የሊጉ አናት ላይ ተቀምጧል።የመጀመርያ አምስት ደረጃ የያዙ ቡድኖችደረጃ. ክለብ ተጫ (ልዩ) ነጥብ1. አዳማ ከተማ 5 (+6) 13
2. ንግድ ባንክ 5 (+6) 13
3. መከላከያ 5 (+5) 12
4. ጌዴኦ ዲላ 5 (+4) 12
5. ሀዋሳ ከተማ 5 (+5) 8
| 2ስፖርት
|
https://soccerethiopia.net/football/42705
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
8addc2b282e40b4707ab5fcbd84107c4
|
6df360aec97d3490b752a6ac48e206df
|
ኮሚሽኑ ለአርብቶ አደሩና ልዮ ድጋፍ ለሚሹ ክልሎች የ10 ዓመት እቅድ ግብዓት ማሰባሰቢያ አካሄደ
|
አዲስ አበባ፣ የካቲት 17፣ 2012 (ኤፍ.ቢ.ሲ) ብሄራዊ የፕላንና ልማት ኮሚሽን ለአርብቶ አደሩ እና ልዮ ድጋፍ ለሚሹ ክልሎች የ10 ዓመት እቅድ ግብአት ማሰባሰቢያ መድረክ አካሄደ።ኮሚሸኑ የ10 ዓመት እቅድ ግብዓት ማሰባሰቢያው በዛሬው እለት ከባለድርሻ አካላት እና ከስድስት ክልሎች ከተወከሉ አካላት ጋር ውይይት አድርጓል።በመድረኩ ላይ የሰላም ሚኒስቴርን ጨምሮ ከኦሮሚያ፣ ከአፋር፣ ከደቡብ፣ ከጋምቤላ፣ ከቤንሻጉልእና ከሱማሌ ክልል የተወከሉ ተገኝተዋል።የ10 ዓመት እቅድ ግብዓት ማሰባሰቢያ መድረኩ ላይም እቅዱ የአርብቶ አደሩን ህይወት የሚለወጡ እና ምርትና ምርታማነትን የሚያሰድጉ ዘጠኝ መሰረታዊ ጉዳዮች የያዘ መሆኑ በመድረኩ ተገልጿል።በጤና፣ ውሃ፣ መንገድ፣ በትምህርት እና በመሳሰሉት የአርብቶ አደሩን ህይወት መቀየር እንደሚቻል በውይይቱ ላይ ተነሰቷል።የአርብቶ አደሩን ህይወት ለመለወጥ ዋነኛው ስላም ነው መሆኑ የተገለፀ ሲሆን በክልል፣ በዞን፣ በወረዳ እና በቀበሌ መዋቅራዊ አደረጃጀት በአሰራር እና በሰዉ ሀይል ስላሙ ተጠናክሮ መቀጠል እንዳለበት ተገልጻል።የፕላን እና ልማት ኮሚሸን ምክትል ኮሚሸን ወይዘሮ መሰረት መስቀሌ፥ እቅዱ ተበታትነው በመኖራቸው በልማት ተጠቃሚ ሳይሆኑ የቆዩትን አርብቶ አደር የህብርተሰብ ክፍሎች በጥናት እናበፍቃዳቸው በመለየት በአዲስ መንደር በማሰባሰብ ማህበራዊ እና ኢኮኖሚያዊ ተጠቃሚነታቸውን ያጎለብታል ብለዋል።በአርብቶ አደሩ አካባቢ የልማት መሰፈፀሚያ ፖሊሲ ያለመኖር፣ ሰነ ምህዳሩን የጠበቀ የልማት ሰራዎች አለመስራት፣ ባለድርሻ አካላት በጋራ አለማቀድ እና አለመሰራት እንደ ችግር የተነሱ ጉዳዮቸ ናቸው።በሲሳይ ጌትነት
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%8a%ae%e1%88%9a%e1%88%bd%e1%8a%91-%e1%88%88%e1%8a%a0%e1%88%ad%e1%89%a5%e1%89%b6-%e1%8a%a0%e1%8b%b0%e1%88%a9%e1%8a%93-%e1%88%8d%e1%8b%ae-%e1%8b%b5%e1%8c%8b%e1%8d%8d-%e1%88%88%e1%88%9a%e1%88%b9/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
53beaf14edddbc7b5d2b0d03d65d1061
|
d309b88020ac3442c91d8909acb7dce1
|
‹‹የኢትዮጵያና የዓባይ ጉዳይ ለግብጽ ፖለቲካ የራስ ምታት ማስታገሻ ሆኖ መቀጠል የለበትም››ዶ/ር ኢ/ር ጥላሁን ኤርዱኖ
|
አዲስ አበባ፡- የኢትዮጵያና የዓባይ ጉዳይ ለግብጽ ፖለቲካ የራስ ምታት ማስታገሻ ሆኖ መቀጠል የለበትም ሲሉ በአዳማ ሳይንስና ቴክኖሎጂ ዩኒቨርሲቲ ሲቪል
ኢንጂነሪንግ እና አርክቴክቸር ትምህርት ክፍል መምህር ዶክተር ኢንጂነር ጥላሁን ኤርዱኖ አስታወቁ፡፡
የማፒንግ ኢንጂነሪንግ ባለሙያው ዶክተር ኢንጂነር ጥላሁን ከአዲስ ዘመን ጋዜጣ ጋር በነበራቸው ቆይታ እንዳሉት፤ የግብጽና የሱዳን መንግስታት ለዘመናት
የህዝቡን የዴሞክራሲ ጥያቄ ከአባይና ከኢትዮጵያ ጋር በማያያዝ ስልጣን ላይ የመቆያና እድሜ ማራዘሚያ ምክንያት ሲያደርጉት ቆይተዋል፡፡
ህዝቡ የሆነ ጥያቄ ይዞ ለአመጽ አደባባይ ሲወጣ
የዓባይንና የኢትዮጵያን ጉዳይ በማንሳት እንቅስቃሴውን ማርገቢያ እንደሚያደርጉት ጠቅሰው፤ ኢትዮጵያ የፖለቲካቸው ራስ ምታት ማስታገሻ ፓራሲታሞል ሆና መቀጠል አትችልም ሲሉም ገልጸዋል። ‹‹እኛ እና ዓባይ ለግብጽ ፖለቲካ የራስ ምታት መድኃኒት የምንሆነው እስከምቼ ድረስ ነው?›› ብሎ መጠየቅ ይገባል ሲሉም አመልክተዋል።
የግብጽ ህዝብ የኢትዮጵያውያንን የሞራል ልዕልና የሚረዳ ቢሆንም፤ እነዚህ የፖለቲካ ኃይሎች ይሄን እንዳይረዳ ማድረጋቸውንም ተናግረዋል። የኢትዮጵያ ህዝብ የሞራል ልዕልና ያለው ህዝብ መሆኑን እንዲገነዘብ ማድረግ ይገባል ብለዋል።
ለራሱ ጥቅም ሲል በግብጽም ሆነ በሱዳን ህዝቦች ላይ ጉዳት በሚያስከትል መልኩ እንደማይገነባ፣ መንግሥት እንኳን ላከናውን ቢል ህዝቡ እሺ ብሎ የማይፈቅድ መሆኑን እንዲገነዘቡ ማድረግ እንደሚያስፈልግ አመልክተዋል።
ግብጽ ውስጥ ህዝቡ ሲያምጽና የፖለቲካ አጀንዳ ችግር ሲያጋጥም የዓባይ ወንዝንና ኢትዮጵያን የፖለቲካ አጀንዳ ማስቀየሪያ እንደሚያደርጉ ጠቁመው፤ ይህ እውነታ የቀደሙትን ትተን በቅርቦቹ ሆስኒ ሙባርክ፣ መህመድ ሞርሲና ዛሬ በጀነራል አልሲሲ ተፈጽሟል፣ እየተፈጸመ ይገኛልም ብለዋል ።
በመፈንቅለ መንግሥት እየተረማመዱና እየተገለባበጡ በሚመጡት የግብጽና የሱዳን ወታደራዊ መንግሥታት ባለስልጣኖች ለዘመናት የሚሰቃየው ህዝብ ሲያምጽና ችግር ሲገጥማቸው መንግሥታቱ ኢትዮጵያ ዓባይን ልትገነባ ነው እንደሚሉ ተናግረዋል። ሃሳብና አቅጣጫቸውን አስለውጠው ህዝቡ ለዴሞክራሲያዊ መንግሥት መፈጠር አንግቦ የተነሳውን ጥያቄ ጥሎ ወደቤቱ እንዲመለስ ማድረግ የተለመደ የፖለቲካ ድራማቸው ከሆነ ዘመናት እንዳለፉም አስታውቀዋል።
እሳቸው እንዳሉት፤ ኢትዮጵያ የራሷን ክብርና ጥቅም ከማስከበር ውጪ የሌላውን አገር ጥቅም መንካትና ሌሎችን
የመጋፋት ፍላጎት የላትም። ከዚህ ታሪካዊ እውነታ የተነሳ ኢትዮጵያም ለጥቅሟ መቆም አለባት። የህዳሴ ግድቡን ብቻም ሳይሆን ቀደም ሲል የተጠኑትን ሌሎችንም ግድቦች ተራ በተራ መስራት ይኖርባታል። በተለይ በዓባይ ላይ እየተጠኑ የሚቀርቡ ፕሮጀክቶች እንደመኖራቸው አንዱን ከሌላው አስከትሎ መገንባት ይጠበቃል።
ይልቁንም ለትውልድ እንደሚያስብ እነርሱ አንድ ሲሰሩ እኛ አንድ እየሰራን ነው መሄድ የነበረብን። እስካሁን ይህ መሆን አልቻለም፤ አሁን ግን ወቅቱ ይፈቅዳል። የጀመርነውን ሳንጨርስ የምንመለስ እንዳለመሆናችን ሁሉ፤ በቀጣይም መገደብ ስላለበት እንገድባለን ሲሉም አመልክተዋል።
ከዚያ በኋላ በተለይ በግብጽ ወታደራዊ መንግሥታት መሪዎች ሲደናገር የነበረው የግብጽና የሱዳን ህዝብ ስጋት ሙሉ በሙሉ የሚወገድ ይሆናል። ይህ እንዲሆን ደግሞ ግድቡን ከማከናወን ጎን ለጎን የግብጽ ህዝብ እንዲገነዘብ ሊረዳ በሚችለው የአረብኛ እና እንግሊዘኛ ቋንቋ ማስተማርና ማስገንዘብ ከኢትዮጵያ ምሑራንና ዲፕሎማቶች የሚጠበቅ ተግባር ነው ሲሉም አብራርተዋል።
የኢትዮጵያ ህዝብ ለአንድነት ሲባል አንድ ቋንቋ፣ አንድ ባህል፣ አንድ ሃይማኖት፣ አንድ አገር ወዘተ እንደሆነ አድርገው በማቀንቀን ህዝቡ ለዘመናት የገነባውንና የጋራ አድርጎ ሲጠቀምበት የኖረውን የህዝቡን የዘመናት አብሮነትና ህብረት የሚንዱ ኃይሎች ለወደፊቱ ትውልድ ሲሉ ቢያንስ ዛሬ ከድርጊታቸው ሊቆጠቡ ይገባል ብለዋል።
የገዢ መደቦች የፈጠሩትን ስህተት በህዝቦች መካከል የነበረ የመጠፋፋት ታሪክና አገር አድርጎ አስመስሎ ማቅረብና ለጊዜያዊ ፖለቲካ ጥቅም ማዋል ትውልድ ይቅር የማይለው ከባድ አገራዊ ስህተት መሆኑንም አስታውቀዋል። አሁን ካለው ተግባራዊ እንቅስቃሴ አንጻር አንድነት ለኢትዮጵያውያን የውዴታ ግዴታ ነው ብለዋል።
የግብጽና የሱዳን ተቃዋሚዎች ለአገራቸው ዘላቂ ጥቅም እንዳሰቡለት በማመንና በመቀበል ስልጣኑን ትቶላቸው ከወታደር ወደ ወታደር አስተዳደር እየተሸጋገረ እና በወታደር እየተመራ ይገኛል ።አዲስ ዘመን ሰኔ 16/2012
በወንድወሰን ሽመልስ
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.press.et/Ama/?p=34868
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
5b6be43f52e4728e21b3f848300e95a2
|
1b710eaaeaedf0c3260251b4ec2ca207
|
በባህርዳር ከተማ በ760 ሚሊየን ብር የተገነቡ 57 የመሠረተ ልማት ፕሮጀክቶች ተመረቁ
|
አዲስ አበባ ፣ ሐምሌ 16 ፣2012 (ኤፍ.ቢ.ሲ) በባህርዳር ከተማ አስተዳደር በ760 ሚሊየን ብር የተገነቡ 57 የመሠረተ ልማት ፕሮጀክቶች ተመረቁ።በምረቃ ስነ ስርዓቱ ላይ የገቢዎች ሚነስትር አቶ ላቀ አያለው ፣የፌደራል ቤቶችና ኮንስትራክሽ ሚኒስትር ኢንጅነር አይሻ መሀመድ እና የክልሉ ርዕሰ መስተደድር አቶ ተመስገን ጥሩነህ ጨምሮ ሌሎች የክልሉ ከፍተኛ አመራሮች ተገኝተዋል። በምረቃ ስነስርዓቱ ላይ ንግግር ያደረጉት የባህርዳር ከተማ አስተዳደር ምክትል ከንቲባ አቶ አማረ አለሙ ÷ በከተማዋ በ760 ሚሊየን ብር የተገነቡ 57 የመሠረተ ልማት ፕሮጀክቶች ህብረተሰቡ በአግባቡ በመያዝ ሊጠቀምባቸው እንደሚገባ ተናግረዋል።የከተማ አስተዳደሩ ለአባይ እና ጣና ልማት የሚሆን 1 ነጥብ 6 ሄክታር መሬት መለየቱንም አቶ አማረ አለሙ አንስተዋል ።ዛሬ በባህርዳር ከተማ አንድ ባለ ሃያ ሁለት እና ሁለት ባለ ስምንት ፎቅ የቢሮ ግንባታ መሰረት ድንጋይ የተቀመጠ ሲሆን÷ይህም የባህር ዳር ከተማ አስተዳደር ቢሮ፣ የባህርዳር ከተማ የብልፅግና ፓርቲ ጽህፈት ቤት እና የኢትዮጵያ ገቢዎች ቢሮ ግንባታ ለማከናወን ነው ተብሏል።የገቢዎች ሚኒስትር አቶ ላቀ አያሌው፣ የክልሉ ርዕስ መስተዳድር አቶ ተመስገን ጥሩነህ ጨምሮ ሌሎች የክልሉ ከፍተኛ አመራሮችና የሀይማኖት አባቶች በተገኙበት የመሠረት ድንጋዩን የማስቀመጥ ስነስርዓት እንደሚከናወን ተገልጿል።በናትናኤል ጥጋቡ
የዜና ሰዓት ሳይጠብቁ የፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬትን ትኩስ እና ሰበር ዜናዎችን በፍጥነት በአጭር የፅሁፍ መልዕክት መልክ በስልክዎ ላይ እንዲደርስዎ ወደ 8111 OK ብለው ይላኩ።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%89%a3%e1%88%85%e1%88%ad%e1%8b%b3%e1%88%ad-%e1%8a%a8%e1%89%b0%e1%88%9b-%e1%89%a0760-%e1%88%9a%e1%88%8a%e1%8b%a8%e1%8a%95-%e1%89%a5%e1%88%ad-%e1%8b%a8%e1%89%b0%e1%8c%88%e1%8a%90/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
865e6074ef8d664238df987d3f2d760c
|
c5e6d75cab115e8c986714b048118c47
|
በኬንያ በአንድ ትምህርት ቤት በደረሰ የመደርመስ አደጋ የሰባት ህፃናት ህይወት አለፈ
|
በኬንያ በአንድ ትምህርት ቤት በደረሰ የመደርመስ አደጋ የሰባት ህፃናት ህይወት አልፏል፡፡በኬንያ ርዕሰ መዲና ናይሮቢ በሚገኝ አንድ ትምህርት ቤት የሚገኝ በእንጨት የተሰራ የመማሪያ ክፍል በመደርመሱ አደጋው መከሰቱን ባለስልጣናት ተናግረዋል፡፡ትምህርት ከተጀመረ ከደቂቃዎች በኋላ አደጋው በመከሰቱ ውጤቱ የከፋ እንዲሆን አድርጎታል፡፡ከአደጋው በኋላም የትምህርት ቤቱ መግቢያ በሰው በመጨናነቁ የነፍስ አድን ስራው ላይ እንቅፋት መፍጠሩ ተገልጿል፡፡ፕሪሽየስ ታለንት ቶፕ የተሰኘው የዚህ ትምህርት ቤት ዳይሬክተር ሞስስ ኒራንጉ በአቅራቢያው እየተከናወና ያለው የፍሳሽ ማስወገጃ ቱቦ ቀበራ ስራ አደጋው እንዲከሰት አድርጓል ሲሉ ውንጀላ አቅርበዋል፡፡ህይወታቸው ካለፈ ህጻናት በተጨማሪ በርካታ ህጻናት በእንጨት ክምሩ ውስጥ እንደሚገኙ ተነግሯል፡፡የኬንያ ቀይ መስቀል ድርጅት ከአደጋው በህይወት የወጡ ህፃናትን ወደ ኬንያታ ሆስፒታል ማጓጓዙን የቢቢሲ ዘገባ ያመለክታል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://waltainfo.com/am/33477/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
c5bc89d5ba36248cab035edfe0d9ae3a
|
bb667bab71cd2e2a67d4816bafb1682e
|
የኤፍ.ቢአ.ይ ኃላፊ ሩስያ አሜሪካ በቅርቡ በምታካሂደው ምርጫ ላይ ጣልቃ ለመግባት እየሞከረች ነው ሲሉ አስጠነቀቁ
|
አዲስ አበባ፣ መስከረም 8፣ 2013 (ኤፍ.ቢ.ሲ) የአሜሪካ ፌደራል ምርመራ ቢሮ (ኤፍ.ቢአ.ይ) ኃላፊ ክርስቶፈር ሬይ ሩስያ ዋሽንግተን በቅርቡ በምታካሂደው ምርጫ ላይ ጣልቃ ለመግባት እየሞከረች ነው ሲሉ አስጠነቀቁ፡፡አሜሪካ በቅርቡ ፕሬዚዳንታዊ ምርጫዋን ለማድረግ እየተሰናዳች ትገኛለች፡፡በሪፓብሊካኖቹ ወገን ፕሬዚዳንት ዶናልድ ትራምፕ ዳግም በዋይት ሃውስ ለመቆየት ይፎካከራሉ፡፡በዲሞክራቶቹ ወገን የቀድሞ ምክትል ፕሬዚዳንት ጆ ባይደን እጩ ፕሬዚዳንት በመሆን ቀርበዋል፡፡በዚህ ፕሬዚዳንታዊ ፉክክር ታዲያ ሩስያ የዲሞክራቱ እጩ ፕሬዚዳንት ጆ ባይደን ላይ አነጣጥራለች ነው ያሉት ሬይ፡፡ሩስያ ሐሰተኛ መረጃዎችንና ተገቢነት የሌላቸው ወቀሳዎችን እየነዛች እንደምትገኝም ገልጸዋል፡፡እንዲሁም አሜሪካውያን በምርጫ ሂደቱ መተማመን እንዳይኖራቸው የሚያደርግ ስራ እየሰራች ነው ሲሉ ተናግረዋል፡፡የሬይ ንግግር በነሃሴ ወር የብሄራዊ የጸጥታ እና ደህንነት መከላከያ ማዕከል በቅርቡ በሚካሄደው ምርጫ ዙሪያ ሩስያ፣ ቻይናና ኢራን ጣልቃ ለመግባት እየሞከሩ ነው ካሉ በኋላ የተሰማ ነው ተብሏል፡፡በሃገሪቱ የሚገኙ የደህንነት ተቋማት በርካታ ሪፖርቶች ሩስያ በ2016ቱ ምርጫ ከዶናልድ ትራምፕ ጎን በመቆም በተቀናቃኛቸው ሂላሪ ክሊንተን ላይ ዘመቻ ከፍታ እንደነበር አረጋግጠዋል፡፡ ምንጭ፡- አልጀዚራ
| 4ዓለም አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%8b%a8%e1%8a%a4%e1%8d%8d-%e1%89%a2%e1%8a%a0-%e1%8b%ad-%e1%8a%83%e1%88%8b%e1%8d%8a-%e1%88%a9%e1%88%b5%e1%8b%ab-%e1%8a%a0%e1%88%9c%e1%88%aa%e1%8a%ab-%e1%89%a0%e1%89%85%e1%88%ad%e1%89%a1-%e1%89%a0/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
83bb503a97c04032cdcab3c456ae2a1f
|
01272c21aee3bb39296b7b298ff4f110
|
በትግራይ የክልሉ ም/ቤት አባላት ምርጫ እንደሚካሄድ ተገለፀ
|
የትግራይ ክልላዊ መንግስት፣ በሁለት ወር ከሁለት ሳምንት ጊዜ ውስጥ የክልል ም/ቤት ምርጫን እንደሚያካሂድ አስታወቀ፡፡ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ በትግራይ ክልል ም/ቤት ምርጫ እንዲያደራጅ የቀረበለትን ጥያቄ ህጋዊ ያላቸውን ምክንያቶችን ጠቅሶ ውድቅ ማድረጉን ተከትሎ፣ የትግራይ ክልል የራሱን የምርጫ ኮሚሽን አደራጅቶ በሁለት ወር ከ15 ቀናት ውስጥ ምርጫ እንደሚያደርግ የህወኃት ማዕከላዊ ኮሚቴ አባል አቶ ጌታቸው ረዳ ለአሜሪካ ድምጽ አስታውቀዋል፡፡ “እኛ የምናካሂደው የፌደራል ፓርላማ ተወካዮች ምርጫ ሳይሆን የክልል ምክር ቤት ምርጫ ነው” ያሉት አቶ ጌታቸው፤ ይሄን ለማካሄድ ደግሞ ህገ መንግስቱ ይፈቅድልናል ብለዋል፡፡ ምርጫው በአጭር ጊዜ ውስጥ እንዲካሄድ የክልሉ ህዝብና የተቃዋሚ ፓርቲዎች ፍላጐት ነው ያሉት አቶ ጌታቸው፤ ምርጫውን ውጤታማ የሚያደርገውም የህዝቡና የተቃዋሚዎች ፍላጐትና ተሳትፎ እንጂ በጊዜ እጥረት ውጤታማነቱ ሊመዘን አይችልም ብለዋል፡፡ ምርጫውን ለማካሄድ የክልሉ መንግስትና ተቋማት የተደራጀ አቅም አላቸው ብለዋል - አቶ ጌታቸው፡፡ ምርጫውን ማካሄድ ያስፈልገውም በዋናነት የክልሉን መንግስት ህልውና ለማጽናት መሆኑን የገለፁት አቶ ጌታቸው፤ ኮሮና በክልሉ ስጋት ቢሆንም አስፈላጊው ሁሉ ጥንቃቄ ተደርጐ ምርጫውን ማከናወን ይቻላል ብለዋል፡፡ ከመስከረም 25 ቀን 2012 በኋላ የትግራይ ክልል የፓርላማ ተወካዮችም ውክልና እንደሚያበቃና የፌደራል መንግስትም ህጋዊ ሰውነት እንደማይኖረው የጠቆሙት ኃላፊው፤ ትግራይ በፌደራል መንግስቱ የሚኖረው ውክልና የሚወሰነው በፌደራል መንግስቱ በቀጣይ በሚፈጠሩ ሁኔታዎች ነው ብለዋል፡፡ ህወኃት ነፃ ሀገር የማቋቋም አላማ የለውም ያሉት አቶ ጌታቸው፤ የክልሉን መንግስት ህልውና ግን በሚካሄደው ምርጫ ማረጋገጥ አስፈላጊ ነው ብለዋል፡፡ ህወኃት ከመሠረተው የፌደራሊስት ሃይሎች ጥምረት መታገዱን በተመለከተ ሲመልሱም፤ እዚህ ግባ የሚባል ቁም ነገር የሌለው ውሣኔ መሆኑን ጠቁመው ጉዳዩ ህወኃትን እንደማያሳስበው አቶ ጌታቸው አስረድተዋል፡፡ የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ በበኩሉ ምረጫውን ማካሄድ እንደማይቻል ምክንያቶችን ጠቅሶ ባወጣው ምላሹና መግለጫ በመላ ሀገሪቱ ምርጫን የማካሄድ እና የማስፈፀም ብቸኛ ስልጣን የተሠጠው መሆኑን ህግን ጠቅሶ አስረግጦ ገልጿል፡፡ ቦርድ በመግለጫው የኮቪድ 19 ሁኔታ እንደገና ተገምግሞ ምርጫ ማካሄድ የሚያስችል ሁኔታ መፈጠሩ እስኪረጋገጥ ድረስ ቦርዱ በየትኛውም የሀገሪቱ አካባቢ ምርጫ አይካሄድም ብሏል፡፡ በተጨማሪም “የኢትዮጵያ ብሔራዊ ምርጫ ቦርድ የፖለቲካ ፓርቲዎችን መመዝገብ፣ መቆጣጠር እና ማስተዳደር፣ የምርጫ ጊዜ ሰሌዳን ማውጣት የምርጫውን ከተጽእኖ ነፃ እና ፍትሃዊ በሆነ መልኩ ማስፈፀም ስልጣን ያለው ብቸኛ ተቋም ነው ያለው” መግለጫው በኢትዮጵያ ውስጥ ምርጫ የጊዜ ሰሌዳን፣ አፈፃፀምንም ሆነ ተያያዥ ሁኔታን የመወሰን ስልጣንም ለተቋሙ ብቻ በህግ የተሰጠ ነው ብሏል፡፡ በመሆኑም የትግራይ ክልል ም/ቤት ምርጫ እንዲካሄድ ውሣኔ ለመስጠት እንዲሁም ቦርዱ ይህንን ውሣኔውን ተቀብሎ ሊያስፈጽም ይገባል የሚልበት ህጋዊ መሠረት የለውም ብሏል፡፡ የክልሉ መንግስት ምርጫውን ለማካሄድ የምርጫ ቦርድን ስልጣን ተጋፍቶ ኮሚሽን ቢያቋቁም ምን አይነት የህግ እርምጃዎች ሊወሰዱ እንደሚችሉ እንዲሁም የክልሉ መንግስት ምርጫውን በህግ ማካሄድ ይችላል አይችልም በሚለው ጉዳይ ማብራሪያ የጠየቅናቸው የኢትዮጵያ ምርጫ ቦርድ የህዝብ ግንኙነት አማካሪ ሶሊያና ሽመልስ መግለጫው ላይ ከተመለከተው ውጪ የምንሰጠው ተጨማሪ ማብራሪያ አይኖርም ብለውናል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.addisadmassnews.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=25562:%E1%89%A0%E1%89%B5%E1%8C%8D%E1%88%AB%E1%8B%AD-%E1%8B%A8%E1%8A%AD%E1%88%8D%E1%88%89-%E1%88%9D-%E1%89%A4%E1%89%B5-%E1%8A%A0%E1%89%A3%E1%88%8B%E1%89%B5-%E1%88%9D%E1%88%AD%E1%8C%AB-%E1%8A%A5%E1%8A%95%E1%8B%B0%E1%88%9A%E1%8A%AB%E1%88%84%E1%8B%B5-%E1%89%B0%E1%8C%88%E1%88%88%E1%8D%80&Itemid=180
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
b3cd87b5e9215f959e6d4975e458fc26
|
73fe13b38f6fe574fc175a36004b1e42
|
ኢንተርሊንጉዋ
|
ኢንተርሊንጉዋ ከ1929 ዓ.ም. ጀምሮ የተፈጠረ ሰው ሠራሽ ቋንቋ ነው። ከኤስፔራንቶና ከኢዶ በኋላ በተናጋሪዎች ስፋት ሦስተኛው ሠው ሠራሽ ቋንቋ ነው። የተለቀመው በተለይ ከእንግሊዝኛ፣ ከፈረንሳይኛ፣ ከጣልኛ፣ ከእስፓንኛና ከፖርቱጊዝኛ ስለ ሆነ ቋንቋው ከሁሉ እንደ ሮማይስጥ ይመስላል። ከነዚህ 5 ልሳናት ቀጥለው ጀርመንኛና መስኮብኛ በ2ኛ ደረጃ የኢንተርሊንጉዋ ምንጮች ናቸው። የቋንቋው ስም ከሮማይስጥ ቃላት inter (መካከል) እና lingua (ልሳን) ደርሷል። በየአሕጉሩ ጥቂት ሰዎች ያውቁታል።
ሰው ሠራሽ ቋንቋዎች
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/yosefw/amharic-wikipedia
|
b898934ad95bd931756a8e3559f65c75
|
8f2e6aee7174a3f2feb2320b706b9935
|
የኦሮሚያ ኅብረት ሥራ ባንክ ፕሬዚዳንት በሙስና ወንጀል ተጠርጥረው ታሰሩ
|
በቅርቡ የኦሮሚያ ኅብረት ሥራ ባንክ ፕሬዚዳንት ሆነው የተሾሙት የቀድሞ የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ፊንፊኔ ቅርንጫፍ ብድር ክፍል ኃላፊ የነበሩት አቶ ደርቤ አስፋው ሁሪሳ፣ በሙስና ወንጀል ተጠርጥረው ታሰሩ፡፡ፕሬዚዳንቱ የተጠረጠሩት የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ፊንፊኔ ቅርንጫፍ የብድር ክፍል ኃላፊ በነበሩበት ጊዜ ኅዳር 12 ቀን 1992 ዓ.ም.፣ ሚያዝያ 12 ቀን 1992 ዓ.ም. እና ሚያዝያ 12 ቀን 1993 ዓ.ም. በተደረጉ ሦስት ውሎች ከተለቀቀ ብድር ጋር በተያያዘ መሆኑን፣ የፌዴራል ፖሊስ ወንጀል ምርምራ ቢሮ ለፌዴራል ከፍተኛ ፍርድ ቤት አስረድቷል፡፡ብድሩን የወሰደው ናይል ቡና ላኪ ኃላፊነቱ የተወሰነ የግል ማኅበር መሆኑን፣ የተፈቀደለትን 35 ሚሊዮን ብር ብድር የሚመጥንና በአቃቂ ቃሊቲ ክፍለ ከተማ ወረዳ 27 ቀበሌ 01 ውስጥ በካርታ ቁጥር 0270 የሚታወቀውን ንብረት ዋስትና አስይዞ እንደነበር፣ መርማሪ ፖሊስ ለፍርድ ቤት አስረድቷል፡፡ተበዳሪው ማኅበር በውሉ መሠረት ግዴታውን ባለመወጣቱ አበዳሪው የኢትዮጵያ ንግድ ባንክ በመያዣነት የተረከበውን ንብረት በጨረታ እንዲሸጥ ማድረጉንም ፖሊስ ገልጿል፡፡ በመያዣነት በተያዘው ግቢ ውስጥ ሌላ ንብረት ስለመኖሩ የባንኩ መሐንዲስ አስተያየት የሰጠ ቢሆንም፣ ተጠርጣሪው አቶ ደርቤ ግን አስተያየቱን ችላ በማለት ያልተገመተና በጨረታው ያልተካተተ ንብረት፣ ንብረቱን ለገዛው አካል እንዲተላለፍ ማድረጋቸውን ፖሊስ ለፍርድ ቤቱ አስረድቷል፡፡መንግሥት ሊያገኝ የነበረውን 8,545,640 ብር ጉዳት እንዲደርስበት ማድረጋቸውንና በፈጸሙት ሥልጣንን ያላግባብ መገልገል የሙስና ወንጀል መጠርጠራቸውን መርማሪ ፖሊስ አስረድቷል፡፡ በመሆኑም ቀሪ የምርመራ ጊዜ እንደሚያስፈልገው አስረድቶ 14 ቀናት ተጨማሪ የምርመራ ጊዜ እንዲፈቀድለት ጠይቋል፡፡ተጠርጣሪው አቶ ደርቤ ለፍርድ ቤቱ እንዳስረዱት፣ በተገለጸው የሥራ ኃላፊነት ላይ በኢትዮጵያ ንግድ ባንክ ፊንፊኔ ቅርንጫፍ ይሠሩ ነበር፡፡ በ1992 ዓ.ም. ግን በባንኩ ውስጥ አልነበሩም፡፡ ያልተገመተና ያልተሸጠ ንብረት አስተላልፈዋል የተባሉት ለአቢሲኒያ ባንክ መሆኑንም ለፍርድ ቤቱ ገልጸዋል፡፡ተላለፈ የተባለው ንብረት የናይል ቡና ላኪ ኃላፊነቱ የተወሰነ የግል ማኅበር መሆኑን የገለጹት አቶ ደርቤ፣ ንብረቶቹ ቢገመቱ ኖሮ ንግድ ባንክ ሸጦ 8,454,640 ብር ያገኝ ነበር ተብሎ የቀረበባቸው ክስ እንዴት ከዓመታት በኋላ ሊነሳ እንደቻለም እንዳልገባቸው ተናግረዋል፡፡የኦሮሚያ ኅብረት ሥራ ባንክ ፕሬዚዳንትና የቤተሰብ ኃላፊ መሆናቸውን የገለጹት አቶ ደርቤ፣ ካለባቸው ኃላፊነትና ለአገርም ካደረጉት ትልቅ አስተዋጽኦ አኳያ የፍርድ ሒደቱን በዋስ ሆነው እንዲከታተሉ እንዲፈቀድላቸው ፍርድ ቤቱን ጠይቀዋል፡፡መርማሪ ፖሊስ ግን ከመሥሪያ ቤቶች የሚሰበስባቸው ሰነዶች እንዳሉ ገልጾ፣ በዋስ ቢወጡ ሰነድ ሊያጠፋ እንደሚችሉ በማስረዳት ዋስትናውን ተቃውሟል፡፡ ፍርድ ቤቱም መርማሪው ቃል ለመቀበልና ሰነድ ለመመርመር ስድስት ቀናት እንደሚበቁት በማስታወቅ፣ ለግንቦት 29 ቀን 2009 ዓ.ም. ቀጠሮ በመስጠት አቶ ደርቤ ያነሱትን የዋስትና ጥያቄ አልፎታል፡፡
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.ethiopianreporter.com/content/%E1%8B%A8%E1%8A%A6%E1%88%AE%E1%88%9A%E1%8B%AB-%E1%8A%85%E1%89%A5%E1%88%A8%E1%89%B5-%E1%88%A5%E1%88%AB-%E1%89%A3%E1%8A%95%E1%8A%AD-%E1%8D%95%E1%88%AC%E1%8B%9A%E1%8B%B3%E1%8A%95%E1%89%B5-%E1%89%A0%E1%88%99%E1%88%B5%E1%8A%93-%E1%8B%88%E1%8A%95%E1%8C%80%E1%88%8D-%E1%89%B0%E1%8C%A0%E1%88%AD%E1%8C%A5%E1%88%A8%E1%8B%8D-%E1%89%B3%E1%88%B0%E1%88%A9
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
af4481e18b087cacbba7c791f1a0f736
|
8fdf34e4b17cce1a02e4b9fb598682fb
|
በኢትዮጵያ በአንድ ቀን ብቻ 137 ሰዎች የኮሮናቫይረስ ተገኘባቸው
|
አዲስ አበባ፣ግንቦት 21፣ 2012 (ኤፍ.ቢ.ሲ) ባለፉት 24 ሰዓት ውስጥ በተደረገው 5 ሺህ 15 የላብራቶሪ ምርመራ ተደርጎ በ137 ሰዎች ላይ የኮሮና ቫይረስ ተገኘባቸው።በአጠቃላይ በሀገራችን ቫይረሱ በምርመራ የተገኘባቸው ሰዎች ቁጥርም 968 ደርሷል።የዜናው ዝርዝር ከቆይታ በኋላ ይቀርባል።
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.fanabc.com/%e1%89%a0%e1%8a%a2%e1%89%b5%e1%8b%ae%e1%8c%b5%e1%8b%ab-%e1%89%a0%e1%8a%a0%e1%8a%95%e1%8b%b5-%e1%89%80%e1%8a%95-%e1%89%a5%e1%89%bb-137-%e1%88%b0%e1%8b%8e%e1%89%bd-%e1%8b%a8%e1%8a%ae%e1%88%ae%e1%8a%93/
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
2ce0170e048fd2164f1618894f9e658e
|
619291026e9d90026abf9d06152991ec
|
ሚኒስቴሩ የአርሶ አደሩን ምርታማነት የሚያሳድጉ የግብርና ግብዓቶችን ተደራሽ እያደረገ ነው
|
አዲስ አበባ:- የግብርና ሚኒስቴር በተያዘው በጀት ዓመት የአርሶአደሩን ምርታማነት የሚያሳድጉ የግብርና ግብዓቶችን በወቅቱ ተደራሽ እያደረገ እንደሚገኝ ገለጸ።
በሚኒስቴሩ የግብርና ግብዓት ግብይት ዳይሬክተር አቶ መንግሥቱ ተስፋ በተለይ ለአዲስ ዘመን ጋዜጣ እንደተናገሩት፤ ሚኒስቴሩ በተያዘው በጀት ዓመት የአርሶ አደሩን ምርትና ምርታማነት የሚያሳድጉ የተለያዩ የግብርና ግብዓቶችን ተደራሽ ለማድረግ 29 ነጥብ ሁለት ቢሊዮን ብር ከብሔራዊ ባንክ አስፈቅዶ በወቅቱ ተደራሽ እያደረገ ይገኛል።
አቶ መንግሥቱ የአርሶ አደሩን ምርትና ምርታማነት ለማሳደግ ከፍተኛ አስተዋፅኦ ከሚያበረክቱ የግብርና ግብዓቶች የአፈር ማዳበሪያ፣ የተለያዩ ምርጥ ዘሮችና የጸረ ተባይና የአረም ኬሚካሎች መቅረባቸውን ጠቅሰው፤ ክልሎች በተያዘው በጀት ዓመት 17 ነጥብ ስምንት ሚሊዮን ኩንታል የአፈር ማዳበሪያ እንዲቀርብላቸው ጥያቄ ማቅረባቸውን ጠቁመዋል።
እርሳቸው 322ሺ ኩንታል ማዳበሪያ ከዚህ በፊት ቀርቦ ሳይሰራጭ የተቀመጠ በመኖሩ ክልሎች እንዲቀርብላቸው ጥያቄ
ባቀረቡት መሠረት ተጨማሪ ማዳበሪያ ተገዝቶ መቅረብ እንዳለበት ጠቁመው፤ 14 ነጥብ 5 ኩንታል ማዳበሪያ ከሦስት አገራት በአንድ ዙር ተገዝቶ 97 በመቶው ተጓጉዞ ወደብ መድረሱን ተናግረዋል።
ከዚህ ውስጥ ደግሞ 82 በመቶው ወይም 11 ነጥብ ዘጠኝ ሚሊዮን ኩንታሉ ወደ ተለያዩ የአገሪቱ ክፍሎች መጓጓዙን ዳይሬክተሩ ጠቁመው፤ ከከረመው ጋር ተደምሮ 15ነጥብ 19 ሚሊዮን ኩንታል ማዳበሪያ በክልሎች እጅ መግባቱን አመልክተዋል።
በክልሎች እጅ ከገባው ውስጥ ነባሩን ጨምሮ 12 ነጥብ 27 ሚሊዮን ኩንታል ማዳበሪያ በህብረት ሥራ ማህበራት እጅ የገባ ሲሆን፤ ከዚህ ውስጥ ስምንት ነጥብ አምስት ሚሊዮን ኩንታሉ ደግሞ ለአርሶ አደሩ ተሰራጭቶ ጥቅም ላይ እየዋለ እንደሚገኝ ተናግረዋል።
ይህም ከባለፈው ተመሳሳይ ወቅት ከቀረበው የማዳበሪያ ስርጭትና አቅርቦት ጋር ሲነጻጸር በመጠንና በወቅቱ መቅረቡ ላይ ብልጫ እንዳለው ገልጸው፤ አምና በተመሳሳይ ወቅት 11 ሚሊዮን ኩንታል የማዳበሪያ ግዢ ከተፈጸመው አንጻር የዘንድሮው በሦስት ሚሊዮን ኩንታል ማዳበሪያ ብልጫ ያለው ሲሆን፤ አምና በዚህ ወቅት ተገዝቶ ወደብ ከቀረበው ጋር ሲነጻጸር የአንድ ነጥብ ዘጠኝ
ሚሊዮን ኩንታል ብልጫ እንዳለው አስረድተዋል።
በአጠቃላይ በክልሎች አንድ ነጥብ 42 ሚሊዮን ኩንታል የምርጥ ዘር ጥያቄ የቀረበ ሲሆን፤ አንድ ነጥብ 036 ሚሊዮን ኩንታል ምርጥ ዘር መሰብሰብ መቻሉን አቶ መንግስቱ ጠቁመው፤ ከዚህ ውስጥ 757ሺ ኩንታል ለህብረት ሥራ ማህበራትና ለቀጥታ የዘር ግብይት ከቀረበው ውስጥ 336ሺ 878 ኩንታሉ ወይም 44 በመቶው ለአርሶ አደሮች መሰራጨቱን ተናግረዋል።
አቶ መንግሥቱ ክልሎች 837ሺ 658 በሊትርና በጠጣር የሚለኩ የጸረ አረምና ተባይ ኬሚካሎችን ይቅረብልን ብለው ጥያቄ ማቅረባቸውን ጠቁመው፤ 50ሺ ሊትር ጸረ አረም ፓላስ ኬሚካል በኢትዮጵያ አየር መንገድ በኩል ተጓጉዞ አዲስ አበባ ገብቶ ክልሎች ኮታቸውን እየወሰዱ እንደሚገኙ ገልጸዋል።
ቀሪዎቹ ኬሚካሎች በተያዘው እቅድ መሠረት ወደ አገር ውስጥ እንደሚገቡ አቶ መንግሥቱ ጠቅሰው፤ ሚኒስቴሩ የጸረ አረምና ተባይ ኬሚካሎች ፍላጎትን ለመፍታት ለመጀመሪያ ጊዜ ያቀረበ ሲሆን፤ ይህም ከግሉ ዘርፍ በተጨማሪ በመንግሥት በኩልም የኬሚካል ግብዓቶች መቅረቡ ይስተዋሉ የነበሩ የአቅርቦት ችግሮች ተፈትተው አርሶ አደሩ ኬሚካሎቹን በተመጣጣኝ ዋጋ እንዲያገኝ ያስችለዋል ብለዋል።
አዲስ ዘመን ሰኔ 17/2012ሶሎሞን በየነ
| 0ሀገር አቀፍ ዜና
|
https://www.press.et/Ama/?p=34967
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
382ece2142c19dc442a30ec7d168518b
|
e03eddac1bb5128d5719b0c0d96a5b78
|
የመኪና አደጋ በአመት 1.25 ሚ. ሞት እና 50 ሚ. የከፋ መቁሰል ያስከትላል ተባለ
|
በአለማችን የተለያዩ አገራት የሚከሰቱ የመኪና አደጋዎች በየአመቱ 1.25 ሚሊዮን ሰዎችን ለሞት፣ 50 ሚሊዮን ሰዎችን ደግሞ ለከፋ የመቁሰል አደጋ አየዳረጉ እንደሚገኙ የአለም ባንክ ባወጣው ሪፖርት አስታውቋል፡፡በአለማችን በመኪና አደጋዎች ሳቢያ ከሚከሰቱ የመቁሰል አደጋዎች መካከል 90 በመቶ ያህሉ አነስተኛና መካከለኛ ገቢ ባላቸው አገራት የሚከሰቱ ናቸው ያለው ሪፖርቱ፤የመኪና አደጋ በአገራቱ ኢኮኖሚ ላይ ከፍተኛ ቀውስ እየፈጠረ እንደሚገኝም አመልክቷል፡፡የአለም ባንክ ከ135 የአለማችን አገራት ለ24 አመታት ያህል የሰበሰበውን መረጃ መሰረት በማድረግ ያወጣው ሪፖርት እንደሚገልጸው፣ የመኪና አደጋ ከ15 እስከ 29 ባለው የእድሜ ክልል ውስጥ የሚገኙ አምራች ሃይል የሆኑ ዜጎችን ለሞትና ለአካል ጉዳተኝነት በመዳረግ ረገድ ቀዳሚውን ስፍራ ይዞ ይገኛል፡፡ ይህም የመኪና አደጋ በአገራት ኢኮኖሚ ላይ የሚፈጥረውን አሉታዊ ተጽዕኖ ያሳያል ተብሏል፡፡አገራት በመኪና አደጋ ሳቢያ የሚከሰቱ የሞትና የመቁሰል አደጋዎችን በግማሽ ያህል መቀነስ ከቻሉና ችግሩን በዘላቂነት ማቃለል ከቻሉ፣ ጥቅል የአገር ውስጥ ምርታቸውን እስከ 24 አመታት በሚደርስ ጊዜ ውስጥ ከ7 እስከ 22 በመቶ ማሳደግ ይችላሉ ብሏል ሪፖርቱ፡፡
| 4ዓለም አቀፍ ዜና
|
https://www.addisadmassnews.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=21330:%E1%8B%A8%E1%88%98%E1%8A%AA%E1%8A%93-%E1%8A%A0%E1%8B%B0%E1%8C%8B-%E1%89%A0%E1%8A%A0%E1%88%98%E1%89%B5-125-%E1%88%9A-%E1%88%9E%E1%89%B5-%E1%8A%A5%E1%8A%93-50-%E1%88%9A-%E1%8B%A8%E1%8A%A8%E1%8D%8B-%E1%88%98%E1%89%81%E1%88%B0%E1%88%8D-%E1%8B%AB%E1%88%B5%E1%8A%A8%E1%89%B5%E1%88%8B%E1%88%8D-%E1%89%B0%E1%89%A3%E1%88%88&Itemid=212
|
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/amharic-news-category-classification
|
2256e721a464485335291ecf069dfbc4
|
e0a6117526a9d6d2a5153415dac579a4
|
በመቀሌ 'ሕገ መንግሥትና ፌደራላዊ ሥርዓትን የማዳን መድረክ' እየተካሄደ ነው
|
በምክክር መድረኩ ላይ የተለያዩ የፖለቲካ ፓርቲ አመራሮችና ጥሪ የተደረገላቸው እንግዶች የተገኙ ሲሆን የክልሉ ምክትል ርዕሰ መስተዳድር ዶ/ር ደብረፅዮን ገ/ሚካኤል መልዕክት አስተላልፈዋል።
• ክልልነት ለጠየቀው ሁሉ ቢሰጥ ችግሩ ምንድነው?
• "የሽግግር መንግሥት ተግባራዊ መደረግ አለበት"
ምክትል ርዕሰ መስተዳድሩ በመልዕክታቸው በአሁኑ ወቅት ያለው የሁሉንም ፍላጎት የማያስተናግድ፣ የጠቅላይነት አስተሳሰብ መኖር አገሪቷን ወደ ከፋ ሁከትና መበተን እንደሚያመራት ተናግረዋል።
"በአጠቃላይ በውስጥና በውጭ ኃይሎች በተተበተበ ሃገርን የማፍረስ እንቅስቃሴ ምክንያት፣ ለአደጋ ተጋላጭነታችንን እያየነው መጥተናል" ያሉት ዶ/ር ደብረፅዮን፤ ለሁሉም መሠረት የሆነው ሠላም መደፍረስ፣ የሕግ የበላይነት የማይከበርበት፣ የአገሪቷ ሕገ መንግሥት በግልፅ የሚጣስበት ሁኔታ መኖሩን ጠቅሰዋል።
ዜጎች በአገራቸው እንደልባቸው ተንቀሳቅሰው መሥራት የተቸገሩበትና ለጥቃት የተጋለጡበት ወቅት ላይ መሆኑንም በማከል አገሪቷ በአደገኛና አስፈሪ ሁኔታ ላይ እንደምትገኝ አስምረዋል።
በመሆኑም ኢትዮጵያን ከዚህ አጣብቂኝ ውስጥ ለማላቀቅ ምን ማድረግ ያስፈልጋል? የቱን መንገድ መከተል ያሻል የሚሉትን ጥያቄዎች በመመለስ ከተጨማሪ ጉዳትና ጥፋት ማዳን እንደሚቻልም ጠቁመዋል።
ሁሉም አገር ወዳድ አንድ ሃሳብ በመያዝ የተቀናጀ ሥራ መሥራት የግድ ይላል ብለዋል- ምክትል ርዕሰ መስተዳድሩ።
ዶ/ር ደብረ ፅዮን፤ መድረኩ ፓርቲዎችና ግለሰቦች የመሰላቸውን ሃሳብ በማንሸራሸር ትግል የሚያደርጉበት እንጂ፣ ሃሳብ ወደ መድረክ እንዳይመጡ የሚታፈኑበት ባለመሆኑ የፖለቲካዊ አጀንዳዎች በሰላምና፣ በሕጋዊ መንገድ በማካሄድ የመድብለ ፓርቲ ሥርዓቱን የሚያጠናክር አጋዥ የፖለቲካ መድረክ መሆኑን ተናግረዋል።
ዶ/ር ደብረፅዮን በንግግራቸው "የተለያየ ሃሳብ የሚፈሩ በውይይትና በመድረክ የማያምኑ ደካሞች፣ በዚህ መድረክ ፓርቲዎች እና ግለሰቦች እንዳይሳተፉ በተለያየ መልኩ ጫና በማድረግ ፀረ ዲሞክራሲያዊ አስተሳሰባቸውን አሳይተዋል" ያሏቸውን እና ማንነታቸውን በስም ያልጠቀሱ አካላትን አውግዘዋል።
ርዕሰ መስተዳድሩ "የውጭ ጠላቶቻችን የአገራችንን መዳከም ብቻ ሳይሆን መበታተን የግድ አስፈላጊ ነው ብለው በግላጭ ከፍተኛ ርብርብ እያደረጉ ነው" በማለት ካለፈው ስህተት በመማር ቀጣይ የኢትዮጵያ ጉዞ የተቃና እንዲሆን ጠቃሚ ድምዳሜዎች ላይ የሚደረስበት መድረክ እንደሚሆን እምነታቸውን ገልፀዋል።
• "ውስኪ ጠጪ ኢህአዴጎች እባካችሁ ውሃ የናፈቀው ሕዝብ እንዳለ አትርሱ" ጠ/ሚ ዐብይ
• የብልጽግና ፓርቲ ከአማርኛ በተጨማሪ ኦሮምኛና ሌሎችም ቋንቋዎች የሥራ ቋንቋ እንዲሆኑ ወሰነ
ውይይቱ እየተከታተለ የሚገኘው የቢቢሲ ዘጋቢም የፌደራል ሥርዓት አደጋ ላይ እንደወደቀ፣ አገሪቷም ወደ ከፋ ደረጃ እየተሸጋገረች እንዳለች፤ የፌደራሊስት ኃይሎች፣ ሌሎች ብሔረሰቦችና የፖለቲካ ድርጅቶች ተገናኝተው በመወያየት የፌደራል ሥርዓቱን የማዳን ዘመቻ ማካሄድ አለብን የሚል ፅኑ አቋም እንዳላቸው ተሳታፊዎች መግለፃቸውን ተመልክቷል።
ፌደራሊዝሙ አደጋ ላይ የመውደቁ ማሳያ ምንድን ነው?
'ፌደራሊዝም አደጋ ላይ ወድቋል' ተብሎ ለቀረበው ሃሳብ የተጠቀሰው አንዱ ምክንያት ኢህአዴግ ውስጥ የተካሄደው ውህደት መሆኑ በውይይቱ ላይ መነሳቱን ቢቢሲ ሰምቷል።
ምክንያቱንም ውህደቱ ወደ አሃዳዊ ሥርዓት የሚመራ ነው፤ ሌሎችን ጨፍልቆ የሚይዝና ከአሁን በፊት በትግል የተመሠረተውን ፌደራሊዝም የሚያጠፋ ነው ሲሉ አፅንዖት ሰጥተው እንደኮነኑት በስፍራው የሚገኘው የቢቢሲ ዘጋቢ መረዳት ችሏል።
በውይይቱ ላይ የተሳተፉት የኦሮሞ ብሔራዊ ኮንግረንስ ሊቀመንበር አቶ ቶሎሳ ተስፋዬ፤ የውይይቱ አሰናጅ ሕውሓት...
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
5010f80f0ba287c5acf4b40e67681018
|
9b51fa035611633a5b9301d3c45a23d2
|
ኢትዮጵያ በቀንና በዓመት ምን ያህል የነዳጅ ምርት ትጠቀማለች?
|
አሽከርካሪዎችም ነዳጅ ለመቅዳት በረጃጅም ሰልፎች ላይ ሆነው ሰዓታትን ለመጠበቅ በመገደዳቸው በሚያከናውኗቸው ተግባራት ላይ መስተጓጎል ተፈጥሮ ሰንብቷል።
ለወትሮ እንዲህ አይነት ነዳጅ ለማግኘት ሰልፎች ይታዩ የነበረው በወራት ማብቂያ ላይ፣ የነዳጅ ዋጋ ክለሳ ከሚደረግባቸው ቀናት ቀደም ብሎ የነበረ ሲሆን፣ የአሁኑ ግን ከዚያ የተለየ ነበር።
ባለፉት ቀናት የተከሰተውን የነዳጅ እጥረት በተመለከተ ምክንያቱ ምን እንደሆነ ከመንግሥት በኩል ግልጽ ምክንያት ባይሰጥም በአቅርቦት ሥርዓቱ ውስጥ ባጋጠመ ችግር ሊሆን እንደሚችል ይገመታል።
ኢትዮጵያ ከዓመታዊ በጀቷ ውስጥ ከፍተኛውን የውጭ ምንዛሪ መድባ በምታስገባው ነዳጅ ላይ እጥረት በሚፈጠርበት ጊዜ፣ የተለያዩ ዘርፎች ላይ የራሱ የሆነ ጫና ያሳድራል።
የኢትዮጵያ የነዳጅ ምርቶች ፍላጎት ከዓመት ዓመት እየጨመረ እንደሚሄድ የተነገረ ሲሆን፣ የብሔራዊ ባንክ መረጃ እንደሚያመለክተው የዛሬ 10 ዓመት፣ ማለትም በ2003 ዓ.ም፣ አገሪቱ ለነዳጅ ምርቶች አውጥታው የነበረው ገንዘብ በወቅቱ በነበረው የምንዛሪ ዋጋ መሠረት 22.8 ቢሊዮን ብር ነበር።
ባለፉት ዓመታት በአገሪቱ ውስጥ ያሉ የተሽከርካሪዎች ቁጥርና ነዳጅን የሚጠቀሙ ተቋማትና ፕሮጀክቶች በከፍተኛ ሁኔታ በመጨመሩ የተነሳ፣ ለነዳጅ ምርቶች የወጣው ገንዘብ ሁለት ዕጥፍ ያህል ከፍ ብሎ በ2012 ዓ.ም መጨረሻ ላይ 62.05 ቢሊዮን ብር ደርሷል።
ኢትዮጵያ ነዳጅ ከየት ታገኛለች?
ኢትዮጵያ ለፍጆታዋ የሚውለውን ነዳጅ ከተለያዩ ነዳጅ አምራች አገራት የምታስገባ ሲሆን፣ በዋናነት ከመካከለኛው ምሥራቅና የባሕረ ሰላጤው አገራት ታገኛለች።
በዚህም መሠረት በአሁኑ ጊዜ አገሪቱ የሚያስፈልጋትን የነዳጅ ዘይት ከሳዑዲ አረቢያ እና ከኩዌት በማስመጣት ላይ እንደምትገኝ የነዳጅ ድርጅት መረጃ ያመለክታል።
የኢትዮጵያ ነዳጅ አቅራቢ ድርጅት እንደሚለው በአሁኑ ወቅት የነዳጅ ምርቶች ወደ ኢትዮጵያ የሚገባበት ብቸኛው መንገድ በጂቡቲ ወደብ በኩል ባለው መስመር ነው።
ስለዚህም በየወሩ እስከ አምስት በሚደርሱ ግዙፍ የነዳጅ ጫኝ መርከቦች አማካኝነት፣ ወደ ኢትዮጵያ የሚገባው ነዳጅ ወደ ጂቡቲ ወደብ እንደሚጓጓዝ የኢትዮጵያ ነዳጅ አቅራቢ ድርጅት ዋና ሥራ አስፈፃሚ የሆኑት አቶ ታደሰ ኃይለማርያም ለቢቢሲ ገልጸዋል።
ከዚህ ቀደም ከጎረቤት አገር ሱዳን፣ ለሰሜናዊ የአገሪቱ ክፍል ከሚያስፈልገው አቅርቦት ውስጥ የተወሰነውን ስታስገባ የቆየች ሲሆን ከኮሮናቫይረስ መከሰት በኋላ ባለፈው ዓመት አቅርቦቱ ተቋርጧል።
የኢትዮጵያ የነዳጅ ፍጆታ?
የኢትዮጵያ ነዳጅ አቅራቢ ድርጅት ዋና ሥራ አስፈፃሚ የሆኑት አቶ ታደሰ ኃይለማርያም፣ ለአገሪቱ 2.5 ሚሊዮን ሊትር ቤንዚን እና 8 ሚሊየን ሊትር ናፍጣ በቀን እንደሚቀርብ ለቢቢሲ ተናግረዋል።
ይህንንም ለማሟላት በየዓመቱ ለአገሪቱ ፍጆታ የሚያስፈልገውን የነዳጅ መጠን ከተለያዩ ተቋማት ጋር በመሆን፣ ድርጅታቸው ለአገሪቱ በዓመት ምን ያህል ነዳጅ ያስፈልጋል የሚለውን ያቅዳል።
ኢትዮጵያ ወደ አገር ቤት የምታስገባቸው ነዳጆች አምስት ዓይነት ናቸው። እነዚህም ቤንዚን፣ ናፍጣ፣ የአውሮፕላን ነዳጅና ለኢንዱስትሪ አገልግሎት የሚውሉ ሁለት ዓይነት ናፋጣዎች ናቸው።
በዚህም መሠረት ቤንዚን በዓመት እስከ 700 ሺህ ሜትሪክ ቶን፣ 2.8 ሚሊዮን ሜትሪክ ቶን ናፍጣ፣ 600 ሺህ ሜትሪክ ቶን የአውሮፕላን ነዳጅና እስከ 70 ሺህ ሜትሪክ ቶን የተለያየ አይነት የኢንዱስትሪ ናፍጣ በየዓመቱ እንደሚገባ የድርጅቱ ኃላፊ ገልጸዋል።
በኢትዮጵያ በበጋዎቹ ከታኅሣሥ እስከ ግንቦት ባሉት ወራት ውስጥ ከሌለው ጊዜ በበለጠ እጅግ ከፍተኛ መጠን ያለው የነዳጅ ምርት ጥቅም ይውላል።
"ምክንያቱ የኮንስትራክሽን...
| null | null |
https://huggingface.co/datasets/rasyosef/xlsum_amharic_summarization
|
Subsets and Splits
No community queries yet
The top public SQL queries from the community will appear here once available.